Τουρκία: Oι εξορύξεις είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και των οικοσυστημάτων

Τουρκία: Oι εξορύξεις είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και των οικοσυστημάτων

  • |
Δημοσιεύουμε επιμέλεια της ανακοίνωσης του «Συνασπισμού για την Κλιματική Δικαιοσύνη» στην Τουρκία, που προέκυψε μετά από τη συνάντησή τους στις 20 Απρίλη, κατά την οποία συζήτησαν για τις καταστροφικές συνέπειες των εξορύξεων και το χτίσιμο του αγώνα για να τις σταματήσουν.

Oι εξορύξεις είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και των οικοσυστημάτων

Οι ζωές μας πάνω από τα ορυχεία!

Οι ομάδες που συμμετέχουμε στον «Συνασπισμό για την Κλιματική Δικαιοσύνη», εμπειρογνώμονες στον τομέα των εξορύξεων και ακτιβιστές για το περιβάλλον, συγκεντρωθήκαμε στις 20 Απριλίου 2024 στο Μουσείο Κλίματος (Gazhane) στην Κωνσταντινούπολη. Ακούσαμε εννέα ομιλίες από ειδικούς και στη συνέχεια συζητήσαμε τις λύσεις και τις προτάσεις μας σε έξι ομάδες εργασίας για τα οικοσυστήματα, την αποψίλωση των δασών, τη δημόσια υγεία, τα πολιτιστικά και ιστορικά αγαθά, την άγρια ζωή, την οικονομία γύρω από τις εξορύξεις, το νομικό πλαίσιο του προβλήματος. Πρωταρχική βάση των προτάσεων μας είναι η εναντίωση σε όλες τις εξορυκτικές δραστηριότητες που εκμεταλλεύονται τους πόρους της γης και αδιαφορούν για τη ζωή του πλανήτη, τόσο στην Τουρκία όσο και σε όλο τον κόσμο και δηλώνουμε πως θα αγωνιστούμε για να τις σταματήσουμε.

Η νομοθεσία του 2004 που διευκόλυνε τις εξορύξεις σήμαινε στην πραγματικότητα την πλήρη καταπάτηση του δικαιώματος  στη ζωή για τον άνθρωπο και τη φύση. Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην Τουρκία από την παραγωγή ενέργειας που βασίζεται στην καύση άνθρακα, έφτασε τους 164 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα (CO2) το 2019. Πρόκειται για αύξηση 168% σε σχέση με το 1990 όταν η εκπομπή ρύπων αντιστοιχούσε σε 61 εκατομμύρια τόνους! Σήμερα, πάνω από το 50%  της γης της Τουρκίας είναι δεσμευμένο με άδειες εξόρυξης και η κατάσταση θα γίνει χειρότερη με τη νομοθεσία που πέρασε πρόσφατα  με το όνομα «επείγουσα απαλλοτρίωση» και που διευκολύνει ακόμα περισσότερο τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες να εκμεταλλεύονται περιοχές στο όνομα του κέρδους τους. Οι «επείγουσες απαλλοτριώσεις» συνεχίζονται με ταχείς ρυθμούς από την ψήφιση του νόμου και μετά, ιδιαίτερα στις περιοχές όπου οι άνθρωποι υποφέρουν ακόμα από τις συνέπειες του σεισμού του 2023.

Τα θανατηφόρα ατυχήματα που συμβαίνουν κατά καιρούς σε ορυχεία στις περιοχές Gümüşhane, Kastamonu, Giresun, Artvin Cerattepe, Kaz, Madra και Akbelen, συνδυασμένα με γεγονότα όπως η δηλητηρίαση 1.500 ανθρώπων από κυάνιο στην περιοχή Kışladağ το 2006, η διαρροή κυανίου στην παροχή νερού στις εγκαταστάσεις του Eti Silver το 2011 και οι καταρρεύσεις στο θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο στην περιοχή Afşin Elbistan το 2023, επιβεβαιώνουν ότι έχουμε ανάγκη από επενδύσεις για τη ζωή και όχι για τις εξορύξεις.

Η διατήρηση των οικοσυστημάτων και της άγριας ζωής είναι ζωτικής σημασίας!

Οι εξορυκτικές δραστηριότητες προκαλούν ανεπανόρθωτες καταστροφές στο έδαφος, το νερό και τα οικοσυστήματα, ακόμα κι όταν βρίσκονται σε ερευνητικό στάδιο. Δεν υπάρχει κανένα «δημόσιο συμφέρον» στις εξορυκτικές δραστηριότητες. Υπάρχει μόνο το συμφέρον του κεφαλαίου.

Η καταστροφή των οικότοπων, η διατάραξη της τροφικής αλυσίδας και της αναπαραγωγικής δραστηριότητας της άγριας ζωής, όπως και η «εισβολή» της άγριας ζωής στις ανθρώπινες δραστηριότητες λόγω της αδυναμίας της να καλύψει τις βασικές της ανάγκες, καθιστούν αναγκαία την παύση των εξορυκτικών δραστηριοτήτων. Μόνο έτσι θα διατηρηθούν αναπόσπαστα τα δασικά και υδάτινα οικοσυστήματα και η βιοποικιλότητα.

Πιάστηκαν στα πράσα μετά το έγκλημα στο İliç!

Στις 13 Φεβρουαρίου 2024, στο ορυχείο χρυσού Çöpler -που θα γίνει το μεγαλύτερο ορυχείο χρυσού στην Ευρώπη αν υλοποιηθεί το προγραμματισμένο έργο επέκτασης του-, παρά τις προειδοποιήσεις των κατοίκων της περιοχής, των επιστημόνων και των ακτιβιστών, η τοξική λάσπη που ονομάζεται «σωρός αποβλήτων» κατάρρευσε και καταπλάκωσε εννέα εργάτες! Τα πτώματα των επτά συνεχίζουν να βρίσκονται κάτω από εκατομμύρια τόνους χώματος γεμάτου κυανίου! Το κυάνιο μαζί με άλλες τοξικές χημικές ουσίες διέρρευσε στον υδροφόρο ορίζοντα και στον ποταμό Ευφράτη, που δίνει ζωή στην Τουρκία, το Ιράκ και την Συρία.

Για το έγκλημα στο İliç υπεύθυνη είναι και η τουρκική κυβέρνηση που επέτρεψε τη νομική ασυλία των εταιρειών και τα ελλιπή μέτρα προστασίας που παρέχουν στους κακοπληρωμένους εργάτες, έτσι ώστε να φτάνουν να κερδίζουν μέχρι και 2.000-2.200 δολάρια ανά ουγκιά χρυσού. Το ορυχείο Çöpler στο İliç πρέπει να κλείσει αμέσως! Επίσης, απαιτούμε να διεξαχθεί επειγόντως ανεξάρτητη έρευνα για το έγκλημα από εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς αναγνωρισμένους για την αντικειμενικότητά τους, με τη συμμετοχή διεθνών οργανισμών υγείας. Καλούμε όλους όσους επηρεάστηκαν από το έγκλημα του İliç, δηλαδή όλους μας, να καταθέσουμε ποινικές αγωγές και αγωγές αποζημίωσης κατά των υπεύθυνων κρατών και εταιρειών σε διεθνή κλίμακα.

Δυστυχώς, συνολικά σήμερα στην Τουρκία, υπάρχουν 19 ενεργά ορυχεία χρυσού, και άλλα 22 είναι υπό κατασκευή. Τουλάχιστον 20 ορυχεία χρυσού έχουν σχεδιαστεί, αδειοδοτηθεί και περιμένουν να λειτουργήσουν. Παρ’ όλη τη λάμψη του όμως, ο χρυσός είναι μολυσμένος με κυάνιο, αίμα και δάκρυα. Γι’ αυτό λέμε όχι σε κάθε εξορυκτική δραστηριότητα, είτε είναι ντόπια είτε πολυεθνική. Όπως λένε και οι χωρικοί της περιοχής Bergama, «Οι νεκροί δεν φορούν χρυσό».

Το κεφάλαιο εκμεταλλεύεται τον πλανήτη!

8.500 ηλεκτροπαραγωγικοί σταθμοί παγκόσμια, με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 2.000 τεραβάτ, που λειτουργούν καίγοντας άνθρακα, προκαλούν το ένα τρίτο των συνολικών παγκόσμιων εκπομπών ρύπων!

Η περαιτέρω επέκταση των εξορυκτικών δραστηριοτήτων, αποτελεί μια νέα μεγάλη απειλή, ιδίως για τις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα της «πράσινης εποχής» χρειάζονται για να λειτουργούν μπαταρίες λιθίου 8 κιλών που είναι εξαιρετικά επιβλαβείς για τη χλωρίδα και την πανίδα, ενώ οι δήθεν «πράσινοι» επιχειρηματίες αποψιλώνουν τεράστιες δασικές εκτάσεις για να επεκτείνουν τις εγκαταστάσεις εξόρυξης λιθίου, με μόνο κριτήριο να αυξήσουν τον πλούτο τους.

Η οικοκτονία είναι έγκλημα!

Η ίδια η εξόρυξη θα πρέπει να οριστεί ως έγκλημα οικοκτονίας (ο όρος «οικοκτονία» προκύπτει από τις λέξεις eco (οικολογικό) και genocide (γενοκτονία) και έχει οριστεί ως οι «παράνομες πράξεις που διαπράττονται με γνώση ότι υπάρχει σημαντική πιθανότητα να προκληθούν σοβαρές, είτε εκτεταμένες, είτε μακροπρόθεσμες ζημιές στο περιβάλλον»). Η φύση δεν είναι πρώτη ύλη ή εμπόρευμα. Θα αγωνιστούμε ώστε το έγκλημα στο İliç και όλες οι εξορυκτικές δραστηριότητες να αναγνωριστούν ως εγκλήματα κατά του πλανήτη.

Δεν θα ξεχάσουμε το έγκλημα οικοκτονίας στο İliç, ούτε θα το αφήσουμε να ξεχαστεί. Θα συνεχίσουμε να απαιτούμε να ψηφιστεί στη Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση και να ισχύσει η πρόταση που καταθέσαμε για ένα Νόμο Ενάντια στην Οικοκτονία. Την ίδια ώρα απαιτούμε την κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας Anagold στο İliç, το οριστικό κλείσιμο του ορυχείου και την οικολογική αποκατάσταση της περιοχής το συντομότερο δυνατό.

Η δικαιοσύνη θα νικήσει!

Το εξορυκτικό κεφάλαιο αδιαφορεί όχι μόνο για τις περιβαλλοντικές συνέπειες αλλά και για την υγεία των εργαζομένων. Οι μεταλλωρύχοι, έχουν υψηλότερα ποσοστά θανάτου από ασθένειες όπως η πυριτίαση, η φυματίωση και ο καρκίνος του πνεύμονα, από τους εργαζόμενους σε οποιονδήποτε άλλο τομέα της οικονομίας, λόγω της έκθεσης τους σε τοξικά χημικά. Εργάζονται κυριολεκτικά μέχρι θανάτου, με χαμηλούς μισθούς, χωρίς συνδικάτα και χωρίς συνθήκες εργασιακής ασφάλειας και προστασίας. Την ίδια ώρα, οι εξορύξεις αυξάνουν τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα κάτι που βλάπτει συνολικά τη δημόσια υγεία. Γι’ αυτό απαιτούμε την κατάργηση των κινήτρων και των φοροαπαλλαγών για το εξορυκτικό κεφάλαιο. Γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει μη βίαιη εξόρυξη. Άλλωστε ο ίδιος ο καπιταλισμός είναι ένα σύστημα στηριγμένο στη βία.

Στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν αποτελούν λύση. Οι φαραωνικές εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών πάνελ που καταστρέφουν για πάντα τα εδάφη στα οποία τοποθετούνται, ή οι ανεμογεννήτριες που σκοτώνουν πουλιά και βλάπτουν τη βιοποικιλότητα, δεν είναι η κατεύθυνση που χρειαζόμαστε για την προστασία του περιβάλλοντος. Δεν θέλουμε μια ενεργειακή πολιτική βασισμένη στα κέρδη, τις τιμές και την παραγωγικότητα, αλλά μια πραγματική νέα πράσινη τάξη πραγμάτων όπου θα αναγνωρίζεται το δικαίωμα όλων να ζουν και να εργάζονται αξιοπρεπώς.

Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο, το ίδιο και η λύση. Ζήτω ο Διεθνής Αγώνας και η Αλληλεγγύη!

Οι μεταλλευτικές δραστηριότητες δεν περιορίζονται στη χώρα μας και τα ερευνητικά προγράμματα της Τουρκίας δεν επηρεάζουν μόνο εμάς και τη φύση αυτού του τόπου. Η εξόρυξη σε βαθιά θαλάσσια ύδατα στη Μεσόγειο επηρεάζει την Ελλάδα και την Κύπρο, το φορτωμένο με κυάνιο νερό που μεταφέρεται από τον Ευφράτη επηρεάζει το Ιράκ και τη Συρία και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα επηρεάζουν την ατμόσφαιρα ολόκληρου του πλανήτη.

Στόχος μας είναι να ενώσουμε τους αγώνες μας με τα κινήματα στις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αργεντινή, το Περού και το Μεξικό, όπου η SSR Mining, ο κύριος εταίρος του ορυχείου χρυσού Çöpler, διεξάγει τις άλλες δραστηριότητές της, και με τα κινήματα στην Ελλάδα και τη Ρουμανία, όπου η Eldorado Gold διεξάγει τις εξορυκτικές της δραστηριότητες. Θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να διεθνοποιήσουμε τον αγώνα μας κατά των εξορύξεων, ξεκινώντας από τον συντονισμό μας με τους γείτονές μας. Στέλνουμε τους αγωνιστικούς χαιρετισμούς σε όλους τους αγώνες κατά των εξορύξεων παγκοσμίως!

Ίδρυση Ομάδας Εργασίας για την Πρόληψη και την Παρακολούθηση Μεταλλείων (MPMWG)

Η σημερινή μας συνάντηση με εμπειρογνώμονες και ακτιβιστές, θέτει ως στόχο της τη δημιουργία μιας Ομάδας Εργασίας που:

  • Δεν θα ξεχάσει το έγκλημα οικοκτονίας στο İliç, θα αγωνιστεί για το κλείσιμο του ορυχείου, θα παρακολουθήσει τις εθνικές και διεθνείς ποινικές αγωγές και τις αγωγές που διεκδικούν αποζημιώσεις
  • Θα διεξάγει τακτικές επιθεωρήσεις στις περιοχές εξόρυξης και θα παρέχει τακτική ενημέρωση του κοινού για τις συγκεκριμένες ζημιές που προκαλούνται από μια εξόρυξη
  • Θα αγωνιστεί για νέες νομικές ρυθμίσεις που θα περιλαμβάνουν την προστασία του περιβάλλοντος
  • Θα διασφαλίσει τη συμμετοχή όχι μόνο των κατοίκων μιας περιοχής αλλά και ολόκληρης της κοινωνίας στους αγώνες κατά των εξορύξεων
  • Θα ασχοληθεί με τις συνέπειες στην υγεία του ανθρώπου, στη φύση και στα ζώα
  • Θα διαφυλάξει «τη μνήμη της γης» διεκδικώντας την προστασία του πολιτισμού και του παρελθόντος ως μέρος του οικολογικού-κοινωνικού αγώνα
  • Θα συνεργαστεί με όλα τα κινήματα κατά των εξορύξεων διεθνώς
  • Θα οικοδομήσει εκστρατείες αλληλεγγύης σε περιπτώσεις μεγάλων καταστροφών

Απαιτούμε:

  • Να απαγορευτεί η χρήση κυανίου!
  • Να σταματήσουν όλες οι εξορυκτικές δραστηριότητες!

Οι ζωές μας πάνω από τα ορυχεία!

Εκτρωφείο Λαγων Καρφής Ευαγγελος