Για τρίτη συνεχόμενη φορά στη θητεία της η κυβέρνηση βγήκε από τα… “αριστερά”στους εργοδότες (πλην ΓΣΕΒΕΕ), στην Τράπεζα της Ελλάδας, το (κρατικό) Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) και το ΙΟΒΕ στο θέμα του κατώτατου μισθού. Ναι, ναι, ας μην εκπλήσσεται κανείς… Βγήκε από τα “αριστερά” σε όλους τους παραπάνω, οι οποίοι, στα πλαίσια της (προσχηματικής) διαβούλευσης μαζί της, πρότειναν (στην κυβέρνηση) μία αύξηση στον κατώτατο μισθό το πολύ 7,75%. Αντίθετα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε μία αύξηση 9,4% δηλαδή σχεδόν 2 μονάδες πάνω από την ανώτατη αύξηση την οποία πρότειναν οι διάφοροι εμπλεκόμενοι -στη “διαβούλευση”- φορείς.
Το ίδιο έκανε και το 2022, δηλαδή ξεπέρασε τις συστάσεις των εργοδοτών, της ΤτΕ, του ΙΟΒΕ κ.λπ. τον Μάιο αλλά και τον Ιανουάριο του 2022, όταν ανακοίνωσε αύξηση 2% και 7,5% αντίστοιχα.
Έτσι, σωρευτικά το 2022-2023, η αύξηση την οποία έχει “δώσει” η κυβέρνηση (για την ακρίβεια “υποχρεώνει” τους εργοδότες να δώσουν) φτάνει σχεδόν το 20%.
Δηλαδή, η αύξηση αυτή είναι πολύ πάνω από τον πληθωρισμό της περιόδου 2019 – 2023 (20% έναντι 15,1%), αλλά και τις προεκλογικές δεσμεύσεις της ΝΔ για “διπλάσια” του ΑΕΠ αύξηση του κατώτατου μισθού, τονίζει ο Υπουργός Εργασίας, Κωστής Χατζηδάκης συμπληρώνοντας ότι η νέα αύξηση (9,4%) είναι “δίκαιη”, καθώς όχι μόνο “επιβάλλεται από τις ανάγκες των εργαζομένων”, αλλά “στηρίζεται στη δυναμική της οικονομίας”. Οι αυξήσεις ήταν τριπλάσιες του ρυθμού ανάπτυξης.
Αντίθετα, η ΝΔ είχε εξαγγείλει αύξηση διπλάσια του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ. Ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης το 2019 -2023 ήταν 6,5%. Έτσι έπρεπε να δώσει αυξήσεις 13% και όχι… 20%. Δηλαδή μας “χάρισε” 7 μονάδες περισσότερο! Έτσι η κυβέρνηση Μητσοτάκη εμφανίζεται ως “γενναιόδωρη”…
“Aντικειμενικά” θα πει κανείς, είναι όλα αυτά… Είναι, όμως, έτσι, ακριβώς, για να πιστέψει κανείς πως οι αυξήσεις της κυβέρνησης στον κατώτατο μισθό είναι “δίκαιες”;
Παίρνοντας ένα – ένα τα επιχειρήματα Χατζηδάκη, αποδεικνύουν πως η απόφαση της κυβέρνησης για αύξηση 9,4% από την Απριλίου 2023 στο κατώτατο μισθό, αν και είναι μεγαλύτερη από εκείνη που ζητούσαν οι περισσότερες εργοδοτικές ενώσεις, είναι πολύ – πολύ μικρότερη από εκείνη που θα έπρεπε να δοθεί και άρα και πάλι χάρη κάνει στους εργοδότες.
1. Ας πιάσουμε, κατά πρώτον, τον πληθωρισμό ή αλλιώς το ρυθμό μεταβολής (αύξησης, κατά την τελευταία περίοδο) των τιμών. Μεταβλήθηκε, λέει κατά 15,1%. Η αύξηση αυτή των τιμών των αγαθών -κατά μέσο όρο- όμως ισχύει για όλους στην κοινωνία. Δεν θίγει, όμως, όλους τους το ίδιο.
Για παράδειγμα, μία 4μελής οικογένεια, ανεξαρτήτως των μισθών που παίρνουν οι δύο γονείς, δεν μπορεί να καταναλώσει σε σούπερ μάρκετ λιγότερα από 1000 ευρώ/μήνα.
Έτσι μία αύξηση 15% στις τιμές, οδηγεί σε ένα κόστος σούπερ μάρκετ στα 1.150 ευρώ. Ωστόσο, αλλιώς βαραίνει αυτή η αύξηση δύο γονείς που αμείβονται και οι δύο με τον κατώτατο μισθό και αλλιώς δύο γονείς που αμείβονται με μισθό υψηλότερο του κατώτατου μισθού.
Πριν ανέβει η ΝΔ στην εξουσία, οι δύο γονείς έπαιρναν μαζί κατώτατους μισθούς ίσους με 1.120 ευρώ περίπου. Μετά τέσσερα χρόνια, αυξάνονται κατά 20%, δηλαδή φτάνουν στα 1.344 ευρώ. Δηλαδή το κόστος του σούπερ μάρκετ ανήλθε από το 89% το 2019 (1000 ευρώ προς 1.120 ευρώ) στο 86% (1.150 προς 1.334 ευρώ) το 2023. Μ’ άλλα λόγια, και πάλι πάνω από τα 8 στα 10 ευρώ του μισθού τους δεν παύουν να πηγαίνουν στο σούπερ μάρκετ.
Τι συμβαίνει, όμως, με μια οικογένεια, που οι δυο γονείς αμείβονται με το μέσο μισθό, κοντά στα 900 ευρώ, δηλαδή πάνω από τον κατώτατο μισθό, δηλαδή μαζί παίρνουν 1.800 ευρώ. Αυτό σημαίνει πως δεν επηρεάζονται από τις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό και ας υποθέσουμε (βάσιμα) ότι δεν έλαβαν καμία αύξηση στις αποδοχές τους.
Και η δική τους οικογένεια πληρώνει, λόγω πληθωρισμού, πλέον σούπερ μάρκετ 1.150 ευρώ έναντι 1.000 ευρώ πριν τέσσερα χρόνια. Ωστόσο η δαπάνη για σούπερ μάρκετ ως ποσοστό των μισθών τους αυξήθηκε από το 55% (1000 ευρώ προς 1.800 ευρώ) στο 63% (1.150 ευρώ προς 1.800 ευρώ).
Δηλαδή από τα 10 ευρώ που παίρνουν ως μισθό, οι εν λόγω μισθωτοί πλήρωναν τα 5 ευρώ σε σούπερ μάρκετ και πλέον πληρώνουν τα 6 ευρώ. Σημαντική διαφορά αλλά τους “μένουν” 4/10 ευρώ αντί για 5/10 ευρώ. Και “πάλι καλά” θα έλεγε κανείς… Αντίθετα, όσοι αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, ακόμα και μετά τις αυξήσεις, και πάλι δίνουν πάνω – κάτω 8/10 στο σούπερ μάρκετ… Το παράδειγμα αυτό αποδεικνύει απλά πως οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό, οι οποίες είναι “πάνω από τον πληθωρισμό” -όπως υπερτονίζει ο Χατζηδάκης– είναι στην πράξη αέρας κοπανιστός καθώς δεν αλλάζει επουδενί τον “ταξικό” χαρακτήρα της ανόδου των τιμών, δηλαδή ότι αυτή χτυπά προπαντός τα χαμηλά εισοδήματα. Και αυτό δεν αλλάζει από τα market pass και τα άλλα έκτακτα επιδόματα κατά της ακρίβειας…
Και όχι μόνο αυτό αλλά, οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό, δόθηκαν μετά το ξέσπασμα του πληθωρισμού, δηλαδή αφού είχαν υποστεί τις συνέπειες του οι εργαζόμενοι και προφανώς οι αυξήσεις αυτές δεν έχουν… αναδρομική ισχύ, δηλαδή δεν ισχύουν από τότε που ξέσπασε ο πληθωρισμός. Εξάλλου στον καπιταλισμό λειτουργεί και ο φαύλος κύκλος μισθών – τιμών.
Δηλαδή μία αύξηση των μισθών οδηγεί σε αύξηση των τιμών (καθώς αυξάνεται το “κόστος παραγωγής”). Αυτό σημαίνει πως μετά την “αναπλήρωση” των απωλειών στους μισθούς από τον πληθωρισμό, μπορεί να έλθει νέα αύξηση (ή μη μείωση) των τιμών ακριβώς λόγω της “αύξησης” των μισθών!
Επίσης, επειδή υπάρχει… βάσιμη αμφιβολία για το αν και κατά πόσο ειδικά οι μικρές επιχειρήσεις θα καταβάλλουν στην πράξη την αύξηση και δεν μετατρέψουν τις συμβάσεις π.χ. από 8ωρης σε 7ωρης κ.λπ. εργασίας προκειμένου να δώσουν σε “μαύρα” δηλαδή αδήλωτα την αύξηση γλιτώνοντας τις εισφορές. Αυτό σημαίνει πως ενδέχεται να υπάρξει μία πραγματική αύξηση τιμών στο όνομα μίας (εικονικής) αύξησης των κατώτατων μισθών.
Συνεπώς, η λύση για την εργατική τάξη απέναντι στον υψηλό πληθωρισμό δεν μπορεί να είναι απλά η αύξηση των μισθών, ακόμη και στο ύψος του πληθωρισμού, παρά μόνο στην περίπτωση που αυτή είναι σε τρέχοντα χρόνο και όχι “κατόπιν εορτής”, ενώ συνοδεύεται απλά μέτρα κρατικού ελέγχου και σχεδιασμού της παραγωγής και διανομής των προϊόντων, τα οποία προφανώς δεν μπορούν να εφαρμοστούν από ένα αστικό κράτος, πόσο μάλλον από το ελληνικό που παραμένει χρεοκοπημένο.
2. Ας δούμε τώρα το δεύτερο “ατού” του Χατζηδάκη: Το γεγονός ότι οι αυξήσεις στον κατώτατο ήταν 7 μονάδες πάνω από εκείνες της προεκλογικής δέσμευσης της ΝΔ, δηλαδή δόθηκαν αυξήσεις 20% αντί για 13% (δηλαδή διπλάσιες του ρυθμού ανάπτυξης όπως πρόβλεπε το προεκλογικό πρόγραμμα της ΝΔ).
“Ξέχασε”, όμως, το γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία όσων αμείβονται με τον κατώτατο μισθό πέρασε ακόμα και 12 μήνες και ιδίως στο διάστημα 2020 και 2021, όντας σε αναστολή εργασίας λόγω των περιοριστικών μέτρων κατά της πανδημίας.
Στο διάστημα αυτό εισέπραττε (από το κράτος και όχι από τους εργοδότες!) αποζημίωση ύψους 534 ευρώ/μήνα. Το ποσό αυτό είναι 5% κάτω από τον καθαρό κατώτατο μισθό του 2019.
Συνεπώς οι αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό πριν αρχίσουν να παίρνουν τις “αυξήσεις” του Μητσοτάκη -από τον Ιανουάριο του 2022- είχαν μείνει με παγωμένο τον κατώτατο μισθό τους όλο σχεδόν το 2019, όλο το 2020 και όλο το 2021, ενώ στο διάστημα αυτό είχαν υποστεί μία έμμεση μείωση 5 μονάδων, καθώς -όπως λέχτηκε πριν, η αποζημίωση του κράτους-δώρο στους εργοδότες- ήταν 5% χαμηλότερο από τον κατώτατο μισθό της περιόδου εκείνης! Και όχι μόνο αυτό αλλά το κράτος και όχι οι… “κακόμοιροι” πληττόμενοι από την κορονο-κρίση εργοδότες πλήρωναν τους “μισθούς” -μέσω των αποζημιώσεων– των αμειβομένων με τον κατώτατο μισθό για σχεδόν 12 μήνες αθροιστικά. Την ίδια ώρα, το κράτος κάλυπτε πλήρως και όλες τις εισφορές των εργαζομένων σε αναστολή…
Μάλιστα, ειδικά κατά τη δεύτερη καραντίνα, δηλαδή μεταξύ Νοεμβρίου 2021 και Απριλίου 2022 (δηλαδή 6 μήνες!), οπότε επετράπη λειτουργία πολλών -ιδίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (στην εστίαση, στο εμπόριο κ.λπ.) πάρα – πάρα πολλές εξ αυτών εφάρμοσαν το εξής καθεστώς: Δήλωναν εργαζομένους σε αναστολή, τους πλήρωνε το κράτος, αλλά αυτοί δούλευαν στις ανοιχτές επιχειρήσεις από τις οποίες κέρδιζαν, προφανώς, οι ιδιοκτήτες τους. Κοινώς τι μας λέει ο Μητσοτάκης και ο Χατζηδάκης του; Ότι είναι “δίκαιο” να πληρώσουν οι εργοδότες που είχαν τζάμπα εργάτες (λόγω αποζημιώσεων, του μηχανισμού της “συν-εργασίας” και άλλων επιδοτήσεων στις εισφορές) για 1 από τα 4 χρόνια της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας να πληρώσουν μία αύξηση 20% στην 4ετία και συγκεκριμένα μόνο την περίοδο 2022-23 καθώς το 2019 -2021 ήταν παγωμένος ο κατώτατος !
Έτσι η αλήθεια δεν είναι αυτή που λέει ο Μητσοτάκης. Δεν είναι “δίκαιη” η αύξηση του 20% στη διετία. δηλαδή 5% ανά έτος, κατά μέσο όρο, στην 4ετία 2019 – 2023, για όσους αμείβονται με τον κατώτατο μισθό από τους εργοδότες τους, όταν οι τελευταίοι κατά μέσο όρο είχαν πλήρη κάλυψη μισθών και εισφορών για 1 από τα 4 χρόνια, κάτι που αναλογεί στο… 25% του ετήσιου μισθολογικού και ασφαλιστικού “κόστους”!
Με δυο λόγια, ο Μητσοτάκης ζήτησε από τους εργοδότες να δώσουν 5 ευρώ αύξηση από τα 25 ευρώ που τους έδωσε το ίδιο το κράτος, χωρίς να λαμβάνονται υπ όψιν τα άλλα μέτρα στήριξης των πληττόμενων από την κορονο-κρίση αφεντικών (παγώματα χρεών, κρατικές ενισχύσεις, νέες ρυθμίσεις κ.λπ.) στα οποία, εν πολλοίς, οφείλουν τη διάσωσή τους.
Τέτοια “δικαιοσύνη”! Κανονικά, οι εργάτες έπρεπε να πάρουν 25% αύξηση στον κατώτατο μισθό και όχι 5%. Αλλά αυτό θα σήμαινε την εξαφάνιση κάθε κέρδους για τις επιχειρήσεις σήμερα, το οποίο αποτιμάται γύρω στο 10% – 15% σύμφωνα με κύκλους της αγοράς και στηρίζεται ιδίως σε δραστηριότητες της “μαύρης” οικονομίας.
Με άλλα λόγια, μια “δίκαιη” αύξηση στον κατώτατο θα σήμαινε είτε το λουκέτο επιχειρήσεων, είτε την κρατικοποίηση τους (για να μην μπει λουκέτο).
Το τελευταίο, δηλαδή η κρατικοποίηση των επιχειρήσεων που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν σε μία πράγματι δίκαιη αύξηση των κατώτατων μισθών (η οποία θα οδηγούσε σε μαζικές ζημίες στη λειτουργία τους), θα απηχούσε σοσιαλιστικού τύπου μέτρα, τα οποία θα μπορούσε να λάβει μόνο μια κυβέρνηση στα πλαίσια της εργατικής εξουσίας και καμία άλλη.
Ευτυχώς ο Χατζηδάκης δεν… τόλμησε -για την ώρα τουλάχιστον!- να μας πει πως η αύξηση 20% που έδωσε η κυβέρνησή του το 2022-23 μαζί με εκείνη του ΣΥΡΙΖΑ το 2019 (11%), δηλαδή συνολικά 31% αναπλήρωσε την μείωση 22% του 2012! Και αυτό γιατί η μείωση 22% το 2012 ακολουθήθηκε από μία 7ετία παγώματος κάθε αύξησης, δηλαδή αυτή η μείωση του 22% αφαίρεσε το ποσοστό αυτό από τις αποδοχές όσων αμείβονται με τον κατώτατο μισθό για 5 χρόνια, δηλαδή οδήγησε στην έμμεση απώλεια του 110% του μισθού τους σωρευτικά έναντι 31% της σωρευτικής αύξησης την τελευταία 4ετία!
Δ.Κ.
.neaprooptiki.gr