Τραμπ, κλιματική αλλαγή, περιβάλλον και ανάπτυξη των… κερδών

Πέτρος Ψαρρέας

Με σύνθημα «America First», η διακυβέρνηση Τραμπ, στην ισχυρότερη χώρα του πλανήτη, οξύνει τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς με στόχο την υπέρβαση της κρίσης, μέσω της ενίσχυσης των αμερικανικών κεφαλαίων στον διεθνή ανταγωνισμό.

Το πε­ρι­τύ­λιγ­μα της προ­πα­γάν­δας αφορά στην εν­δυ­νά­μω­ση της εθνι­κής ανά­πτυ­ξης και στη δη­μιουρ­γία θέ­σε­ων ερ­γα­σί­ας, μέσω πο­λι­τι­κών προ­στα­τευ­τι­σμού και εθνι­κής κυ­ριαρ­χί­ας. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα πρό­κει­ται για την επα­να­διευ­θέ­τη­ση των διε­θνών συ­σχε­τι­σμών και, βε­βαί­ως, των εγ­χώ­ριων τα­ξι­κών συ­σχε­τι­σμών, με πε­ραι­τέ­ρω συ­ντρι­βή ερ­γα­τι­κών δι­καιω­μά­των και κοι­νω­νι­κών κα­τα­κτή­σε­ων. Συ­νε­πώς, στην πρώτη γραμ­μή της ατζέ­ντας, με­τα­ξύ άλλων, προ­ω­θού­νται: η διαρ­κής φτω­χο­ποί­η­ση των ερ­γα­ζο­μέ­νων με την επι­χεί­ρη­ση ξη­λώ­μα­τος των ισχνών προ­γραμ­μά­των ασφα­λι­στι­κής και υγειο­νο­μι­κής πε­ρί­θαλ­ψης, η δρα­στι­κή μεί­ω­ση κοι­νω­νι­κών δα­πα­νών και η μεί­ω­ση της φο­ρο­λο­γί­ας για τις επι­χει­ρή­σεις.  Πα­ράλ­λη­λα, η καλ­λιέρ­γεια του ρα­τσι­σμού, του σε­ξι­σμού και της ξε­νο­φο­βί­ας, με απε­λά­σεις και ρη­το­ρι­κή για τείχη συν­δυά­ζε­ται με την εχθρό­τη­τα στις ερ­γα­τι­κές ορ­γα­νώ­σεις και σε κάθε κοι­νω­νι­κή διεκ­δί­κη­ση, ενώ οι πο­λε­μι­κές συ­γκρού­σεις βρί­σκο­νται στην ημε­ρή­σια διά­τα­ξη.

Σε αυτή την ατζέ­ντα πρω­τα­γω­νι­στι­κή θέση έχει και η από­συρ­ση κάθε πο­λι­τι­κής για την ανά­σχε­ση της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής, την προ­στα­σία του πε­ρι­βάλ­λο­ντος και των κοι­νών αγα­θών.

Στην «εποχή των τε­ρά­των» ο με­σαί­ω­νας είναι κοντά…

Είναι γνω­στό το tweet του Τραμπ το 2012 όπου δή­λω­νε: «η ιδέα της υπερ­θέρ­μαν­σης του πλα­νή­τη δη­μιουρ­γή­θη­κε από και για τους Κι­νέ­ζους ώστε να κα­τα­στή­σουν την βιο­μη­χα­νία των ΗΠΑ μη-αντα­γω­νι­στι­κή»[1]. Ήδη από τον Δε­κέμ­βριο του 2016 έβαζε ως στόχο να εξα­φα­νί­σει βά­σεις δε­δο­μέ­νων των Η.Π.Α που σχε­τί­ζο­νταν με την κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή. Πρώτη κί­νη­σή του ήταν να δια­γρά­ψει όλες τις ανα­φο­ρές στην κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή από το site του Λευ­κού Οίκου. Ταυ­τό­χρο­να, η λέξη επι­στή­μη διε­γρά­φη από την δή­λω­ση απο­στο­λής του γρα­φεί­ου Επι­στή­μης και Τε­χνο­λο­γί­ας της Υπη­ρε­σί­ας Προ­στα­σί­ας του Πε­ρι­βάλ­λο­ντος (EPA Environmental Protection Agency), για την οποία έχει δη­λώ­σει ότι «θα απαλ­λα­γού­με από αυτήν»[2]. Επί­σης, επέ­βα­λε επί της ου­σί­ας «μαύρο» στην επί­ση­μη ενη­μέ­ρω­ση για την κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή και την πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή προ­στα­σία, απα­γο­ρεύ­ο­ντας την έκ­δο­ση δελ­τί­ων τύπου στο επί­ση­μο blog της EPA. Στην πρό­σφα­τη πρό­τα­ση ομο­σπον­δια­κού προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού η κυ­βέρ­νη­ση Τραμπ κόβει πε­ρί­που το ένα τρίτο της χρη­μα­το­δό­τη­σης της EPA. Αυτό ση­μαί­νει ότι θα τερ­μα­τι­στούν δε­κά­δες προ­γράμ­μα­τα  που σχε­τί­ζο­νται με την κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή, την μεί­ω­ση των εκ­πο­μπών αε­ρί­ων του θερ­μο­κη­πί­ου, την απο­κα­τά­στα­ση πε­ριο­χών με το­ξι­κή ρύ­παν­ση, τους ελέγ­χους ποιό­τη­τας υδά­των κ.α. Υπο­λο­γί­ζε­ται ότι το 25%  των ερ­γα­ζό­με­νων που συν­δέ­ο­νται με την EPA θα χά­σουν τη δου­λειά τους. Στον αντί­πο­δα προ­τεί­νε­ται η αύ­ξη­ση των εξο­πλι­στι­κών δα­πα­νών κατά 56 δις $.

Η πα­ρα­πά­νω αντι­δρα­στι­κή ατζέ­ντα προ­ω­θεί­ται, προ­πα­γαν­δι­στι­κά, στο όνομα της εθνι­κής ανά­πτυ­ξης και των θέ­σε­ων ερ­γα­σί­ας, επι­χει­ρώ­ντας πα­ράλ­λη­λα να δια­σπά­σει τους/τις ερ­γα­ζό­με­νους/ες: «Για υπερ­βο­λι­κά με­γά­λο διά­στη­μα, η EPA ξό­δευε τα δο­λά­ρια των φο­ρο­λο­γου­μέ­νων σε μια εκτός ελέγ­χου αντι-ενερ­γεια­κή ατζέ­ντα που έχει κα­τα­στρέ­ψει εκα­τομ­μύ­ρια θέ­σεις ερ­γα­σί­ας, ενώ, ταυ­τό­χρο­να, υπο­νο­μεύ­ει διαρ­κώς τους αγρό­τες μας και πολ­λές άλλες επι­χει­ρή­σεις και βιο­μη­χα­νί­ες […]» ανέ­φε­ρε ο Τραμπ, σύμ­φω­να με ανα­κοί­νω­ση της με­τα­βα­τι­κής του ομά­δας.[3]

Τέ­τοιες επι­χει­ρη­μα­το­λο­γί­ες δεν απο­τε­λούν μια πα­ρα­φω­νία των Η.Π.Α. Αντί­θε­τα, στην εποχή της κρί­σης συ­νι­στούν τμήμα της εναλ­λα­κτι­κής αστι­κής γραμ­μής συ­νέ­χι­σης της επί­θε­σης στις υπο­τε­λείς τά­ξεις, που εμ­φι­λο­χω­ρεί επι­κίν­δυ­να, ιδιαί­τε­ρα όταν απου­σιά­ζει μια αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή προ­ο­πτι­κή, ως μόνη ικανή να συ­ναρ­θρώ­σει την τα­ξι­κή με την οι­κο­λο­γι­κή διά­στα­ση.

Ο Τραμπ διό­ρι­σε επι­κε­φα­λής της EPA τον Σκοτ Πρού­ιτ, πρώην γε­νι­κό ει­σαγ­γε­λέα της Οκλα­χό­μα,  διά­ση­μο αρ­νη­τή της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής  και πο­λέ­μιο της νο­μο­θε­σί­ας για την πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή προ­στα­σία. Δια­κη­ρυγ­μέ­νος στό­χος τους να απο­δο­μή­σουν την EPA όπως και συ­να­φείς ορ­γα­νι­σμούς. Ο ίδιος είχε κα­τα­θέ­σει στο πα­ρελ­θόν αγω­γές κατά της EPA προ­κει­μέ­νου να εμπο­δί­σει τον πε­ριο­ρι­σμό των εκ­πο­μπών από ερ­γο­στά­σια πα­ρα­γω­γής ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας. Ταυ­τό­χρο­να, είχε πρω­το­στα­τή­σει στην πρω­το­βου­λία 28 πο­λι­τειών να προ­σφύ­γουν κατά του Σχε­δί­ου Κα­θα­ρής Ενέρ­γειας (Clean Power Plan). Στις 14 Απρι­λί­ου δή­λω­σε ότι είναι αντί­θε­τος στη Συμ­φω­νία του Πα­ρι­σιού για το κλίμα καθώς απο­τε­λεί μια «κακή συμ­φω­νία για την Αμε­ρι­κή».[4] Ο ίδιος ο Πρού­ιτ πρό­σφα­τα δή­λω­σε  σε εκ­πο­μπή του CNBC για την επί­δρα­ση του διο­ξει­δί­ου του άν­θρα­κα στην κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή: «δε συμ­φω­νώ ότι είναι η πρω­ταρ­χι­κή αιτία για την κλι­μα­τι­κή αλ­λα­γή που αντι­με­τω­πί­ζου­με»[5]. Πρό­κει­ται για ευ­θεία άρ­νη­ση της κα­τα­κτη­μέ­νης επι­στη­μο­νι­κής γνώ­σης.

Ση­μειώ­νο­ντας ότι το 20% το επι­στη­μό­νων στις ΗΠΑ είναι με­τα­νά­στες/τριες, ένα κεί­με­νο υπο­γρα­φών που προ­ω­θή­θη­κε από ακα­δη­μαϊ­κούς/ες ενά­ντια στις ισλα­μο­φο­βι­κές απα­γο­ρεύ­σεις, συ­γκέ­ντρω­σε πε­ρισ­σό­τε­ρες από 20.000 υπο­γρα­φές με­τα­ξύ αυτών και 50 κα­τό­χων νό­μπελ. Απέ­να­ντι σε αυτές τις προ­κλή­σεις οι επι­στή­μο­νες της Αμε­ρι­κής κά­λε­σαν σε «Πο­ρεία για την Επι­στή­μη» στις 22 Απρι­λί­ου, Ημέρα της Γης  (Earth Day), συν­δέ­ο­ντας τις επι­θέ­σεις στην επι­στή­μη, στα ερ­γα­σια­κά και κοι­νω­νι­κά δι­καιώ­μα­τα με αυτές στο πε­ρι­βάλ­λον και τη φύση.[6] Πάνω από 600 δια­δη­λώ­σεις ανά τον κόσμο και πε­ρισ­σό­τε­ρους/ες από 100.000 δια­δη­λω­τές/τριες στην Ουά­σινγ­κτον,  έδω­σαν ένα πρώτο μή­νυ­μα, ανοί­γο­ντας, μετά από δε­κα­ε­τί­ες και την κρί­σι­μη συ­ζή­τη­ση που αφορά στη σχέση με­τα­ξύ επι­στή­μης και πο­λι­τι­κής.[7]

Ζήτω οι εξο­ρύ­ξεις, οι αγω­γοί και οι πε­τρε­λαιά­δες!

Δύο εμ­βλη­μα­τι­κοί αγώ­νες είχαν κα­τορ­θώ­σει μέσα από εξαι­ρε­τι­κά μα­ζι­κές και μα­χη­τι­κές κι­νη­το­ποι­ή­σεις να ανα­στεί­λουν τα σχέ­δια για την κα­τα­σκευή δύο αγω­γών πε­τρε­λαί­ου, του Keystone XL και του Dakota Access. Από τις πρώ­τες πρά­ξεις του Τραμπ ήταν να εκ­κι­νή­σει την επι­χεί­ρη­ση επα­να-προ­ώ­θη­σης των έργων, επι­βε­βαιώ­νο­ντας τη στενή του σχέση με το πα­νί­σχυ­ρο πε­τρε­λαϊ­κό λόμπυ των ΗΠΑ, αλλά και ολό­κλη­ρο το βιο­μη­χα­νι­κό σύ­μπλεγ­μα των ορυ­κτών καυ­σί­μων. Εν­δει­κτι­κά, Υπουρ­γός Εξω­τε­ρι­κών διο­ρί­στη­κε ο Ρεξ Τί­λερ­σον, πρώην διευ­θύ­νων σύμ­βου­λος του κο­λοσ­σού της ExxonMobil, εξέ­χου­σα μορφή του πε­τρε­λαϊ­κού λόμπι με στε­νές σχέ­σεις με τη Ρωσία και την αντί­στοι­χη εξο­ρυ­κτι­κή βιο­μη­χα­νία. Ο αγω­γός Dakota Access επρό­κει­το να κα­τα­σκευα­στεί από την Energy Transfer Partners (ETP), εται­ρία η οποία κα­τέ­χει ένα από τα με­γα­λύ­τε­ρα ενερ­γεια­κά χαρ­το­φυ­λά­κια στις ΗΠΑ, της οποί­ας με­το­χές κα­τεί­χε ο Τραμπ. Ταυ­τό­χρο­να, υπουρ­γό ενέρ­γειας διό­ρι­σε τον επί δε­κα­τέσ­σε­ρα χρό­νια κυ­βερ­νή­τη του Τέξας Ρικ Πέρι, ο οποί­ος είχε ζη­τή­σει (2012) την κα­τάρ­γη­ση της EPA, της οποί­ας πο­λι­τι­κά ηγεί­ται, ενώ ήταν στο ΔΣ της ETP μέχρι το 2015. Ο κα­τά­λο­γος των κα­τορ­θω­μά­των του Τραμπ συ­νε­χί­ζει μα­κρύς  με υπο­σχέ­σεις κα­τάρ­γη­σης της πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κής και ερ­γα­σια­κής νο­μο­θε­σί­ας που απο­τε­λεί τρο­χο­πέ­δη στην «ανά­πτυ­ξη» της εγ­χώ­ριας αυ­το­κι­νη­το­βιο­μη­χα­νί­ας, με την άρση των πε­ριο­ρι­σμών για τις υπε­ρά­κτιες εξο­ρύ­ξεις βα­θέ­ων υδά­των κ.λ.π.[8]

Συλ­λο­γι­κός αγώ­νας και οι­κο­σο­σια­λι­στι­κή προ­ο­πτι­κή

Στις 29 Απρι­λί­ου, 200.000 άν­θρω­ποι δια­δή­λω­σαν στην Ουά­σιγ­κτον στην «Πο­ρεία για το Κλίμα» (People’s Climate March), όπως και σε 350 πό­λεις ανά τον κόσμο. Ένα κί­νη­μα φαί­νε­ται να ανα­δύ­ε­ται, φέρ­νο­ντας σε επαφή τους αγώ­νες ενά­ντια στον ρα­τσι­σμό, την ξε­νο­φο­βία και την ομο­φο­βία, με τους ερ­γα­τι­κούς αγώ­νες αλλά και τους αγώ­νες για την ανά­σχε­ση της κλι­μα­τι­κής αλ­λα­γής και την προ­στα­σία των κοι­νών. Προς το παρόν, αυτό που εμ­φα­νί­ζε­ται απο­τε­λεί μια αυ­θόρ­μη­τη έκ­φρα­ση αντί­στα­σης ενός πο­λύ­χρω­μου μω­σαϊ­κού με ση­μα­ντι­κές και ου­σιώ­δεις δια­φο­ρές, πλειά­δα προ­σεγ­γί­σε­ων και στο­χεύ­σε­ων. Ανά­με­σα όμως σε αυτές προ­βάλ­λουν εμ­φα­νείς οι τά­σεις που εντο­πί­ζουν την ανά­γκη για επό­με­να βή­μα­τα, επι­χει­ρώ­ντας να συν­δέ­σουν το το­πι­κό με το διε­θνές και το με­ρι­κό με το γε­νι­κό σε μια αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή και οι­κο­σο­σια­λι­στι­κή κα­τεύ­θυν­ση[9].

Ο Τραμπ επι­χεί­ρη­σε να εκ­πέμ­ψει ένα προ­ε­κλο­γι­κό σήμα ενά­ντια στην πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση και σε διε­θνείς ν/φ εμπο­ρι­κές συμ­φω­νί­ες όπως η TPP, η TTIP, η NAFTA κ.α., υπό το σύν­θη­μα «Πρώτα η Αμε­ρι­κή». Δεν πρό­κει­ται, βε­βαί­ως, για αμ­φι­σβή­τη­ση της νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης πα­γκο­σμιο­ποί­η­σης αλλά για ένα υβρι­δι­κό σχήμα νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρης εθνι­κι­στι­κής πο­λι­τι­κής[10] με φα­σί­ζο­ντα στοι­χεία, για την αλ­λα­γή των διε­θνών συ­σχε­τι­σμών, εντός κρί­σης, στην προ­σπά­θεια ισχυ­ρο­ποί­η­σης των αμε­ρι­κα­νι­κών κε­φα­λαί­ων την επό­με­νη πε­ρί­ο­δο. Πα­ράλ­λη­λα, υιο­θέ­τη­σε ένα «αντι­κα­θε­στω­τι­κό» προ­σω­πείο,  προ­κει­μέ­νου να εκ­φρά­σει τη αντί­θε­ση στο πο­λι­τι­κό κα­τα­στη­μέ­νο της Ουά­σινγ­κτον και στις σχέ­σεις δια­πλο­κής του. Τι έκανε; Κα­τήρ­γη­σε εξ’ ολο­κλή­ρου την αμαρ­τω­λή πο­λι­τι­κή δια­με­σο­λά­βη­ση, υπουρ­γο­ποιώ­ντας τους ίδιους τους άμε­σους εκ­προ­σώ­πους του κε­φα­λαί­ου.

Η πε­ρί­πτω­ση Τραμπ ,πέρα από τε­ρά­στια απει­λή, απο­τε­λεί και το πιο εμ­φα­τι­κό πα­ρά­δειγ­μα για τους θα­νά­σι­μους κιν­δύ­νους στην εποχή της κρί­σης, όπου οι δια­χω­ρι­στι­κές είναι ζή­τη­μα ζωής και θα­νά­του για τις υπο­τε­λείς τά­ξεις, όπως έχει ήδη ιστο­ρι­κά κα­τα­γρα­φεί. Την ίδια, όμως, στιγ­μή απο­τε­λεί και ισχυ­ρή προει­δο­ποί­η­ση για την Αρι­στε­ρά που επι­χει­ρεί να αντα­πο­κρι­θεί στην πε­ρί­ο­δο ακρω­τη­ριά­ζο­ντας το θε­ω­ρη­τι­κό και τα­ξι­κό της υπό­βα­θρο, αλλά και κρί­σι­μα πε­ριε­χό­με­να όπως αυτό της οι­κο­λο­γι­κής κρί­σης, με συ­νέ­πεια συχνά να ακρο­βα­τεί σε προ­βλη­μα­τι­κά συν­θή­μα­τα και απλου­στεύ­σεις, δια­τρέ­χο­ντας για ακόμα μια φορά τον κίν­δυ­νο ιστο­ρι­κής ακύ­ρω­σης.

 

 

 

[1] https://​twitter.​com/​rea​lDon​aldT​rump/​status/​265​8952​9219​1248​385

[2] http://​www.​huf​fing​tonp​ost.​com/​jeremy-​symons/​meet-​trumps-​pick-​to-​disma_​b_…

[3] http://​www.​abc.​net.​au/​news/​2016-​12-​08/​trump-​appoints-​scott-​pruitt-​to-​hea…

[4] http://​video.​foxnews.​com/​v/​539​7108​1160​01/?#​sp=show-​clips

[5] http://​www.​cnbc.​com/​2017/​03/​09/​epa-​chief-​scott-​pruitt.​html https://​www.​theguardian.​com/​environment/​2017/​mar/​09/​epa-​scott-​pruitt-​car…

[6] Williams C. , Lessons from Galileo, Will scientists rebel against Trumpism? Climate and Capitalism, 13/2/2017, http://​cli​mate​andc​apit​alis​m.​com/​2017/​02/​13/​will-​scientists-​rebel-​against…

[7] https://​soc​iali​stwo​rker.​org/​2017/​04/​25/​scientists-​turn-​up-​the-​heat-​on-​trump

[8] http://​www.​npr.​org/​sections/​thetwo-​way/​2017/​04/​27/​525959808/​trump-​to-​sig…

[9]https://​soc​iali​stwo​rker.​org/​2017/​05/​01/​speaking-​climate-​truth-​to-​trump-​p…

[10] Δεν πα­ρα­τη­ρεί­ται μόνο στις ΗΠΑ, προη­γή­θη­καν χώρες της Ανα­το­λι­κής Ευ­ρώ­πης και όχι μόνο.

rproject.gr