Flyover: Ένα φαραωνικό έργο ασύστολης κερδοσκοπίας σε βάρος της ζωής των κατοίκων της Θεσσαλονίκης

Υπερυψωμένη Ταχεία Λεωφόρος (ΥΤΛ) – Flyover αποκαλείται ο δρομολογούμενος υπερυψωμένος περιφερειακός δρόμος, που θα κατασκευασθεί πάνω από την υπάρχουσα Εσωτερική Περιφερειακή Οδό Θεσσαλονίκης.

Για την κα­τα­σκευή του θα κα­τα­στρα­φούν συ­νο­λι­κά του­λά­χι­στον 82.000 τ.μ. πε­ρια­στι­κού δά­σους (βα­σι­κός πνεύ­μο­νας της πόλης) και προ­βλέ­πε­ται ότι θα δια­σχί­σει εκτά­σεις συ­νο­λι­κού εμ­βα­δού 418 στρεμ­μά­των που ανή­κουν σε ιδιώ­τες αλλά και στους δή­μους και για τις οποί­ες θα απαι­τη­θούν απαλ­λο­τριώ­σεις. Όμως, το ποσό απαλ­λο­τρί­ω­σης που έχει ορι­στεί είναι μόνο 12 εκατ. ευρώ (!).

Κώστας Νικολάου*

Στην πε­ριο­χή του ση­με­ρι­νού κόμ­βου Πα­νο­ρά­μα­τος-Πυ­λαί­ας και σε από­στα­ση 500 μ., θα κα­τα­σκευα­στεί ένας νέος τε­ρά­στιος κόμ­βος, στον οποίο θα κα­τα­λή­γουν 10 λω­ρί­δες κυ­κλο­φο­ρί­ας. Μόνο που αυτός ο κόμ­βος δεν θα γίνει μα­κριά από σπί­τια, αλλά μέσα σε οι­κι­στι­κή πε­ριο­χή (!).

Σύμ­φω­να με τα επί­ση­μα στοι­χεία της Γε­νι­κής Γραμ­μα­τεί­ας Ιδιω­τι­κών Επεν­δύ­σε­ων και Συ­μπρά­ξε­ων Δη­μό­σιου και Ιδιω­τι­κού Τομέα (ΓΓΙΕ & ΣΔΙΤ), το έργο με τον επί­ση­μο τίτλο «Ανα­βάθ­μι­ση Εσω­τε­ρι­κής Πε­ρι­φε­ρεια­κής Θεσ­σα­λο­νί­κης», ενώ εμ­φα­νί­ζε­ται με κα­τα­σκευα­στι­κό κό­στος 382 εκα­τομ­μυ­ρί­ων ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και «κό­στος επέν­δυ­σης» 483,5 εκα­τομ­μύ­ρια ευρώ, θα απο­πλη­ρω­θεί από το Δη­μό­σιο με ένα συ­νο­λι­κό ποσό που φτά­νει στο ιλιγ­γιώ­δες ύψος του 1,55 δισ. ευρώ. Αυτό είναι το ποσό που προ­κύ­πτει εάν προ­στε­θούν οι πλη­ρω­μές δια­θε­σι­μό­τη­τας τις οποί­ες θα κα­τα­βά­λει το Δη­μό­σιο στους ιδιώ­τες στην πε­ρί­ο­δο 2026 – 2052.

Πε­ρί­που 220 χι­λιά­δες αυ­το­κί­νη­τα εκτι­μά­ται ότι θα διέρ­χο­νται από τον Flyover κάθε μέρα, δη­λα­δή, ένας πολύ με­γά­λος αριθ­μός οχη­μά­των θα έρθει να προ­στε­θεί στον ήδη υπάρ­χο­ντα εκ­πέ­μπο­ντας ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρους ρύ­πους στην ατμό­σφαι­ρα, τους οποί­ους η από­γειος αύρα που έρ­χε­ται από το βουνό θα τους με­τα­φέ­ρει τόσο στους πα­ρα­κεί­με­νους οι­κι­σμούς, όσο και σε ολό­κλη­ρη την πόλη. Αυτό θα οδη­γή­σει σε ακόμα με­γα­λύ­τε­ρη υπέρ­βα­ση των ορίων ποιό­τη­τας της ατμό­σφαι­ρας ιδίως στα αιω­ρού­με­να μι­κρο­σω­μα­τί­δια ΡΜ2,5 οι συ­γκε­ντρώ­σεις των οποί­ων είναι ήδη 3-5 φορές πάνω από το όριο προ­στα­σί­ας της υγεί­ας, που έχει θέσει ο Πα­γκό­σμιος Ορ­γα­νι­σμός Υγεί­ας (ΠΟΥ).

Επί­ση­μο έγ­γρα­φο του Υπουρ­γεί­ου Υπο­δο­μών και Με­τα­φο­ρών απο­κα­λύ­πτει ότι ο Flyover, έχει αρ­χί­σει να κα­τα­σκευά­ζε­ται, χωρίς να υπάρ­χει «η ορι­στι­κή με­λέ­τη οδο­ποι­ί­ας». Για την ακρί­βεια, το έγ­γρα­φο του Υπουρ­γεί­ου Υπο­δο­μών και Με­τα­φο­ρών ανα­φέ­ρει επί λέξει: «Σε συ­νέ­χεια του σχε­τι­κού εγ­γρά­φου, σας ενη­με­ρώ­νου­με ότι το υπόψη έργο δη­μο­πρα­τή­θη­κε ως έργο Σύ­μπρα­ξης Δη­μό­σιου και Ιδιω­τι­κού Τομέα (ΣΔΙΤ), στο πλαί­σιο του οποί­ου ο Ιδιω­τι­κός Φο­ρέ­ας Σύ­μπρα­ξης (ΙΦΣ) έχει υπο­χρέ­ω­ση να εκ­πο­νή­σει τις απαι­τού­με­νες για την κα­τα­σκευή του έργου με­λέ­τες, σύμ­φω­να με τα ορι­ζό­με­να στη σχε­τι­κή σύμ­βα­ση. Η ορι­στι­κή με­λέ­τη οδο­ποι­ί­ας για το σύ­νο­λο του έργου ανα­μέ­νε­ται να έχει ολο­κλη­ρω­θεί και εγκρι­θεί εντός του α’ εξα­μή­νου του 2024» (!).

Την ώρα λοι­πόν, που έχουν ξε­κι­νή­σει τα έργα και κα­θη­με­ρι­νά οι κά­τοι­κοι όλης της πόλης βιώ­νουν πρω­τό­γνω­ρα μπο­τι­λια­ρί­σμα­τα και υψηλά επί­πε­δα ατμο­σφαι­ρι­κής ρύ­παν­σης, δεν έχουν καν ορι­στι­κή με­λέ­τη του έργου (!).

Παρά ταύτα, ισχυ­ρί­ζο­νται ότι ο Flyover θα λύσει το κυ­κλο­φο­ρια­κό πρό­βλη­μα της πόλης. Κάθε άλλο.

Η ση­με­ρι­νή Εσω­τε­ρι­κή Πε­ρι­φε­ρεια­κή Οδός υπάρ­χει για να κα­λύ­πτει ανά­γκες της πόλης και γι’ αυτό βρί­σκε­ται σε επαφή με την πόλη. Το πρό­βλη­μα είναι ότι δέ­χε­ται και δια­μπε­ρή κυ­κλο­φο­ρία από φορ­τη­γά και άλλα οχή­μα­τα επαγ­γελ­μα­τι­κής χρή­σης, που τη χρη­σι­μο­ποιούν για να πα­ρα­κάμ­ψουν την πόλη, αφού οι με­τα­κι­νή­σεις τους δεν αφο­ρούν τη Θεσ­σα­λο­νί­κη. Αυτό οδη­γεί σε υπερ­φόρ­τω­ση της Πε­ρι­φε­ρεια­κής, μπο­τι­λια­ρί­σμα­τα και ατμο­σφαι­ρι­κή ρύ­παν­ση για όλη την πόλη και ιδίως για τις πα­ρα­κεί­με­νες πε­ριο­χές.

Αυτό που πραγ­μα­τι­κά η πόλη έχει άμεση ανά­γκη, σύμ­φω­να με τον υπάρ­χο­ντα κυ­κλο­φο­ρια­κό και πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κό σχε­δια­σμό, είναι μια άμεση δρα­στι­κή αύ­ξη­ση των απα­ραί­τη­των αξιο­πρε­πών και χα­μη­λής ρύ­παν­σης λε­ω­φο­ρεί­ων, που να κι­νού­νται σε ένα πλή­ρες και ολο­κλη­ρω­μέ­νο δί­κτυο λε­ω­φο­ρειο­λω­ρί­δων απο­κλει­στι­κής κυ­κλο­φο­ρί­ας για τα λε­ω­φο­ρεία (προ­στα­τευ­μέ­νων με εμπό­δια), απλω­μέ­νο σε όλη την πόλη και με προ­τε­ραιό­τη­τα σε όλες τις δια­σταυ­ρώ­σεις (με διπλά φα­νά­ρια και αξιο­ποιώ­ντας υπάρ­χου­σες εφαρ­μο­γές τη­λε­μα­τι­κής) ένα­ντι όλων των άλλων οχη­μά­των. Με αυτήν την επι­λο­γή, τα λε­ω­φο­ρεία θα κι­νού­νται σαν μετρό, χωρίς εμπό­δια και έξω από τη γε­νι­κό­τε­ρη κυ­κλο­φο­ρια­κή κί­νη­ση. Αυτό θα φέρει κυ­ριαρ­χία των μέσων μα­ζι­κής με­τα­φο­ράς (ΜΜΜ) ένα­ντι των ΙΧ, χωρίς κα­νέ­να διοι­κη­τι­κό μέτρο. Η επι­λο­γή αυτή συμ­βάλ­λει στην άμεση αντι­με­τώ­πι­ση του κυ­κλο­φο­ρια­κού, ώσπου να κα­τα­σκευα­στεί στην πόλη ένα πλή­ρες δί­κτυο τραμ, που θα ανα­βαθ­μί­σει ορι­στι­κά την κυ­ριαρ­χία των ΜΜΜ.

Μα­κρο­πρό­θε­σμα, μια Εξω­τε­ρι­κή Πε­ρι­φε­ρεια­κή Οδός, σε ση­μα­ντι­κή από­στα­ση από την πόλη, στην οποία θα διο­χε­τευ­θεί όλη η δια­μπε­ρής κυ­κλο­φο­ρία (φορ­τη­γών κλπ), που θα τη χρη­σι­μο­ποιούν για να πα­ρα­κάμ­πτουν την πόλη, αφού οι με­τα­κι­νή­σεις τους δεν αφο­ρούν τη Θεσ­σα­λο­νί­κη, θα απο­τε­λέ­σει μια συ­μπλη­ρω­μα­τι­κή λύση, η οποία εγκα­τα­λεί­φθη­κε προς το παρόν με το σαθρό επι­χεί­ρη­μα ότι είναι ακρι­βή.

Σε αυτήν την κα­τεύ­θυν­ση, μια μα­ζι­κή λαϊκή κι­νη­το­ποί­η­ση εξε­λίσ­σε­ται ρα­γδαία στη Θεσ­σα­λο­νί­κη ενά­ντια στον δρο­μο­λο­γού­με­νο Flyover και υπέρ των ΜΜΜ. Πάνω από 40 φο­ρείς και συλ­λο­γι­κό­τη­τες της πόλης έχουν ήδη το­πο­θε­τη­θεί κατά του Flyover, ενώ πρω­το­στα­τούν πρω­το­βου­λί­ες και σύλ­λο­γοι κα­τοί­κων του συ­νοι­κι­σμού Κων­στα­ντι­νου­πο­λι­τών, του δήμου Πυ­λαί­ας, για την προ­στα­σία του δά­σους Σέιχ Σου, του 4ου και 5ου δια­με­ρί­σμα­τος δήμου Θεσ­σα­λο­νί­κης (πρω­το­βου­λί­ες υπε­ρά­σπι­σης ρε­μά­των Κρυο­νε­ρί­ου, Υφα­νέτ, Δόξας στην Τού­μπα, Τρο­χιο­δρο­μι­κών και Αλυ­σί­δας στη Χα­ρι­λά­ου).

Έτσι κι αλ­λιώς αυτός είναι ο δρό­μος για τους πο­λί­τες. Άλλος δρό­μος δεν υπάρ­χει.

*Δι­δά­κτω­ρας Πε­ρι­βαλ­λο­ντο­λό­γος και συ­νε­ται­ρι­στής, Επι­σκέ­πτης Κα­θη­γη­τής ΑΠΘ

https://rproject.gr/article/flyover-ena-faraoniko-ergo-asystolis-kerdoskopias-se-varos-tis-zois-ton-katoikon-tis