Σεισμός σε Τουρκία-Συρία: Καταστροφή για τους φτωχούς και πολιτικές ακροβασίες

Ορι­σμέ­νες πό­λεις και κω­μο­πό­λεις έχουν ισο­πε­δω­θεί και του­λά­χι­στον δύο εκα­τομ­μύ­ρια άν­θρω­ποι έχουν χάσει τα σπί­τια τους, με απο­τέ­λε­σμα να μέ­νουν σε σκη­νές, ενώ στις πλη­γεί­σες πε­ριο­χές στή­νο­νται επί­σης χι­λιά­δες κο­ντέι­νερ. Πλοία με­τα­φέ­ρουν σει­σμό­πλη­κτους πρό­σφυ­γες στην Κων­στα­ντι­νού­πο­λη και τη Μερ­σί­να, με τον πλη­θυ­σμό της τε­λευ­ταί­ας να έχει αυ­ξη­θεί κατά 21% σε τρεις μόλις εβδο­μά­δες. Σχε­δόν 1,6 εκατ. οι­κο­γέ­νειες έχουν λάβει το κρα­τι­κό επί­δο­μα των 10.000 τουρ­κι­κών λιρών (498 ευρώ), που φα­ντά­ζει αστείο όταν έχεις χάσει τα πάντα. Όπως συμ­βαί­νει συ­νή­θως, οι σει­σμοί στην Τουρ­κία και τη Συρία έπλη­ξαν πε­ρισ­σό­τε­ρο τους φτω­χούς.

«Εγκλη­μα­τι­κά» κέρδη

Η ει­κό­να στο τουρ­κι­κό χρη­μα­τι­στή­ριο τις πρώ­τες ώρες έπει­τα από την κα­τα­στρο­φή έδει­χνε μια ρα­γδαία άνοδο των τιμών των με­το­χών εννέα με­γά­λων τουρ­κι­κών εται­ρειών πα­ρα­σκευ­ής τσι­μέ­ντου. Τα ίδια «αρ­πα­κτι­κά» που ήδη κερ­δο­σκο­πούν πάνω στα συ­ντρίμ­μια είναι που ευ­θύ­νο­νται ου­σια­στι­κά και για την έκτα­ση της κα­τα­στρο­φής. Ο το­μέ­ας των κα­τα­σκευών είναι ένας από τους ση­μα­ντι­κό­τε­ρους της τουρ­κι­κής οι­κο­νο­μί­ας, φτά­νο­ντας να έχει με­ρί­διο έως και 30% του τουρ­κι­κού ΑΕΠ. Το τουρ­κι­κό κρά­τος έχει εδώ και δε­κα­ε­τί­ες προ­σφέ­ρει ευ­νοϊ­κές ρυθ­μί­σεις στις εται­ρεί­ες που δρα­στη­ριο­ποιού­νται στον τομέα των κα­τα­σκευών, με τις τε­λευ­ταί­ες να κα­τα­σκευά­ζουν κτί­ρια χωρίς την απα­ραί­τη­τη αντι­σει­σμι­κή προ­στα­σία.

Η κα­τα­σκευα­στι­κή «ανά­πτυ­ξη» της πε­ριο­χής ήρθε αφε­νός ως απά­ντη­ση του τουρ­κι­κού κα­πι­τα­λι­σμού στον πό­λε­μο στη Συρία και στις εκα­το­ντά­δες χι­λιά­δες προ­σφύ­γων που ει­σέρ­ρευ­σαν, και αφε­τέ­ρου ως προ­ε­τοι­μα­σία για την τουρ­κι­κή ει­σβο­λή στη βό­ρεια Συρία. Τουρ­κι­κές εται­ρεί­ες ανέ­λα­βαν την ανα­κα­τα­σκευή υπο­δο­μών στις υπό κα­το­χή πε­ριο­χές της βό­ρειας Συ­ρί­ας, ενώ το κρά­τος ξό­δευε πα­κτω­λό χρη­μά­των σε εξο­πλι­σμούς αγνο­ώ­ντας τις ανά­γκες των κα­τοί­κων και τις προει­δο­ποι­ή­σεις των επι­στη­μό­νων, σε μια σει­σμο­γε­νή πε­ριο­χή,  όπου βρί­σκε­ται το ρήγμα της Ανα­το­λί­ας.

Εμπει­ρο­γνώ­μο­νες και πο­λε­ο­δό­μοι φώ­να­ζαν από καιρό ότι οι οι­κο­δο­μι­κοί κα­νο­νι­σμοί για τον σει­σμι­κό κίν­δυ­νο δεν εφαρ­μό­ζο­νται επαρ­κώς και έχουν υπο­νο­μευ­θεί από την «αμνη­στία» για τις πα­ρά­νο­μες κα­τα­σκευ­ές που ει­σή­γα­γε το ΑΚΡ -απο­φέ­ρο­ντας έσοδα δι­σε­κα­τομ­μυ­ρί­ων λιρών στην κυ­βέρ­νη­ση και τις στενά συν­δε­δε­μέ­νες με αυτήν κα­τα­σκευα­στι­κές εται­ρεί­ες. Τα κέρδη τους, οι ζωές μας και σε αυτή την πε­ρί­πτω­ση…

Εκλο­γές

Στο πο­λι­τι­κό πεδίο, οι πα­ρε­νέρ­γειες του κα­τα­στρο­φι­κού σει­σμού είναι ένα ανοι­χτό στοί­χη­μα για το κα­θε­στώς Ερ­ντο­γάν. Εκτός από την σφο­δρή κρι­τι­κή για την ασυ­δο­σία των κα­τα­σκευα­στι­κών εται­ριών, ο κρα­τι­κός μη­χα­νι­σμός κα­τά­φε­ρε να ανα­συ­ντα­χθεί έπει­τα από πολ­λές ώρες και μόλις την τρίτη ημέρα έγινε αι­σθη­τή η πα­ρου­σία των σω­στι­κών συ­νερ­γεί­ων. Η αρ­γο­πο­ρη­μέ­νη συγ­γνώ­μη που ζή­τη­σε ο τούρ­κος πρό­ε­δρος, για την αργή πα­ρο­χή βο­ή­θειας, προ­φα­νώς και δεν εκτό­νω­σε τη λαϊκή δυ­σα­ρέ­σκεια. Ούτε και οι δε­κά­δες προ­σα­γω­γές και συλ­λή­ψεις ερ­γο­λά­βων.

Στην πα­ρού­σα φάση, φαί­νε­ται ότι οι προ­ε­δρι­κές εκλο­γές της 14ης Μάη θα διε­ξα­χθούν κα­νο­νι­κά. Η αντι­πο­λί­τευ­ση -ένας συ­να­σπι­σμός 6 κομ­μά­των- έχει τη δική της δύ­σκο­λη μάχη για να πάρει την εξου­σία και όπως όλα δεί­χνουν, ο προ­ε­δρι­κός της υπο­ψή­φιος θα είναι ο αρ­χη­γός του Ρε­που­μπλι­κα­νι­κού Κόμ­μα­τος (CHP), Κεμάλ Κι­λιτσ­ντά­ρο­γλου. Το AKP του Ερ­ντο­γάν μπο­ρεί να πα­ρα­μέ­νει πρώτο στις δη­μο­σκο­πή­σεις, αλλά ελά­χι­στα πάνω από το CHP.

Ακόμα πιο «χο­ντρό» είναι το γε­ω­πο­λι­τι­κό παι­χνί­δι, ει­δι­κά μετά της τά­σεις «αυ­το­νό­μη­σης» που έχει επι­δεί­ξει η Τουρ­κία τα τε­λευ­ταία χρό­νια. Στην Άγκυ­ρα ανα­γνω­ρί­ζουν πως η με­γα­λύ­τε­ρη βο­ή­θεια ήρθε από την Ευ­ρώ­πη. Το ερώ­τη­μα που θέ­τουν όμως αρ­κε­τοί ανα­λυ­τές είναι αν αυτή η βο­ή­θεια είναι αρ­κε­τή για να προ­σεγ­γί­σει ξανά ο Ερ­ντο­γάν τη Δύση. Πα­ρό­τι οι Ευ­ρω­παί­οι (ανα­με­σά τους και το ελ­λη­νι­κό κρά­τος, με υπερ­το­νι­σμό από τα εγ­χώ­ρια ΜΜΕ του ρόλου της ελ­λη­νι­κής απο­στο­λής διά­σω­σης…) συ­νέ­δρα­μαν τις πρώ­τες ημέ­ρες, ο τούρ­κος πρό­ε­δρος ευ­χα­ρί­στη­σε ονο­μα­στι­κά μόνο τον εμίρη του Κατάρ.

Και ενώ οι δε­σμεύ­σεις για βο­ή­θεια «από τα πάνω», έρ­χο­νται ανα­πό­φευ­κτα μετά από φο­βε­ρές κα­τα­στρο­φές, συχνά επι­δει­νώ­νουν το χάσμα πλού­σιων και φτω­χών στη χώρα που έχει ανά­γκη, γε­μί­ζο­ντας τις τσέ­πες της βιο­μη­χα­νί­ας βο­ή­θειας, αντί να ωφε­λούν τους ίδιους τους πλη­γέ­ντες από την κα­τα­στρο­φή. Στον αντί­πο­δα βρί­σκε­ται η τα­ξι­κή-διε­θνι­στι­κή αλ­λη­λεγ­γύη που ξε­δι­πλώ­θη­κε και στην Ελ­λά­δα, θυ­μί­ζο­ντας ότι οι λαοί των δύο χωρών δεν έχουν να χω­ρί­σουν τί­πο­τα.

Δυ­τι­κές πιέ­σεις

Η σχέση της Δύσης με την Άγκυ­ρα έχει διαρ­ρα­γεί. Ωστό­σο, η Ουά­σιγ­κτον εν­δια­φέ­ρε­ται να κρα­τή­σει την Τουρ­κία στο δυ­τι­κό «μα­ντρί». Χωρίς να δια­φαί­νε­ται σύ­ντο­μο τέλος στον πό­λε­μο στην Ου­κρα­νία, πέρα από τον ση­μα­ντι­κό δια­με­σο­λα­βη­τι­κό ρόλο της Άγκρας στη σύ­γκρου­ση αυτή, πρέ­πει να αντι­με­τω­πι­στεί η αντί­δρα­ση της Τουρ­κί­ας στην έντα­ξη Σου­η­δί­ας και Φιν­λαν­δί­ας στο ΝΑΤΟ. Πρό­σθε­τους «πο­νο­κε­φά­λους» στη συμ­μα­χία, επι­φέ­ρει και η όξυν­ση του ελ­λη­νο­τουρ­κι­κού αντα­γω­νι­σμού στη ΝΑ Με­σό­γειο.

Στις 2 Φε­βρουα­ρί­ου, μια δι­κομ­μα­τι­κή ομάδα 27 γε­ρου­σια­στών έστει­λε στον πρό­ε­δρο Μπάϊ­ντεν μια επι­στο­λή, ζη­τώ­ντας από τον Λευκό Οίκο να εξαρ­τή­σει την πώ­λη­ση μα­χη­τι­κών αε­ρο­σκα­φών F-16 στην Τουρ­κία, από την έγκρι­ση της Άγκυ­ρας να δώσει το πρά­σι­νο φως στη σκαν­δι­να­βι­κή επέ­κτα­ση του ΝΑΤΟ. Ο Ερ­ντο­γάν μπο­ρεί να θέλει τα F-16, αλλά αυτό που θέλει ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρο είναι μια ακόμη θη­τεία ως πρό­ε­δρος. Όσο πε­ρισ­σό­τε­ρο λέει «όχι» στη διεύ­ρυν­ση του ΝΑΤΟ, τόσο πε­ρισ­σό­τε­ρη έγκρι­ση φαί­νε­ται να παίρ­νει από τους ψη­φο­φό­ρους.

Μετά τους σει­σμούς, ο υπουρ­γός Εξω­τε­ρι­κών των ΗΠΑ, Άντο­νι Μπλίν­κεν επι­σκέ­φθη­κε τις πε­ριο­χές της Τουρ­κί­ας που επλή­γη­σαν από την κα­τα­στρο­φή, για να προ­σφέ­ρει υπο­στή­ρι­ξη. Προ­φα­νώς όχι χωρίς ανταλ­λάγ­μα­τα. Με άλλα λόγια, η στα­θε­ρή δυ­τι­κή υπο­στή­ρι­ξη για τη με­τα­σει­σμι­κή Τουρ­κία, ση­μαί­νει ότι η Άγκυ­ρα χρειά­ζε­ται να ολο­κλη­ρώ­σει πολ­λές ερ­γα­σί­ες. Και η «δι­πλω­μα­τία των σει­σμών» μπο­ρεί να γίνει ένα εξαι­ρε­τι­κό ερ­γα­λείο εξα­να­γκα­σμού, για τον επα­να­προσ­διο­ρι­σμό των σχέ­σε­ων της Τουρ­κί­ας με τη Δύση.

Η κυ­βέρ­νη­ση του Ερ­ντο­γάν ήρθε στα πράγ­μα­τα πριν από δύο δε­κα­ε­τί­ες υπο­σχό­με­νη να αλ­λά­ξει την Τουρ­κία, έπει­τα από μια σειρά οι­κο­νο­μι­κές κρί­σεις και έναν κα­τα­στρο­φι­κό σει­σμό. Σή­με­ρα, ακρο­βα­τεί στο δικό της ρήγμα ανά­λο­γων προ­βλη­μά­των, σε έναν πολύ πιο αστα­θή και επι­κίν­δυ­νο κα­πι­τα­λι­στι­κό κόσμο.

https://rproject.gr/