ΝΔ: Ευρεία εκλογική νίκη σε οικονομικό «ναρκοπέδιο»

Τα δύσκολα για τη Νέα Δημοκρατία είναι μπροστά

Η Νέα Δη­μο­κρα­τία πέ­τυ­χε στις εκλο­γές της 21ης Μάη μία ευ­ρεία εκλο­γι­κή νίκη, αγ­γί­ζο­ντας το 41% και αφή­νο­ντας 20 μο­νά­δες πίσω το κόμμα του Τσί­πρα. Η ευ­ρεία εκλο­γι­κή νίκη της ΝΔ κρί­θη­κε αφε­νός από το δικό της πο­σο­στό αλλά κυ­ρί­ως λόγω της πο­λι­τι­κής-εκλο­γι­κής κα­τάρ­ρευ­σης του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΠΣ.  Μετά από αυτά τα απο­τε­λέ­σμα­τα, το εν­δε­χό­με­νο αυ­το­δυ­να­μί­ας της ΝΔ στις εκλο­γές της 25ης Ιούνη δεν αμ­φι­σβη­τεί­ται εύ­κο­λα. Σί­γου­ρα η προ­ο­πτι­κή άλλης μιας τε­τρα­ε­τί­ας με αυ­το­δύ­να­μη κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη είναι δυ­σά­ρε­στη εξέ­λι­ξη για τον κόσμο μας. Το πόσο ισχυ­ρή θα είναι αυτή η αυ­το­δυ­να­μία είναι κάτι που θα παι­χτεί στις επό­με­νες εκλο­γές και μέχρι την τε­λευ­ταία στιγ­μή. 

Χρήστος Σταυρακάκης

Έμ­φα­ση στην οι­κο­νο­μία και δεξιά πο­λι­τι­κή με­τα­τό­πι­ση

Ο Μη­τσο­τά­κης κα­τά­φε­ρε να κερ­δί­σει τις εκλο­γές γιατί κα­τά­φε­ρε να συ­σπει­ρώ­σει ένα κοι­νω­νι­κό μπλοκ με κέ­ντρο τις δυ­νά­μεις της άρ­χου­σας τάξης αλλά και τα πιο εύ­πο­ρα με­σο­στρώ­μα­τα της κοι­νω­νί­ας. Την προη­γού­με­νη τε­τρα­ε­τία, η κυ­βέρ­νη­ση της ΝΔ λει­τούρ­γη­σε ως «πο­λε­μι­κή μη­χα­νή του κε­φα­λαί­ου», το οποίο ση­μαί­νει ότι είχε πολύ συ­γκε­κρι­μέ­να και υλικά απο­τε­λέ­σμα­τα για τα συμ­φέ­ρο­ντα της άρ­χου­σας τάξης. Οι διαρ­κείς επι­δο­τή­σεις των εται­ρειών και της «επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τας», οι φο­ρο­α­παλ­λα­γές και φο­ρο­ε­λα­φρύν­σεις για τα αφε­ντι­κά, η διευ­κό­λυν­ση και επι­τά­χυν­ση των άμε­σων ξένων επεν­δύ­σε­ων, απο­τε­λούν την υλική βάση για τη νίκη του Μη­τσο­τά­κη.

Πράγ­μα­τι, η ελ­λη­νι­κή οι­κο­νο­μία πα­ρου­σί­α­σε μία σχε­τι­κή ανά­καμ­ψη και βελ­τί­ω­ση, ιδιαί­τε­ρα μετά την παν­δη­μία, σύμ­φω­να με άρθρο του μαρ­ξι­στή οι­κο­νο­μο­λό­γου Michael Roberts. Μά­λι­στα ήταν μία από τις εντυ­πω­σια­κές ανα­κάμ­ψεις σε επί­πε­δο ΕΕ με αύ­ξη­ση του ΑΕΠ συ­νο­λι­κά κατά πε­ρί­που 13%. Ση­μα­ντι­κό ρόλο σε αυτή την ανάκμ­ψη έπαι­ξε και ο του­ρι­σμός, που αντι­προ­σω­πεύ­ει πε­ρί­που το ένα πέμ­πτο του ΑΕΠ, και έχει αγ­γί­ξει τα επί­πε­δα προ παν­δη­μί­ας. Επι­πλέ­ον, τα στοι­χεία δεί­χνουν πως η επι­χει­ρη­μα­τι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα βρί­σκε­ται σε έξαρ­ση, με το συ­νο­λι­κό αριθ­μό των επι­χει­ρή­σε­ων να έχει αυ­ξη­θεί κατά 38% από το 2014.

Βέ­βαια αυτή η αύ­ξη­ση της κερ­δο­φο­ρί­ας του κε­φα­λαί­ου βα­σί­ζε­ται στους χα­μη­λούς πραγ­μα­τι­κούς μι­σθούς, στις χα­μη­λές ασφα­λι­στι­κές ει­σφο­ρές των ερ­γο­δο­τών και στη μεί­ω­ση της φο­ρο­λο­γί­ας των επι­χει­ρή­σε­ων. Όταν ο Μη­τσο­τά­κης ισχυ­ρί­ζε­ται ότι μεί­ω­σε τους φό­ρους λέει την αλή­θεια. Αυτό που δε λέει είναι ότι οι φόροι μειώ­θη­καν μο­νο­με­ρώς για το κε­φά­λαιο.

Οι υπό­λοι­πες πο­λι­τι­κές επι­λο­γές της ΝΔ, που δεν είναι κα­θό­λου αμε­λη­τέ­ες, της σκλη­ρής κα­τα­στο­λής, του ρα­τσι­σμού και του φρά­χτη του Έβρου, του σε­ξι­σμού, λει­τουρ­γού­σαν προ­σθε­τι­κά στην εκλο­γι­κή αριθ­μη­τι­κή. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, ο Μη­τσο­τά­κης κέρ­δι­ζε επι­πλέ­ον ακρο­α­τή­ρια (και πα­ρα­πά­νω ψή­φους) χτί­ζο­ντας το υψηλό πο­σο­στό που πήρε. Ακόμα και με τις μι­κρο­πα­ρο­χές στους λο­γα­ρια­σμούς του ρεύ­μα­τος ή τα διά­φο­ρων ειδών pass, ελ­λεί­ψει άλλης εναλ­λα­κτι­κής, μπό­ρε­σε να κερ­δί­σει εκλο­γι­κά και ένα τμήμα λαϊ­κών στρω­μά­των με τον «αέρα του νι­κη­τή».

Η βο­ή­θεια του Τσί­πρα και του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΠΣ απο­δεί­χθη­κε πο­λύ­τι­μη. Η επι­λο­γή να παί­ξει στο γή­πε­δο του αντι­πά­λου, χωρίς συ­γκε­κρι­μέ­νη πρό­τα­ση (προ­ο­δευ­τι­κής) δια­κυ­βέρ­νη­σης, με πλήρη απου­σία οποιασ­δή­πο­τε ανα­φο­ράς στις έν­νοιες και τα σύμ­βο­λα της Αρι­στε­ράς, καλ­λιερ­γώ­ντας χα­μη­λές (εώς ανύ­παρ­κτες) προσ­δο­κί­ες για τα κα­τώ­τε­ρα στρώ­μα­τα της κοι­νω­νί­ας, τον οδή­γη­σε στην κα­τάρ­ρευ­ση.

Από αυτή τη σκο­πιά, η συ­ζή­τη­ση που έχει ανοί­ξει περί συ­ντη­ρη­τι­κο­ποί­η­σης της κοι­νω­νί­ας, περί βα­θιάς δε­ξιάς στρο­φής ή ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρο για ορ­μπα­νο­ποί­η­ση είναι απο­προ­σα­να­το­λι­στι­κή. Είναι σαφές από τον πο­λι­τι­κό χάρτη όπως δια­μορ­φώ­νε­ται από τις τε­λευ­ταί­ες εκλο­γές, ότι υπάρ­χει μία με­τα­τό­πι­ση του πο­λι­τι­κού σκη­νι­κού προς τα δεξιά. Όμως ο πραγ­μα­τι­κός κοι­νω­νι­κός συ­σχε­τι­σμός είναι αυτός που εκ­φρά­στη­κε με κο­ρυ­φαίο τρόπο στις τε­ρά­στιες γε­νι­κές απερ­γί­ες του Μαρ­τί­ου μετά το προ­δια­γε­γραμ­μέ­νο έγκλη­μα στα Τέμπη αλλά και στους αγώ­νες των προη­γού­με­νων τεσ­σά­ρων χρό­νων (εκ­παι­δευ­τι­κοί, νο­σο­κο­μεία, e-food, καλ­λι­τέ­χνες, φοι­τη­τι­κές αντι­στά­σεις, COSCO, Μα­λα­μα­τί­να κλπ) που αφε­νός απο­τέ­λε­σαν την κοι­νω­νι­κή αντι­πο­λί­τευ­ση στο Μη­τσο­τά­κη και αφε­τέ­ρου κα­τά­φε­ραν να πε­τύ­χουν και ση­μα­ντι­κές νίκες.

Κυ­βέρ­νη­ση επι­κίν­δυ­νη και ταυ­τό­χρο­να ευά­λω­τη

Την ίδια στιγ­μή αυτό δε ση­μαί­νει ότι η δια­φαι­νό­με­νη αυ­το­δύ­να­μη κυ­βέρ­νη­ση της ΝΔ δε θα είναι επι­κίν­δυ­νη. Είναι βέ­βαιο ότι ο Μη­τσο­τά­κης θα επι­χει­ρή­σει να αξιο­ποι­ή­σει τη νίκη του για να επι­τα­χύ­νει τις νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες αντι­με­ταρ­ρυθ­μί­σεις και να δη­μιουρ­γή­σει πο­λι­τι­κά και κοι­νω­νι­κά τε­τε­λε­σμέ­να και αυτό δεν πρέ­πει να υπο­τι­μη­θεί. Μία υιο­θέ­τη­ση της οπτι­κής περί συ­ντη­ρη­τι­κο­ποί­η­σης ή βα­θιάς δε­ξιάς στρο­φής της κοι­νω­νί­ας από τμή­μα­τα της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς, είναι λαν­θα­σμέ­νη καθώς μπο­ρεί οδη­γή­σει σε εσω­στρέ­φεια και οι­κειο­θε­λές χα­μή­λω­μα των δυ­να­το­τή­των πα­ρέμ­βα­σης και ορ­γά­νω­σης της αντί­στα­σης και της κοι­νω­νι­κής αντι­πο­λί­τευ­σης.

Από την επό­με­νη των εκλο­γών έχει δια­φα­νεί ο τρό­πος με τον οποίο θα κι­νη­θεί η ΝΔ ενό­ψει των εκλο­γών της 25ης Ιούνη. Από τη μία, η πιο «επί­ση­μη» γραμ­μή όπως εκ­φρά­ζε­ται και από τον Κυ­ριά­κο Μη­τσο­τά­κη, είναι μία εθνι­κή γραμ­μή με έμ­φα­ση στη στα­θε­ρό­τη­τα, ότι θα σχη­μα­τι­στεί κυ­βέρ­νη­ση «όλων των ελ­λή­νων» με τις γνω­στές υπο­σχέ­σεις για πε­ρισ­σό­τε­ρη ανά­πτυ­ξη, για νέες θέ­σεις ερ­γα­σί­ας, για ισχυ­ρο­ποί­η­ση της Ελ­λά­δας στο διε­θνές πλαί­σιο. Από την άλλη, ο Βο­ρί­δης το βράδυ των εκλο­γών έσπευ­σε να δη­λώ­σει ότι ο λαός υπο­στή­ρι­ξε την πο­λι­τι­κή της ΝΔ για την ισχυ­ρο­ποί­η­ση των συ­νό­ρων με την επέ­κτα­ση του φρά­κτη στον Έβρο, για την πα­νε­πι­στη­μια­κή αστυ­νο­μία και την κα­τάρ­γη­ση του ασύ­λου, για την αξιο­λό­γη­ση στο δη­μό­σιο, για την ενί­σχυ­ση της άμυ­νας της χώρας και τα εξο­πλι­στι­κά προ­γράμ­μα­τα. Στο ίδιο μήκος κύ­μα­τος, κι­νή­θη­κε και ο Γε­ωρ­γιά­δης, ο οποί­ος έσπευ­σε να δη­λώ­σει ότι ο στό­χος είναι οι 180 βου­λευ­τές για να μπο­ρέ­σει η επό­με­νη κυ­βέρ­νη­ση να προ­χω­ρή­σει σε ανα­θε­ώ­ρη­ση του συ­ντάγ­μα­τος. Είναι προ­φα­νές ότι το επό­με­νο διά­στη­μα, αυτές οι δύο εκ­φο­ρές της πο­λι­τι­κής γραμ­μής θα συ­νυ­πάρ­χουν και θα αλ­λη­λο­συ­μπλη­ρώ­νο­νται.

Οι υπο­σχέ­σεις Μη­τσο­τά­κη για οι­κο­νο­μι­κή στα­θε­ρό­τη­τα και συ­νέ­χι­ση των ρυθ­μών ανά­πτυ­ξης, πόσο μάλ­λον για αυ­ξή­σεις μι­σθών και συ­ντά­ξε­ων, δεν έχουν καμία βάση. Αφε­νός, επι­στρέ­φουν οι δη­μο­σιο­νο­μι­κοί πε­ριο­ρι­σμοί στην ΕΕ μετά τη χα­λά­ρω­ση της πε­ριό­δου της παν­δη­μί­ας και επα­να­φέ­ρε­ται η υπο­χρέ­ω­ση πρω­το­γε­νών πλε­ο­να­σμά­των που συ­νε­πά­γε­ται πο­λι­τι­κές σκλη­ρής λι­τό­τη­τας και πε­ραι­τέ­ρω πε­ρι­κο­πές των δη­μό­σιων δα­πα­νών. Αφε­τέ­ρου, η Κο­μι­σιόν έβαλε φρένο σε οποια­δή­πο­τε συ­ζή­τη­ση για αύ­ξη­ση μι­σθών του­λά­χι­στον για τα επό­με­να δύο χρό­νια. Συ­νε­πώς, όποιες προσ­δο­κί­ες μπο­ρεί να δη­μιούρ­γη­σαν οι υπο­σχέ­σεις της ΝΔ για βα­σι­κό μισθό στα 950€ και μέσο μισθό στα 1500€, ακόμα και σε βάθος τε­τρα­ε­τί­ας, θα κα­τα­λή­ξουν στο κενό. Στον «οι­κο­νο­μι­κό πο­νο­κέ­φα­λο» του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού προ­στί­θε­ται και τα δυ­σθε­ώ­ρη­τα με­γέ­θη τόσο του δη­μό­σιου όσο και του ιδιω­τι­κού χρέ­ους.

Την ίδια στιγ­μή, η επό­με­νη κυ­βέρ­νη­ση θα είναι ανα­γκα­σμέ­νη να κι­νη­θεί σε ένα οι­κο­νο­μι­κό ναρ­κο­πέ­διο, το οποίο είναι γε­μά­το κιν­δύ­νους και απρό­βλε­πτα. Όλα τα οι­κο­νο­μι­κά ρε­πορ­τάζ συ­γκλί­νουν στις εκτι­μή­σεις για ασθε­νι­κούς ρυθ­μούς ανά­πτυ­ξης και πολ­λοί ανα­λυ­τές προει­δο­ποιούν για τον κίν­δυ­νο μιας κρί­σης στο διε­θνές χρη­μα­το­πι­στω­τι­κό σύ­στη­μα με­γα­λύ­τε­ρη από αυτή του 2008, ενώ δεν υπάρ­χουν πλέον τα «καύ­σι­μα» που υπήρ­χαν πριν δε­κα­πέ­ντε χρό­νια για να αντι­με­τω­πι­στεί. Η οι­κο­νο­μία των ΗΠΑ βρί­σκε­ται στα όρια με το ζή­τη­μα του δη­μό­σιου χρέ­ους, η οι­κο­νο­μία της Γερ­μα­νί­ας (που έχει κα­τα­λυ­τι­κό ρόλο στην οι­κο­νο­μία της ΕΕ) το πρώτο τρί­μη­νο του 2023 μπήκε επί­ση­μα σε ύφεση ενώ οι προ­βλέ­ψεις της Κο­μι­σιόν συ­νο­λι­κά για την ΕΕ και την Ευ­ρω­ζώ­νη προ­βλέ­πουν οι­κο­νο­μι­κή στα­σι­μό­τη­τα με μεί­ω­ση των ρυθ­μών ανά­πτυ­ξης. Εάν σε αυτά συ­νυ­πο­λο­γί­σου­με και την εκτί­να­ξη των τιμών ενέρ­γειας, τα προ­βλή­μα­τα εφο­δια­σμού (ενέρ­γειας και τρο­φί­μων) λόγω του συ­νε­χι­ζό­με­νου πο­λέ­μου στην Ου­κρα­νία, τονο επί­μο­νο πλη­θω­ρι­σμό ιδιαί­τε­ρα στα τρό­φι­μα και τα είδη λαϊ­κής κα­τα­νά­λω­σης, το διε­θνές οι­κο­νο­μι­κό πε­ρι­βάλ­λον είναι ένα πραγ­μα­τι­κό ναρ­κο­πέ­διο.

Το εν­δε­χό­με­νο μιας νέας πα­γκό­σμιας ύφε­σης με οδη­γούς τις πιο ισχυ­ρές κα­πι­τα­λι­στι­κές οι­κο­νο­μί­ες δεν πρό­κει­ται να αφή­σει ανε­πηρ­ρέ­α­στο τον ελ­λη­νι­κό κα­πι­τα­λι­σμό, παρά τη σχε­τι­κή ανά­καμ­ψη της ελ­λη­νι­κής οι­κο­νο­μί­ας. Δεν είναι τυ­χαίο ότι αρ­κε­τά άρθρα στον αστι­κό τύπο βλέ­πουν ως ση­μείο ορό­ση­μο για την οι­κο­νο­μι­κή-πο­λι­τι­κή δια­χεί­ρι­ση τις ευ­ρω­ε­κλο­γές τον Ιού­νιο του 2024, ανά­λο­γα με τις εξε­λί­ξεις στην ελ­λη­νι­κή και τη διε­θνή οι­κο­νο­μία. Πίσω από τους πα­νη­γυ­ρι­σμούς για τα εκλο­γι­κά πο­σο­στά της ΝΔ υπάρ­χουν σο­βα­ροί πο­νο­κέ­φα­λοι για την πο­ρεία και τις δυ­σκο­λί­ες που θα έχει να αντι­με­τω­πί­σει ο ελ­λη­νι­κός κα­πι­τα­λι­σμός και που πολύ πι­θα­νά θα ανοί­ξει πο­λι­τι­κά ζη­τή­μα­τα δια­χεί­ρι­σης και στα­θε­ρό­τη­τας από τα πάνω αλλά και ευ­και­ρί­ες αντί­στα­σης και πα­ρέμ­βα­σης από τα κάτω.

/rproject.gr