Ο δημόσιος καυγάς Δένδια-Τσαβούσογλου: Μαγκιές με ξένες πλάτες…\\του Αντώνη Νταβανέλου

Η επίσκεψη Δένδια στην Κωνσταντινούπολη κατέληξε σε έναν έντονο «καυγά» με τον Τσαβούσογλου, μπροστά στις κάμερες, γεγονός που βρίσκεται σε ρήξη με τις διπλωματικές συνήθειες και πρακτικές, τουλάχιστον όταν αυτές αναζητούν πραγματικά λύσεις σε επικίνδυνα προβλήματα.

Νω­ρί­τε­ρα, η τουρ­κι­κή πλευ­ρά είχε κάνει κα­θα­ρή την πρό­θε­σή της για ενί­σχυ­ση των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων. Ο Ερ­ντο­γάν ζή­τη­σε προ­σω­πι­κή συ­νά­ντη­ση, «εκτός προ­γράμ­μα­τος», με τον Έλ­λη­να υπ. Εξω­τε­ρι­κών και ο Δέν­διας απο­δέ­χθη­κε την πρό­σκλη­ση. Κατά την εφη­με­ρί­δα «Το Βήμα», η τουρ­κι­κή πλευ­ρά πρό­τει­νε επι­σή­μως την ανα­βάθ­μι­ση των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων από το επί­πε­δο των «διε­ρευ­νη­τι­κών» στην ανώ­τε­ρη κλί­μα­κα των «συμ­βου­λευ­τι­κών», ζη­τώ­ντας επί­σης να επι­τα­χυν­θεί η συ­νά­ντη­ση Μη­τσο­τά­κη-Ερ­ντο­γάν.

Σε αυτή την από­πει­ρα απά­ντη­σε ο Δέν­διας -κατά το Μα­ξί­μου, μετά από συ­νεν­νό­η­ση με τον Μη­τσο­τά­κη…- επι­λέ­γο­ντας τον on camera καυγά με τον Τσα­βού­σο­γλου.

Ας δούμε πώς εκτί­μη­σε το γε­γο­νός η λε­γό­με­νη «εθνι­κή δη­μο­σιο­γρα­φία», δια­λέ­γο­ντας μια από τις mainstream ιστο­σε­λί­δες της και όχι κά­ποια από τις πο­λε­μο­κά­πη­λες:

«Ο κ. Δέν­διας κα­τα­νό­η­σε ότι η ρη­το­ρι­κή του διε­θνούς δι­καί­ου, των διε­θνών ορ­γα­νι­σμών κλπ είναι μεν ανα­γκαία, αλλά όχι ικανή να μας προ­στα­τεύ­σει. Έτσι μί­λη­σε με όρους εθνι­κού συμ­φέ­ρο­ντος και ισχύ­ος στην Τουρ­κία, μέσα στο σπίτι της, και έδει­ξε δό­ντια αν και χα­μο­γε­λώ­ντας…

Ο σε­βα­σμός και η εθνι­κή επι­βί­ω­ση κερ­δί­ζο­νται από την εθνι­κή ισχύ και τη διά­θε­ση προ­ά­σπι­σης των εθνι­κών συμ­φε­ρό­ντων. Για να σε παίρ­νουν στα σο­βα­ρά, πρέ­πει να δεί­χνεις έτοι­μος να συ­γκρου­στείς… Ο 20ός αιώ­νας τε­λεί­ω­σε, καλώς ήλ­θα­τε στα τέλη του 19ου!».

(«Ο Δέν­διας εξέ­φρα­σε τους Έλ­λη­νες, ο Μη­τσο­τά­κης θα τον ακού­σει;», SLPRESS)

Κατά τον διε­θνή και τον ελ­λη­νι­κό Τύπο, οι μέχρι τώρα αντι­δρά­σεις της Άγκυ­ρας στην πρό­κλη­ση («μέσα στο σπίτι της…») εκτι­μώ­νται ως ψύ­χραι­μες και αφή­νουν ανοι­χτό το γή­πε­δο για συ­νέ­χεια των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων. Όλοι όμως μέ­νουν με το ερώ­τη­μα αν η στάση του Δέν­δια «ανα­κοί­νω­σε» μια νέα στρα­τη­γι­κή της Αθή­νας και αν ναι, ποια είναι αυτή; Έχει ση­μα­σία να ση­μειώ­σου­με ότι για το δεύ­τε­ρο σκέ­λος του ερω­τή­μα­τος ανα­ρω­τιέ­ται και η με­ρί­δα του λε­γό­με­νου σο­βα­ρού ελ­λη­νι­κού Τύπου, που συ­νή­θως είναι ενή­με­ρη για τις κα­θε­στω­τι­κές απα­ντή­σεις, όταν του­λά­χι­στον αυτές υπάρ­χουν.

Για να ανα­ζη­τή­σου­με τις απα­ντή­σεις σε αυτό το διπλό ερώ­τη­μα, οφεί­λου­με να θυ­μη­θού­με τη συ­γκυ­ρία πριν από την επί­σκε­ψη Δέν­δια στην Τουρ­κία. Στις 25 Μάρτη, κατά την επέ­τειο των 200 χρό­νων από την Επα­νά­στα­ση του 1821, επι­σκέ­φτη­καν τα ελ­λη­νι­κά νερά δύο εμ­βλη­μα­τι­κά πλοία: το αμε­ρι­κα­νι­κό πυ­ρη­νι­κό αε­ρο­πλα­νο­φό­ρο Αϊ­ζεν­χά­ου­ερ και το γαλ­λι­κό Σαρλ Ντε Γκολ. Αυτοί οι βρο­ντό­σαυ­ροι, τα σύμ­βο­λα της κα­τα­στρε­πτι­κής ισχύ­ος του δυ­τι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού, δεν με­τα­κι­νού­νται για το θε­α­θή­ναι. Η πα­ρου­σί­ας τους εδώ ήταν σαφές μή­νυ­μα που υπεν­θύ­μι­ζε τις επι­λο­γές των ΗΠΑ και της Γαλ­λί­ας. Οι μεν ΗΠΑ έχουν θέσει επι­σή­μως την Τουρ­κία σε κα­θε­στώς «κυ­ρώ­σε­ων», η δε Γαλ­λία του Μα­κρόν, είναι η χώ­ρα-μέ­λος της ΕΕ που έχει (ανε­πι­σή­μως, αλλά δρα­στι­κά) ανα­λά­βει πρό­σφα­τα στρα­τιω­τι­κή δράση σε βάρος τουρ­κι­κών πλοί­ων στα διε­θνή ύδατα ανοι­χτά της Λι­βύ­ης.

Αυτή η δύ­να­μη, σε συν­δυα­σμό με το ξέ­σπα­σμα της εσω­τε­ρι­κής οι­κο­νο­μι­κο­κοι­νω­νι­κής κρί­σης, υπο­χρέ­ω­σαν το κα­θε­στώς Ερ­ντο­γάν προς την επεί­γου­σα «στρο­φή» προς τις δια­δι­κα­σί­ες του ελ­λη­νο­τουρ­κι­κού «δια­λό­γου» υπό τη διε­θνή (δυ­τι­κή) επο­πτεία.

Αν για τη στάση των ΗΠΑ και της Γαλ­λί­ας δεν απο­μέ­νουν αμ­φι­βο­λί­ες, πολ­λοί επι­μέ­νουν ότι η συλ­λο­γι­κή στάση της ΕΕ κυ­μαί­νε­ται με­τα­ξύ της «ανε­κτι­κό­τη­τας» απέ­να­ντι στον Ερ­ντο­γάν ή και της ανοι­χτής «φι­λο­τουρ­κι­κής» πο­λι­τι­κής.

Λίγο πριν την επί­σκε­ψη Δέν­δια στην Τουρ­κία, δό­θη­κε στη δη­μο­σιό­τη­τα το σχέ­διο συ­μπε­ρα­σμά­των για την Ανα­το­λι­κή Με­σό­γειο της Επι­τρο­πής Μο­νί­μων Αντι­προ­σώ­πων σχε­τι­κά με τις ευ­ρω­τουρ­κι­κές σχέ­σεις. Εκεί υπο­γραμ­μί­ζε­ται:

«…Υπεν­θυ­μί­ζου­με το στρα­τη­γι­κό εν­δια­φέ­ρον της ΕΕ σε ένα στα­θε­ρό και ασφα­λές πε­ρι­βάλ­λον στην ανα­το­λι­κή Με­σό­γειο και στην ανά­πτυ­ξη μιας συ­νερ­γα­σί­ας και αμοι­βαία επω­φε­λούς σχέ­σης με την Τουρ­κία, σαν υπο­ψή­φια χώρα. Χαι­ρε­τί­ζου­με την πρό­σφα­τη απο­κλι­μά­κω­ση στην Ανα­το­λι­κή Με­σό­γειο μέσω της δια­κο­πής των πα­ρά­νο­μων δρα­στη­ριο­τή­των γε­ώ­τρη­σης και σει­σμι­κών ερευ­νών στα χω­ρι­κά ύδατα, την ΑΟΖ και την υφα­λο­κρη­πί­δα της Κύ­πρου και την επα­νά­λη­ψη δι­με­ρών συ­νο­μι­λιών με­τα­ξύ Ελ­λά­δας και Τουρ­κί­ας.

Υπό την προ­ϋ­πό­θε­ση ότι τα τρέ­χο­ντα θε­τι­κά ση­μά­δια από πλευ­ράς Τουρ­κί­ας θα συ­νο­δευ­τούν από πρά­ξεις που θα οδη­γή­σουν σε πι­στο­ποι­η­μέ­νη, διαρ­κή απο­κλι­μά­κω­ση… η ΕΕ είναι έτοι­μη να εξε­τά­σεις τρό­πους να συ­νερ­γα­στεί με την Τουρ­κία, με προ­ο­δευ­τι­κό, τμη­μα­τι­κό και ανα­στρέ­ψι­μο τρόπο…

Επα­να­βε­βαιώ­νου­με την απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα της ΕΕ, σε πε­ρί­πτω­ση ανα­νε­ω­μέ­νων προ­κλή­σε­ων ή μο­νο­με­ρών ενερ­γειών εντός των θα­λασ­σί­ων ζωνών των κρα­τών μελών, να χρη­σι­μο­ποι­ή­σει όλα τα μέσα και τις επι­λο­γές που δια­θέ­τει για να υπε­ρα­σπί­σει τα συμ­φέ­ρο­ντά της και τα συμ­φέ­ρο­ντα των κρα­τών μελών της…».

(με­τά­φρα­ση της «Εφ.Συν.», εμ­φά­σεις δικές μου)

Η θέση αυτή που συ­ναρ­τά άμεσα την όποια εξέ­λι­ξη των ευ­ρω­τουρ­κι­κών σχέ­σε­ων («με τμη­μα­τι­κό και ανα­στρέ­ψι­μο τρόπο») από την προ­ϋ­πό­θε­ση («πι­στο­ποι­η­μέ­νης») απο­χής της Τουρ­κί­ας από κάθε «μο­νο­με­ρή ενέρ­γεια» στις θά­λασ­σες που είναι, ή θε­ω­ρού­νται, «θα­λάσ­σιες ζώνες των κρα­τών-με­λών» στην πε­ριο­χή, είναι μια πολύ ση­μα­ντι­κή πίεση πάνω στον Ερ­ντο­γάν. Ιδιαί­τε­ρα τη στιγ­μή που αυτός ανα­ζη­τά αγω­νιω­δώς ένα θε­τι­κό «νεύμα» των ευ­ρω­παϊ­κών αγο­ρών στην προ­σπά­θεια να δια­σώ­σει τις τουρ­κι­κές τρά­πε­ζες και να στη­ρί­ξει το τουρ­κι­κό νό­μι­σμα.

Ο Δέν­διας πήγε στην Κων­στα­ντι­νού­πο­λη έχο­ντας στη βα­λί­τσα του την υπο­στή­ρι­ξη όλων των δυ­τι­κών με­γά­λων δυ­νά­με­ων. Οι μα­γκιές που πού­λη­σε εκεί είναι στη­ριγ­μέ­νες σε ξένες πλά­τες.

Όμως ακρι­βώς αυτό το στοι­χείο ανα­δει­κνύ­ει το στρα­τη­γι­κό πρό­βλη­μα που ήδη αντι­με­τω­πί­ζει η κυ­βερ­νη­τι­κή πο­λι­τι­κή του Μη­τσο­τά­κη. Γιατί είναι άλλο να γνω­ρί­ζεις ότι οι ΗΠΑ και η ΕΕ υπο­στη­ρί­ζουν τους δι­κούς σου όρους σχε­τι­κά με την επί­λυ­ση μιας ακαν­θώ­δους δια­φο­ράς στα πλαί­σια ενός υπό επο­πτεία «δια­λό­γου» και τε­λεί­ως άλλο να υπο­θέ­τεις ότι οι με­γά­λες δυ­νά­μεις θα απο­δει­χθούν πρό­θυ­μες να εμπλα­κούν μαζί σου στην κα­τα­φυ­γή σε μια αντι­πα­ρά­θε­ση «ισχύ­ος». Η ευ­ρύ­τε­ρη πε­ριο­χή έχει γίνει ένα με­γά­λο ναρ­κο­πέ­διο πα­γκό­σμιας ση­μα­σί­ας, όπου οι πρω­το­βου­λί­ες μο­νο­με­ρούς «ρήξης» δεν είναι κα­θό­λου δε­δο­μέ­νο ότι δια­θέ­τουν την πραγ­μα­τι­κή έγκρι­ση των με­γά­λων δυ­νά­με­ων (ακόμα και όταν μι­λά­με για το «αγα­πη­μέ­νο τους παιδί», το Κρά­τος του Ισ­ρά­ηλ…).

Πίσω από το γε­νι­κευ­μέ­νο «εθνι­κο­ε­νω­τι­κό» χει­ρο­κρό­τη­μα προς τον Δέν­δια, ο έμπει­ρος ανα­γνώ­στης μπο­ρεί να δια­κρί­νει στις σε­λί­δες του κα­θε­στω­τι­κού Τύπου το αγω­νιώ­δες ερώ­τη­μα «Και τώρα τι;», το ερώ­τη­μα σχε­τι­κά με το επό­με­νο βήμα της κυ­βερ­νη­τι­κής πο­λι­τι­κής.

Οι ελ­λη­νο­τουρ­κι­κές δια­πραγ­μα­τεύ­σεις είναι σί­γου­ρο ότι έχουν μπρο­στά πολλά και κρί­σι­μα στά­δια. Σε λίγες ημέ­ρες συ­γκα­λεί­ται, υπό τον ΟΗΕ, η πε­ντα­με­ρής διά­σκε­ψη για την Κύπρο, όπου η ελ­λη­νο­κυ­πρια­κή πλευ­ρά προ­σέρ­χε­ται προ­σπα­θώ­ντας αγω­νιω­δώς να επα­να­φέ­ρει το «πλαί­σιο» του Κραν Μο­ντα­νά, το οποίο η ίδια τότε απέρ­ρι­ψε, για να απο­φύ­γει τη δρο­μο­λό­γη­ση της «λύσης» των δύο κρα­τών.

Οι ελ­λη­νο-ιτα­λι­κές ελ­λη­νο-αι­γυ­πτια­κές και ελ­λη­νο-λι­βυ­κές δια­πραγ­μα­τεύ­σεις για τις θα­λάσ­σιες ζώνες, έχουν κα­τα­γρά­ψει ότι αυτές δεν είναι δυ­να­τόν, ακόμα και τε­χνι­κά, να πε­ριο­ρί­ζο­νται σε «ένα και μόνο θέμα» (οριο­θέ­τη­ση υφα­λο­κρη­πί­δας), όπως επι­διώ­κει η Αθήνα στις ελ­λη­νο­τουρ­κι­κές συ­ζη­τή­σεις. Στην πραγ­μα­τι­κή ζωή, το εν­δια­φέ­ρον των «αγο­ρών» (που όπως υπεν­θύ­μι­σε ο Τζέ­φρι Πάιατ είναι κα­θο­ρι­στι­κός πα­ρά­γο­ντας), αλλά και οι προ­τι­μή­σεις του Ισ­ρα­ήλ και της Αι­γύ­πτου, αλ­λά­ζουν πλέον ση­μα­ντι­κά το αρ­χι­κό σχέ­διο του East Med, τρο­πο­ποιούν τη δια­δρο­μή του σε πιο ρε­α­λι­στι­κές και φτη­νό­τε­ρες εναλ­λα­κτι­κές, υπο­βαθ­μί­ζο­ντας έτσι τη ση­μα­σία της γε­ω­γρα­φι­κής συ­νέ­χειας με­τα­ξύ της ΑΟΖ της Κύ­πρου και της Ελ­λά­δας και εκτο­νώ­νο­ντας τη ση­μα­σία του να κα­το­χυ­ρω­θεί «πάση θυσία» η πλή­ρης επή­ρεια του Κα­στε­λό­ρι­ζου και της Στρογ­γύ­λης στην οριο­θέ­τη­ση της ελ­λη­νι­κής ΑΟΖ.

Όλα αυτά ανοί­γουν μπρο­στά στις ελ­λη­νι­κές κα­θε­στω­τι­κές δυ­νά­μεις κρί­σι­μες και δι­χα­στι­κές στρα­τη­γι­κές επι­λο­γές: Μέχρι πού διά­λο­γος και δια­πραγ­μά­τευ­ση και μέχρι πού πο­λι­τι­κή ισχύ­ος; Απο­δο­χή «επω­φε­λούς συμ­βι­βα­σμού» τώρα, για να κα­το­χυ­ρω­θούν τα κέρδη που κάνει ρε­α­λι­στι­κά η υπο­στή­ρι­ξη των ΗΠΑ και της ΕΕ, ή πο­λι­τι­κή «απορ­ρι­πτι­σμού» που θα τορ­πι­λί­ζει κάθε εκ­δο­χή «λύσης», επι­διώ­κο­ντας βέλ­τι­στο απο­τέ­λε­σμα στο απώ­τε­ρο μέλ­λον; Πο­λι­τι­κή προ­ε­τοι­μα­σί­ας της εσω­τε­ρι­κής κοι­νής γνώ­μης για το εν­δε­χό­με­νο συμ­βι­βα­στι­κής λύσης, ή έμ­φα­ση στην αξιο­ποί­η­ση μιας εθνι­κι­στι­κής γραμ­μής για την κυ­ριαρ­χία στις εσω­τε­ρι­κές πο­λι­τι­κές εξε­λί­ξεις;

Η ση­μα­σία αυτών των ερω­τη­μά­των είναι πίσω από την πρό­σφα­τη δια­μά­χη Ση­μί­τη-Κα­ρα­μαν­λή σχε­τι­κά με το Ελ­σίν­κι, είναι πίσω από την πρό­σφα­τη ενερ­γο­ποί­η­ση του εσω­κομ­μα­τι­κού ρήγ­μα­τος στη ΝΔ με τη δρα­στη­ριό­τη­τα της σα­μα­ρι­κής πτέ­ρυ­γας. Στη βάση αυτών των ανα­πά­ντη­των, ακόμα, ερω­τη­μά­των δεν είναι κα­θό­λου δε­δο­μέ­νο αν η στάση του Δέν­δια στην Κων­στα­ντι­νού­πο­λη ήταν μια σο­βα­ρή πο­λι­τι­κή πρω­το­βου­λία «αλ­λα­γής σε­λί­δας» στην ελ­λη­νι­κή πο­λι­τι­κή, ή ένα πυ­ρο­τέ­χνη­μα δη­μα­γω­γι­κού και συ­γκυ­ρια­κού χα­ρα­κτή­ρα.

Αυτό που είναι όμως δε­δο­μέ­νο είναι το ότι απο­τε­λεί σο­βα­ρό­τα­το πο­λι­τι­κό λάθος η ταύ­τι­ση οποιασ­δή­πο­τε δύ­να­μης της Αρι­στε­ράς με μια εκ­δο­χή αυτού του κα­θε­στω­τι­κού δι­πό­λου, ενά­ντια στην άλλη. Είναι ντρο­πή η στάση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ που χει­ρο­κρό­τη­σε τη μπρα­βού­ρα του Δέν­δια για να ψα­ρέ­ψει στα θολά απέ­να­ντι στο Μη­τσο­τά­κη. Είναι ντρο­πή το ότι εμ­φα­νί­στη­καν αρι­στε­ροί άν­θρω­ποι που συ­νυ­πέ­γρα­ψαν «μα­νι­φέ­στα» για την Κύπρο μαζί με τον ακρο­δε­ξιό από­στρα­το Φρ. Φρα­γκού­λη και τον Σ. Κα­λε­ντε­ρί­δη. Είναι ντρο­πή οι «ανα­λύ­σεις» που πα­ρου­σί­α­σαν τον Κα­ρα­μαν­λή να «αντι­στέ­κε­ται στα ση­μι­τι­κά τανκς», πι­στώ­νο­ντας στον εν εφε­δρεία ηγέτη της Δε­ξιάς αντι­στα­σια­κές ή ακόμα και αντι-ιμπε­ρια­λι­στι­κές δάφ­νες.

Στο κρί­σι­μο θέμα του ελ­λη­νο­τουρ­κι­κού αντα­γω­νι­σμού, η ανε­ξάρ­τη­τη στάση της Αρι­στε­ράς είναι ανα­ντι­κα­τά­στα­τη προ­ϋ­πό­θε­ση της αυ­το­νό­μη­σης των ερ­γα­τι­κών και λαϊ­κών μαζών από τα εθνι­κο­ε­νω­τι­κά δεσμά της κα­θε­στω­τι­κής πο­λι­τι­κής.

://rproject.gr/