Η βία είναι το φόντο όλης της ιστορικής διαδρομής των ΗΠΑ

Σε μια κοινωνία που κατακλύζεται από διαρκή υπερ-έκθεση σε πληροφορίες από τα μίντια, όταν συμβαίνουν μεγάλα γεγονότα, ένα από τα πρώτα θύματα είναι η οποιουδήποτε είδους ιστορική οπτική. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η είδηση της απόπειρας δολοφονίας του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στις 14 Ιουλίου.

Λανς Σέλφα | μετάφραση Ηλιάνα Ζερβού

«Μια από­πει­ρα δο­λο­φο­νί­ας αντι­τί­θε­ται σε όλα όσα πρε­σβεύ­ου­με ως έθνος» δή­λω­σε ο νυν πρό­ε­δρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάι­ντεν, στη συ­νέ­ντευ­ξη Τύπου που έγινε στον Λευκό Οίκο, την επό­με­νη μέρα της επί­θε­σης. Πράγ­μα­τι, σε μια φι­λε­λεύ­θε­ρη δη­μο­κρα­τία, υπο­τί­θε­ται ότι οι πο­λι­τι­κές δια­φο­ρές λύ­νο­νται με τις κάλ­πες και όχι με τις σφαί­ρες, αλλά θα έπρε­πε κα­νείς να εθε­λο­τυ­φλεί απέ­να­ντι στην ιστο­ρία για να πάρει αυτήν την ιδέα τοις με­τρη­τοίς.

Η βία είναι πα­ρού­σα ως το φόντο ολό­κλη­ρης της ιστο­ρί­ας των ΗΠΑ. Η ίδια η οι­κο­δό­μη­ση της χώρας στά­θη­κε δυ­να­τή με την βία της δου­λεί­ας, της εξο­λό­θρευ­σης του ιθα­γε­νούς πλη­θυ­σμού και επε­κτα­τι­κών πο­λέ­μων. Η χώρα έζησε έναν αι­μα­τη­ρό εμ­φύ­λιο πό­λε­μο, που τα θύ­μα­τά του ανα­λο­γι­κά ήταν το ισο­δύ­να­μο επτά εκα­τομ­μυ­ρί­ων αν­θρώ­πων με βάση τον ση­με­ρι­νό πλη­θυ­σμό.

Στα πε­ρί­που 250 χρό­νια της αστι­κής δη­μο­κρα­τί­ας, έχουν πε­ρά­σει 46 δια­φο­ρε­τι­κοί πρό­ε­δροι των ΗΠΑ. Από αυ­τούς 4 δο­λο­φο­νή­θη­καν κατά τη διάρ­κεια της θη­τεί­ας τους, ενώ άλλοι επέ­ζη­σαν από από­πει­ρες δο­λο­φο­νί­ας ενα­ντί­ον τους, όπως για πα­ρά­δειγ­μα ο Θί­ο­ντορ Ρούζ­βελτ, ο Φράν­κλιν Ρούζ­βλετ, ο Τζέ­ραλντ Φορντ (δυο φορές!) και ο Ρό­ναλντ Ρί­γκαν. Με το άθροι­σμα των δο­λο­φο­νιών και των απο­πει­ρών δο­λο­φο­νί­ας, φτά­νου­με στο πο­σο­στό του ενός στους πέντε προ­έ­δρους των ΗΠΑ.

Αν και η πο­λι­τι­κή βία δεν απο­τε­λεί απα­ραί­τη­τα τον κα­νό­να, συ­νι­στά δια­στρέ­βλω­ση ο ισχυ­ρι­σμός ότι είναι σπά­νια στην ιστο­ρία των ΗΠΑ, κι αυτό εξε­τά­ζο­ντας μόνο τις από­πει­ρες δο­λο­φο­νί­ες κατά προ­έ­δρων.

Έχει με­γά­λη ση­μα­σία επί­σης να θυ­μό­μα­στε ότι με δο­λο­φο­νί­ες έχα­σαν τις ζωές τους τρεις από τις κο­ρυ­φαί­ες προ­σω­πι­κό­τη­τες του αγώνα των Μαύ­ρων για ελευ­θε­ρία την δε­κα­ε­τία του 1960, ο Μάρ­τιν Λού­θερ Κινγκ, ο Μάλ­κολμ Χ, ο Μέ­ντ­γκαρ Έβε­ρες. Αλλά και άλλοι, λι­γό­τε­ρο γνω­στοί άν­θρω­ποι που ερ­γά­στη­καν στο κί­νη­μα για τα πο­λι­τι­κά δι­καιώ­μα­τα, όπως ο Άντριου Γκού­ντμαν, ο Τζέιμς Τσένι, ο Μίκι Σβέρ­νερ και η Βαϊ­ό­λα Λιού­τζο, έχα­σαν τη ζωή τους από λευ­κούς ρα­τσι­στές. Το 1963, η Κου Κλουξ Κλαν έβαλε βόμβα σε μια εκ­κλη­σία στο Μπέρ­μιγ­χαμ της Αλα­μπά­μα, σκο­τώ­νο­ντας 4 μικρά κο­ρί­τσια την ώρα του κα­τη­χη­τι­κού.

Οι υπο­στη­ρι­κτές/υπο­στη­ρί­κτριες του Τραμπ σπεύ­δουν να κα­τη­γο­ρή­σουν την «Αρι­στε­ρά», δη­λώ­νο­ντας ότι αυτή δια­μόρ­φω­σε το κλίμα στα πλαί­σια του οποί­ου ένας 20χρο­νος οπλι­σμέ­νος με του­φέ­κι AR-15, αι­σθάν­θη­κε εν­θαρ­ρυ­μέ­νος να πυ­ρο­βο­λή­σει τον πρώην πρό­ε­δρο. Ο γε­ρου­σια­στής του Οχάιο, Τζέι Ντι Βανς, που επι­λέ­χθη­κε στις 15 Ιου­λί­ου ως υπο­ψή­φιος αντι­πρό­ε­δρος του Τραμπ, έγρα­ψε λίγες ώρες μετά την από­πει­ρα δο­λο­φο­νί­ας: «Η ση­με­ρι­νή μέρα δεν είναι ένα με­μο­νω­μέ­νο πε­ρι­στα­τι­κό. Η κε­ντρι­κή θέση της προ­ε­κλο­γι­κής εκ­στρα­τεί­ας του Μπάι­ντεν είναι ότι ο πρό­ε­δρος Ντό­ναλντ Τραμπ είναι ένας αυ­ταρ­χι­κός φα­σί­στας που πρέ­πει να εμπο­δι­στεί πάση θυσία. Αυτή η ρη­το­ρι­κή οδή­γη­σε άμεσα στην από­πει­ρα δο­λο­φο­νί­ας κατά του προ­έ­δρου Τραμπ». Ταυ­τό­χρο­να, ο Ρε­που­μπλι­κά­νος γε­ρου­σια­στής από τη Νότια Κα­ρο­λί­να, Τιμ Σκοτ, ισχυ­ρί­στη­κε ότι η από­πει­ρα δο­λο­φο­νί­ας «υπο­βοη­θή­θη­κε από τη ρι­ζο­σπα­στι­κή Αρι­στε­ρά και τα που­λη­μέ­να μέσα ενη­μέ­ρω­σης που απο­κα­λούν αδιά­κο­πα τον Τραμπ απει­λή για τη δη­μο­κρα­τία, φα­σί­στα ή και χει­ρό­τε­ρο». Αφή­νο­ντας στην άκρη το ότι ο -νε­κρός πλέ­ον- ένο­πλος ήταν εγ­γε­γραμ­μέ­νος ψη­φο­φό­ρος των Ρε­που­μπλι­κά­νων και «λά­τρης» των όπλων, το «κί­νη­τρο» του ίσως να μην αξί­ζει πε­ρισ­σό­τε­ρη εξέ­τα­ση από εκεί­να των δια­τα­ραγ­μέ­νων νε­α­ρών που, το 2022, σκό­τω­σαν 21 άτομα σε δη­μο­τι­κό σχο­λείο του Ου­βάλ­ντε, στο Τέξας, ή επτά άτομα σε πα­ρέ­λα­ση της 4ης Ιου­λί­ου στο Χάι­λαντ Παρκ του Ιλ­λι­νόις.

Η προ­σπά­θεια των οπα­δών του Τραμπ να επιρ­ρί­ψουν τις ευ­θύ­νες στην «Αρι­στε­ρά», έχει ως στόχο να υπο­χρε­ώ­σει τους Δη­μο­κρα­τι­κούς και τους φι­λε­λεύ­θε­ρους στην δια­τύ­πω­ση ενός πιο «δει­λού» δη­μό­σιου λόγου όταν αυτός αφορά την κρι­τι­κή στον Τραμπ. Η τα­κτι­κή αυτή φαί­νε­ται, ήδη, να απο­δί­δει καρ­πούς, με τον συ­ντη­ρη­τι­κό Δη­μο­κρα­τι­κό βου­λευ­τή του Μέιν, Τζά­ρεντ Γκόλ­ντεν να δη­λώ­νει: «Για αρχή μπο­ρού­με να εγκα­τα­λεί­ψου­με τις υπερ­βο­λι­κές απει­λές σχε­τι­κά με το δια­κύ­βευ­μα αυτών των εκλο­γών. Δεν θα πρέ­πει να πα­ρου­σιά­ζο­νται πα­ρα­πλα­νη­τι­κά ως μια μάχη με­τα­ξύ δη­μο­κρα­τί­ας ή αυ­ταρ­χι­σμού, ή μια μάχη ενα­ντί­ον φα­σι­στών ή σο­σια­λι­στών που έχουν σκοπό να κα­τα­στρέ­ψουν την Αμε­ρι­κή. Αυτά είναι επι­κίν­δυ­να ψέ­μα­τα».

Τι γί­νε­ται, όμως, με τις πε­ρι­πτώ­σεις εκεί­νες που η πο­λι­τι­κή βία στρέ­φε­ται κατά της Αρι­στε­ράς και οι δε­ξιοί πο­λι­τι­κοί την κα­λω­σο­ρί­ζουν; Δεν πάει και τόσος και­ρός από όταν οι Τρα­μπι­στές ηρω­ο­ποί­η­σαν τον Κάιλ Ρί­τεν­χα­ουζ, τον (τότε) 17χρο­νο «αυ­τό­κλη­το τι­μω­ρό» που δο­λο­φό­νη­σε δύο δια­δη­λω­τές του Black Lives Matter στην Κε­νό­σα του Ουι­σκόν­σιν το 2020. Ή όταν ο κυ­βερ­νή­της του Τέξας, Γκρεγκ Άμποτ, απέ­νει­με πρό­σφα­τα χάρη στον Ντά­νιελ Πέρι, ο οποί­ος είχε κα­τα­δι­κα­στεί για τη δο­λο­φο­νία ενός βε­τε­ρά­νου της Πο­λε­μι­κής Αε­ρο­πο­ρί­ας που συμ­με­τεί­χε ως ει­ρη­νο­ποιός σε μια δια­δή­λω­ση του 2020 κατά της αστυ­νο­μι­κής βίας. Και ακόμα, στην πε­ρί­πτω­ση των ακρο­δε­ξιών όχλων που επι­τέ­θη­καν σε ει­ρη­νι­κές κα­τα­σκη­νώ­σεις αλ­λη­λεγ­γύ­ης στην Πα­λαι­στί­νη, στο UCLA (University of California, Los Angeles) τον Μάιο, σχε­δόν κα­νείς από το πο­λι­τι­κό κα­τε­στη­μέ­νο -είτε από την πλευ­ρά των Ρε­που­μπλι­κα­νών είτε από των Δη­μο­κρα­τι­κών- δεν το­πο­θε­τή­θη­κε επι­κρι­τι­κά απέ­να­ντι τους.

Φυ­σι­κά, υπάρ­χουν και άλλες πε­ρι­πτώ­σεις ένο­πλων επι­θέ­σε­ων και αγριο­τή­των που διέ­πρα­ξαν άτομα σαφώς επη­ρε­α­σμέ­να από τις ακρο­δε­ξιές ιδέες που έχει ενι­σχύ­σει ο Τραμπ. Για πα­ρά­δειγ­μα, η επί­θε­ση στη συ­να­γω­γή «Δέ­ντρο της Ζωής» στο Πίτσ­μπουργκ το 2018, οι ρα­τσι­στι­κοί πυ­ρο­βο­λι­σμοί κατά ανυ­πο­ψί­α­στων Μαύ­ρων και «Λα­τί­νων» σε εμπο­ρι­κά κέ­ντρα στο Μπά­φα­λο και στο Σαν Αντό­νιο το 2022, οι μα­ζι­κοί πυ­ρο­βο­λι­σμοί στο ΛΟ­ΑΤ­ΚΙ νυ­χτε­ρι­νό κέ­ντρο “Pulse”, στην Τάμπα το 2019, και αυτοί σε ένα drag show στο “Colorado Springs” του Κο­λο­ρά­ντο, το 2022.

Πρό­κει­ται για τις πιο πρό­σφα­τες εκ­δη­λώ­σεις ενός υπό­γειου ρεύ­μα­τος δρα­στη­ριο­ποί­η­σης βί­αιων ακρο­δε­ξιών που υπέ­βο­σκε για δε­κα­ε­τί­ες πριν έρθει στην επι­φά­νεια με φρι­κα­λε­ό­τη­τες όπως η δο­λο­φο­νία 168 αν­θρώ­πων από τον Τί­μο­θι Μακ­Βέι το 1995 με βομ­βι­στι­κή επί­θε­ση στο ομο­σπον­δια­κό κτί­ριο της Οκλα­χό­μα Σίτι. Ή όπως η δο­λο­φο­νία εννέα Αφρο­α­με­ρι­κα­νών που βρί­σκο­νταν σε με­λέ­τη της Βί­βλου, από τον λευκό ρα­τσι­στή Ντί­λαν Ρουφ το 2015 στο Τσάρ­λε­στον στη Νότια Κα­ρο­λί­να.

«Δεν είναι αυτό η Αμε­ρι­κή», ισχυ­ρί­ζο­νται μετά από κάθε βάρ­βα­ρο πε­ρι­στα­τι­κό οι «ει­δι­κοί» και οι πο­λι­τι­κοί. Η Αμε­ρι­κή δεν θα έπρε­πε να είναι «αυτό», αλλά «αυτό» ακρι­βώς είναι.

Η κα­νο­νι­κο­ποί­η­ση της ακρο­δε­ξιάς και βί­αι­ης ρη­το­ρι­κής από τον Τραμπ, δια­μορ­φώ­νει μια κοι­νω­νι­κή «δομή απο­δο­χής» της που κα­θι­στά τέ­τοιου εί­δους δε­ξιές επι­θέ­σεις πιο πι­θα­νές. Μά­λι­στα, ο ίδιος εν­θαρ­ρύ­νει συ­στη­μα­τι­κά τους οπα­δούς του να κι­νη­θούν βίαια ενα­ντί­ον δια­δη­λω­τών ή δη­μο­σιο­γρά­φων. Στο πα­ρελ­θόν είχε δια­κω­μω­δή­σει την επί­θε­ση που δέ­χτη­κε ο ηλι­κιω­μέ­νος σύ­ζυ­γος της πρώην προ­έ­δρου της Βου­λής των Αντι­προ­σώ­πων, Νάνσι Πε­λό­ζι, στη διάρ­κεια μιας απο­τυ­χη­μέ­νης από­πει­ρας δο­λο­φο­νί­ας ενα­ντί­ον της. Επί­σης, εάν εκλε­γεί, υπό­σχε­ται να απο­νεί­μει χάρη στα μέλη του βί­αιου, αντι­δη­μο­κρα­τι­κού όχλου που προ­χώ­ρη­σε στα βίαια επει­σό­δια στο Κα­πι­τώ­λιο των ΗΠΑ, στις 6 Ια­νουα­ρί­ου 2021, για να εμπο­δί­σει τότε την επι­κύ­ρω­ση της εκλο­γής του Μπάι­ντεν.

Από την άλλη και τον Μπάι­ντεν δεν τον λες άσπι­λο υπε­ρα­σπι­στή της ενό­τη­τας, της ει­ρή­νης και του πο­λι­τι­σμού. Στην ομι­λία του στο Οβάλ Γρα­φείο στις 14 Ιου­λί­ου, δή­λω­σε ότι «δεν μπο­ρού­με να επι­τρέ­ψου­με να κα­νο­νι­κο­ποι­η­θεί η βία». Αλλά αν ο ίδιος και οι υπό­λοι­ποι πο­λι­τι­κοί ηγέ­τες ανη­συ­χούν μήπως η αμε­ρι­κα­νι­κή κοι­νω­νία έχει συ­νη­θί­σει στη βία, θα πρέ­πει να σκε­φτούν τα λόγια του Μάρ­τιν Λού­θερ Κινγκ Τζού­νιορ το 1967. Στην ιστο­ρι­κή ομι­λία του το 1967, στην οποία ανα­κοί­νω­νε για πρώτη φορά δη­μό­σια την αντί­θε­σή του στον πό­λε­μο του Βιετ­νάμ, ο Κινγκ ση­μεί­ω­σε: «Έχω βα­δί­σει ανά­με­σα στους απελ­πι­σμέ­νους, εγκα­τα­λε­λειμ­μέ­νους και εξα­γριω­μέ­νους νέους, και συ­νή­θι­ζα να τους λέω ότι οι βόμ­βες μο­λό­τοφ και τα του­φέ­κια δεν θα έλυ­ναν τα προ­βλή­μα­τά τους. Προ­σπά­θη­σα να τους προ­σφέ­ρω την πιο βαθιά συ­μπό­νια μου, δια­τη­ρώ­ντας πα­ράλ­λη­λα την πε­ποί­θη­σή μου ότι η κοι­νω­νι­κή αλ­λα­γή έρ­χε­ται πιο ου­σια­στι­κά μέσω της μη-βί­αι­ης δρά­σης. Αλλά ρω­τούν -και δι­καί­ως- “και για το Βιετ­νάμ τι λες;”».

Εν­νο­εί­ται ότι ο επί­δο­ξος δο­λο­φό­νος του Τραμπ δεν έχει κα­νέ­να κοινό με τους «εξα­γριω­μέ­νους νέους» στους οποί­ους ανα­φε­ρό­ταν ο Κινγκ, αλλά οι πο­λι­τι­κοί που μι­λούν για τη βία ως κάτι το ξένο στην πο­λι­τι­κή κουλ­τού­ρα των ΗΠΑ, ίσως θα έπρε­πε να ανα­με­τρη­θούν με το ερώ­τη­μα «και για τη Γάζα τι λέτε;». Την ίδια στιγ­μή, δη­λα­δή, που το πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα  επι­κε­ντρώ­νε­ται σε ένα άτομο που πα­ρα­λί­γο να σκο­τώ­σει τον πο­λι­τι­κό αντί­πα­λο του Μπάι­ντεν (και σκό­τω­σε όντως έναν πα­ρευ­ρι­σκό­με­νο στη συ­γκέ­ντρω­ση), το ίδιο εξα­κο­λου­θεί να χρη­μα­το­δο­τεί, να εξο­πλί­ζει και να υπο­στη­ρί­ζει τη μα­ζι­κή σφαγή εκα­το­ντά­δων χι­λιά­δων άο­πλων αμά­χων στη Γάζα.

Μόλις λίγα λεπτά μετά από την κυ­κλο­φο­ρία της φω­το­γρα­φί­ας με τον μα­τω­μέ­νο Τραμπ να υψώ­νει αγέ­ρω­χα τη γρο­θιά του, καθώς πρά­κτο­ρες της Μυ­στι­κής Υπη­ρε­σί­ας τον απο­μα­κρύ­νουν από την εξέ­δρα της συ­γκέ­ντρω­σης, ει­δή­μο­νες και πο­λι­τι­κοί υπο­γράμ­μι­ζαν ότι το θέμα «εκλο­γές» έληξε, με τον Τραμπ και τους Ρε­που­μπλι­κά­νους να τις κερ­δί­ζουν κατά κρά­τος.

Ωστό­σο, είναι πάρα πολύ νωρίς για να κρί­νου­με τι αντί­κτυ­πο θα έχει η από­πει­ρα δο­λο­φο­νί­ας στη συ­νο­λι­κή πο­ρεία του προ­ε­κλο­γι­κού αγώνα, καθώς ανα­μέ­νο­νται πολλά ακόμη γε­γο­νό­τα που θα τον με­τα­το­πί­σουν προς απροσ­δό­κη­τες κα­τευ­θύν­σεις. Αυτό που πα­ρα­μέ­νει στα­θε­ρό, πά­ντως, είναι ότι η αμε­ρι­κα­νι­κή κοι­νω­νία πα­ρα­μέ­νει εξαι­ρε­τι­κά πο­λω­μέ­νη. Οι δύο υπο­ψή­φιοι των με­γά­λων κομ­μά­των είναι ιδιαί­τε­ρα αντι­δη­μο­φι­λείς, και το με­γα­λύ­τε­ρο μέρος του εκλο­γι­κού σώ­μα­τος εύ­χε­ται να είχε δια­φο­ρε­τι­κές επι­λο­γές. [Rp: το άρθρο γρά­φτη­κε πριν την από­συρ­ση του Μπάι­ντεν] και οι πε­ρισ­σό­τε­ροι Αμε­ρι­κα­νοί πο­λί­τες δια­τη­ρούν έντο­νη δυ­σπι­στία απέ­να­ντι στους ση­μα­ντι­κούς πο­λι­τι­κούς θε­σμούς -την προ­ε­δρία, το Κο­γκρέ­σο, το Ανώ­τα­το Δι­κα­στή­ριο. Υπό αυτές τις συν­θή­κες, είναι αδύ­να­το να κάνει κα­νείς σί­γου­ρες προ­βλέ­ψεις για τον Νο­έμ­βριο, με βάση την ει­κό­να που επι­κρα­τεί τον Ιούλη.

https://rproject.gr/article/i-einai-fonto-olis-tis-istorikis-diadromis-ton-ipa