Μια ιστορική συμμαχία στον Δήμο της Αθήνας

Κι όσο πιο με­γά­λο το πο­λι­τι­κό στοί­χη­μα τόσο πιο με­γά­λος και επι­θε­τι­κός ο «πυ­ρε­τός». Αυτή ήταν και η κα­τά­ρα κάθε από­πει­ρας της ρι­ζο­σπα­στι­κής αρι­στε­ράς στην Αθήνα δια­χρο­νι­κά. Άλ­λο­τε αντί για Δη­μο­τι­κές Κι­νή­σεις δη­μιουρ­γού­νταν πα­ρα­τά­ξεις με πλήρη πρόσ­δε­ση σε κομ­μα­τι­κούς μη­χα­νι­σμούς, άλ­λο­τε Κι­νή­σεις με πραγ­μα­τι­κή ζωή και αυ­τό­νο­μη λει­τουρ­γία με­τα­τρέ­πο­νταν σιγά σιγά σε πα­ρα­τά­ξεις μέχρι να απο­στει­ρω­θούν πλή­ρως από την κοι­νω­νία, άλλες φορές πάλι επι­βάλ­λο­νταν εκ­βια­στι­κά επι­κε­φα­λής «με απή­χη­ση» που κα­τέ­λη­γαν να ενι­σχύ­ουν μία προ­σω­πο­κε­ντρι­κή προ­σέγ­γι­ση της πο­λι­τι­κής συμ­με­το­χής. Όλες αυτές οι προ­σεγ­γί­σεις είχαν ένα στόχο: να με­τα­τρέ­ψουν τον εκλο­γι­κό αγώνα για το Δήμο της Αθή­νας σε έναν κε­ντρι­κο­πο­λι­τι­κό αγώνα ο οποί­ος θα απο­δώ­σει πο­λι­τι­κή υπε­ρα­ξία στην ορ­γά­νω­ση/κόμμα που στη­ρί­ζει την πα­ρά­τα­ξη. Και κάπως έτσι η πληγή με­γά­λω­νε όλο και πε­ρισ­σό­τε­ρο, ολό­κλη­ρες Κι­νή­σεις απο­μα­κρύ­νο­ντας από τον δια­κη­ρυγ­μέ­νο στόχο τους να είναι σάρκα από την σάρκα των κι­νη­μά­των. Κάπως έτσι Κι­νή­σεις όπως η Ανοι­χτή Πόλη αλ­λο­τριώ­θη­καν (πολύ πριν τη με­τα­στρο­φή του 2015).

Όλγα Κλείτσα*

Το 2019 ση­μα­δεύ­τη­κε από δύο ρή­ξεις στο αυ­το­διοι­κη­τι­κό πεδίο της Αθή­νας στον χώρο της εξω­κοι­νο­βου­λευ­τι­κής αρι­στε­ράς. Η πρώτη, από τον χώρο της αντι­κατ­πι­τα­λι­στι­κής αρι­στε­ράς είχε ως προ­με­τω­πί­δα την ανά­γκη δη­μο­κρα­τι­κής λει­τουρ­γί­ας στους κόλ­πους των Δη­μο­τι­κών Κι­νή­σε­ων. Η δεύ­τε­ρη, στον χώρο της ρι­ζο­σπα­στι­κής αρι­στε­ράς, πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε από εμάς, την Ανυ­πό­τα­κτη Αθήνα. Στό­χος μας αλλά και δια­κύ­βευ­μα ήταν να μην ξα­να­πέ­σου­με σε λάθη του πα­ρελ­θό­ντος, να δια­τη­ρή­σου­με την αυ­το­νο­μία της Δη­μο­τι­κής Κί­νη­σης που είχε δη­μιουρ­γη­θεί ώστε να απο­τε­λέ­σει πραγ­μα­τι­κά τον φορέα εκ­φρα­στή των κι­νη­μά­των, των κα­τοί­κων της πόλης και των ανα­γκών τους, να ξα­να­θέ­σου­με τις βά­σεις ώστε η μάχη της Αθή­νας, παρά την κε­ντρι­κο­πο­λι­τι­κή ση­μα­σία της, να ξα­να­γί­νει μάχη των από κάτω. Και αυτό είναι κάτι που το πε­τύ­χα­με πα­ρ’ό­τι ο δρό­μος δεν ήταν εύ­κο­λος.

Οι ρή­ξεις, όμως, με όσο καλές προ­θέ­σεις κι αν γί­νο­νται, όσο ορθοί κι αν είναι οι πο­λι­τι­κοί λόγοι, δη­μιουρ­γούν αμ­φί­πλευ­ρα πλη­γές, αλλά πα­ν’α­π’ό­λα δη­μιουρ­γούν απο­γο­ή­τευ­ση και πολ­λές φορές απο­στρά­τευ­ση ακρι­βώς των αν­θρώ­πων που θέ­λου­με να εκ­φρά­σου­με. Δεν θα τη­ρού­σα­με, λοι­πόν, τις πο­λι­τι­κές μας δε­σμεύ­σεις, αν δε προ­σπα­θού­σα­με να αμ­βλύ­νου­με αυτές τις πλη­γές και να τις αφή­σου­με στο πα­ρελ­θόν, προ­τάσ­σο­ντας την ανά­γκη για ενό­τη­τα απέ­να­ντι στην επί­θε­ση που δέ­χε­ται η κοι­νω­νία και ιδιαί­τε­ρα οι κά­τοι­κοι της Αθή­νας. Κα­θ’ό­λη τη διάρ­κεια της τε­τρα­ε­τί­ας, με συ­ζη­τή­σεις και κα­λέ­σμα­τα, ανα­δεί­ξα­με ότι ο δικός μας στό­χος δεν είχε ως αυ­το­σκο­πό την ρήξη αλλά ήταν μια ανα­γκαία ενέρ­γεια προ­κει­μέ­νου να εί­μα­στε χρή­σι­μοι/ες για την κοι­νω­νία. Και θε­ω­ρού­με ότι το κερ­δί­σα­με κι αυτό. Προ­χω­ρή­σα­με, λοι­πόν, στο επό­με­νο βήμα.

Από το Σε­πτέμ­βρη του 2022, μετά από μία σειρά κοι­νής δρά­σης και συ­νεν­νο­ή­σε­ων στο κί­νη­μα υπε­ρά­σπι­σης των ελεύ­θε­ρων χώρων με την Αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή Ανα­τρο­πή, έγινε πλέον κα­θα­ρό, ότι ένας ενω­τι­κός φο­ρέ­ας Κι­νή­σε­ων Πόλης για την Αθήνα δεν είναι μόνο το ευ­κταίο αλλά ίσως είναι και δυ­να­τό να συμ­βεί. Το Δε­κέμ­βριο του 2022, προ­χω­ρή­σα­με σε ρα­ντε­βού με τις ενερ­γές Κι­νή­σεις της ρι­ζο­σπα­στι­κής/αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής αρι­στε­ράς στο Δήμο της Αθή­νας: την Αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή Ανα­τρο­πή και την Ανταρ­σία στις γει­το­νιές τις Αθή­νας. Στα ρα­ντε­βού αυτά τους με­τα­φέ­ρου­με την πρό­τα­σή μας για την έναρ­ξη ενός διαρ­κή δη­μό­σιου δια­λό­γου με στόχο την ενω­τι­κή δράση των κι­νή­σε­ών μας και κα­τά­λη­ξη τη δη­μιουρ­γία ενός ενιαί­ου φορέα πριν τις αυ­το­διοι­κη­τι­κές εκλο­γές. Πρό­τα­ση που δη­μο­σιεύ­σα­με, μά­λι­στα των Ια­νουά­ριο αφού εί­χα­με ήδη μι­λή­σει και με τις δύο κι­νή­σεις. Δυ­στυ­χώς, παρά τις αλ­λε­πάλ­λη­λες κρού­σεις μας, η κε­ντρι­κο­πο­λι­τι­κή συ­γκυ­ρία απορ­ρό­φη­σε τις δυ­νά­μεις που στη­ρί­ζουν τις άλλες δύο Κι­νή­σεις και δεν εί­χα­με κά­ποια απά­ντη­ση. Το Μάιο 2023, απο­φα­σί­σα­με ότι θα συ­νε­χί­σου­με να προ­σπα­θού­με έστω για ένα με­τω­πι­κό πια ενω­τι­κό κα­τέ­βα­σμα, αλλά θα προ­χω­ρή­σου­με τις προ­ε­τοι­μα­σί­ες ακόμα και για συμ­με­το­χή της Ανυ­πό­τα­κτης Αθή­νας από μόνη της στις εκλο­γές. Με­τα­ξύ των 2 βου­λευ­τι­κών εκλο­γών πραγ­μα­το­ποι­ή­σα­με εκ­δή­λω­ση για την πα­ρου­σί­α­ση της εκλο­γι­κής μας δια­κή­ρυ­ξης στην οποία κά­να­με ευ­κρι­νή αυτό τον στόχο: την ανά­γκη έστω και τε­λευ­ταία στιγ­μή, της ενό­τη­τας της αρι­στε­ράς ως μέ­τω­πο απέ­να­ντι στην κα­τα­στρο­φή της πόλης μας. Στην εκ­δή­λω­σή μας κα­λέ­σα­με και τις άλλες δύο κι­νή­σεις να πα­ρέμ­βουν αλλά μόνο η Αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή Ανα­τρο­πή αντα­πο­κρί­θη­κε. Πα­ράλ­λη­λα, με χαρά δια­πι­στώ­σα­με ότι στο κά­λε­σμά μας αντα­πο­κρί­θη­καν και μέλη της ΛΑΕ που ήταν στο πα­ρελ­θόν ενερ­γά μέλη της Ανυ­πό­τα­κτης Αθή­νας.

Έκτο­τε, τα γε­γο­νό­τα προ­χώ­ρη­σαν πολύ γρή­γο­ρα. Στό­χος μας, ως Ανυ­πό­τα­κτη Αθήνα, ήταν να δη­μιουρ­γη­θεί ένας φο­ρέ­ας στη βάση των τριών υπαρ­κτών Κι­νή­σε­ων που να μην πε­ριο­ρί­ζε­ται, όμως, σε αυτές, αλλά να μπο­ρεί να εκ­φρά­σει αλλά και να εγκολ­πώ­σει όλες κι όλους τους αγω­νι­ζό­με­νους κα­τοί­κους, συλ­λο­γι­κό­τη­τες αλ­λη­λεγ­γύ­ης, κι­νή­σεις πόλης καθώς και το σύ­νο­λο της ρι­ζο­σπα­στι­κής αρι­στε­ράς.  Οι προ­σπά­θειές μας, λοι­πόν, ξε­τυ­λί­χθη­καν σε δύο μέ­τω­πα.

Από τη μία ανοί­ξα­με επί­ση­μα τον δί­αυ­λο επι­κοι­νω­νί­ας με αν­θρώ­πους από τη ΛΑΕ και το ΜΕ­ΡΑ­25, ενός πο­λι­τι­κού χώρου της αρι­στε­ράς δη­λα­δή που μέλη τους είχαν υπάρ­ξει μέλη της κί­νη­σής μας αλλά πα­ράλ­λη­λα δεν εκ­φρά­ζο­νταν και μέσω μίας ενερ­γής Δη­μο­τι­κής Κί­νη­σης στην Αθήνα. Από την πλευ­ρά της ΛΑΕ είχε τεθεί ήδη από την αρχή η βού­λη­ση για ένα με­τω­πι­κό σχη­μα­τι­σμό που θα πε­ρι­λαμ­βά­νει τόσο Δη­μο­τι­κές Κι­νή­σεις όσο και Πο­λι­τι­κές Ορ­γα­νώ­σεις. Στην πρό­τα­ση αυτή, διευ­κρι­νί­σα­με ότι εί­μα­στε αντί­θε­τοι αξια­κά, γιατί δεν θέ­λου­με άλλη μία προ­σπά­θεια στο Δήμο της Αθή­νας να διο­λι­σθή­σει προς την ανά­δει­ξη ενός κε­ντρι­κο­πο­λι­τι­κού με­τώ­που, αλλά θέ­λου­με να προ­στα­τέ­ψου­με τον χα­ρα­κτή­ρα αυτού του πι­θα­νού με­τω­πι­κού κα­τε­βά­σμα­τος ως μία Ενιαία Κί­νη­ση Πόλης όπου θα μπο­ρούν προ­ο­πτι­κά να εκ­φρα­στούν άτομα κι όχι μόνο συλ­λο­γι­κό­τη­τες. Κα­λέ­σα­με, λοι­πόν εκ νέου στην επα­νε­νερ­γο­ποί­η­ση των μελών της ΛΑΕ εντός της Ανυ­πό­τα­κτης Αθή­νας χωρίς, όμως, αντα­πό­κρι­ση μέχρι και σή­με­ρα.

Από την άλλη ξε­κι­νή­σα­με την προ­σπά­θεια τρι­με­ρών συ­να­ντή­σε­ων με την Αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή Ανα­τρο­πή και την Ανταρ­σία στις Γει­το­νιές της Αθή­νας. Τα προ­βλή­μα­τα ήταν πολλά, τόσο ως προς το πο­λι­τι­κό πλαί­σιο όσο και ως προς τη συμ­φω­νία του τρό­που λει­τουρ­γί­ας ενός τέ­τοιου με­τω­πι­κού σχή­μα­τος. Όμως, ήταν δια­φω­νί­ες γνω­στές και όποιος/α δια­κη­ρύτ­τει πραγ­μα­τι­κά την ανά­γκη ενό­τη­τας της αρι­στε­ράς, δε μπο­ρεί να πε­ρι­μέ­νει ότι θα λυ­θούν ως δια μα­γεί­ας, αλλά ότι θα πρέ­πει να βρε­θούν τρό­ποι (θε­μι­τοί ή και άκομ­ψοι) προ­κει­μέ­νου να υπερ­σκε­λι­στούν.

Ένα από αυτά τα προ­βλή­μα­τα, το θέμα του προ­σώ­που επι­κε­φα­λής, απο­μά­κρυ­νε την Ανταρ­σία στις Γει­το­νιές από τις δια­πραγ­μα­τεύ­σεις μέχρι τις 20 Αυ­γού­στου. Οι άλλες δύο κι­νή­σεις, εντο­πί­σα­με τις δια­φω­νί­ες μας στην το­πο­θέ­τη­ση ως προς κε­ντρι­κο­πο­λι­τι­κά ζη­τή­μα­τα και όχι τόσο ως προς το πως αυτά ερ­μη­νεύ­ο­νται στην κα­θη­με­ρι­νή πράξη και στάση στα ζη­τή­μα­τα το­πι­κής αυ­το­διοί­κη­σης, οπότε απο­φα­σί­σα­με να προ­χω­ρή­σου­με στο ενω­τι­κό κα­τέ­βα­σμα με τη με­γα­λύ­τε­ρη δυ­να­τή σύν­θε­ση και σε­βα­σμό ορίων, μη εγκα­τα­λεί­πο­ντας, όμως την προ­σπά­θεια για κοινό μέ­τω­πο και των τριών Κι­νή­σε­ων.

Στα μέσα Αυ­γού­στου 2023 και αφού ως Ανυ­πό­τα­κτη Αθήνα και Αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή Ανα­τρο­πή εί­χα­με ανα­κοι­νώ­σει την ορι­στι­κή μας από­φα­ση κοι­νής κα­θό­δου στις εκλο­γές, μετά από επι­κοι­νω­νία με την Ανταρ­σία στις Γει­το­νιές της Αθή­νας καθώς και το προ­τει­νό­με­νο πρό­σω­πο επι­κε­φα­λής, κα­τα­φέ­ρα­με και το ευ­κταίο: στις 26 Αυ­γού­στου ανα­κοι­νώ­σα­με από κοι­νού την δη­μιουρ­γία της Ανα­τρε­πτι­κής Συμ­μα­χί­ας για την Αθήνα με υπο­ψή­φιο Δή­μαρ­χο τον Κώστα Πα­πα­δά­κη. Μία συμ­μα­χία που συ­γκρο­τεί­ται μεν από την πρω­το­βου­λία τριών κι­νή­σε­ων, αλλά με κοινή δέ­σμευ­ση την ου­σια­στι­κή συμ­με­το­χή συ­νερ­γα­ζό­με­νων αγω­νι­στών/τριών (πρώ­τος εκ των οποί­ων ο Κώ­στας Πα­πα­δά­κης), που θα εκ­φρά­ζε­ται και στον τρόπο λει­τουρ­γί­ας.

Ο δρό­μος που ακο­λου­θή­σα­με δεν ήταν εύ­κο­λος και σε καμία πε­ρί­πτω­ση δεν ήταν στρω­μέ­νος με ρο­δο­πέ­τα­λα. Η τα­λαι­πω­ρη­μέ­νη υπό­θε­ση της ενό­τη­τας της αρι­στε­ράς κου­βα­λά­ει μαζί της με­γά­λα βα­ρί­δια από το πρό­σφα­το ή μα­κρύ­τε­ρο πα­ρελ­θόν κι αν θέ­λου­με πραγ­μα­τι­κά να την υλο­ποι­ή­σου­με κι όχι απλά να τη δια­κη­ρύτ­του­με ως άπια­στο όραμα αυτό πρέ­πει να το λαμ­βά­νου­με πάντα υπόψη. Η Αθήνα, δεν είναι Πάτρα, ούτε Λά­ρι­σα ή Κα­λα­μά­τα. Η Αθήνα είναι επτά «πό­λεις» σε ένα Δήμο και κάθε «πόλη» έχει μέσα τα «χωριά» της: άλλα προ­βλή­μα­τα και φυ­σιο­γνω­μία έχει η Ρι­ζού­πο­λη, άλλα η Γούβα, άλλα ο Άγιος Σάβ­βας… αυτά δε μπο­ρού­με να τα αγνο­ού­με. Όπως επί­σης δε μπο­ρού­με να αγνο­ού­με ούτε τα κε­ντρι­κο­πο­λι­τι­κά επί­δι­κα που δια­πο­τί­ζουν οποιο­δή­πο­τε κί­νη­μα πόλης ή διεκ­δί­κη­ση ανοί­γει στην Αθήνα. Η ενό­τη­τα, λοι­πόν, τριών υπαρ­κτών και ισο­δύ­να­μων (με δια­φο­ρε­τι­κό τρόπο η κα­θε­μία) Δη­μο­τι­κών Κι­νή­σε­ων της αρι­στε­ράς στην Αθήνα είναι μία ιστο­ρι­κή στιγ­μή. Και για να ανα­πτυ­χθεί και να εξε­λι­χθεί από με­τω­πι­κό σχη­μα­τι­σμό σε ενιαίο φορέα, χρειά­ζε­ται τη στή­ρι­ξη και τη συμ­με­το­χή όλων των αρι­στε­ρών της πόλης μας αλλά και ολό­κλη­ρης της αρι­στε­ράς, με κα­τα­νό­η­ση και προ­σπά­θεια στον τρόπο υπερ­σκε­λι­σμού των προ­βλη­μά­των και μέ­ρι­μνα, ώστε να μην επα­να­λη­φθούν λάθη του πα­ρελ­θό­ντος. Για το απο­τέ­λε­σμα, εί­μα­στε αι­διό­δο­ξες/οι. Όμως, ανε­ξαρ­τή­τως απο­τε­λέ­σμα­τος, η πρώτη μάχη έχει ήδη κερ­δη­θεί: η μάχη ενά­ντια στον κακό μας εαυτό που μας χω­ρί­ζει αντί να μας ενώ­νει, η μάχη για μία αρι­στε­ρά χρή­σι­μη στην κοι­νω­νία.

*Υπο­ψή­φια δη­μο­τι­κή σύμ­βου­λος, μέλος της συλ­λο­γι­κής εκ­προ­σώ­πη­σης της «Ανα­τρε­πτι­κής Συμ­μα­χί­ας για την Αθήνα»

rproject.gr