Οι εργαζόμενοι και η οικονομική πολιτική των Μπάιντεν/Χάρις

Από όλα τα καλά νέα που έχει λάβει η Αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις από όταν αντικατέστησε τον Τζο Μπάιντεν ως υποψήφια του Δημοκρατικού Κόμματος, ίσως το πιο ανέλπιστο ήταν ότι περισσότεροι Αμερικανοί την εμπιστεύονται για την διαχείριση της αμερικανικής οικονομίας έναντι του Τραμπ.

Η δια­φο­ρά που εντό­πι­σε η μη­νιαία δη­μο­σκό­πη­ση των Financial Times -42% δη­λώ­νουν ότι εμπι­στεύ­ο­νται την Χάρις, ενώ 41% τον Τραμπ- δεν είναι τόσο ση­μα­ντι­κή. Πρό­κει­ται πε­ρισ­σό­τε­ρο για ισο­πα­λία με­τα­ξύ Χάρις και Τραμπ.

Ωστό­σο, ήταν η πρώτη φορά που η Δη­μο­κρα­τι­κή υπο­ψη­φιό­τη­τα κα­τέ­γρα­ψε αντα­γω­νι­στι­κές επι­δό­σεις σε αυτόν τον τομέα. Για πολ­λούς φι­λε­λεύ­θε­ρους ει­δή­μο­νες, το γε­γο­νός ότι πάρα πολ­λοί άν­θρω­ποι δεν δή­λω­ναν εμπι­στο­σύ­νη στον Μπάι­ντεν στα ζη­τή­μα­τα οι­κο­νο­μι­κής πο­λι­τι­κής, θε­ω­ρεί­ται απλώς μια απο­τυ­χία της επι­κοι­νω­νια­κής στρα­τη­γι­κής των Δη­μο­κρα­τι­κών.

Λανς Σέλφα | μετάφραση Κορίνα Σχισμένου

Εξε­τά­ζο­ντας από ψηλά τους μα­κρο­οι­κο­νο­μι­κούς δεί­κτες, την οι­κο­νο­μία των ΗΠΑ «την ζη­λεύ­ει ο πλα­νή­της», σύμ­φω­να με τα λόγια ενός οι­κο­νο­μο­λό­γου που πα­ρέ­θε­σε η Wall Street Journal τον Απρί­λη. Ανά­με­σα σε όλες τις προηγ­μέ­νες βιο­μη­χα­νι­κές οι­κο­νο­μί­ες, οι ΗΠΑ έχουν ση­μειώ­σει την ισχυ­ρό­τε­ρη ανά­καμ­ψη μετά την κρίση COVID του 2020-2021.

Τα πο­σο­στά ανερ­γί­ας είναι τα χα­μη­λό­τε­ρα από τη δε­κα­ε­τία του 1960. Ο δεί­κτης ανερ­γί­ας των Μαύ­ρων είναι ο μι­κρό­τε­ρος εδώ και 50 χρό­νια. Από το 2019 έως το 2023, το φτω­χό­τε­ρο 10% της ερ­γα­τι­κής τάξης είχε μι­σθο­λο­γι­κά κέρδη τα οποία ξε­πέ­ρα­σαν αυτά των υψη­λό­τε­ρων ει­σο­δη­μα­τι­κών ομά­δων. Από το 2021, οι δα­πά­νες για κα­τα­σκευα­στι­κά έργα τε­τρα­πλα­σιά­στη­καν. Όλα αυτά είναι τα ση­μεία που επι­κα­λού­νται οι υπο­στη­ρι­κτές των Μπάι­ντεν/Χάρις.

Και όμως ο νυν Δη­μο­κρα­τι­κός πρό­ε­δρος υπέ­φε­ρε από ιστο­ρι­κά πο­σο­στά αντι­δη­μο­φι­λί­ας… και πι­θα­νό­τα­τα θα έχανε από τον Τραμπ τον Νο­έμ­βριο. Αυτό ήταν αρ­κε­τό για να προ­κα­λέ­σει σύγ­χυ­ση σε όλους τους βα­σι­κούς συμ­βού­λους του Μπάι­ντεν.

Αλλά οι σο­σια­λι­στές δεν συγ­χέ­ο­νται τόσο, όταν εξε­τά­ζουν προ­σε­κτι­κά την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα της ζωής και της ερ­γα­σί­ας στις ΗΠΑ. Από αυτή την οπτι­κή γωνία, όλη αυτή η οι­κο­νο­μι­κή λάμψη δεν είναι χρυ­σός.

Ξε­κι­νώ­ντας με το θέμα των πραγ­μα­τι­κών μι­σθών. Μια με­λέ­τη του Ιν­στι­τού­του Οι­κο­νο­μι­κής Πο­λι­τι­κής για τα εθνι­κά οι­κο­νο­μι­κά δε­δο­μέ­να που χρο­νο­λο­γεί­ται από το 1949 κα­τέ­λη­ξε στο συ­μπέ­ρα­σμα ότι «οι οι­κο­νο­μι­κές επι­δό­σεις είναι ισχυ­ρό­τε­ρες όταν οι Δη­μο­κρα­τι­κοί ελέγ­χουν τον Λευκό Οίκο». Αν και η κυ­βέρ­νη­ση Μπάι­ντεν δεν απο­τε­λεί εξαί­ρε­ση σε αυτόν τον κα­νό­να όταν συ­γκρί­νε­ται με την κυ­βέρ­νη­ση Τραμπ, ξε­χώ­ρι­σε ένα κραυ­γα­λέο στα­τι­στι­κό.

Αυτό αφορά την «πο­σο­στιαία αύ­ξη­ση των πραγ­μα­τι­κών μι­σθών των ερ­γα­ζο­μέ­νων στην πα­ρα­γω­γή και των ερ­γα­ζο­μέ­νων σε μη-επο­πτι­κές θέ­σεις». Αυτή είναι η αργκό των στα­τι­στι­κο­λό­γων για να πε­ρι­γρά­ψουν τους ερ­γα­τι­κούς μι­σθούς προ­σαρ­μο­σμέ­νους ώστε να φαί­νε­ται η αγο­ρα­στι­κή τους δύ­να­μη. Στα μισά της δια­κυ­βέρ­νη­σης Μπάι­ντεν, το πο­σο­στό αυτό ήταν -0,42%, που ση­μαί­νει ότι το ερ­γα­τι­κό ει­σό­δη­μα είχε υπο­χω­ρή­σει. Οι μόνες άλλες κυ­βερ­νή­σεις επί των οποί­ων μειώ­θη­καν οι πραγ­μα­τι­κοί μι­σθοί ήταν οι κυ­βερ­νή­σεις Κάρ­τερ, Ρί­γκαν και του πρώ­του Μπους –οι οποί­οι κυ­βερ­νού­σαν την εποχή που η ερ­γο­δο­τι­κή επί­θε­ση και ο υψη­λός πλη­θω­ρι­σμός χτυ­πού­σαν σκλη­ρά το βιο­τι­κό επί­πε­δο των ερ­γα­ζο­μέ­νων. Σε αυτό το στα­τι­στι­κό, ο Μπάι­ντεν τα πήγε χει­ρό­τε­ρα ακόμη και από τον Ρί­γκαν και τον Μπους.

Είναι πι­θα­νό η υπο­χώ­ρη­ση του πλη­θω­ρι­σμού μετά την παν­δη­μία να κα­τα­λή­ξει να ωθή­σει τους πραγ­μα­τι­κούς μι­σθούς ξανά σε θε­τι­κό πρό­ση­μο όταν με­τριέ­ται όλη η τε­τρα­ε­τία της δια­κυ­βέρ­νη­σης Μπάι­ντεν. Ωστό­σο, αυτά τα στοι­χεία εξη­γούν εν μέρει γιατί ο Μπάι­ντεν δεν κέρ­δι­ζε «ανα­γνώ­ρι­ση» για τις μα­κρο­οι­κο­νο­μι­κές τά­σεις που οι πε­ρισ­σό­τε­ροι οι­κο­νο­μο­λό­γοι και πο­λι­τι­κοί θε­ω­ρούν ότι λει­τουρ­γούν θε­τι­κά για τους εν ενερ­γεία προ­έ­δρους.

Οι άν­θρω­ποι συ­νη­θί­ζουν να έχουν στο μυαλό τους την τιμή των αυγών ή της βεν­ζί­νης όταν σκέ­φτο­νται τον πλη­θω­ρι­σμό. Αλλά εκτός από τις τιμές αυτών των εμπο­ρευ­μά­των, οι οποί­ες όντως κυ­μαί­νο­νται με την «προ­σφο­ρά και ζή­τη­ση», υπάρ­χουν και οι μα­κρο­πρό­θε­σμες αυ­ξή­σεις των τιμών εκεί­νων των εμπο­ρευ­μά­των και υπη­ρε­σιών που είναι απα­ραί­τη­τες για την κα­θη­με­ρι­νή ζωή. Το ενοί­κιο, η στέ­γα­ση, η φρο­ντί­δα των παι­διών, η εκ­παί­δευ­ση και η υγειο­νο­μι­κή πε­ρί­θαλ­ψη βρί­σκο­νται στην κο­ρυ­φή αυτής της λί­στας. Κα­θέ­να από αυτά έχει δει δι­ψή­φια αύ­ξη­ση του πραγ­μα­τι­κού κό­στους τις τε­λευ­ταί­ες δε­κα­ε­τί­ες. Αυτό ση­μαί­νει ότι τα κα­θη­με­ρι­νά «πα­ρα­σκη­νια­κά» έξοδα της ζωής -ει­δι­κά για τα άτομα κάτω των 40 ετών- απο­τε­λούν μια διαρ­κή πηγή άγ­χους και εξου­θε­νω­τι­κού χρέ­ους, ακόμη και για αν­θρώ­πους που έχουν μια αξιο­πρε­πή θέση ερ­γα­σί­ας.

Όπως είπε στον Ντέι­βιντ Ου­μπέρ­τι της Wall Street Journal η Νικόλ Λιού­ις, βοη­θός εκ­παι­δευ­τι­κού που ζει με τον σύ­ζυ­γό της και τα τρία παι­διά τους στο Μί­σι­γκαν: «Βγά­ζου­με τα πε­ρισ­σό­τε­ρα χρή­μα­τα από ποτέ και ταυ­τό­χρο­να νιώ­θου­με πιο φτω­χοί από ποτέ».

Παίρ­νο­ντας ως πα­ρά­δειγ­μα την παι­δι­κή φρο­ντί­δα, η δη­μο­σιο­γρά­φος Άνι Λό­ου­ρι ση­μειώ­νει:

«Η φρο­ντί­δα των παι­διών ηλι­κί­ας μηδέν έως πέντε, είναι ας πούμε ένα κό­στος που πλη­ρώ­νουν οι οι­κο­γέ­νειες για σχε­τι­κά μικρό χρο­νι­κό διά­στη­μα στη ζωή τους. Και όμως είναι ένα απο­λύ­τως, απο­λύ­τως συ­ντρι­πτι­κό κό­στος. Το μέσο κό­στος παι­δι­κής φρο­ντί­δας για ένα χρόνο είναι με­τα­ξύ 18.000 και 24.000 δο­λα­ρί­ων. Και το πρό­βλη­μα δεν είναι μόνο τα ποσά που πλη­ρώ­νουν οι άν­θρω­ποι, είναι και οι άν­θρω­ποι που δεν έχουν να τα πλη­ρώ­σουν. Πολ­λοί άν­θρω­ποι δεν έχουν τέ­τοια οι­κο­νο­μι­κή δυ­να­τό­τη­τα. Και δεν έχου­με αρ­κε­τή κά­λυ­ψη μέσω προ­γραμ­μά­των όπως το Head Start. Το Head Start υπο­χρη­μα­το­δο­τεί­ται σο­βα­ρά. Στο πρό­γραμ­μα εντάσ­σε­ται  ένα στα πέντε παι­διά που πλη­ρεί τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις.

Έτσι, οι άν­θρω­ποι απο­σύ­ρο­νται από την αγορά ερ­γα­σί­ας. Ανα­διορ­γα­νώ­νουν τα ωρά­ρια ερ­γα­σί­ας τους. Ζη­τούν από τα μέλη της οι­κο­γέ­νειας να βοη­θή­σουν. Και το θέμα είναι ότι ενώ βα­σι­κά έχου­με φτά­σει στο πάνω όριο του το τι μπο­ρούν να πλη­ρώ­σουν οι άν­θρω­ποι για παι­δι­κή φρο­ντί­δα, οι ερ­γα­ζό­με­νοι/ες σε αυτήν, από τους χα­μη­λό­τε­ρα αμοι­βό­με­νους στην Αμε­ρι­κή, εξα­κο­λου­θούν να μην βγά­ζουν αξιο­πρε­πές με­ρο­κά­μα­το. Οι πε­ρισ­σό­τε­ροι ερ­γα­ζό­με­νοι/ες στη φρο­ντί­δα των παι­διών εξα­κο­λου­θούν να κερ­δί­ζουν 14 ή 15 δο­λά­ρια την ώρα. Αυτά απλά δεν αρ­κούν».

Σε μια πε­ρί­ο­δο οι­κο­νο­μι­κών πει­ρα­μα­τι­σμών που προ­κά­λε­σε η παν­δη­μία Covid, το Αμε­ρι­κα­νι­κό Σχέ­διο Διά­σω­σης του 2021 της κυ­βέρ­νη­σης Μπάι­ντεν πα­ρεί­χε φο­ρο­λο­γι­κές επι­δο­τή­σεις σε ερ­γα­ζό­με­νες οι­κο­γέ­νειες. Αυτές είχαν έναν εντυ­πω­σια­κό αντί­κτυ­πο, μειώ­νο­ντας στο μισό την παι­δι­κή φτώ­χεια μέσα σε ένα χρόνο. Όμως, σε μια προ­σπά­θεια να απο­κα­τα­στα­θεί η κα­πι­τα­λι­στι­κή «κα­νο­νι­κό­τη­τα» και να μην εμπε­δω­θεί καμιά ιδέα ότι οι ερ­γα­ζό­με­νοι μπο­ρούν να προσ­δο­κούν ότι το κρά­τος μπο­ρεί και να τους φρο­ντί­σει, η κυ­βέρ­νη­ση επέ­τρε­ψε να τερ­μα­τι­στούν αυτές οι φο­ρο­λο­γι­κές εκ­πτώ­σεις στα τέλη του 2021. Το προ­βλέ­ψι­μο απο­τέ­λε­σμα ήταν μια νέα αύ­ξη­ση της παι­δι­κής φτώ­χειας -και σε επί­πε­δα υψη­λό­τε­ρα από αυτά που επι­κρα­τού­σαν πριν από την παν­δη­μία.

Ο Μπάι­ντεν εγκα­τέ­λει­ψε τα σχέ­δια για αυ­ξη­μέ­νες επι­δο­τή­σεις για τη μέ­ρι­μνα των παι­διών, για ένα κα­θο­λι­κό σύ­στη­μα προ­νη­πια­κής φρο­ντί­δας και για αυ­ξή­σεις των μι­σθών των ερ­γα­ζο­μέ­νων στην παι­δι­κή φρο­ντί­δα, καθώς το αρ­χι­κό του οι­κο­νο­μι­κό σχέ­διο «Build Back Better» άλ­λα­ξε μορφή και με­το­νο­μά­στη­κε σε Νόμος για τη Μεί­ω­ση του Πλη­θω­ρι­σμού (Inflation Reduction Act, IRA) το 2022. Ο IRA έλαβε ορι­σμέ­να μέτρα για να αντι­με­τω­πί­σει ορι­σμέ­να κόστη, όπως οι εξω­φρε­νι­κές τιμές που πλή­ρω­ναν οι Αμε­ρι­κα­νοί για συ­ντα­γο­γρα­φού­με­να φάρ­μα­κα. Αλλά ο πυ­ρή­νας του IRA απο­τε­λού­ταν από την πα­ρα­χώ­ρη­ση δι­σε­κα­τομ­μυ­ρί­ων δο­λα­ρί­ων σε επι­δο­τή­σεις και σε φο­ρο­λο­γι­κά κί­νη­τρα στις επι­χει­ρή­σεις, προ­κει­μέ­νου να εν­θαρ­ρυν­θεί μια με­τά­βα­ση σε μια ηλε­κτρο­κί­νη­τη οι­κο­νο­μία που να μπο­ρεί να αντα­γω­νι­στεί πιο άμεσα την Κίνα.

Η ανά­καμ­ψη που ση­μειώ­θη­κε επί Μπάι­ντεν/Χάρις ήταν επί­σης εξαι­ρε­τι­κά άνιση, παρά τα κέρδη στο ερ­γα­σια­κό ει­σό­δη­μα που ανα­φέ­ρα­με πα­ρα­πά­νω.

Σύμ­φω­να με μια μέ­τρη­ση που υπο­λο­γί­ζει το ει­σό­δη­μα, αφού πάρει υπόψη και την κρα­τι­κή βο­ή­θεια και τους φό­ρους, το χα­μη­λό­τε­ρο 50% έχει αυ­ξή­σει το ει­σό­δη­μά του κατά 5% σύμ­φω­να με τo Ιν­στι­τού­το Οι­κο­νο­μι­κής Πο­λι­τι­κής. Αλλά το ανώ­τε­ρο 1% έχει κερ­δί­σει κατά πάνω από 10%. Αυτή είναι η με­γα­λύ­τε­ρη από­δο­ση για την μικρή υπερ-πλού­σια με­ρί­δα του πλη­θυ­σμού από την εποχή της κυ­βέρ­νη­σης Ρί­γκαν. Ακόμη και οι μι­σθοί των ερ­γα­ζο­μέ­νων με τα χα­μη­λό­τε­ρα ει­σο­δή­μα­τα, παρά το γε­γο­νός ότι είναι οι υψη­λό­τε­ροι εδώ και δε­κα­ε­τί­ες, τους το­πο­θε­τούν σε ετή­σιες απο­λα­βές -αν ερ­γά­ζο­νται με πλήρη απα­σχό­λη­ση- κάτω από 30.000 δο­λά­ρια. Η ει­σο­δη­μα­τι­κή ανι­σό­τη­τα στις ΗΠΑ είναι πιο ακραία σή­με­ρα από ό,τι ήταν το 1963.

Είναι σύ­νη­θες να πε­ρι­γρά­φε­ται η πο­λι­τι­κή σκηνή των ΗΠΑ ως «πο­λω­μέ­νη», αλλά είναι επί­σης σαφές ότι οι οι­κο­νο­μι­κές συν­θή­κες για εκα­τομ­μύ­ρια απλούς αν­θρώ­πους  συμ­βάλ­λουν σε αυτήν την πό­λω­ση. Αυτό δεν εξη­γεί μόνο γιατί οι εκλο­γές του Νο­εμ­βρί­ου είναι αμ­φίρ­ρο­πες, παρά την «ισχυ­ρή οι­κο­νο­μία» της κυ­βέρ­νη­σης Μπάι­ντεν-Χά­ρις. Εξη­γεί επί­σης γιατί εκα­τομ­μύ­ρια άν­θρω­ποι αι­σθά­νο­νται ότι οι κύ­ριοι θε­σμοί του κρά­τους και των επι­χει­ρή­σε­ων είναι στη­μέ­νοι ενα­ντί­ον τους, ανε­ξάρ­τη­τα από το ποιο κόμμα είναι στην εξου­σία.

https://rproject.gr/article/oi-ergazomenoi-kai-i-oikonomiki-politiki-ton-mpaintenharis