Τίποτα δεν πάει καλά για την Τερέζα Μέι. Αφότου πήγε για μαλλί και βγήκε κουρεμένη στις πρόωρες εκλογές του Ιουνίου, όπου έχασε την κοινοβουλευτική αυτοδυναμία, αντιμετωπίζεται ως πρωθυπουργός με ημερομηνία λήξης, που επιβιώνει μόνο γιατί οι αντίπαλες φατρίες των Συντηρητικών δεν συμφωνούν στην επιλογή διαδόχου.
Πέτρος Παπακωνσταντίνου
Το επεισοδιακό συνέδριο του Οκτωβρίου, στο οποίο φιλοδοξούσε να δώσει ένα πιο φιλολαϊκό προφίλ στο κόμμα της και «να γίνει η φωνή όσων δεν έχουν φωνή», εξελίχθηκε σε επικοινωνιακό φιάσκο – μεταξύ άλλων ατυχιών, ήταν η δική της φωνή που έκλεισε λόγω κρυολογήματος, ενώ εκφωνούσε τον λόγο της.
Αποπομπές
Την περιρρέουσα ατμόσφαιρα αστάθειας ήρθε να ενισχύσει η πρόσφατη αποπομπή του υπουργού Αμυνας Μάικλ Φάλον για σεξουαλικές παρενοχλήσεις εντός Κοινοβουλίου και της υπουργού Διεθνούς Αναπτυξιακής Βοήθειας, Πρίτι Πατέλ, λόγω των μυστικών συναντήσεων που είχε, ερήμην της κυβέρνησής της, με Ισραηλινούς αξιωματούχους. Αλλά και ο πρώτος τη τάξει υπουργός, Ντάμιαν Γκριν, βαρύνεται με κατηγορίες για σεξουαλικές παρενοχλήσεις και κατά συρροήν πρόσβαση σε σκληρή πορνογραφία. Ολα αυτά, όμως, μοιάζουν με τρικυμία σε ένα ποτήρι νερό μπροστά στην πραγματική θύελλα που μαίνεται αυτή την ώρα στο Γουεστμίνστερ γύρω από το πρόβλημα των προβλημάτων που διχάζει όχι μόνο τους Τόρις, αλλά το σύνολο της βρετανικής κοινωνίας: την ομιχλώδη πορεία προς το Brexit.
Αποκαλυπτικά, από αυτή την άποψη, ήταν δύο πολύκροτα δημοσιεύματα του βρετανικού Τύπου, την περασμένη Κυριακή. Οι Sunday Times ανέφεραν ότι 40 Συντηρητικοί βουλευτές συμφώνησαν να υπογράψουν πρόταση δυσπιστίας κατά της Μέι – αν γίνουν 48, θα την υποχρεώσουν να κινήσει τη διαδικασία εκλογής αρχηγού, μέσω της οποίας κινδυνεύει να χάσει την πρωθυπουργία. Την ίδια μέρα, η Mail on Sunday έβγαζε στη φόρα εμπιστευτική επιστολή των υπουργών Εξωτερικών, Μπόρις Τζόνσον και Περιβάλλοντος, Μάικλ Γκόουβ, με την οποία συμβούλευαν τη Μέι πώς πρέπει να οδηγήσει τη χώρα στην κατεύθυνση του «σκληρού Brexit». Στην ίδια επιστολή, καλούσαν την πρωθυπουργό να επιβάλει πειθαρχία σε εκείνα τα κυβερνητικά στελέχη που δείχνουν «ανεπαρκή ενεργητικότητα» στις διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες, αξιώνοντας «να ξεκαθαρίσουν τη σκέψη τους» και «να εσωτερικεύσουν τη λογική» (του Brexit).
Προφανής, αν και μη κατονομαζόμενος, στόχος τους ήταν ο υπουργός Οικονομικών Φίλιπ Χάμοντ, ένθερμος οπαδός του Remain στη μάχη του δημοψηφίσματος και του «μαλακού Brexit», με παραμονή της χώρας στην ενιαία αγορά, έπειτα από αυτό. Η ενόχληση του Χάμοντ –ο οποίος πιθανότατα θα είχε αποπεμφθεί από τη Μέι αν οι εκλογές του Ιουνίου δεν είχαν πάει τόσο άσχημα γι’ αυτήν– ήταν τόσο μεγάλη, που ανώνυμοι συνεργάτες του δεν δίστασαν να καταγγείλουν τους δύο υπουργούς ότι «κρατούν όμηρο την πρωθυπουργό» και «προσφεύγουν σε οργουελιανή γλώσσα». Το σκηνικό βυζαντινής παρακμής και ίντριγκας ολοκληρώθηκε με ρεπορτάζ της Daily Telegraph για τους «στασιαστές του Brexit», όπου γινόταν λόγος για 15 Συντηρητικούς βουλευτές, έτοιμους να καταψηφίσουν μαζί με τους Εργατικούς το καθοριστικής σημασίας νομοσχέδιο, που συζητείται αυτή την περίοδο στη Βουλή των Κοινοτήτων, κάτι που θα μπορούσε να ρίξει την κυβέρνηση.
Υπόβαθρο όλης αυτής της αναστάτωσης είναι το επαπειλούμενο αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις Λονδίνου – Βρυξελλών. Η Τερέζα Μέι ευελπιστούσε ότι μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου θα είχε επιτευχθεί μια κάποια συνεννόηση γύρω από τις πλέον ακανθώδεις εκκρεμότητες του διαζυγίου (τις χρηματικές οφειλές της Βρετανίας, τα δικαιώματα των Ευρωπαίων πολιτών σ’ αυτήν και το νέο συνοριακό καθεστώς με την Ιρλανδία), ώστε να ανοίξει ο δεύτερος γύρος της διαπραγμάτευσης, γύρω από τη μελλοντική εμπορική σχέση της χώρας με την Ε.Ε. Προς αυτή την κατεύθυνση, η Μέι έκανε σημαντικές υποχωρήσεις – τελευταίες πληροφορίες, που δεν έχουν επιβεβαιωθεί επίσημα, αναφέρουν ότι προτίθεται να ανεβάσει κατά 25 δισ. ευρώ το ποσό που θα καταβάλει η χώρα της.
Ωστόσο, οι Βρυξέλλες δεν βιάζονται καθόλου να συναντηθούν στη μέση του δρόμου με την Τερέζα Μέι και να δράσουν ως πολιτικός ναυαγοσώστης της κυβέρνησής της. Μάλιστα, ο Ευρωπαίος διαπραγματευτής Μισέλ Μπαρνιέ δήλωσε ότι καταρτίζονται ήδη σχέδια έκτακτης ανάγκης για το ισχυρό ενδεχόμενο να καταλήξουν σε αδιέξοδο οι διαπραγματεύσεις, με αποτέλεσμα ένα χαοτικό Brexit, χωρίς συμφωνία. Oπως έγραψαν οι Financial Times, όταν, σε κεκλεισμένων των θυρών σύσκεψη, οι Βρετανοί προειδοποίησαν τους Ευρωπαίους ότι κάτι τέτοιο θα αφήσει στον προϋπολογισμό της Eνωσης μια «τρύπα» 10 δισ. ευρώ, οι συνομιλητές του κούνησαν τους ώμους σχεδόν αδιάφορα και είπαν: «Είμαστε 27, μπορούμε να το απορροφήσουμε».
Δεν επαληθεύονται
Δεν είναι βέβαιο, όμως, ότι οι «27» θα κρατήσουν μέχρι τέλους αυτή την απολύτως αδιάλλακτη στάση στο μπρα ντε φερ με το Λονδίνο. Μπορεί η βρετανική οικονομία να δέχεται πιέσεις, αλλά οι προβλέψεις των Βρυξελλών (και του ίδιου του Φίλιπ Χάμοντ) για οικονομικό Αρμαγεδδώνα σε περίπτωση ψήφου υπέρ του Brexit δεν επαληθεύτηκαν επί του παρόντος. Παρά τα εσωτερικά της προβλήματα, η Μέι επικράτησε άνετα στις δύο πρώτες ψηφοφορίες για το επίμαχο δημοψήφισμα περί Brexit την εβδομάδα που πέρασε – αν και ο πιο δύσκολος «κάβος» την περιμένει την ερχόμενη εβδομάδα: τότε που το Κοινοβούλιο θα κριθεί να εγκρίνει ή όχι τον καθορισμό συγκεκριμένης ημέρας και ώρας για την έξοδο από την Ε.Ε. – 29 Μαρτίου 2019, ώρα 23.00 ώρα Γκρίνουιτς.
Με τις πολλαπλές εστίες πολιτικής αστάθειας που συσσωρεύονται στην ηπειρωτική Ευρώπη, από την Καταλωνία μέχρι την Ιταλία, είναι αμφίβολο κατά πόσον οι Βρυξέλλες έχουν την πολυτέλεια να αντιμετωπίζουν με τόσο πολύ βαρύ χέρι το Λονδίνο, όταν και οι δύο χορεύουν πάνω σε λεπτό στρώμα πάγου.
