Ο Λένιν για την Ουκρανία

Το κεί­με­νο που δη­μο­σιεύ­ου­με πα­ρα­κά­τω, η διά­ση­μη ανοι­χτή επι­στο­λή του Λένιν «Προς τους ερ­γά­τες και τους αγρό­τες της Ου­κρα­νί­ας», είναι ένα κεί­με­νο που έπαι­ξε με­γά­λο ρόλο, σε μια κρί­σι­μη συ­γκυ­ρία, προ­κά­λε­σε με­γά­λες συ­ζη­τή­σεις μέσα στο κομ­μου­νι­στι­κό κί­νη­μα της επο­χής, αφή­νο­ντας «χνά­ρια» σε όλες τις με­τέ­πει­τα απο­φά­σεις της Κο­μι­ντέρν σχε­τι­κά με το εθνι­κό ζή­τη­μα και το δι­καί­ω­μα των λαών στην αυ­το­διά­θε­ση.

Ο Λένιν γρά­φει σε μια δύ­σκο­λη στιγ­μή του Εμ­φυ­λί­ου Πο­λέ­μου, πα­ρό­τι τότε δια­φαί­νε­ται, για πρώτη φορά, η δυ­να­τό­τη­τα νίκης των επα­να­στα­τι­κών δυ­νά­με­ων ενά­ντια στο στρα­τό των Λευ­κών στην Ου­κρα­νία, υπό την ηγε­σία του Αντόν Ντε­νί­κιν, που είχε την αμέ­ρι­στη βο­ή­θεια των ιμπε­ρια­λι­στι­κών δυ­νά­με­ων.

Ο Λένιν επι­λέ­γει αυτήν τη στιγ­μή για να ξε­κα­θα­ρί­σει συ­γκε­κρι­μέ­να τη γραμ­μή των Μπολ­σε­βί­κων στο εθνι­κό ζή­τη­μα στην Ου­κρα­νία. Θε­ω­ρεί αυτό το ξε­κα­θά­ρι­σμα απα­ραί­τη­το για να επι­τευ­χθεί η τε­λι­κή νίκη απέ­να­ντι στις δυ­νά­μεις της αντε­πα­νά­στα­σης και για να στα­θε­ρο­ποι­η­θεί η ερ­γα­τι­κή εξου­σία και στο εσω­τε­ρι­κό της Ρω­σί­ας. Συν­δέ­ει το εθνι­κό ζή­τη­μα με τη θε­μα­το­λο­γία των δη­μο­κρα­τι­κών απαι­τή­σε­ων των αγρο­τών («να ολο­κλη­ρω­θεί η κα­τάρ­γη­ση της με­γά­λης ιδιο­κτη­σί­ας στη γη») και της πάλης ενά­ντια στην κα­τα­πί­ε­ση από τους φε­ου­δάρ­χες, επι­διώ­κο­ντας να εγκα­τα­στα­θεί και την Ου­κρα­νία η ερ­γα­το-αγρο­τι­κή συμ­μα­χία που υπήρ­ξε ο κορ­μός των επα­να­στα­τι­κών εξε­λί­ξε­ων στη Ρωσία. Δεν κρύ­βει κα­θό­λου τον σκοπό του, που είναι η κα­τάρ­γη­ση των εθνι­κών δι­χα­σμών και των κρα­τι­κών συ­νό­ρων, μέσα από τη διεκ­δί­κη­ση της ευ­ρύ­τε­ρης δυ­να­τής συ­νέ­νω­σης ερ­γα­τι­κών και λαϊ­κών δυ­νά­με­ων. Όμως στρέ­φει την προ­σο­χή μας στο γε­γο­νός ότι αυτό δεν μπο­ρεί να γίνει αυ­τό­μα­τα κι ακα­ριαία, αλλά μέσα από την κα­τά­κτη­ση στην πράξη της συ­να­δέλ­φω­σης και με τη χρήση των συ­ναι­νε­τι­κών με­θό­δων. Η μο­να­δι­κή ρω­σι­κή από­φα­ση, κρα­τι­κών και κομ­μα­τι­κών δυ­νά­με­ων, που πε­ρι­λαμ­βά­νε­ται στο σχέ­διο του Λένιν, είναι η από­φα­ση ότι το μέλ­λον της Ου­κρα­νί­ας επα­φί­ε­ται στους ίδιους τους Ου­κρα­νούς, μέσα από το επερ­χό­με­νο παν-ου­κρα­νι­κό συ­νέ­δριο των Σο­βιέτ. Προς την κα­τεύ­θυν­ση αυτή, ορί­ζει με με­γά­λη σα­φή­νεια τα δια­φο­ρε­τι­κά κα­θή­κο­ντα των επα­να­στα­τών μέσα στο κυ­ρί­αρ­χο έθνος («αλύ­πη­τα ενά­ντια στο με­γα­λο­ρω­σι­κό σω­βι­νι­σμό») και μέσα στο κυ­ριαρ­χού­με­νο και κα­τα­πιε­σμέ­νο έθνος (προ­σπά­θεια για να ξε­πε­ρα­στούν οι προ­κα­τα­λή­ψεις και κα­χυ­πο­ψί­ες που κλη­ρο­νο­μή­θη­καν από τους αιώ­νες κα­τα­πί­ε­σης).

Η γραμ­μή αυτή δεν έμει­νε στα λόγια. Τη στρα­τιω­τι­κή ηγε­σία των επα­να­στα­τι­κών δυ­νά­με­ων ανέ­λα­βε ο Αντό­νοφ-Οβ­σέ­εν­κο, ο επι­κε­φα­λής της εφό­δου στα Ανά­κτο­ρα τον Οκτώ­βρη του ’17, ένας μπολ­σε­βί­κος υψη­λού κύ­ρους, που είχε την πλήρη εμπι­στο­σύ­νη του Λένιν και του Τρό­τσκι. Την πο­λι­τι­κή ηγε­σία των κομ­μα­τι­κών και κρα­τι­κών υπο­θέ­σε­ων στην Ου­κρα­νία ανέ­λα­βε ο Κρι­στιάν Ρα­κόφ­σκι, ένας από τους πιο έν­θερ­μους διε­θνι­στές στις γραμ­μές των Μπολ­σε­βί­κων.

Η γραμ­μή αυτή έφτα­σε στη νίκη, τσα­κί­ζο­ντας τους Λευ­κούς, ξε­περ­νώ­ντας στην πράξη τους δι­σταγ­μούς του εθνι­κι­στι­κού «μι­κρο­α­στι­κού σο­σια­λι­σμού» μέ­ρους της ου­κρα­νι­κής Αρι­στε­ράς, χτί­ζο­ντας τη σο­βιε­τι­κή Ου­κρα­νία. Μια, όχι ασή­μα­ντη, ιστο­ρι­κή υπεν­θύ­μι­ση: Τόσο ο Αντό­νοφ-Οβ­σέ­εν­κο, όσο και ο Κρι­στιάν Ρα­κόφ­σκι χά­θη­καν στα τέλη της δε­κα­ε­τί­ας του ’30, μέσα στις στα­λι­νι­κές «εκ­κα­θα­ρί­σεις».

Αυτή τη γραμ­μή, ακόμα και τη γλώσ­σα του Λένιν, τη χω­ρί­ζει άβυσ­σος με τη γραμ­μή, τη γλώσ­σα, και τις με­θό­δους της ση­με­ρι­νής ρω­σι­κής ηγε­σί­ας.

Ο Πού­τιν στο δια­βό­η­το διάγ­γελ­μα, που προ­α­νάγ­γει­λε την ει­σβο­λή του ρω­σι­κού στρα­τού στην Ου­κρα­νία, αι­σθάν­θη­κε την ανά­γκη να επι­τε­θεί στον Λένιν κα­τη­γο­ρώ­ντας τον ως «αρ­χι­τέ­κτο­να και πραγ­μα­τι­κό εμπνευ­στή» της ανε­ξαρ­τη­σί­ας της Ου­κρα­νί­ας. Αι­σθάν­θη­κε την ανά­γκη να επι­τε­θεί γε­νι­κό­τε­ρα στην πο­λι­τι­κή των Μπολ­σε­βί­κων στην άμεσα με­τε­πα­να­στα­τι­κή πε­ρί­ο­δο, στην πο­λι­τι­κή που ανα­γνώ­ρι­σε το δι­καί­ω­μα στην αυ­το­διά­θε­ση των εθνών που είχαν εγκλω­βι­στεί στην Τσα­ρι­κή «φυ­λα­κή των λαών», κά­νο­ντας λόγο για «ρο­μα­ντι­κές, ου­το­πι­κές κι ανέ­φι­κτες, όμως επι­κίν­δυ­νες και κα­τα­στρο­φι­κές ιδέες της επο­χής της επα­νά­στα­σης». Έκανε προ­σε­κτι­κά τη διά­κρι­ση με­τα­ξύ Λένιν και Στά­λιν, ανα­γνω­ρί­ζο­ντας στον δεύ­τε­ρο ότι «στην πράξη εφάρ­μο­σε τις δικές του ιδέες, κι όχι του Λένιν, απο­κα­θι­στώ­ντας την ενό­τη­τα του κρά­τους μέσα από την αυ­ταρ­χι­κή λει­τουρ­γία του…», όμως του άσκη­σε την κρι­τι­κή ότι δεν τόλ­μη­σε να κα­ταρ­γή­σει και στα χαρ­τιά, «στα συ­νταγ­μα­τι­κά θε­μέ­λια της ΕΣΣΔ» τις «επι­κίν­δυ­νες ιδέες του Λένιν».

Μια ακόμα, όχι ασή­μα­ντη, ιστο­ρι­κή υπεν­θύ­μι­ση: Ο αρ­χη­γός της Λευ­κής αντε­πα­νά­στα­σης στην Ου­κρα­νία, ο Αντόν Ντε­νί­κιν, μετά την ήττα του διέ­φυ­γε στις ΗΠΑ. Πέ­θα­νε εκεί, στη δε­κα­ε­τία του 1940, και τά­φη­κε με στρα­τιω­τι­κές τιμές. Η Ρωσία του Πού­τιν ζή­τη­σε το 2005 επι­σή­μως τα λεί­ψα­νά του, που τά­φη­καν στο ρω­σι­κό έδα­φος με τιμές ήρωα του κρά­τους. Το 2009, ο Πού­τιν δή­λω­σε ότι η αυ­το­βιο­γρα­φία του Ντε­νί­κιν, το «Ημε­ρο­λό­γιό» του, είναι ένα πο­λύ­τι­μο βι­βλίο, ει­δι­κά στα κε­φά­λαια που επι­χει­ρη­μα­το­λο­γεί υπέρ της άπο­ψης ότι το ου­κρα­νι­κό έδα­φος είναι ανα­πό­σπα­στο κομ­μά­τι του ρω­σι­κού κρά­τους.

Τη με­τά­φρα­ση του κει­μέ­νου του Λένιν, από το marxists.org, έκανε ο Πάνος Πέ­τρου.

 

Επι­στο­λή στους ερ­γά­τες και αγρό­τες της Ου­κρα­νί­ας

Με αφορ­μή τις νίκες επί του Ντε­νί­κιν

Σύ­ντρο­φοι, πριν 4 μήνες, στα τέλη Αυ­γού­στου του 1919, είχα την ευ­και­ρία να απευ­θύ­νω μια επι­στο­λή στους ερ­γά­τες και τους αγρό­τες, με αφορ­μή τη νίκη επί του Κολ­τσάκ.

Σή­με­ρα δίνω για μα­ζι­κή εκτύ­πω­ση το πλή­ρες κεί­με­νο αυτής της επι­στο­λής, προς τους ερ­γά­τες και τους αγρό­τες της Ου­κρα­νί­ας, με αφορ­μή τις νίκες μας εκεί, επί του στρα­τού του Ντε­νί­κιν.

Ο Κόκ­κι­νος Στρα­τός έχει κα­τα­λά­βει το Κίεβο, την Πολ­τά­βα και το Χάρ­κο­βο και προ­ε­λαύ­νει νι­κη­φό­ρα προς το Ρο­στόφ. Η Ου­κρα­νία βρά­ζει, με μια εξέ­γερ­ση ενά­ντια στον Ντε­νί­κιν. Όλες οι δυ­νά­μεις πρέ­πει να συ­γκε­ντρω­θούν προς την τε­λι­κή συ­ντρι­βή του στρα­τού του Ντε­νί­κιν, ο οποί­ος προ­σπα­θεί να απο­κα­τα­στή­σει την εξου­σία των γαιο­κτη­μό­νων και των κα­πι­τα­λι­στών. Πρέ­πει να συ­ντρί­ψου­με τον Ντε­νί­κιν, για να προ­στα­τευ­τού­με ακόμα και από την πα­ρα­μι­κρή πι­θα­νό­τη­τα μιας νέας στρα­τιω­τι­κής αντε­πί­θε­σης.

Οι ερ­γά­τες και οι αγρό­τες της Ου­κρα­νί­ας οφεί­λουν να κα­τα­νο­ή­σουν τα συ­μπε­ρά­σμα­τα που άντλη­σαν όλοι οι Ρώσοι ερ­γά­τες και αγρό­τες, μετά την κα­τά­κτη­ση της Σι­βη­ρί­ας από τον Κολ­τσάκ, αλλά και μετά την απε­λευ­θέ­ρω­σή της από τον Κόκ­κι­νο Στρα­τό, μετά από πολ­λούς μήνες τυ­ραν­νί­ας των γαιο­κτη­μό­νων και των κα­πι­τα­λι­στών.

Η εξου­σία του Ντε­νί­κιν στην Ου­κρα­νία υπήρ­ξε μια σκλη­ρή δο­κι­μα­σία, ανά­λο­γη με την εξου­σία του Κολ­τσάκ στη Σι­βη­ρία. Δεν μπο­ρεί να υπάρ­ξει αμ­φι­βο­λία ότι τα δι­δάγ­μα­τα από αυτήν τη σκλη­ρή δο­κι­μα­σία θα δώ­σουν στους Ου­κρα­νούς ερ­γά­τες κι αγρό­τες -όπως συ­νέ­βη με τους ερ­γά­τες κι αγρό­τες στα Ου­ρά­λια και τη Σι­βη­ρία- μια πιο κα­θα­ρή κα­τα­νό­η­ση των κα­θη­κό­ντων της Σο­βιε­τι­κής εξου­σί­ας και θα τους ωθή­σουν να την υπε­ρα­σπι­στούν ακόμα πιο πα­θια­σμέ­να.

Στη Ρωσία η εξου­σία των γαιο­κτη­μό­νων έχει πλέον κα­ταρ­γη­θεί. Το ίδιο πρέ­πει να γίνει και στην Ου­κρα­νία. Η Σο­βιε­τι­κή εξου­σία των Ου­κρα­νών ερ­γα­τών κι αγρο­τών οφεί­λει να ολο­κλη­ρώ­σει την κα­τάρ­γη­ση της με­γά­λης ιδιο­κτη­σί­ας στη γη, την πλήρη απε­λευ­θέ­ρω­ση των Ου­κρα­νών ερ­γα­τών κι αγρο­τών από την κα­τα­πί­ε­ση των γαιο­κτη­μό­νων, την απε­λευ­θέ­ρω­ση από τους γαιο­κτή­μο­νες.

Αλλά πέρα από αυτό το κα­θή­κον, όπως και άλλα κα­θή­κο­ντα που αντι­με­τώ­πι­σαν και εξα­κο­λου­θούν να αντι­με­τω­πί­ζουν οι ερ­γα­ζό­με­νες μάζες τόσο στη Ρωσία όσο και στην Ου­κρα­νία, η Σο­βιε­τι­κή εξου­σία στην Ου­κρα­νία έχει και κά­ποια δικά της, ιδιαί­τε­ρα κα­θή­κο­ντα. Ένα από αυτά τα ει­δι­κά κα­θή­κο­ντα αξί­ζει τη με­γα­λύ­τε­ρη δυ­να­τή προ­σο­χή μας αυτή τη στιγ­μή. Είναι το εθνι­κό ζή­τη­μα, ή –με άλλα λόγια– το ζή­τη­μα του αν η Ου­κρα­νία θα πρέ­πει να γίνει μια χω­ρι­στή κι ανε­ξάρ­τη­τη Ου­κρα­νι­κή Σο­βιε­τι­κή Σο­σια­λι­στι­κή Δη­μο­κρα­τία που θα βρε­θεί σε συμ­μα­χία (ομο­σπον­δία) με τη Ρω­σι­κή Σο­σια­λι­στι­κή Ομο­σπον­δια­κή Σο­βιε­τι­κή Δη­μο­κρα­τία, ή αν η Ου­κρα­νία θα πρέ­πει να συγ­χω­νευ­τεί με τη Ρωσία για να δη­μιουρ­γη­θεί μια ενιαία Σο­βιε­τι­κή Δη­μο­κρα­τία. Κάθε μπολ­σε­βί­κος, και κάθε πο­λι­τι­κά συ­νει­δη­τός ερ­γά­της κι αγρό­της, οφεί­λει να σκε­φτεί με ιδιαί­τε­ρη προ­σο­χή αυτό το ζή­τη­μα.

Η ανε­ξαρ­τη­σία της Ου­κρα­νί­ας έχει ανα­γνω­ρι­στεί από την Παν­ρω­σι­κή Κε­ντρι­κή Εκτε­λε­στι­κή Επι­τρο­πή της ΡΣΟΣΔ (Ρω­σι­κή Σο­σια­λι­στι­κή Ομο­σπον­δια­κή Σο­βιε­τι­κή Δη­μο­κρα­τία), αλλά και από το Ρω­σι­κό Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμμα (Μπολ­σε­βί­κοι). Είναι συ­νε­πώς αυ­τα­πό­δει­κτο και γε­νι­κά πα­ρα­δε­κτό, ότι μόνο οι ίδιοι οι Ου­κρα­νοί ερ­γά­τες κι αγρό­τες θα πρέ­πει να απο­φα­σί­σουν, και θα απο­φα­σί­σουν στο δικό τους Πα­νου­κρα­νι­κό Συ­νέ­δριο των Σο­βιέτ, για το αν η Ου­κρα­νία θα συγ­χω­νευ­τεί με τη Ρωσία, ή αν θα πα­ρα­μεί­νει ως μια χω­ρι­στή και ανε­ξάρ­τη­τη Δη­μο­κρα­τία -και αν συμ­βεί το δεύ­τε­ρο, για το τι εί­δους ομό­σπον­δοι δε­σμοί θα δη­μιουρ­γη­θούν ανά­με­σα σε αυτή τη Δη­μο­κρα­τία και τη Ρωσία.

Ποια από­φα­ση σε αυτό το ζή­τη­μα θα ήταν η κα­λύ­τε­ρη όσον αφορά τα συμ­φέ­ρο­ντα των ερ­γα­ζο­μέ­νων και της προ­ώ­θη­σης του αγώνα τους για πλήρη απε­λευ­θέ­ρω­ση της ερ­γα­σί­ας από τον ζυγό του κε­φα­λαί­ου;

Πρώ­τον, τα συμ­φέ­ρο­ντα της ερ­γα­σί­ας εξυ­πη­ρε­τού­νται από την πλη­ρέ­στε­ρη εμπι­στο­σύ­νη και τη στε­νό­τε­ρη συμ­μα­χία ανά­με­σα στους ερ­γα­ζό­με­νους δια­φο­ρε­τι­κών χωρών και εθνών. Οι υπο­στη­ρι­κτές των γαιο­κτη­μό­νων και των κα­πι­τα­λι­στών, της αστι­κής τάξης, πα­σχί­ζουν να δι­χά­ζουν τους ερ­γά­τες, να εντεί­νουν την εθνι­κή δυ­σφο­ρία και εχθρό­τη­τα, προ­κει­μέ­νου να απο­δυ­να­μώ­νουν τους ερ­γά­τες και να ενι­σχύ­ουν την εξου­σία του κε­φα­λαί­ου.

Το κε­φά­λαιο είναι μια διε­θνής δύ­να­μη. Για την απά­λει­ψή του, απαι­τεί­ται μια διε­θνής ερ­γα­τι­κή συμ­μα­χία, μια διε­θνής ερ­γα­τι­κή αδελ­φο­σύ­νη.

Στε­κό­μα­στε ενά­ντια στις εθνι­κές εχθρό­τη­τες και δια­φο­ρές, ενά­ντια στην εθνι­κή απο­κλει­στι­κό­τη­τα. Εί­μα­στε διε­θνι­στές. Υπο­στη­ρί­ζου­με τη στενή ενό­τη­τα και την πλήρη συγ­χώ­νευ­ση των ερ­γα­τών και των αγρο­τών, όλων των εθνών, σε μια κοινή πα­γκό­σμια Σο­βιε­τι­κή Δη­μο­κρα­τία.

Δεύ­τε­ρον, οι ερ­γα­ζό­με­νοι δεν πρέ­πει να ξε­χνούν ότι ο κα­πι­τα­λι­σμός έχει διαι­ρέ­σει τα έθνη, σε έναν μικρό αριθ­μό κα­τα­πιε­στι­κών, με­γά­λων (ιμπε­ρια­λι­στι­κών), κυ­ρί­αρ­χων και προ­νο­μιού­χων εθνών, από τη μια, και από την άλλη, μια με­γά­λη πλειο­ψη­φία κα­τα­πιε­σμέ­νων, εξαρ­τη­μέ­νων και ημι-εξαρ­τη­μέ­νων, μη-κυ­ρί­αρ­χων εθνών. Ο εγκλη­μα­τι­κός και αντι­δρα­στι­κός πό­λε­μος του 1914-18 πα­ρό­ξυ­νε αυτή τη διαί­ρε­ση και κατά συ­νέ­πεια ενί­σχυ­σε τις μνη­σι­κα­κί­ες και τα μίση. Επί αιώ­νες συσ­σω­ρεύ­ε­ται η αγα­νά­κτη­ση και η κα­χυ­πο­ψία των μη-κυ­ρί­αρ­χων και εξαρ­τη­μέ­νων εθνών απέ­να­ντι στα κυ­ρί­αρ­χα και κα­τα­πιε­στι­κά έθνη, η αγα­νά­κτη­ση και η κα­χυ­πο­ψία εθνών όπως το Ου­κρα­νι­κό απέ­να­ντι σε έθνη όπως το Με­γα­λο-Ρω­σι­κό.

Θέ­λου­με μια εθε­λο­ντι­κή ένωση των εθνών -μια ένωση που απο­κλεί­ει κάθε εξα­να­γκα­σμό ενός έθνους από ένα άλλο- μια ένωση που θα έχει ως θε­μέ­λιο την πλη­ρέ­στε­ρη εμπι­στο­σύ­νη, την κα­θα­ρή ανα­γνώ­ρι­ση της αδελ­φι­κής ενό­τη­τας, πάνω σε μια απο­λύ­τως εθε­λο­ντι­κή συ­ναί­νε­ση.

Μια τέ­τοια ένωση δεν μπο­ρεί να επι­τευ­χθεί ακα­ριαία. Οφεί­λου­με να ερ­γα­στού­με προς αυτόν το στόχο με τη με­γα­λύ­τε­ρη δυ­να­τή υπο­μο­νή και προ­σο­χή, ώστε να μην δια­τα­ράσ­σου­με σχέ­σεις και να μην ξε­ση­κώ­νου­με δυ­σπι­στία. Για να μπο­ρέ­σει να υπάρ­ξει μια ευ­και­ρία να εξα­σθε­νή­σει η δυ­σπι­στία που κλη­ρο­νο­μού­με από τους αιώ­νες κα­τα­πί­ε­σης από τους γαιο­κτή­μο­νες και τους κα­πι­τα­λι­στές, τους αιώ­νες ατο­μι­κής ιδιο­κτη­σί­ας, να εξα­σθε­νή­σει η εχθρό­τη­τα που έχει ανα­πτυ­χθεί μέσα από τα μοι­ρά­σμα­τα και τα ξα­να-μοι­ρά­σμα­τα του κό­σμου.

Συ­νε­πώς, πρέ­πει να πα­σχί­ζου­με επί­μο­να για την ενό­τη­τα των εθνών και να πο­λε­μά­με, χωρίς δι­σταγ­μό, οτι­δή­πο­τε ενι­σχύ­ει τη διαί­ρε­σή τους. Και κά­νο­ντας αυτό, πρέ­πει πα­ράλ­λη­λα να εί­μα­στε πολύ προ­σε­κτι­κοί και υπο­μο­νε­τι­κοί, και να κά­νου­με υπο­χω­ρή­σεις απέ­να­ντι στα κα­τά­λοι­πα εθνι­κής δυ­σπι­στί­ας που επι­βιώ­νουν.

Πρέ­πει να εί­μα­στε πε­ντα­κά­θα­ροι και αδιάλ­λα­κτοι απέ­να­ντι σε ό,τι θίγει τα θε­με­λιώ­δη συμ­φέ­ρο­ντα της ερ­γα­σί­ας, στον αγώνα της για απε­λευ­θέ­ρω­ση από το ζυγό του κε­φα­λαί­ου. Το ζή­τη­μα της οριο­θέ­τη­σης των συ­νό­ρων σή­με­ρα -προς το παρόν, γιατί τε­λι­κά πα­λεύ­ου­με για την πλήρη κα­τάρ­γη­ση των συ­νό­ρων- δεν είναι ούτε θε­με­λιώ­δες, ούτε ση­μα­ντι­κό. Σε αυτό το ζή­τη­μα έχου­με τη δυ­να­τό­τη­τα να δεί­ξου­με υπο­μο­νή, και πρέ­πει να δεί­ξου­με υπο­μο­νή, γιατί η εθνι­κή δυ­σπι­στία ανά­με­σα στις πλα­τιές μάζες των αγρο­τών και των μι­κροϊ­διο­κτη­τών είναι συχνά πολύ αν­θε­κτι­κή, και η βια­σύ­νη μπο­ρεί μόνο να την ενι­σχύ­σει, με άλλα λόγια να θέσει σε κίν­δυ­νο την υπό­θε­ση της πλή­ρους και τε­λι­κής ενό­τη­τας.

Η εμπει­ρία της επα­νά­στα­σης των ερ­γα­τών και των αγρο­τών στη Ρωσία, της επα­νά­στα­σης του Οκτώ­βρη-Νο­έμ­βρη 1917, αλλά και των δύο χρό­νων νι­κη­φό­ρου πο­λέ­μου ενά­ντια στην ολο­μέ­τω­πη επί­θε­ση των διε­θνών και Ρώσων κα­πι­τα­λι­στών, έκα­ναν απο­λύ­τως κα­θα­ρό ότι οι κα­πι­τα­λι­στές είχαν κα­τορ­θώ­σει, για ένα διά­στη­μα, να αξιο­ποιούν την εθνι­κή κα­χυ­πο­ψία που αι­σθά­νο­νταν απέ­να­ντι στους Με­γα­λο-Ρώ­σους οι Πο­λω­νοί, Λε­το­νοί, Εσθο­νοί και Φιν­λαν­δοί αγρό­τες και μι­κροϊ­διο­κτή­τες, και ότι είχαν κα­τορ­θώ­σει για ένα διά­στη­μα να υπο­κι­νούν δι­χό­νοιες με­τα­ξύ μας πάνω στη βάση αυτής της εθνι­κής κα­χυ­πο­ψί­ας.

Η εμπει­ρία έχει δεί­ξει ότι αυτή η κα­χυ­πο­ψία εξα­σθε­νεί και εξα­φα­νί­ζε­ται με αργό ρυθμό, και ότι όσο πε­ρισ­σό­τε­ρη προ­σο­χή και υπο­μο­νή δεί­χνουν οι Με­γα­λο-Ρώ­σοι, που υπήρ­ξαν για πολύ καιρό το έθνος κα­τα­πιε­στής, τόσο πιο απο­τε­λε­σμα­τι­κά μπο­ρού­με να αντι­με­τω­πί­σου­με αυτήν την  κα­χυ­πο­ψία.

Μόνο ανα­γνω­ρί­ζο­ντας την ανε­ξαρ­τη­σία του Πο­λω­νι­κού, του Λε­το­νι­κού, του Λι­θουα­νι­κού, του Εσθο­νι­κού και του Φιν­λα­δι­κού κρά­τους, κερ­δί­ζου­με αργά, αλλά στα­θε­ρά, την εμπι­στο­σύ­νη των ερ­γα­ζο­μέ­νων μαζών των γει­το­νι­κών μι­κρών κρα­τών, που ήταν πιο κα­θυ­στε­ρη­μέ­να και πιο εξα­πα­τη­μέ­να και κα­τα­πιε­σμέ­να από τους κα­πι­τα­λι­στές. Αυτός είναι ο ασφα­λέ­στε­ρος τρό­πος για να τους απο­σπά­σου­με από την επιρ­ροή των «δικών τους» εθνι­κών κα­πι­τα­λι­στών και να τους οδη­γή­σου­με με πλήρη εμπι­στο­σύ­νη, στη μελ­λο­ντι­κή ενω­μέ­νη διε­θνή Σο­βιε­τι­κή Δη­μο­κρα­τία.

Όσο η Ου­κρα­νία δεν έχει απε­λευ­θε­ρω­θεί ολό­κλη­ρη από τον Ντε­νί­κιν, και μέχρι να συ­γκλη­θεί το παν-ου­κρα­νι­κό συ­νέ­δριο των σο­βιέτ, τα χρέη της κυ­βέρ­νη­σης έχει ανα­λά­βει η Παν-ου­κρα­νι­κή Επα­να­στα­τι­κή Επι­τρο­πή. Εκτός από τους Ου­κρα­νούς Μπολ­σε­βί­κους Κομ­μου­νι­στές, εκεί υπάρ­χουν και οι Ου­κρα­νοί Κομ­μου­νι­στές της Μπο­ρό­τμπα, που ερ­γά­ζο­νται σε αυτή την Επα­να­στα­τι­κή Επι­τρο­πή ως μέλη της κυ­βέρ­νη­σης.

Ένα από τα ση­μεία που δια­φο­ρο­ποιούν τους Μπο­ρο­τμπι­στές από τους Μπολ­σε­βί­κους, είναι ότι επι­μέ­νουν στην άνευ όρων ανε­ξαρ­τη­σία της Ου­κρα­νί­ας. Οι Μπολ­σε­βί­κοι δεν θα ανα­βαθ­μί­σουν αυτό το ζή­τη­μα, σε ζή­τη­μα γε­νι­κής δια­φο­ρο­ποί­η­σης και διά­λυ­σης της ενό­τη­τας, δεν το θε­ω­ρούν εμπό­διο στην κοινή προ­λε­τα­ρια­κή προ­σπά­θεια. Πρέ­πει να υπάρ­ξει ενό­τη­τα στον αγώνα ενά­ντια στο ζυγό του κε­φα­λαί­ου και για τη δι­κτα­το­ρία του προ­λε­τα­ριά­του, και δεν θα πρέ­πει να χω­ρί­σουν οι δρό­μοι με­τα­ξύ Κομ­μου­νι­στών πάνω στο ζή­τη­μα των εθνι­κών συ­νό­ρων, ή στο ζή­τη­μα του αν θα υπάρ­ξει ομό­σπον­δος ή άλλου εί­δους δε­σμός ανά­με­σα στα κράτη. Στις γραμ­μές των Μπολ­σε­βί­κων θα βρει κα­νείς υπο­στη­ρι­κτές της πλή­ρους ανε­ξαρ­τη­σί­ας της Ου­κρα­νί­ας, υπο­στη­ρι­κτές ενός λι­γό­τε­ρο ή πε­ρισ­σό­τε­ρο στε­νού ομο­σπον­δια­κού δε­σμού με τη Ρωσία, αλλά και υπο­στη­ρι­κτές της πλή­ρους συγ­χώ­νευ­σης της Ου­κρα­νί­ας με τη Ρωσία.

Δεν πρέ­πει να ενι­σχύ­ου­με τις δια­φο­ρές πάνω σε αυτά τα ζη­τή­μα­τα. Αυτά θα απο­φα­σι­στούν από το Παν-Ου­κρα­νι­κό Συ­νέ­δριο των Σο­βιέτ.

Αν ένας Ρώσος κομ­μου­νι­στής επι­μέ­νει στη συγ­χώ­νευ­ση της Ου­κρα­νί­ας με τη Ρωσία, τότε οι Ου­κρα­νοί μπο­ρούν εύ­κο­λα να υπο­πτευ­τούν ότι δεν υπο­στη­ρί­ζει αυτή την πο­λι­τι­κή με κί­νη­τρο να ενώ­σει τους προ­λε­τά­ριους στην πάλη ενά­ντια στο κε­φά­λαιο, αλλά λόγω των προ­κα­τα­λή­ψε­ων του πα­λιού Με­γα­λο-Ρω­σι­κού εθνι­κι­σμού, του ιμπε­ρια­λι­σμού. Αυτή η κα­χυ­πο­ψία θα είναι φυ­σιο­λο­γι­κή και σε ένα βαθμό ανα­πό­φευ­κτη και δι­καιο­λο­γη­μέ­νη, καθώς οι Με­γα­λο-Ρώ­σοι, υπό τον ζυγό των γαιο­κτη­μό­νων και των κα­πι­τα­λι­στών, δια­πο­τί­στη­καν για αιώ­νες με τις ντρο­πια­στι­κές και απο­κρου­στι­κές προ­κα­τα­λή­ψεις του Με­γα­λο­ρω­σι­κού σω­βι­νι­σμού.

Αν ένας Ου­κρα­νός Κομ­μου­νι­στής επι­μέ­νει στην άνευ όρων ανε­ξαρ­τη­σία της Ου­κρα­νί­ας, μένει εκτε­θει­μέ­νος στην κα­χυ­πο­ψία ότι δεν υπο­στη­ρί­ζει αυτή την πο­λι­τι­κή λόγω των προ­σω­ρι­νών συμ­φε­ρό­ντων των Ου­κρα­νών ερ­γα­τών κι αγρο­τών στην πάλη τους ενά­ντια στο ζυγό του κε­φα­λαί­ου, αλλά για λο­γα­ρια­σμό των μι­κρο­α­στι­κών εθνι­κών προ­κα­τα­λή­ψε­ων που χα­ρα­κτη­ρί­ζουν τους μι­κρο-ιδιο­κτή­τες.

Η εμπει­ρία μας έχει δεί­ξει εκα­το­ντά­δες πε­ρι­πτώ­σεις μι­κρο­α­στών «σο­σια­λι­στών» διά­φο­ρων χωρών -όλοι οι διά­φο­ροι Πο­λω­νοί, Λε­το­νοί και Λι­θουα­νοί ψευ­το­σο­σια­λι­στές, οι Γε­ωρ­για­νοί Μεν­σε­βί­κοι και Σο­σια­λε­πα­να­στά­τες και άλ­λοι- που με­ταμ­φιέ­ζο­νται σε υπο­στη­ρι­κτές του προ­λε­τα­ριά­του, με μο­να­δι­κό σκοπό να προ­ω­θή­σουν ύπου­λα μια πο­λι­τι­κή συμ­βι­βα­σμού με τη «δική τους» εθνι­κή αστι­κή τάξη ενά­ντια στους επα­να­στα­τη­μέ­νους ερ­γά­τες. Το εί­δα­με στην πε­ρί­πτω­ση της κυ­βέρ­νη­σης Κε­ρέν­σκι την πε­ρί­ο­δο Φλε­βά­ρη-Οκτώ­βρη 1917, και το έχου­με δει και το βλέ­που­με και σε άλλες χώρες.

Η αμοι­βαία κα­χυ­πο­ψία με­τα­ξύ Ρώσων και Ου­κρα­νών Κομ­μου­νι­στών μπο­ρεί, συ­νε­πώς, να προ­κύ­ψει πολύ εύ­κο­λα. Πώς κα­τα­πο­λε­μιέ­ται αυτή η κα­χυ­πο­ψία; Πώς μπο­ρεί αυτή να ξε­πε­ρα­στεί και να απο­κα­τα­στα­θεί η αμοι­βαία εμπι­στο­σύ­νη;

Ο κα­λύ­τε­ρος τρό­πος για να το πε­τύ­χου­με αυτό, είναι η συ­νερ­γα­σία στην υπε­ρά­σπι­ση της δι­κτα­το­ρί­ας του προ­λε­τα­ριά­του και της σο­βιε­τι­κής εξου­σί­ας, η συ­νερ­γα­σία στον αγώνα ενά­ντια στους γαιο­κτή­μο­νες και τους κα­πι­τα­λι­στές όλων των χωρών και ενά­ντια στις προ­σπά­θειες να πα­λι­νορ­θώ­σουν την κυ­ριαρ­χία τους. Αυτός ο κοι­νός αγώ­νας θα δεί­ξει κα­θα­ρά στην πράξη ότι όποια από­φα­ση κι αν προ­κύ­ψει όσον αφορά την κρα­τι­κή ανε­ξαρ­τη­σία και τα σύ­νο­ρα, θα χρεια­στεί μια στενή στρα­τιω­τι­κή και οι­κο­νο­μι­κή συμ­μα­χία ανά­με­σα στους Ρώ­σους και τους Ου­κρα­νούς ερ­γά­τες, γιατί αλ­λιώς οι κα­πι­τα­λι­στές της Αντάντ, με άλλα λόγια η συμ­μα­χία των πλου­σιό­τε­ρων κα­πι­τα­λι­στι­κών κρα­τών -Βρε­τα­νία, Γαλ­λία, Αμε­ρι­κή, Ια­πω­νία και Ιτα­λία- θα μας συ­ντρί­ψουν και θα μας στραγ­γα­λί­σουν τον κα­θέ­να ξε­χω­ρι­στά. Η πάλη μας ενά­ντια στον Κολ­τσάκ και στον Ντε­νί­κιν, τους οποί­ους οι κα­πι­τα­λι­στές στη­ρί­ζουν με χρήμα και όπλα, είναι μια εμ­φα­νής από­δει­ξη αυτού του κιν­δύ­νου.

Όποιος υπο­νο­μεύ­ει την ενό­τη­τα και τη στενή συ­νερ­γα­σία ανά­με­σα στους Ρώ­σους και Ου­κρα­νούς ερ­γά­τες κι αγρό­τες, βοη­θά­ει τους Κολ­τσάκ, τους Ντε­νί­κιν, τους κα­πι­τα­λι­στές λη­στές όλων των χωρών.

Συ­νε­πώς, εμείς οι Με­γα­λο-Ρώ­σοι Κομ­μου­νι­στές πρέ­πει να κα­τα­στεί­λου­με με τη μέ­γι­στη σκλη­ρό­τη­τα την πα­ρα­μι­κρή εκ­δή­λω­ση Με­γα­λο­ρω­σι­κού εθνι­κι­σμού στις γραμ­μές μας, γιατί τέ­τοιες εκ­δη­λώ­σεις, που απο­τε­λούν προ­δο­σία του κομ­μου­νι­σμού γε­νι­κό­τε­ρα, προ­κα­λούν τη με­γα­λύ­τε­ρη άμεση ζημιά, καθώς μας δια­χω­ρί­ζουν από τους Ου­κρα­νούς συ­ντρό­φους μας και διευ­κο­λύ­νουν τον Ντε­νί­κιν και το κα­θε­στώς του.

Συ­νε­πώς, εμείς οι Με­γα­λο-Ρώ­σοι Κομ­μου­νι­στές πρέ­πει να κά­νου­με υπο­χω­ρή­σεις, όταν προ­κύ­πτουν δια­φο­ρές με τους Ου­κρα­νούς Μπολ­σε­βί­κους Κομ­μου­νι­στές και τους Μπο­ρο­τμπι­στές, και αυτές οι δια­φο­ρές αφο­ρούν την κρα­τι­κή ανε­ξαρ­τη­σία της Ου­κρα­νί­ας, ή τις μορ­φές της συμ­μα­χί­ας της με την Ρωσία, αλλά και το εθνι­κό ζή­τη­μα γε­νι­κό­τε­ρα. Όμως όλοι μας, Με­γα­λο-Ρώ­σοι Κομ­μου­νι­στές, Ου­κρα­νοί Κομ­μου­νι­στές και Κομ­μου­νι­στές κάθε άλλου έθνους, πρέ­πει να εί­μα­στε αλύ­γι­στοι και αδιάλ­λα­κτοι στα θε­με­λιώ­δη ζη­τή­μα­τα που είναι κοινά για όλα τα έθνη, στα ζη­τή­μα­τα του προ­λε­τα­ρια­κού αγώνα, της προ­λε­τα­ρια­κής εξου­σί­ας. Δεν πρέ­πει να ανε­χθού­με συμ­βι­βα­σμούς με την αστι­κή τάξη ή οποια­δή­πο­τε διαί­ρε­ση των δυ­νά­με­ων που μας προ­στα­τεύ­ουν ενά­ντια στον Ντε­νί­κιν.

Ο Ντε­νί­κιν πρέ­πει να συ­ντρι­βεί και να κα­τα­στρα­φεί και τέ­τοιες στρα­τιω­τι­κές επι­θέ­σεις, όπως η δική του, δεν πρέ­πει να επι­τρα­πεί να ξα­να­συμ­βούν. Αυτό είναι το θε­με­λιώ­δες συμ­φέ­ρον και των Με­γα­λο-Ρώ­σων και των Ου­κρα­νών ερ­γα­τών κι αγρο­τών. Αυτός ο αγώ­νας θα είναι πα­ρα­τε­τα­μέ­νος και σκλη­ρός, καθώς οι κα­πι­τα­λι­στές όλου του πλα­νή­τη δί­νουν βο­ή­θεια στον Ντε­νί­κιν και θα βοη­θή­σουν και όλους τους άλ­λους ομοί­ους του.

Σε αυτόν το μακρύ και σκλη­ρό αγώνα, εμείς οι Με­γα­λο-Ρώ­σοι και Ου­κρα­νοί ερ­γά­τες πρέ­πει να δια­τη­ρή­σου­με την πιο στενή συμ­μα­χία, γιατί ο κα­θέ­νας μόνος του είναι σχε­δόν βέ­βαιο ότι θα είναι ανί­κα­νος να αντι­με­τω­πί­σει αυτό το κα­θή­κον. Όποια κι αν θα είναι τα σύ­νο­ρα με­τα­ξύ Ου­κρα­νί­ας και Ρω­σί­ας, όποιες κι αν θα είναι οι μορ­φές των δι­με­ρών κρα­τι­κών σχέ­σε­ών τους, αυτά δεν έχουν τόση ση­μα­σία. Αυτά είναι ζη­τή­μα­τα πάνω στα οποία μπο­ρεί και πρέ­πει να γί­νουν υπο­χω­ρή­σεις, ζη­τή­μα­τα πάνω στα οποία μπο­ρεί να δο­κι­μα­στεί μια λύση, ή μια άλλη, ή μια τρίτη. Η υπό­θε­ση των ερ­γα­τών και των αγρο­τών, η νίκη ενά­ντια στον κα­πι­τα­λι­σμό, δεν θα χαθεί εξαι­τί­ας τους.

Αλλά αν δεν κα­τα­φέ­ρου­με να δια­τη­ρή­σου­με τη στε­νό­τε­ρη συμ­μα­χία ενά­ντια στον Ντε­νί­κιν, τη συμ­μα­χία ενά­ντια στους κα­πι­τα­λι­στές και τους κου­λά­κους των χωρών μας και όλων των χωρών, η υπό­θε­ση της ερ­γα­τι­κής τάξης κατά πάσα πι­θα­νό­τη­τα θα χαθεί για πολλά χρό­νια, με την έν­νοια ότι οι κα­πι­τα­λι­στές θα μπο­ρέ­σουν να συ­ντρί­ψουν και να στραγ­γα­λί­σουν και τη Σο­βιε­τι­κή Ου­κρα­νία και τη Σο­βιε­τι­κή Ρωσία.

Αυτό που προ­σπα­θεί πάνω από όλα να πε­τύ­χει η αστι­κή τάξη όλων των χωρών, με όλων των ειδών τα μι­κρο­α­στι­κά κόμ­μα­τα, δη­λα­δή τα «συμ­βι­βα­στι­κά» κόμ­μα­τα που επι­τρέ­πουν τις συμ­μα­χί­ες με την αστι­κή τάξη ενά­ντια στους ερ­γά­τες, είναι να δι­χά­σουν τους ερ­γά­τες δια­φο­ρε­τι­κών εθνο­τή­των, να ανα­κι­νή­σουν τη κα­χυ­πο­ψία και να εμπο­δί­σουν τη στενή διε­θνή συμ­μα­χία και διε­θνή αδελ­φο­σύ­νη των ερ­γα­τών. Όποτε η αστι­κή τάξη το κα­τα­φέρ­νει αυτό, η υπό­θε­ση των ερ­γα­τών οδη­γεί­ται στην ήττα. Οι Κομ­μου­νι­στές της Ρω­σί­ας και της Ου­κρα­νί­ας πρέ­πει λοι­πόν με υπο­μο­νε­τι­κή, επί­μο­νη, πει­σμα­τά­ρι­κη και συ­ντο­νι­σμέ­νη προ­σπά­θεια, να μα­ταιώ­σουν τις εθνι­κι­στι­κές μη­χα­νορ­ρα­φί­ες της αστι­κής τάξης και να εξα­λεί­ψουν τις εθνι­κι­στι­κές προ­κα­τα­λή­ψεις κάθε εί­δους, δη­μιουρ­γώ­ντας για τους ερ­γα­ζό­με­νους όλου του κό­σμου ένα πα­ρά­δειγ­μα πραγ­μα­τι­κά στέ­ρε­ης συμ­μα­χί­ας ερ­γα­τών και αγρο­τών δια­φο­ρε­τι­κών εθνών, στον αγώνα για τη σο­βιε­τι­κή εξου­σία, για την ανα­τρο­πή του ζυγού των γαιο­κτη­μό­νων και των κα­πι­τα­λι­στών, για μια πα­γκό­σμια ομό­σπον­δη σο­βιε­τι­κή δη­μο­κρα­τία.

Ν. Λένιν

28 Δε­κέμ­βρη, 1919

rproject.gr