Η σημασία της απεργίας των εκπαιδευτικών στις 15/2*

Η αντι­πα­ρά­θε­ση της υπουρ­γού με τους/τις εκ­παι­δευ­τι­κούς, συ­μπυ­κνω­μέ­νη στο ζή­τη­μα της αξιο­λό­γη­σης, κρατά εδώ και σχε­δόν δύο χρό­νια και το υπουρ­γείο δεν έχει κα­τα­φέ­ρει να πε­τύ­χει την, ση­μα­ντι­κή για τους πο­λι­τι­κούς του σχε­δια­σμούς, νίκη. Οι εκ­παι­δευ­τι­κοί αντι­στά­θη­καν με διά­φο­ρους τρό­πους και μά­λι­στα στην πρω­το­βάθ­μια, με την χρήση της «απερ­γί­ας- απο­χής» και των «ενιαί­ων κει­μέ­νων», δεν επέ­τρε­ψαν να υλο­ποι­η­θεί ο σχε­δια­σμός της αξιο­λό­γη­σης της εκ­παι­δευ­τι­κής μο­νά­δας.

Γιώργος Σαπουνάς**

Το ζή­τη­μα της αξιο­λό­γη­σης στην εκ­παί­δευ­ση έχει πα­ρελ­θόν καθώς απο­τε­λεί ση­μα­ντι­κή πα­ρά­με­τρο της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης στρα­τη­γι­κής η οποία, «απο­θε­ώ­νο­ντας» την κα­πι­τα­λι­στι­κή ιδε­ο­λο­γία, αντι­λαμ­βά­νε­ται όλους τους κοι­νω­νι­κούς το­μείς ως το­μείς της αγο­ράς και ως εκ τού­του και την εκ­παί­δευ­ση ως δια­δι­κα­σία αγο­ρο­πω­λη­σί­ας προ­ϊ­ό­ντων. Οι Ομο­σπον­δί­ες και πολ­λές συν­δι­κα­λι­στι­κές πα­ρα­τά­ξεις, κυ­ρί­ως της αρι­στε­ράς, έχουν ανα­πτύ­ξει όλα τα σχε­τι­κά επι­χει­ρή­μα­τα ενά­ντια στη στρε­βλή αυτή αντί­λη­ψη. Συ­νο­πτι­κά συ­μπυ­κνώ­νο­νται στα εξής: α) η λε­γό­με­νη αξιο­λό­γη­ση δεν αφορά, επί της ου­σί­ας, στο νόημα της λέξης βάσει της «ετυ­μο­λο­γί­ας» της, αλλά σε οι­κο­νο­μι­κούς και τα­ξι­κούς σχε­δια­σμούς για το μέλ­λον της δη­μό­σιας εκ­παί­δευ­σης (ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση) και β) στην εκ­παί­δευ­ση δεν μπο­ρεί να υπάρ­ξει κα­νε­νός εί­δους γε­νι­κευ­μέ­νη τε­χνο­κρα­τι­κού τύπου αξιο­λό­γη­ση, καθώς δεν πρό­κει­ται για δια­δι­κα­σία πα­ρα­γω­γής προ­ϊ­ό­ντων αλλά για ου­σια­στι­κή ανά­πτυ­ξη πλού­σιας, ποι­κι­λό­μορ­φης και πο­λυ­ε­πί­πε­δης σχέ­σης των εκ­παι­δευ­τι­κών με τα παι­διά, με ιδιαί­τε­ρα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά για το κα­θέ­να από αυτά, απαι­τή­σεις και εν τέλει εξέ­λι­ξη. Μοιά­ζει σαν να επι­χει­ρεί κα­νείς να αξιο­λο­γή­σει τους (εκά­στο­τε) γο­νείς με ενιαί­ους δεί­κτες και κρι­τή­ρια και μά­λι­στα με όρους «πα­ρα­γω­γι­κό­τη­τας», «απο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τας» και «αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τας».

Φυ­σι­κά δεν πρό­κει­ται περί λά­θους ή πα­ρε­ξή­γη­σης. Αυτή ακρι­βώς είναι η νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη προ­σέγ­γι­ση για την εκ­παί­δευ­ση, την οποία αντι­με­τω­πί­ζει ως δια­δι­κα­σία κα­τάρ­τι­σης στε­λε­χών για όλα τα επί­πε­δα της αγο­ράς, από τους ελά­χι­στους/ες που θα κα­τα­λή­ξουν στε­λέ­χη επι­χει­ρή­σε­ων έως τους (πάρα) πολ­λούς/ες που θα τρο­φο­δο­τή­σουν τον κόσμο της μι­σθω­τής ερ­γα­σί­ας (και της ανερ­γί­ας). Σ’ αυτή την δια­δι­κα­σία ασφα­λώς, η πο­λύ­πλευ­ρη και πο­λυ­ε­πί­πε­δη γνώση που χα­ρα­κτη­ρί­ζε­ται από την τάση της «γε­νί­κευ­σης» σε όλα τα πεδία της κοι­νω­νι­κής ζωής, είναι από άχρη­στη έως επι­κίν­δυ­νη. Το ζη­τού­με­νο είναι η δια­μόρ­φω­ση  εκ­παι­δευ­τι­κών και μα­θη­τών εν είδει «εξαρ­τη­μά­των της μη­χα­νής» της αγο­ράς, με εντε­λώς συ­γκε­κρι­μέ­νες και εξει­δι­κευ­μέ­νες δε­ξιό­τη­τες και με­τα­τρέ­πο­ντάς τους ταυ­τό­χρο­να σε «άβου­λα έρ­μαια» της εκά­στο­τε εξου­σί­ας. Μια δια­δι­κα­σία που ήδη έχει προ­χω­ρή­σει και βα­θύ­νει σε πολ­λές άλλες «ανε­πτυγ­μέ­νες» χώρες, έχει δεί­ξει τα τρα­γι­κά της απο­τε­λέ­σμα­τα τόσο στα παι­διά όσο και στους όρους της εκ­παι­δευ­τι­κής δια­δι­κα­σί­ας (συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νων των ερ­γα­σια­κών συν­θη­κών για τους/τις εκ­παι­δευ­τι­κούς), έχει δε­χτεί συ­ντρι­πτι­κές, εμπε­ρι­στα­τω­μέ­νες κρι­τι­κές από επι­στή­μο­νες της εκ­παί­δευ­σης και ευ­ρύ­τε­ρα, αρι­στε­ρούς, ρι­ζο­σπά­στες και όχι μόνο.[1]

Υπουρ­γός «ση­μαιο­φό­ρος» της δε­ξιάς/ακρο­δε­ξιάς κυ­βέρ­νη­σης

Η υπουρ­γός απευ­θύ­νε­ται τόσο στους ερ­γα­ζό­με­νους στην εκ­παί­δευ­ση, όσο και στους γο­νείς και στην ευ­ρύ­τε­ρη κοι­νω­νία. Μά­λι­στα, με προ­πα­γαν­δι­στι­κή εμπά­θεια, δη­λώ­νει πώς επι­χει­ρεί να επι­βά­λει ξανά την αξιο­λό­γη­ση «41 χρό­νια μετά», σα να θέλει να κρυ­φτεί αλλά ο  … εν­θου­σια­σμός δεν την αφή­νει! Γιατί, ασφα­λώς, πριν 41 χρό­νια αυτό που έπαψε να ισχύ­ει και νο­σταλ­γεί σή­με­ρα η Κε­ρα­μέ­ως, δεν ήταν γε­νι­κά η αξιο­λό­γη­ση από τον επι­θε­ω­ρη­τή αλλά εντε­λώς συ­γκε­κρι­μέ­να η φα­σί­ζου­σα, χου­ντι­κή αντί­λη­ψη της «εθνι­κο­φρο­σύ­νης», που χα­ρα­κτή­ρι­σε την με­τα­εμ­φυ­λια­κή δεξιά και τα κα­θε­στώ­τα της. Δεν απο­τε­λεί, ωστό­σο, «ανορ­θο­γρα­φία» μέσα στην κυ­βέρ­νη­ση του Μη­τσο­τά­κη η ακρο­δε­ξιά Κε­ρα­μέ­ως καθώς, ούτως ή άλλως, πρό­κει­ται για μια κυ­βέρ­νη­ση «μείγ­μα» νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού και ακρο­δε­ξιάς, από τις δε­ξιό­τε­ρες στην Ευ­ρώ­πη.

Απέ­να­ντι λοι­πόν στους/στις εκ­παι­δευ­τι­κούς τί­θε­ται το ζή­τη­μα της άμε­σης διά­λυ­σης της συλ­λο­γι­κό­τη­τας μέσα στο σχο­λείο, καθώς ακόμη και σή­με­ρα, στον χώρο της εκ­παί­δευ­σης είναι ο σύλ­λο­γος των δι­δα­σκό­ντων το κυ­ρί­αρ­χο διοι­κη­τι­κό όρ­γα­νο. Η «αξιο­λό­γη­ση», η «ατο­μι­κή αξιο­λό­γη­ση», η «αυ­το­α­ξιο­λό­γη­ση», οι «μέ­ντο­ρες» και οι «συ­ντο­νι­στές» απο­τε­λούν προ­σπά­θειες να πλη­γεί το πλαί­σιο της συλ­λο­γι­κό­τη­τας και να αντι­κα­τα­στα­θεί από το πλαί­σιο του «κα­νι­βα­λι­σμού», που συ­νά­δει με την κε­ντρι­κή κα­πι­τα­λι­στι­κή ιδέα του αντα­γω­νι­σμού. Μά­λι­στα, στο βάθος εμ­φα­νί­ζε­ται πλέον ξε­κά­θα­ρα και ο οι­κο­νο­μι­κός σχε­δια­σμός, τον οποίο ήδη έχει εξαγ­γεί­λει ο Μη­τσο­τά­κης ως το νέο μι­σθο­λό­γιο στο Δη­μό­σιο. Ήδη έχου­με πάρει μια ιδέα από το μι­σθο­λό­γιο που εφαρ­μό­ζε­ται στην ΑΔΑΕ, όπου βλέ­που­με τον μισθό να συ­ναρ­τά­ται από «επί­δο­μα θέσης» και «κί­νη­τρο επί­τευ­ξης στό­χων». Μόνο όποιος/α δεν θέλει να κοι­τά­ξει δεν βλέ­πει την σύν­δε­ση της αξιο­λό­γη­σης με τον μισθό.

Απέ­να­ντι στους γο­νείς το ζή­τη­μα τί­θε­ται ξε­κά­θα­ρα, καθώς η αντί­λη­ψη του υπουρ­γεί­ου τους αντι­με­τω­πί­ζει ως «πε­λά­τες». Που ση­μαί­νει ότι όποιος/α έχει να πλη­ρώ­σει θα αγο­ρά­ζει το «καλό» προ­ϊ­όν, όποιος/α δεν έχει θα στέλ­νει τα παι­διά του στο υπο­βαθ­μι­σμέ­νο σχο­λείο. Εξάλ­λου αυτό φαί­νε­ται και από το διαρ­κώς συρ­ρι­κνού­με­νο πο­σο­στό του προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού για την Παι­δεία.

Η ευ­ρύ­τε­ρη πο­λι­τι­κή ση­μα­σία του αγώνα

Ωστό­σο, πολ­λές/οι συ­να­δέλ­φισ­σες και συ­νά­δελ­φοι ανα­ρω­τιού­νται τί νόημα έχει μια 24ωρη απερ­γία; Εκ­φρά­ζουν με αυτόν τον τρόπο μια, δι­καιο­λο­γη­μέ­νη σ’ ένα βαθμό, απο­γο­ή­τευ­ση για την πο­ρεία των πο­λι­τι­κών πραγ­μά­των συ­νο­λι­κά. Η κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη χα­ρα­κτη­ρί­στη­κε από την σφο­δρό­τα­τη επί­θε­ση στα ερ­γα­σια­κά δι­καιώ­μα­τα και στο κρά­τος πρό­νοιας ταυ­τό­χρο­να, με ένα «ύφος» άσκη­σης της εξου­σί­ας απο­λυ­ταρ­χι­κό και αλα­ζο­νι­κό. Επι­χεί­ρη­σε και επι­χει­ρεί να εκ­με­ταλ­λευ­τεί την απο­γο­ή­τευ­ση που έσπει­ρε η ήττα του κι­νή­μα­τος και της αρι­στε­ράς στο πρό­σφα­το πα­ρελ­θόν και η προ­φα­νής δυ­σκο­λία να συ­γκρο­τη­θεί επι­θε­τι­κή, εναλ­λα­κτι­κή πο­λι­τι­κή απά­ντη­ση. Το ζη­τού­με­νο σή­με­ρα για τον κόσμο της δου­λειάς, τους «πολ­λούς/ες και από κάτω» γε­νι­κά, τον αρι­στε­ρό κόσμο, είναι «να πέσει η κυ­βέρ­νη­ση από τα κάτω και από τ’ αρι­στε­ρά». Καθώς, όμως, στην τρέ­χου­σα συ­γκυ­ρία αυτό δεν φαί­νε­ται ότι είναι δυ­να­τό να εκ­πλη­ρω­θεί στο σύ­νο­λό του, ως συν­θή­κη ανα­γκαία και ικανή να ανα­τρέ­ψει τη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη στρα­τη­γι­κή, η αδυ­να­μία αυτή της πο­λι­τι­κής αρι­στε­ράς «με­τα­φέ­ρει» πο­λι­τι­κά κα­θή­κο­ντα στο ερ­γα­τι­κό/ συν­δι­κα­λι­στι­κό κί­νη­μα, που είναι ιδιαί­τε­ρα δύ­σκο­λο να ανα­λη­φθούν από τις υπάρ­χου­σες δυ­νά­μεις και ηγε­σί­ες.  Σ’αυ­τό το γε­νι­κά δυ­σμε­νές πο­λι­τι­κό πλαί­σιο, ο χώρος της Παι­δεί­ας υπήρ­ξε από τις φω­τει­νές εξαι­ρέ­σεις (ιδιαί­τε­ρα η πρω­το­βάθ­μια). Οι πρό­σφα­τες απο­φά­σεις των ΔΟΕ (ομό­φω­νη) και ΟΛΜΕ για κοινό, συ­ντο­νι­σμέ­νο αγώνα, αντι­κα­το­πτρί­ζουν χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά και συ­σχε­τι­σμούς πρω­το­πό­ρους μέσα στο «γκρί­ζο τοπίο». Εξάλ­λου το σύ­νο­λο του αγω­νι­στι­κού πλαι­σί­ου (απερ­γία, απερ­γία- αποχή, στο­χευ­μέ­νες στά­σεις ερ­γα­σί­ας) απο­τε­λεί ικα­νο­ποι­η­τι­κό πλαί­σιο αντί­στα­σης, του­λά­χι­στον για αρχή.

Όμως, η ση­μα­σία των κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων στην Παι­δεία είναι, τούτη την ώρα, πολύ με­γα­λύ­τε­ρη και ξε­περ­νά τα όρια των αι­τη­μά­των των εκ­παι­δευ­τι­κών. Η κυ­βέρ­νη­ση απο­φά­σι­σε να χτυ­πή­σει καί­ρια τόσο την δη­μό­σια και δω­ρε­άν Παι­δεία όσο και το ΕΣΥ, ακρι­βώς ως προ­ε­κλο­γι­κή της ση­μαία. Επι­λέ­γει να πραγ­μα­το­ποι­ή­σει την κί­νη­ση που συμ­βο­λί­ζει την ορι­στι­κή διά­λυ­ση κάθε ίχνους «κοι­νω­νι­κού κρά­τους». Πρό­κει­ται για ξε­κά­θα­ρη πρό­κλη­ση προς το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα γε­νι­κά, τους «από κάτω» συ­νο­λι­κά και φυ­σι­κά την αρι­στε­ρά! Και βέ­βαια επι­διώ­κει να δε­σμεύ­σει την επό­με­νη κυ­βέρ­νη­ση.

Η απά­ντη­ση των εκ­παι­δευ­τι­κών, όπως εξάλ­λου και των ερ­γα­ζό­με­νων στην Υγεία, οφεί­λει να είναι ανά­λο­γη. Να επι­χει­ρεί, δη­λα­δή, να δε­σμεύ­σει την επό­με­νη κυ­βέρ­νη­ση. Δί­νο­ντας τον τόνο που η πο­λι­τι­κή αρι­στε­ρά (σε όλο το φάσμα και για δια­φο­ερ­τι­κούς λό­γους σή­με­ρα) δεν μπο­ρεί επαρ­κώς. Τον τόνο του αγώνα σε αντί­θε­ση με την δια της ανά­θε­σης εκλο­γι­κή «τα­φό­πλα­κα» των αντι­στά­σε­ων. Σή­με­ρα ισχύ­ει, όχι γε­νι­κά προ­πα­γαν­δι­στι­κά αλλά εντε­λώς συ­γκε­κρι­μέ­να, πώς ο αγώ­νας αυτός είναι αγώ­νας για πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρους/ες από το σύ­νο­λο των εκ­παι­δευ­τι­κών. Είναι αγώ­νας για όλα τα παι­διά, για τους φτω­χούς γο­νείς, για τους ερ­γα­ζό­με­νους στο δη­μό­σιο και στον ιδιω­τι­κό τομέα, για τους άνερ­γους/ες, για τη νε­ο­λαία, για τους απο­κλει­σμέ­νους/ες…

Η 24ωρη στις 15/2 και τα συλ­λα­λη­τή­ρια, εάν είναι μα­ζι­κά, μπο­ρούν να δώ­σουν το έναυ­σμα της κλι­μά­κω­σης και να ισχυ­ρο­ποι­ή­σουν την απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα για να μην πε­ρά­σει η, με­γά­λου δε­ξιού/ακρο­δε­ξιού συμ­βο­λι­σμού, κί­νη­ση της υπουρ­γού και του Μη­τσο­τά­κη, με την κα­θο­λι­κή εφαρ­μο­γή της απερ­γί­ας/απο­χής και των στο­χευ­μέ­νων στά­σε­ων. Όμως είναι δυ­να­τό να εμπνεύ­σουν πολ­λές και πολ­λούς πε­ρισ­σό­τε­ρες/ους, ώστε να κα­θο­ρί­σουν ένα νέο κλίμα ανά­τα­σης του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος και να τρο­φο­δο­τή­σουν την ουσία του «απ΄τα κάτω και απ’ τ΄αρι­στε­ρά», όχι μόνον ενά­ντια στη νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη ακρο­δε­ξιά κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη αλλά και για κάθε επό­με­νη.

*Δη­μο­σιεύ­τη­κε στις 6/2 στο https://​www.​e-​lesxi.​gr/

**μέλος ΔΣ ΣΕΠΕ Αμα­ρου­σί­ου (Διέ­ξο­δος)

[1]Εν­δει­κτι­κά πα­ρα­θέ­του­με τα σε­μι­νά­ρια που ορ­γά­νω­σε η Ομο­σπον­δία στα πλαί­σια του αγώνα ενά­ντια στην αξιο­λό­γη­ση και την τα­κτι­κή των «ενιαί­ων κει­μέ­νων» http://​doe.​gr/​wp-​content/​uploads/​2022/​05/​%CE%A3%CE%A5%CE%9D%CE%9F%CE%9B%CE%99%CE%9A%CE%9F%CE%A3-​%CE%A0%CE%99%CE%9D%CE%91%CE%9A%CE%91%CE%A3-​%CE%97%CE%9C%CE%95%CE%A1%CE%99%CE%94%CE%A9%CE%9D.​pdf

rproject.gr