ροσφάτως ο προσωπικός φίλος μου και καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης, Axel Honneth, δημοσίευσε το βιβλίο του με τον τίτλο «Der arbeitende Souverän». Σε όλα τα επίπεδα της ευρωπαϊκής πολιτικής κοινωνίας όλοι οι εμπλεκόμενοι στο «σύστημα εργασίας» συζητούν, αναστοχάζονται και επεξεργάζονται προγράμματα με θέμα τη θέση και τον ρόλο του εργαζόμενου στο «σύστημα εργασίας». Δυστυχώς για την ελληνική πολιτική κοινωνία αυτό που επικράτησε τελικά ήταν το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας. Εγινε νόμος του κράτους και οι νεοφιλελεύθερες ιδέες του γίνονται πολιτικο-κοινωνική πραγματικότητα. Το τελικό συμπέρασμα, μετά την ψήφιση αυτού του νομοσχεδίου, είναι να οδηγηθεί η Ελλάδα ως πολιτική κοινωνία στα υπόγεια της σκέψης. Και όχι μόνον. Η Ελλάδα ως «σύστημα εργασίας» αυτοκτονεί.
Θεόδωρος Γεωργίου*
Ο Marx κατά τον δέκατο ένατο αιώνα επεξεργάστηκε την κοινωνική «διαφορά» κεφαλαίου-εργασίας ως τη συγκροτησιακή συνθήκη της ανθρώπινης κοινωνίας. Από την εποχή του Marx μέχρι τις μέρες μας (διανύσαμε ήδη το πρώτο τέταρτο αυτού του εικοστού πρώτου αιώνα), και η «εφεύρεση» του Marx δεν είναι απλώς επίκαιρη. Είναι η ίδια η δομή της ανθρώπινης κοινωνίας. Οι κοινωνικές συγκρούσεις στις μέρες μας δεν είναι οι διαμάχες του δεκάτου ενάτου αλλά είναι διαφοροποιημένες «διενέξεις» που αναφέρονται στη λογική της ανάπτυξης και του τρόπου οργάνωσης του κόσμου της εργασίας.
Κατά τη θεωρητικο-πολιτική άποψή μου, ο εργαζόμενος σήμερα είναι κυρίαρχος στο «σύστημα εργασίας». Και αυτό συμβαίνει για δύο λόγους: ο πρώτος είναι η ανεξάντλητη εργασιακή δύναμή του και ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με την «υπεραξία» που παράγει η εργασιακή δύναμή του. Αυτό που ονομάζουμε «υπεραξία» εδώ και δύο αιώνες ενσωματώνεται στη λογική του κεφαλαίου.
Η «υπεραξία» που παράγει ο εργαζόμενος είναι η βόμβα που θα δημιουργήσει τον νέο πολιτικό κόσμο. Επί της εποχής του κοινωνικού κράτους αυτή η βόμβα τιθασεύτηκε. Τα ιστορικά περιθώρια για μια νέα διαχείριση της «υπεραξίας» έχουν τελειώσει.
Δεν είμαι ούτε απαισιόδοξος, αλλά ούτε και αισιόδοξος για τον τρόπο που ως πολιτική κοινωνία κατανοούμε τι θα πει εργασία. Τι θα πει εργαζόμενος. Ο νόμος για την απασχόληση και το καθεστώς εργασίας που θα εφαρμοστεί θα μας οδηγήσει σε προ-πολιτικές συνθήκες λειτουργίας του πολιτικού. Από την άλλη, στο διεθνές πολιτικό σκηνικό ανοίγονται νέοι ορίζοντες σχετικά με τη διαχείριση της «υπεραξίας» του εργαζόμενου. Η περιώνυμη ανάπτυξη παγκοσμίως αποδείχτηκε τελικά ότι εξαρτάται από την πολιτική (όχι τη διοικητική ή τη γραφειοκρατική) διαχείριση της εργασίας. Από τις πολιτικές περί εργασίας που ισχύουν σε κάθε κοινωνία και σε διεθνές επίπεδο.
Μέχρι τις μέρες μας το κοινωνικό πεδίο της εργασίας ήταν η εμπροσθοφυλακή (η πρωτοπορία) για να βελτιωθεί το πολιτικό σύστημα, να γίνει πιο ανθρώπινο. Ολοι οι αγώνες και οι διεκδικήσεις δύο αιώνων αυτό είχαν ως στόχο τους. Επιτέλους σήμερα ας καταλάβουν οι «ισχυροί του κόσμου(;)», εάν θέλουν και οι ίδιοι να «σωθούν» από τους μηχανισμούς της αυτοκαταστροφής τους, ότι η λύση βρίσκεται στη βιολογική και οικονομική επιβίωση του εργαζόμενου. Και επιτέλους έφτασε η «ιστορική στιγμή» να σκεφτούμε όλοι μας τι κάνουμε με τη μέγιστη ανθρώπινη συνθήκη που ονομάζεται «υπεραξία».
* πολιτικός φιλοσόφος
https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/488767_o-kyriarhos-ston-kosmo-tis-ergasias-einai-o-ergazomenos
Σχόλια (0)