Σημαντικές πληροφορίες για τις αθέμιτες πρακτικές που φέρεται να χρησιμοποιούσε η φαρμακευτική εταιρεία Novartis προκειμένου να καταστεί κυρίαρχη στον χώρο του φαρμάκου στην Ελλάδα έχει εισφέρει στην έρευνα των εισαγγελέων κατά της Διαφθοράς το FBI.
Μαρία Δήμα
Σύμφωνα με πληροφορίες, μέρος των στοιχείων αυτών περιλαμβάνονται στον φάκελο της δικογραφίας που διαβιβάστηκε στη Βουλή και σύμφωνα με αυτά τα «δωράκια» προς τους γιατρούς προκειμένου να συνταγογραφούν δικά της φάρμακα περιελάμβαναν και ακριβά ταξιδάκια αναψυχής.
Μάλιστα σε δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις που καταγράφονται στα στοιχεία του FBI, σε ταξίδι αποστολής στη Νέα Υόρκη, που πραγματοποιήθηκε με 50-60 γιατρούς, τα έξοδα καλύπτονταν πλήρως από πιστωτική κάρτα της εταιρείας, ενώ σε άλλη περίπτωση 120 γιατροί ταξίδεψαν στο Κιότο της Ιαπωνίας για ένα συνέδριο στο οποίο δεν παρουσιάστηκαν ποτέ. Η μόνη υποχρέωση που είχαν ήταν να δηλώσουν την άφιξή τους και την αποχώρησή τους σε ένα συγκεκριμένο ξενοδοχείο.
Ο κάθε γιατρός έλαβε μάλιστα και 5.000 ευρώ από την εταιρεία εάν είχε συνταγογραφήσει πάνω από 100 φορές για τη Novartis, ενώ στο πόρισμά του το FBI φέρεται να συμπεραίνεται ότι στόχος ήταν να δωροδοκηθούν 400 γιατροί μέσα από το πρόγραμμα των ηλεκτρονικών πάνελ. Ειδικότερα οι Αμερικανοί αναφέρουν ότι «με βάση τις πληροφορίες που έχουν αντληθεί μέχρι τώρα, εμφανίζεται η Sandoz να έχει συμμετάσχει σε τέσσερα σχέδια δωροδοκίας με τα οποία χρηματίστηκαν γατροί.
Τα σχέδια δωροδοκίας είναι τα ακόλουθα: 1. εθνικό συνέδριο και πολυτελή ταξίδια, 2. ηλεκτρονικά πάνελ, 3. δημιουργία απατηλών υπό την καθοδήγηση του προέδρου της Sandoz και 4. απευθείας πληρωμή στους γιατρούς» αναφέρει χαρακτηριστικά το πόρισμα του FBI.
Το «modus operandi»
Ειδικότερα για τις δωροδοκίες σε γιατρούς ο προστατευόμενος μάρτυρας «Μάξιμος Σαράφης» επισημαίνει:
«Αλλη παράνομη πρακτική που ακολουθούσε η Νοβάρτις για να αυξήσει τα κέρδη της ήταν οι δωροδοκίες σε γιατρούς, προκειμένου οι τελευταίοι να “δεσμεύονται” ότι θα υπερσυνταγογραφούν φάρμακά της. Πιο συγκεκριμένα, στόχοι της εταιρείας ήταν γιατροί υψηλής δυναμικότητας, όπως διευθυντές κλινικών ΕΣΥ, καθηγητές Πανεπιστημίων και ταμειακοί γιατροί.
Οι γιατροί είχαν χωριστεί στις εξής κατηγορίες: Γιατροί τύπου
- Α) οι οποίοι είχαν τη μέγιστη συνταγογραφική δυναμικότητα, τύπου
- Β) μεσαίας συνταγογραφικής δυναμικότητας και τύπου
- Γ) χαμηλής συνταγογραφικής δυναμικότητας.
Επίσης, υπήρχε η κατηγοριοποίηση των γιατρών σε υποκατηγορίες 1, 2 και 3. Οι τύπου 1 ήταν οι γιατροί που συνταγογραφούσαν πολλά φάρμακα της Νοβάρτις, οι τύπου 2 ήταν γιατροί με μέτρια συνταγογράφηση και οι τύπου 3 με χαμηλή συνταγογράφηση. Στόχος της εταιρείας ήταν να γίνουν όλοι οι γιατροί Α1. Οι πληρωμές των γιατρών αυτών γίνονταν με καταβολές χρηματικών ποσών στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς είτε απευθείας είτε μέσω τρίτων εταιρειών (Contract Research Organizations-CRO).
»Οι πληρωμές που γίνονταν από λογαριασμό της μητρικής εταιρείας εταιρείας στη Βασιλεία ονομάζονταν πληρωμές “τύπου B” (όπου Β ήταν η Βασιλεία), ενώ αυτές που γίνονταν από τη θυγατρική Νοβάρτις Ελλάς ονομάζονταν “τύπου Α” (όπου Α ήταν η Αθήνα).
Οι πληρωμές αυτές γίνονταν μέσω εικονικών στο σύνολό τους προγραμμάτων, τα οποία κατά περίπτωση ονομάζονταν προγράμματα αγοράς (marketing projects), έρευνες αγοράς (market researches) και από τον Ιούνιο του 2012 και μετά μελέτες “φάσης IV”. Υπεύθυνοι των προγραμμάτων αυτών ήταν τα εμπορικά τμήματα της εταιρείας, δηλαδή τα τμήματα μάρκετιγκ, πωλήσεων και οι επιχειρησιακές μονάδες και πάντοτε με την έγκριση του προέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου της Νοβάρτις Ελλάς αλλά και του υπεύθυνου Περιφέρειας Ευρώπης της μητρικής εταιρείας».
Σε επόμενη κατάθεσή του ο ίδιος μάρτυρας αναφερόμενος στο «modus operandi» υποστηρίζει ότι «στην πορεία του εκάστοτε οικονομικού έτους εκταμιεύονταν από τους προϋπολογισμούς των εμπορικών τμημάτων για κάθε φάρμακο επιπλέον ποσά, πολλαπλάσια του αρχικού-ενδεικτικού προϋπολογισμού. Οι τρόποι χρηματισμού των κρατικών αξιωματούχων αφορούσαν αδιαφανείς συμβάσεις παροχής υπηρεσιών, ταξίδια στο εξωτερικό και απευθείας χρήματα από τα μαύρα ταμεία της εταιρείας».
«Εφυγα γιατί έπρεπε να ‘‘ξεκουραστώ’’, όπως με παρότρυνε η φαρμακοβιομηχανία»
Μία έκθεση του Γ. Σούρλα «μιλούσε» από το 2013 για δωροδοκία κρατικών αξιωματούχων
«Οταν ο Γιώργος Σούρλας το 2013 έφερε έκθεση από τη Γενική Γραμματεία Διαφάνειας, μιλούσε από τότε για έγγραφο του ΟΟΣΑ και του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ για δωροδοκία κρατικών αξιωματούχων 250 εκατομμυρίων ευρώ και το ελληνικό κράτος δεν έκανε τίποτα για να αξιοποιήσει τις πληροφορίες αυτές, με αποτέλεσμα να υπάρχουν αυστηρές επιστολές και παρεμβάσεις και του ΟΟΣΑ και του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ». Τα λόγια του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Σπύρου Λάππα, χθες από το περιστύλιο της Βουλής στην ΕΡΤ, θύμισαν την έκθεση του τότε γενικού γραμματέα Διαφάνειας, εννιά φορές βουλευτή της Ν.Δ., Γιώργου Σούρλα.
Η «Εφ.Συν.» αναζήτησε τον Μαγνησιώτη πολιτικό, ο οποίος επιφυλάχτηκε να μιλήσει για το σκάνδαλο της Novartis όταν καταλαγιάσει ο κουρνιαχτός. Θύμισε ότι είχε προσφύγει στη Δικαιοσύνη καταθέτοντας 89 φακέλους για τα λαθραία πετρέλαια, «φάκελοι οι οποίοι τέθηκαν αμέσως στο αρχείο», αλλά και για το φάρμακο και τις υπερτιμολογήσεις. Είχε μάλιστα προσφύγει τότε στον εισαγγελέα κ. Πεπόνη και στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων. «Δεν είχα πάρει απάντηση για το θέμα του φαρμάκου και δεν ξέρω να έγινε καμία σχετική δικαστική έρευνα».
Η έκθεσή του, όπως λέει, αφορούσε άλλες -από τη Novartis- φαρμακευτικές εταιρείες, στη μία εκ των οποίων στις ΗΠΑ είχε επιδικαστεί πρόστιμο 350 εκατομμυρίων δολαρίων. «Στην Ελλάδα δεν υπήρξε ενδιαφέρον. Αυτοί, βλέπετε, επιβάλλουν πρόστιμα για το κράτος τους, ενώ εμείς κοιτάμε να βγάλουμε ο ένας τα μάτια του άλλου. Να σοβαρευτούν λοιπόν και να κάνουν σοβαρή δουλειά. Για την πατρίδα και όχι για το κάθε κόμμα».
«Αδίστακτοι κερδοσκόποι»
Από την Αριστοτέλους όπου διετέλεσε υπουργός Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων την περίοδο 1990-1992 «έφυγα γιατί έπρεπε να “ξεκουραστώ”, όπως με παρότρυνε με σχετική ανακοίνωσή της -που έχω κρατήσει- η φαρμακοβιομηχανία». Λίγες μέρες νωρίτερα ως υπουργός είχε ζητήσει από τον πρόεδρο του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ) όλα τα τιμολόγια για τα εισαγόμενα συστατικά των φαρμάκων, «για να διαπιστώσω αν αντιστοιχούν με τα φάρμακα που παράγονται. Την επομένη άγνωστοι διέρρηξαν τον ΕΟΦ και πήραν όλα τα τιμολόγια».
Η έκθεση του Γ. Σούρλα εντόπιζε χρηματισμό γιατρών, διαβλητές διαδικασίες προμηθειών, υπερτιμολογήσεις ιατρικών μηχανημάτων, υπερσυνταγογραφήσεις και πολυφαρμακία, διάθεση φαρμάκων με κόστος πολλαπλάσιο από εκείνο των άλλων χωρών. Διαπίστωνε ακόμη «ότι και σε μια περίοδο πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης, ορισμένοι, κοινωνικά ανάλγητοι, συνεχίζουν αδίστακτα να κερδοσκοπούν και μάλιστα στον ευαίσθητο τομέα της υγείας, απέναντι σε εκείνους που δίνουν μάχη για τη ζωή και εκείνους που προσπαθούν να κρατήσουν ζωντανά τα ασφαλιστικά ταμεία».
Κερδοσκοπούν, σημειώνει, όταν προμηθεύουν σε πολλαπλάσιες τιμές από εκείνες του εξωτερικού και αναφέρει ενδεικτικά τα εξής:
■ Ραδιοφάρμακο εισάγεται στην τιμή των 623 ευρώ και διατίθεται στους ασθενείς έναντι 3.300 ευρώ στην Ελλάδα, ενώ στη Γαλλία έναντι 1.087 ευρώ.
■ Υπερτιμολόγηση ιατρικών μηχανημάτων μέχρι 2.000% ή με 45 φορές υψηλότερες τιμές από εκείνες στις οποίες διατίθενται στο εξωτερικό.
■ Ακριβότερα ιατρικά μηχανήματα κατά 400%: μηχανική βαλβίδα καρδιάς, της οποίας το πραγματικό κόστος αγοράς, όπως προκύπτει από το τιμολόγιο, ανερχόταν σε 1.225 ευρώ, τιμολογήθηκε στη συνέχεια από offshore εταιρεία και την προμήθευσαν στα νοσοκομεία έναντι 5.450 ευρώ. Ντ.Β., Α.Ψ.
.efsyn.gr
