Σκάνδαλο Novartis, η κορυφή του παγόβουνου

Πάρτι κερδών για τους φαρμακοβιομήχανους σε βάρος των φτωχών λαϊκών στρωμάτων

Το πάρτι κερ­δών στο φάρ­μα­κο είναι δια­χρο­νι­κό σε βάρος των ερ­γα­ζό­με­νων και των λαϊ­κών στρω­μά­των. Παρά τη μεί­ω­ση της φαρ­μα­κευ­τι­κής δα­πά­νης με τα μνη­μό­νια, η κα­τάρ­ρευ­ση των κρα­τι­κών δα­πα­νών οδή­γη­σε στην ολο­έ­να και με­γα­λύ­τε­ρη με­τα­κύ­λι­ση του κό­στους των υπη­ρε­σιών υγεί­ας πάνω στις πλά­τες του λαού με το με­γα­λύ­τε­ρο μέρος των απευ­θεί­ας πλη­ρω­μών να κα­τευ­θύ­νε­ται προς την κερ­δο­φο­ρία των φαρ­μα­κο­βιο­μη­χα­νιών.

Αντώνης Καραβάς

Οι ανα­διαρ­θρώ­σεις στον τομέα του φαρ­μά­κου στην εποχή της κα­πι­τα­λι­στι­κής κρί­σης έχουν στόχο τη μεί­ω­ση μεν της φαρ­μα­κευ­τι­κής δα­πά­νης, αλλά χωρίς να θι­χτούν οι κα­πι­τα­λι­στές του κλά­δου και με τη δια­τή­ρη­ση της κερ­δο­φο­ρί­ας τους. Αυτή η αλ­λα­γή συ­ντε­λεί­ται διαρ­κώς και υπο­χρε­ω­τι­κά σε βάρος όλων των υπό­λοι­πων πα­ρα­γό­ντων της αγο­ράς του φαρ­μά­κου: με με­γά­λη αύ­ξη­ση της συμ­με­το­χής του κό­σμου, με μεί­ω­ση της πο­σό­τη­τας και της ποιό­τη­τας των φαρ­μά­κων στα νο­σο­κο­μεία, με βα­θιές πε­ρι­κο­πές και μα­ζι­κές απο­λύ­σεις στις φαρ­μα­κο­βιο­μη­χα­νί­ες, με με­γά­λη μεί­ω­ση του πο­σο­στού κέρ­δους των φαρ­μα­κεί­ων, κλεί­σι­μο των φαρ­μα­κεί­ων και προ­ο­πτι­κή με­τα­τρο­πής των φαρ­μα­κο­ποιών σε υπαλ­λή­λους των 600 ευρώ στα σού­περ μάρ­κετ…

Η από­συρ­ση του κρά­τους από τη φαρ­μα­κευ­τι­κή δα­πά­νη με τη διαρ­κή μεί­ω­ση της απο­ζη­μί­ω­σης που κα­λύ­πτει ο ΕΟΠΥΥ έχει οδη­γή­σει σε δρα­μα­τι­κές αυ­ξή­σεις στη συμ­με­το­χή των φαρ­μά­κων. Με μια κυ­βέρ­νη­ση που κυ­βερ­νά­ει στο όνομα της Αρι­στε­ράς, ο μέσος όρος συμ­με­το­χής από 12% έχει σκαρ­φα­λώ­σει στο 28% για τα γε­νό­ση­μα και πάνω από το 50% συμ­με­το­χή στα πρω­τό­τυ­πα φάρ­μα­κα! Το κό­στος του φαρ­μά­κου για τους συ­ντα­ξιού­χους για τα φτωχά λαϊκά στρώ­μα­τα έχει γίνει πλέον δυ­σβά­στα­χτο, με χι­λιά­δες αν­θρώ­πους να αδυ­να­τούν να αγο­ρά­σουν τα φάρ­μα­κά τους και να μην τα παίρ­νουν συ­στη­μα­τι­κά ή να τα κό­βουν εντε­λώς!

Φυ­σι­κά όλες οι φαρ­μα­κευ­τι­κές εται­ρεί­ες επε­δί­ω­καν ιδιαί­τε­ρες σχέ­σεις με τα κατά και­ρούς κυ­βερ­νη­τι­κά στε­λέ­χη και μά­λι­στα δια­τη­ρούν και ει­δι­κά τμή­μα­τα στις εται­ρεί­ες που ορ­γα­νώ­νουν τη σχέση αυτή με στόχο να απο­κτή­σουν προ­νο­μια­κή θέση και τιμή στην αγορά του φαρ­μά­κου. Είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό ότι μέχρι πρό­σφα­τα ήταν το υπουρ­γείο Εμπο­ρί­ου που είχε την ευ­θύ­νη για τον ορι­σμό των τιμών έξω από κάθε επι­στη­μο­νι­κό κρι­τή­ριο. Είναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή η πε­ρί­πτω­ση ογκο­λο­γι­κού φαρ­μά­κου της Novartis που πήρε έγκρι­ση με πολ­λα­πλά­σια τιμή από αντί­στοι­χο ισο­δύ­να­μο φάρ­μα­κο με πα­ρό­μοια δρα­στι­κή ουσία. Μά­λι­στα, στην επι­τρο­πή τιμών που τώρα έχει πε­ρά­σει στο υπουρ­γείο Υγεί­ας συμ­με­τεί­χαν οι φαρ­μα­κο­βιο­μή­χα­νοι (ΣΦΕΕ) αλλά όχι εκ­πρό­σω­ποι των ερ­γα­ζο­μέ­νων.

Τα τε­λευ­ταία χρό­νια αυτός το ρόλος είχε πε­ρά­σει στο υπουρ­γείο Υγεί­ας. Με το πρό­σφα­το πο­λυ­νο­μο­σχέ­διο συ­στή­νε­ται επι­τρο­πή (ΗΤΑ) για την αξιο­λό­γη­ση και απο­ζη­μί­ω­ση φαρ­μά­κων αν­θρώ­πι­νης χρή­σης η οποία θα γνω­μο­δο­τεί στον υπουρ­γό Υγεί­ας για την έγκρι­ση νέων φαρ­μά­κων καθώς και για την επα­να­ξιο­λό­γη­ση των όσων βρί­σκο­νται ήδη σε κυ­κλο­φο­ρία, χωρίς πάλι τη συμ­με­το­χή και την πα­ρέμ­βα­ση του ΕΟΦ ως επι­στη­μο­νι­κού φορέα, του πιο αρ­μό­διου να απο­φα­σί­σει για την ανα­γκαιό­τη­τα κυ­κλο­φο­ρί­ας ενός φαρ­μά­κου.

Η Ελ­λά­δα για τη φαρ­μα­κο­βιο­μη­χα­νία πέρα από με­ρί­διο αγο­ράς είναι ση­μα­ντι­κή γιατί είναι χώρα ανα­φο­ράς και έτσι οι τιμές που θα πάρει ένα φάρ­μα­κο στην Ελ­λά­δα επη­ρε­ά­ζουν την τιμή του σε όλη την Ευ­ρώ­πη και άρα οι φαρ­μα­κο­βιο­μη­χα­νί­ες είχαν έναν πολύ σο­βα­ρό λόγο να παίρ­νουν υψη­λές τιμές. Η επι­στρο­φή χρη­μα­τι­κού ποσού από τις φαρ­μα­κευ­τι­κές εται­ρεί­ες προς το Δη­μό­σιο (clawback) είναι πολ­λα­πλά­σια στη χώρας μας σε σχέση με τις υπό­λοι­πες της Ευ­ρώ­πης, για να μη μειω­θεί η αρ­χι­κή τιμή του φαρ­μά­κου, ώστε να κρα­τη­θεί ψηλά για να επη­ρε­ά­σει την τιμή στην Ευ­ρω­ζώ­νη. Αντι­λαμ­βά­νε­ται δε κα­νείς όταν μι­λά­με για επι­στρο­φή πάνω από 25% στο κρά­τος πόσο με­γά­λη είναι η κερ­δο­φο­ρία των φαρ­μα­κο­βιο­μη­χα­νιών!

Αντα­γω­νι­σμός

Το σκάν­δα­λο Novartis σχε­τί­ζε­ται βέ­βαια και με την ολο­έ­να και με­γα­λύ­τε­ρη εναρ­μό­νι­ση των συμ­φε­ρό­ντων του αμε­ρι­κα­νι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού με τα αντί­στοι­χα του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού. Οι πο­λυ­ε­θνι­κές του φαρ­μά­κου είναι αυ­το­κρα­το­ρί­ες με τε­ρά­στια δύ­να­μη που δεν εκ­χω­ρούν αγο­ρές στους αντα­γω­νι­στές τους και στη­ρί­ζο­νται στη «μη­τέ­ρα πα­τρί­δα» τους για να υπε­ρα­σπί­σουν και να διευ­ρύ­νουν την αγορά τους. Όταν η γερ­μα­νι­κή Bayer απεί­λη­σε να ει­σχω­ρή­σει σο­βα­ρά στην αμε­ρι­κα­νι­κή αγορά φαρ­μά­κου με ένα αντι­λι­πι­δαι­μι­κό φάρ­μα­κο, οι αντί­πα­λοί της μέσω της «δι­καιο­σύ­νης» τής απέ­δω­σαν το θά­να­το δύο ασθε­νών, ανα­γκά­ζο­ντάς την να απο­συρ­θεί από τη συ­γκε­κρι­μέ­νη φαρ­μα­κευ­τι­κή κα­τη­γο­ρία. Η ελ­βε­τι­κών-γερ­μα­νι­κών συμ­φε­ρό­ντων Novartis αναρ­ρι­χή­θη­κε γρή­γο­ρα και έχει μπει στο μάτι των αμε­ρι­κα­νι­κών πο­λυ­ε­θνι­κών που προ­κά­λε­σαν μια σειρά δι­κα­στι­κών διώ­ξε­ων και προ­στί­μων για δω­ρο­δο­κί­ες στο πα­ρελ­θόν. Τώρα, επί προ­ε­δρί­ας Τραμπ, οξύ­νουν την επί­θε­σή τους βρί­σκο­ντας συμ­μά­χους στην κυ­βέρ­νη­ση… ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, που επι­χει­ρεί επι­κοι­νω­νια­κά να αξιο­ποι­ή­σει την εμπλο­κή κο­ρυ­φαί­ων στε­λε­χών των κυ­βερ­νή­σε­ων ΠΑ­ΣΟΚ-ΝΔ για να παί­ξει το χαρτί της δια­φθο­ράς, μήπως δια­σω­θεί από το βούρ­κο των μνη­μο­νί­ων και της αντι­λαϊ­κής πο­λι­τι­κής της.

Η κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ από τη στιγ­μή που απέρ­ρι­ψε το σχέ­διο της σύ­γκρου­σης με τους κα­πι­τα­λι­στές είναι κα­τα­δι­κα­σμέ­νη να βο­λο­δέρ­νει ανά­με­σα σε αντι­τι­θέ­με­να κα­πι­τα­λι­στι­κά συμ­φέ­ρο­ντα και με κοινό πα­ρο­νο­μα­στή τη συ­νέ­χι­ση των πε­ρι­κο­πών στις κοι­νω­νι­κές δα­πά­νες. Αντί­θε­τα η συ­γκρό­τη­ση μιας πλα­τιάς κοι­νω­νι­κής συμ­μα­χί­ας με το λαό, τους ερ­γα­ζό­με­νους στο φάρ­μα­κο και τους επι­στή­μο­νες Υγεί­ας ενά­ντια στις πο­λυ­ε­θνι­κές του φαρ­μά­κου θα ήταν το απα­ραί­τη­το ερ­γα­λείο σε μια αυ­θε­ντι­κή κυ­βέρ­νη­ση της Αρι­στε­ράς για να ελέγ­ξει την πο­λι­τι­κή στο φάρ­μα­κο και να μπο­ρεί να απα­ντή­σει στους εκ­βια­σμούς των κα­πι­τα­λι­στών. Γι’ αυτή την κα­τεύ­θυν­ση πρέ­πει να πα­λέ­ψει σή­με­ρα η ρι­ζο­σπα­στι­κή Αρι­στε­ρά.

Μέτρα

Ο τρό­πος για να γίνει αυτό είναι η άμεση ανά­πτυ­ξη των δη­μό­σιων-κοι­νω­νι­κών δομών σε όλα τα επί­πε­δα: έρευ­να, πα­ρα­γω­γή, δια­κί­νη­ση, διά­θε­ση, με θε­σμο­θέ­τη­ση μορ­φών ερ­γα­τι­κού ελέγ­χου.

1. Το πιο κρί­σι­μο μέτρο είναι η άμεση επα­να­λει­τουρ­γία σύγ­χρο­νης και κάτω από δη­μό­σιο και κοι­νω­νι­κό έλεγ­χο κρα­τι­κής φαρ­μα­κο­βιο­μη­χα­νί­ας και ίδρυ­ση κρα­τι­κής φαρ­μα­κα­πο­θή­κης που θα εξα­σφα­λί­ζει σε αρ­χι­κό στά­διο τα βα­σι­κά φάρ­μα­κα σε χα­μη­λές τιμές και θα επε­κτεί­νε­ται διαρ­κώς σε βάρος του ιδιω­τι­κού κα­πι­τα­λι­στι­κού τομέα, ντό­πιου και ξένου.

Ο το­μέ­ας της χη­μι­κής και φαρ­μα­κευ­τι­κής βιο­μη­χα­νί­ας στην Ελ­λά­δα είναι ιδιαί­τε­ρα ανε­πτυγ­μέ­νος εδώ και πολ­λές δε­κα­ε­τί­ες. Υπάρ­χει πο­λύ­τι­μο ερ­γα­τι­κό δυ­να­μι­κό και η τε­χνο­γνω­σία για να προ­χω­ρή­σου­με σε μια σύγ­χρο­νη εθνι­κή φαρ­μα­κο­βιο­μη­χα­νία με την κρα­τι­κο­ποί­η­ση χωρίς απο­ζη­μί­ω­ση κλει­στών και χρε­ω­μέ­νων φαρ­μα­κευ­τι­κών εται­ρειών.

2. Το μέτρο αυτό πρέ­πει να συ­νο­δευ­τεί από αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κά μέτρα, με τον έλεγ­χο των επι­χει­ρή­σε­ων του φαρ­μά­κου (λο­γι­στι­κός έλεγ­χος, απο­πλη­ρω­μή χρεών προς το κρά­τος και τα Τα­μεία, παύση της φο­ρο­λο­γι­κής ασυ­λί­ας, απα­γό­ρευ­ση των πα­ράλ­λη­λων εξα­γω­γών, έλεγ­χος της κί­νη­σης κε­φα­λαί­ων κ.λπ.). Η Novartis για πα­ρά­δειγ­μα έχει πο­λύ­τι­μα σύγ­χρο­να φάρ­μα­κα για τη σκλή­ρυν­ση κατά πλά­κας. Μια πραγ­μα­τι­κά αρι­στε­ρή κυ­βέρ­νη­ση δεν θα προ­χω­ρού­σε μόνο στον κα­τα­λο­γι­σμό πο­λι­τι­κών ευ­θυ­νών στο γα­λα­ζο­πρά­σι­νο κα­θε­στώς, αλλά θα υπο­χρέ­ω­νε τη Novartis να απο­ζη­μιώ­σει το ελ­λη­νι­κό Δη­μό­σιο είτε με τη με­γά­λη μεί­ω­ση της τιμής αυτών των φαρ­μά­κων είτε με την κα­τά­σχε­ση του φαρ­μά­κου και την πα­ρα­γω­γή του από την κρα­τι­κή φαρ­μα­κο­βιο­μη­χα­νία.

3. Έλεγ­χος από κρα­τι­κούς φο­ρείς με ανά­πτυ­ξη του ΕΟΦ και του ΙΦΕΤ. Ανά­λη­ψη της έρευ­νας και της εκ­παί­δευ­σης από τα δη­μό­σια εκ­παι­δευ­τι­κά ιδρύ­μα­τα και φο­ρείς. Στην επι­και­ρό­τη­τα προ­σπα­θούν να στρέ­ψουν τα βέλη κατά των για­τρών και των ερ­γα­ζο­μέ­νων, απο­κρύ­πτο­ντας συ­νει­δη­τά ότι τα συ­νέ­δρια τα χρη­μα­το­δο­τούν και τα ορ­γα­νώ­νουν νό­μι­μα οι φαρ­μα­κευ­τι­κές εται­ρεί­ες με ει­σή­γη­ση και κα­τό­πιν έγκρι­σή τους από τον ΕΟΦ. Ο ΕΟΦ και τα κρα­τι­κά ιδρύ­μα­τα θα έπρε­πε να υπο­χρε­ώ­νουν τις φαρ­μα­κευ­τι­κές εται­ρεί­ες να χρη­μα­το­δο­τούν τα προ­γράμ­μα­τα που έχουν επι­λέ­ξει οι κρα­τι­κοί επι­στη­μο­νι­κοί φο­ρείς.

4. Απο­κα­τά­στα­ση των ερ­γα­σια­κών δι­καιω­μά­των για τους ερ­γα­ζό­με­νους στο φάρ­μα­κο (συλ­λο­γι­κές συμ­βά­σεις, στα­μά­τη­μα των απο­λύ­σε­ων).

Η κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ είναι πα­γι­δευ­μέ­νη στα μνη­μό­νια και την εξυ­πη­ρέ­τη­ση των κερ­δών του κε­φα­λαί­ου, υιο­θε­τώ­ντας πλή­ρως τη λο­γι­κή για το φάρ­μα­κο-εμπό­ρευ­μα, την εξυ­πη­ρέ­τη­ση του κέρ­δους των φαρ­μα­κο­βιο­μη­χα­νιών και τη με­τα­κύ­λι­ση της φαρ­μα­κευ­τι­κής δα­πά­νης στις τσέ­πες των ασθε­νών. Από τη στιγ­μή που δεν μπο­ρεί να ανα­με­τρη­θεί με το μέγα σκάν­δα­λο λει­τουρ­γί­ας των φαρ­μα­κο­βιο­μη­χα­νιών δεν θα κα­τα­φέ­ρει να τα βάλει με τη Novartis και το πο­λι­τι­κό προ­σω­πι­κό των κυ­βερ­νή­σε­ων ΠΑ­ΣΟΚ-ΝΔ και θα διο­λι­σθή­σει στη στο­χο­ποί­η­ση για­τρών, επι­στη­μό­νων και ερ­γα­ζο­μέ­νων ως δήθεν υπεύ­θυ­νους για τη δια­φθο­ρά στο χώρο του φαρ­μά­κου.

Η πα­ρέμ­βα­ση της Αρι­στε­ράς των συν­δι­κά­των και του λαϊ­κού πα­ρά­γο­ντα είναι κρί­σι­μη για να κα­τα­δι­κα­στούν μαζί με το κα­θε­στώς της δια­φθο­ράς και οι πε­ρι­κο­πές και η κερ­δο­σκο­πία των φαρ­μα­κο­βιο­μη­χα­νιών, είναι ο αγώ­νας για φάρ­μα­κο αγαθό και όχι εμπό­ρευ­μα, για αύ­ξη­ση της χρη­μα­το­δό­τη­σης της δη­μό­σιας υγεί­ας.

/rproject.gr/