COP28: Πρέπει να αµφισβητήσουµε τη δύναµη του καπιταλισµού των ορυκτών καυσίµων

Τον περασµένο Μάη, ο Παγκόσµιος Μετεωρολογικός Οργανισµός ανέφερε ότι υπάρχουν 66% πιθανότητες να ξεπεραστεί το όριο του 1,5 βαθµού Κελσίου στη διάρκεια τουλάχιστον µιας χρονιάς µεταξύ 2023 και 2027.

Στις 21 Νο­έ­µβρη, µόλις 9 µέρες πριν την έναρ­ξη της COP28 στο Ντου­µπάι, στα Ηνω­µέ­να Αρα­βι­κά Εµι­ρά­τα, ο Μπιλ Μα­κί­µπεν από το 350.​org [οι­κο­λο­γι­κή κι­νη­µα­τι­κή συλ­λο­γι­κό­τη­τα] δη­µο­σί­ευ­σε ένα ανη­συ­χη­τι­κό γρά­φη­µα που έδει­χνε ότι -για πρώτη φορά στην ιστο­ρία- η πα­γκό­σµια θε­ρµο­κρα­σία της επι­φά­νειας της θά­λασ­σας αυ­ξή­θη­κε προ­σω­ρι­νά κατά 2 βα­θµούς Κελ­σί­ου σε σχέση µε τα προ­βιο­µη­χα­νι­κά επί­πε­δα.

Ανακοίνωση του Παγκόσµιου Οικοσοσιαλιστικού Δικτύου

Οι επι­στή­µο­νες του κλί­µα­τος έχουν κα­τα­λή­ξει ότι για να έχου­µε έστω 50% πι­θα­νό­τη­τες να δια­τη­ρη­θεί η αύ­ξη­ση της θε­ρµο­κρα­σί­ας στον 1,5 βαθµό Κελ­σί­ου, ο προ­ϋ­πο­λο­γι­σµός άν­θρα­κα [οι εκτι­µώ­µε­νες εκ­πο­µπές που επι­τρέ­πο­νται] που είχε απο­µεί­νει τον Γε­νά­ρη του 2023 ήταν 250 γι­γα­τό­νοι διο­ξει­δί­ου του άν­θρα­κα (CO2), δη­λα­δή το ισο­δύ­να­µο 6 ακόµα χρό­νων µε τα ση­µε­ρι­νά επί­πε­δα εκ­πο­µπών CO2.

Κι όµως, παρά το γε­γο­νός ότι ακρο­βα­τού­µε στο χεί­λος του κλι­µα­τι­κού γκρε­µού, οι κα­πι­τα­λι­στι­κές κυ­βερ­νή­σεις απέ­χουν πολύ από τις δρα­στι­κές µειώ­σεις στις εκ­πο­µπές αε­ρί­ων του θε­ρµο­κη­πί­ου και τη µεί­ω­ση του άν­θρα­κα που είναι ανα­γκαί­ες για να απο­τρέ­ψου­µε τη µε­τα­τρο­πή αυτής της «προ­σω­ρι­νής» αύ­ξη­σης της θε­ρµο­κρα­σί­ας σε κα­νο­νι­κό­τη­τα, οδη­γώ­ντας µας έτσι στο δρόµο προς έναν πλα­νή­τη αβί­ω­το για την πλειο­ψη­φία του πα­γκό­σµιου αν­θρώ­πι­νου και µη-αν­θρώ­πι­νου πλη­θυ­σµού. Αντί­θε­τα, οι εκ­πο­µπές αε­ρί­ων αυ­ξά­νο­νται στα­θε­ρά στη διάρ­κεια των λίγων τε­λευ­ταί­ων χρό­νων.

Η πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή κα­τα­στρο­φή που προ­κα­λούν οι πό­λε­µοι, οι στρα­τιω­τι­κές κα­το­χές και το στρα­τιω­τι­κό-βιο­µη­χα­νι­κό σύ­µπλε­γµα επι­δει­νώ­νουν την κρίση. Η στρο­φή από τα ορυ­κτά καύ­σι­µα προς την ανα­νε­ώ­σι­µη ενέρ­γεια υπέ­στη υπο­χώ­ρη­ση εξαι­τί­ας τους, ενώ η απει­λή µιας πυ­ρη­νι­κής σύ­γκρου­σης κρέ­µε­ται ξανά πάνω από τα κε­φά­λια µας. Αυ­τό­χθο­νες λαοί συ­νε­χί­ζουν να αντι­µε­τω­πί­ζουν την κλοπή της γης τους και τον εκτο­πι­σµό, ενώ οι εται­ρί­ες ορυ­κτών καυ­σί­µων και οι εξο­ρυ­κτι­κές (µαζί µε τα κράτη που κυ­βερ­νούν εκ µέ­ρους τους) προ­χω­ρούν σε βί­αιες αρ­πα­γές γης. Όπως είπε πρό­σφα­τα από την Ολ­λαν­δία η Γκρέ­τα Τού­νµπεργκ: «Δεν υπάρ­χει κλι­µα­τι­κή δι­καιο­σύ­νη σε κα­τε­χό­µε­νη γη». Συ­µφω­νού­µε µε όλη µας την καρ­διά. Η γε­νο­κτο­νία που πα­ρα­κο­λου­θού­µε είναι αδιάρ­ρη­κτα δε­µέ­νη µε την υπε­ρά­σπι­ση των ορυ­κτών καυ­σί­µων από τις ιµπε­ρια­λι­στι­κές δυ­νά­µεις.

Οι νη­σιω­τι­κές χώρες στον Ει­ρη­νι­κό βρί­σκο­νται σή­µε­ρα σε δια­πρα­γµα­τεύ­σεις µε στόχο να µπο­ρέ­σουν οι πλη­θυ­σµοί τους «να µε­τα­να­στεύ­σουν µε αξιο­πρέ­πεια», καθώς τα εδάφη τους πλη­µµυ­ρί­ζο­νται  από τα νερά της θά­λασ­σας και γί­νο­νται ακα­τάλ­λη­λα για αν­θρώ­πι­νη δια­βί­ω­ση.

Κι όµως, η COP28, η κο­ρυ­φαία πα­γκό­σµια συ­νά­ντη­ση κυ­βερ­νή­σε­ων για επί­τευ­ξη συ­µφω­νί­ας για την αντι­µε­τώ­πι­ση της κρί­σης, φι­λο­ξε­νεί­ται από ένα πε­τρε­λαϊ­κό κρά­τος που φι­µώ­νει τις αντι­πο­λι­τευ­τι­κές φωνές. Δη­µο­σιο­γρά­φοι που ασχο­λού­νται µε το κλίµα έχουν πλέον απο­κα­λύ­ψει ότι τα Ηνω­µέ­να Αρα­βι­κά Εµι­ρά­τα σχε­δί­α­ζαν να αξιο­ποι­ή­σουν την COP28 προ­κει­µέ­νου να υπο­γρά­ψουν νέες πε­τρε­λαϊ­κές συ­µφω­νί­ες -µια πράξη κυ­νι­σµού που απο­κα­λύ­πτει την ωµή υπο­κρι­σία της στά­σης της κα­πι­τα­λι­στι­κής τάξης απέ­να­ντι στην υπερ­θέ­ρµαν­ση του πλα­νή­τη.

Η πρώτη COP διε­ξή­χθη στη Βόννη της Γε­ρµα­νί­ας το 1995. Πα­ρό­τι έχουν πε­ρά­σει 30 χρό­νια συ­να­ντή­σε­ων της COP, οι εκ­πο­µπές διο­ξει­δί­ου του άν­θρα­κα (CO2), µε­θα­νί­ου και οξει­δί­ου του αζώ­του συ­νε­χί­ζουν να αυ­ξά­νο­νται. Λίγο πάνω από το µισό του συ­νό­λου των συσ­σω­ρευ­µέ­νων εκ­πο­µπών CO2 πα­γκο­σµί­ως έχει συ­µβεί από το 1990 και µετά.

Η ευ­θύ­νη για αυτή την επερ­χό­µε­νη κα­τα­στρο­φή βα­ραί­νει συ­ντρι­πτι­κά τις κα­πι­τα­λι­στι­κές τά­ξεις του Πα­γκό­σµιου Βορρά. Οι απώ­λειες και οι κα­τα­στρο­φές πλήτ­τουν δυ­σα­νά­λο­γα τους φτω­χό­τε­ρους αν­θρώ­πους του πλα­νή­τη είναι τα κέρδη συσ­σω­ρεύ­ο­νται από εται­ρί­ες που ανή­κουν στους πλου­σιό­τε­ρους.

Μια πρό­σφα­τη µε­λέ­τη υπο­λό­γι­σε ότι οι πλού­σιες χώρες θα χρω­στού­σαν 192 τρισ. δο­λά­ρια στον Πα­γκό­σµιο Νότο για την οι­κειο­ποί­η­ση του δί­καιου µε­ρι­δί­ου του στην ατµό­σφαι­ρα ως το 2050. Οι πρα­γµα­τι­κές επα­νορ­θώ­σεις, πλη­ρω­µέ­νες από τις κα­πι­τα­λι­στι­κές τά­ξεις του Βορρά, είναι ανα­γκαί­ες. Αυτές µπο­ρούν να πε­ρι­λα­µβά­νουν άµεση µε­τα­φο­ρά ρευ­στού, χρη­µα­το­δό­τη­ση χο­ρη­γιών για µέτρα πε­ριο­ρι­σµού [της κλι­µα­τι­κής κρί­σης] και προ­σα­ρµο­γής [στις υπαρ­κτές συ­νέ­πειές της], δια­γρα­φή των χρεών και απο­ζη­µιώ­σεις στις χώρες του Πα­γκό­σµιου Νότου που αφή­νουν τα ορυ­κτά τους καύ­σι­µα ανε­κµε­τάλ­λευ­τα.

Όσο ο πλα­νή­της πα­ρα­µέ­νει διαι­ρε­µέ­νος σε έθνη-κρά­τη που αντα­γω­νί­ζο­νται µε­τα­ξύ τους και κυ­ριαρ­χεί ο κα­πι­τα­λι­σµός της αγο­ράς µε την ανε­λέ­η­τη ανά­γκη του για συσ­σώ­ρευ­ση και κέρδη, η δια­δι­κα­σία της COP ελα­χι­στο­ποιεί­ται σε εται­ρι­κό πρά­σι­νο ξέ­πλυ­µα, «νέ­ρω­µα» των συ­µφω­νιών από τις µε­γά­λες χώ­ρες-ρυ­πα­ντές και δε­σµεύ­σεις τις οποί­ες τα­κτι­κά ακυ­ρώ­νουν ή αγνο­ούν ανοι­χτά.

Πολ­λοί άν­θρω­ποι, συ­µπε­ρι­λα­µβα­νο­µέ­νης της Γκρέ­τα Τού­νµπεργκ, θε­ω­ρούν ότι οι COP επι­δί­δο­νται σε σκό­πι­µο πρά­σι­νο ξέ­πλυ­µα και η έκ­κλη­ση για µποϊ­κο­τά­ρι­σµα της COP28 έχει δυ­να­µώ­σει, ενώ τη συ­µµε­ρί­ζε­ται και η κα­τα­ξιω­µέ­νη συγ­γρα­φέ­ας Ναόµι Κλάιν. Χρειά­ζε­ται να πά­ρου­µε στα σο­βα­ρά αυτές τις δύο ση­µα­ντι­κές φωνές.

Απο­δε­χό­µα­στε επί­σης ότι το κί­νη­µα για κλι­µα­τι­κή δι­καιο­σύ­νη, ιδιαί­τε­ρα στις χώρες της πρώ­της γρα­µµής, επι­διώ­κει να αξιο­ποιεί οποια­δή­πο­τε πλατ­φό­ρµα µπο­ρεί, συ­µπε­ρι­λα­µβα­νο­µέ­νων των COP, για να κα­ταγ­γεί­λει τα κα­πι­τα­λι­στι­κά κράτη και τις κα­τα­στρο­φι­κές για το πε­ρι­βάλ­λον βιο­µη­χα­νί­ες τις οποί­ες υπη­ρε­τούν. Με αυτή την έν­νοια, οι προ­σπά­θειες να ορ­γα­νω­θούν δρά­σεις «µέσα», συν­δυα­σµέ­νες µε από τα κάτω συ­να­ντή­σεις και κι­νη­το­ποι­ή­σεις «έξω», είναι επί­σης θε­µι­τές απα­ντή­σεις.

Όµως, η πρό­κλη­ση που πα­ρα­µέ­νει µπρο­στά µας είναι να χτί­σου­µε ένα λαϊκό κί­νη­µα για το κλίµα, αρ­κε­τά ισχυ­ρό για να αµφι­σβη­τή­σει την δύ­να­µη του κα­πι­τα­λι­σµού των ορυ­κτών καυ­σί­µων και να συν­δε­θεί µε άλλα κοι­νω­νι­κά κι­νή­µα­τα για να αγω­νι­στεί για ένα οι­κο­σο­σια­λι­στι­κό µέλ­λον.

https://rproject.gr/article/cop28-prepei-na-aufisvitisoyue-ti-dynaui-toy-kapitalisuoy-ton-orykton-kaysiuon