Την αμίμητη ατάκα «με τέσσερα τοστ χορταίνει όλη η οικογένεια» φέρνει στον νου η νέα καταναλωτική έρευνα του ΙΕΛΚΑ για τις επιπτώσεις των ανατιμήσεων στις αγοραστικές συνήθειες. Μπορεί ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή να υποχώρησε στατιστικά στο 3,5% το 2023 από 9,6% το 2022, όμως η «κρίση αξιοπρεπούς διαβίωσης», όπως την αποκαλούν πλέον επίσημα οι ερευνητές, ολοένα βαθαίνει. Δεν είναι τυχαίο ότι οι περισσότεροι δείκτες της έρευνας -η οποία πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2023- σημειώνουν επιδείνωση σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του ίδιου έτους. Εξαίρεση αποτελούν οι ανελαστικές δαπάνες διατροφής, οι οποίες ήταν ήδη ψαλιδισμένες και δεν μπορούν να συμπιεστούν περισσότερο σε ονομαστική αξία, παρά μόνο σε όγκο, λόγω του καλπάζοντος πληθωρισμού στα τρόφιμα.
Το ποσοστό των νοικοκυριών που έχουν μειώσει συνολικά τις αγορές σε βασικά είδη τροφίμων και παντοπωλείου παραμένει σταθερά υψηλό, στο 55%, ενώ όλο και περισσότεροι μειώνουν τις ελαστικές δαπάνες για να αντιμετωπίσουν τα οικονομικά προβλήματα λόγω ακρίβειας: το 75% του κοινού δηλώνει ότι έχει ακυρώσει δαπάνες διασκέδασης, όπως είναι η εστίαση, οι διακοπές, τα ταξίδια, έναντι 71% τον Ιανουάριο.
Αντίστοιχα το 52% (από 50%) έχει αναβάλει εργασίες συντήρησης και επισκευής, το 48% (από 38%) έχει στραφεί σε προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, ενώ ισάριθμο ποσοστό έχει αλλάξει μάρκα ή επωνυμία προϊόντων (από 40%). Το 19% (από 14%) αγοράζει μικρότερο μέγεθος συσκευασιών, 16% (από 13%) έχει αλλάξει κατάστημα από το συνηθισμένο και το 28% (από 24%) βάζει χέρι στις αποταμιεύσεις του.
Οριακά μειωμένο, στο 28% (από 29%), είναι το ποσοστό των νοικοκυριών που αναβάλλει την πληρωμή λογαριασμών ή έχει προχωρήσει σε στάση πληρωμής των υποχρεώσεών του, αποδεικνύοντας ότι η αποκλιμάκωση στα τιμολόγια ενέργειας μετά την εκτόξευση του 2022 δεν έφερε πραγματική ανακούφιση στα νοικοκυριά. Αυξημένο είναι και το ποσοστό όσων αναγκάζονται να βρουν δεύτερη εργασία ή να δουλεύουν περισσότερες ώρες για να αυξήσουν το εισόδημά τους (14% από 11%), απάντηση που «κουμπώνει» με το εύρημα του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ ότι το 60% των νοικοκυριών ξεμένει από χρήματα στις 19 του μήνα.
Εναν χρόνο μετά την εφαρμογή του καλαθιού του νοικοκυριού η χρήση του έχει αυξηθεί, από το 28% στο 61%, ενώ έχει μειωθεί το ποσοστό όσων απαντούν ότι «δεν προσφέρει τίποτα» στο 29% από 44%. Ωστόσο στην ερώτηση «ποιο από τα παρακάτω μέτρα θεωρείτε ότι θα σας βοηθούσε περισσότερο στην αντιμετώπιση της ακρίβειας;» το καλάθι του νοικοκυριού έρχεται τελευταίο με μόλις 3%. Πάντως η συντριπτική πλειοψηφία, το 81%, θεωρούν ως πλέον αποτελεσματική για την αντιμετώπιση της ακρίβειας τη μείωση του ΦΠΑ σε βασικά τρόφιμα, μέτρο που η κυβέρνηση αρνείται πεισματικά να εφαρμόσει.
Τα ευρήματα του ΙΕΛΚΑ επικοινωνούν με την έκθεση οικονομικού κλίματος του ΙΟΒΕ για τον Ιανουάριο του 2024, η οποία καταγράφει αισθητή επιδείνωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, στις -46,3 μονάδες (έναντι -16,2 στην ευρωζώνη). Το πλέον ενδεικτικό είναι ότι έχουν αυξηθεί σημαντικά τα ποσοστά των νοικοκυριών που «μόλις τα βγάζουν πέρα», στο 67% από 60%, ενώ μαζί με όσους χρωστάνε ή βάζουν χέρι στις αποταμιεύσεις τους το ποσοστό όσων δυσκολεύονται ή αδυνατούν να βγάλουν τον μήνα φτάνει το 81%.
https://www.efsyn.gr/oikonomia/elliniki-oikonomia/420961_bathainei-i-krisi-axioprepoys-diabiosis
