Μπορεί η επίλυση του ασφαλιστικού να βρίσκεται στη διακεκαυμένη ζώνη της αντιπαράθεσης δανειστών και κυβέρνησης, όμως ο νέος χρόνος που μόλις κατέφθασε έχει αλλαγές (πάντα επί τα χείρω για τους ασφαλισμένους) που επηρεάζουν πολλές κατηγορίες…
Ούτε λίγο ούτε πολύ, ακόμη και αν δεν θεσμοθετηθούν νέες αλλαγές (γεγονός που μάλλον θεωρείται απίθανο) το νερό για τη μείωση των ασφαλιστικών δικαιωμάτων έχει μπει στο αυλάκι της νομοθέτησης με προηγούμενους νόμους που φέρνουν τσεκούρωμα ασφαλιστικών δικαιωμάτων.
Αλλωστε από τη μνημονιακή δέσμευση του καλοκαιριού της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝ.ΕΛΛ. για περικοπές 1,8 δισ. ευρώ μέσα στο 2016 (και 2,2 για τη διετία 2015-2016) μέχρι σήμερα έχουν ψηφιστεί μέτρα που περικόπτουν 1,7 δισ. από το ασφαλιστικό σύστημα και έχουν εγγραφεί στον προϋπολογισμό περικοπές στις συντάξεις ή τους μισθούς (από τις ασφαλιστικές εισφορές ύψους 500 περίπου εκατομμυρίων ευρώ).
Με αυτά τα δεδομένα λοιπόν τα ψηφισμένα ψαλιδίσματα σε ασφαλιστικά δικαιώματα μπορούν να συνοψιστούν στα εξής:
● Διαγραφή του 20% των συνταξιούχων από τους δικαιούχους του ΕΚΑΣ. Ετσι, όσοι συνταξιούχοι λαμβάνουν συντάξιμο μισθό άνω των 600 ευρώ (δηλαδή έχουν ετήσιο εισόδημα που ξεπερνά τα 7.500 ευρώ) θα απολέσουν το ΕΚΑΣ συνεπεία της μνημονιακής δέσμευσης για μείωση 20% των δικαιούχων.
Κατά συνέπεια, το 2016 πάνω από 70.000 δικαιούχοι του ΕΚΑΣ θα χάσουν το επίδομα μέσω της καθιέρωσης αυστηρότερων εισοδηματικών κριτηρίων.
Στόχος βέβαια είναι το 2019 να μη δίνεται το ΕΚΑΣ σε κανέναν από τους συνολικά 350.000 περίπου δικαιούχους και να αντικατασταθεί από το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.
● Αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης, που σημαίνει νέοι μικρότεροι συντελεστές αναπλήρωσης (με βάση τον μνημονιακό νόμο Κουτρουμάνη-Λοβέρδου του 2010 που επικυρώθηκε τον Οκτώβριο του 2015 με τον νόμο 4337).
Συγκεκριμένα ο νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων που αναγράφεται στους νόμους 3863/2010 & 3865/2010 δίδει αφενός την εθνική σύνταξη (βασική την αναγράφουν οι συγκεκριμένοι νόμοι) και αφετέρου ανταποδοτική σύνταξη με βάση τις καταβληθείσες εισφορές από το 2011 και εντεύθεν.
Παράλληλα υπάρχει ένα τρίτο κομμάτι της σύνταξης που θα δοθεί με τον παλαιό τρόπο κάθε Ταμείου και θα αφορά τον ασφαλιστικό βίο που έχει διανυθεί μέχρι την 31-12-2010.
Η συγκεκριμένη διάταξη αφορά όλες τις αιτήσεις συνταξιοδότησης από την 1-1-2015, που ωστόσο θα δοθούν στους δικαιούχους εντός του 2016.
Αυτή η εξέλιξη σημαίνει ότι μειώνονται κατά πολύ οι συντελεστές αναπλήρωσης για όλο το διάστημα από το 2011 και μετά, ενώ όσο περνάει ο καιρός και κάποιος αιτείται συνταξιοδότηση τα επόμενα χρόνια, τόσο περισσότερο θα μειώνεται η σύνταξή του.
Εδώ θα πρέπει να επισημανθεί ότι αν τελικά θεσμοθετηθούν νέες αλλαγές, οι μειώσεις στις συντάξεις θα είναι άμεσες, αφού θα καταργηθεί το τρίτο κομμάτι της σύνταξης που θα αφορά τον παλαιό τρόπο υπολογισμού και όλες οι συντάξεις θα υπολογίζονται με βάση τις εισφορές στο σύνολο του εργασιακού βίου, που σημαίνει αυτόματα καταποντισμός του ποσοστού αναπλήρωσης.
Αν τελικά περάσει των δανειστών η πρόταση, τότε η αναπλήρωση για κάθε έτος ασφάλισης θα είναι στο 0,8% για τα πρώτα 20 έτη ασφάλισης και φθάνει το 1,1% από τα 20 έτη και μέχρι τα 40 έτη, όταν στον 3863/2010 προβλεπόταν ποσοστό αναπλήρωσης από 0,8% έως 1,6%.
■ Η εθνική σύνταξη (384 ευρώ) θα δίνεται μόνο με τη συμπλήρωση του 67ου έτους (και με την προϋπόθεση να υπάρχουν τουλάχιστον 4.500 ημέρες ασφάλισης) ή στο 62ο αλλά μόνο με 40 έτη ασφάλισης. Οποιος ασφαλισμένος συνταξιοδοτηθεί με πρόωρη λόγω ανεργίας κ.λπ. δεν θα δικαιούται την εθνική σύνταξη.
■ Αυξάνονται τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από τρεις μήνες έως και έξι χρόνια στην 35ετία.
■ Μείωση κατά 4% του ποσού της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ. Με βάση όσα προβλέπονται στον Ν. 2458/97, όσοι από τους ασφαλισμένους του ΟΓΑ συνταξιοδοτηθούν από τον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης του Οργανισμού το 2016 θα λάβουν 4% μικρότερη βασική σύνταξη σε σχέση με εκείνη που λαμβάνουν όσοι συνταξιοδοτήθηκαν το 2015.
Πάντως η βασική σύνταξη αναπληρώνεται από την κύρια σύνταξη και δεν επέρχεται ουσιαστική μείωση στο τελικό ποσό.
■ Μείωση κατά μία ποσοστιαία μονάδα του ποσοστού αναπλήρωσης για συντάξεις Δημοσίου και ασφαλισμένων σε Ταμεία ΔΕΚΟ-Τραπεζών.
Πρόκειται για ρύθμιση που έρχεται από το παρελθόν και συγκεκριμένα από τον νόμο Ρέππα-Χριστοδουλάκη του 2002. Με βάση εκείνες τις ρυθμίσεις του νόμου 3029/02, από το 2008 μειώνεται το ποσοστό αναπλήρωσης κατά 1% κάθε χρόνο.
Πάντως, δεδομένων των μνημονιακών νόμων 3863 και 3865 (Λοβέρδου-Κουτρουμάνη), μικρή σημασία έχει, αφού από το 2011 και έπειτα ισχύει η ανταποδοτική σύνταξη.
Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα, μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 οι συντάξεις αυτής της κατηγορίας ασφαλισμένων θα υπολογίζονται με τους συντελεστές που ορίζουν οι νόμοι Λοβέρδου-Κουτρουμάνη (Ν. 3863 και 3865/2010.)
■ «Τιμωρία» 10% επιπλέον για κάθε χρόνο σε όποιον αποφασίσει να συνταξιοδοτηθεί πρόωρα. Η τιμωρία αυτή θα ισχύσει μέχρι να πιάσει ο ασφαλισμένος το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης (δηλαδή ή τα 62 ή τα 67) αναλόγως της κατηγορίας στην οποία εντάσσεται.
■ Στον ΟΓΑ οι εισφορές από 1/1/2016 και μετά αναμένεται να αυξηθούν κατά 30% φέτος, ενώ η στόχευση είναι να φτάσουν τα επίπεδα εισφορών του ΙΚΑ.
