Ευρώπη
Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις των αγροτικών συνδικάτων και των ευρωπαϊκών αγροτικών οργανώσεων, στις 18.12.2025 συγκεντρώθηκαν, στο κέντρο των Βρυξελλών 10.000 διαδηλωτές από όλη την Ευρώπη (και την Ελλάδα), σε ατέλειωτες πομπές τρακτέρ.
Προέβησαν σε έντονη διαμαρτυρία μπροστά στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά τη διάρκεια συνόδου κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου ήταν συγκεντρωμένοι οι ηγέτες των 27 κρατών μελών για να συζητήσουν διάφορα σημαντικά θέματα.
Η διαδήλωση αυτή ήταν μία από τις σημαντικότερες του έτους για τον αγροτικό κόσμο, μετά τις εθνικές κινητοποιήσεις των τελευταίων ημερών κατά της διαχείρισης, στη μεν Ευρώπη της υγειονομικής κρίσης της μεταδοτικής οζώδους δερματοπάθειας (DNC) και κατά των πολιτικών που θεωρούνται δυσμενείς για τον τομέα (Mercosur, κανονισμοί κ.λπ.),στη δε Ελλάδα εκτός από τα αιτήματα που συμπεριλαμβάνουν κατώτερες εγγυημένες τιμές προϊόντων με σκοπό την κάλυψη του κόστους παραγωγής, δίκαιες αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ, αφορολόγητο αγροτικό πετρέλαιο, πλαφόν στο αγροτικό ρεύμα και γενικότερη μείωση κόστους ενέργειας και παραγωγής σε λιπάσματα, φάρμακα και εφόδια, καθώς και κατάργηση ΦΠΑ στα μέσα παραγωγής και στα αναγκαία εφόδια, ήρθαν να προστεθούν και οι επιζήμιες για τον αγροτικό κόσμο συνέπειες του σκανδάλου του ΟΠΕΚΕΠΕ και της διαχείρισης από το κράτος της επιδημίας της ευλογιάς των αιγοπροβάτων.
Αυτά, καθώς και η συσσώρευση των γενικότερων αιτημάτων αλλά και μίας αγροτο-κτηνοτροφικής “καταστροφής” ανά έτος (Ντάνιελ 2023, πανώλη αιγοπροβάτων 2024, ευλογιά αιγοπροβάτων 2025), ήταν που προκάλεσαν την πρωτοφανή έκρηξη κατά τις κινητοποιήσεις του 2025.
Η ευρωπαϊκή κινητοποίηση έλαβε χώρα σε μια συντονισμένη ημέρα διαμαρτυρίας που ξεκίνησε το πρωί γύρω από τον Βόρειο Σιδηροδρομικό Σταθμό των Βρυξελλών και κατέληξε στο κέντρο της συνοικίας των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, ιδίως στην Πλατεία του Λουξεμβούργου και στην οδό Rue de la Loi (οδό που περνά παράλληλα με το κτίριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και οδηγεί κατευθείαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην κυκλική διασταύρωση Robert Schuman), όπου είχαν προγραμματιστεί ομιλίες και συγκεντρώσεις.
Έντονο κλίμα συγκρούσεων μεταξύ διαδηλωτών αγροτών και αστυνομίας με ματ ,χημικά δακρυγόνα και ρίψεις νερού κάλυψαν τις αυξημένες εντάσεις γύρω από τα διάφορα ζητήματα που επηρεάζουν τον τομέα:
Εκτός από :
- τη διαχείριση της μεταδοτικής οζώδους δερματοπάθειας, η οποία προκάλεσε αμφισβητούμενες σφαγές αγελάδων στη Γαλλία και έντονες διαμαρτυρίες των αγροτών, ιδίως στο νοτιοδυτικό τμήμα της χώρας, και τη διαχείριση των ασθενειών των αιγοπροβάτων από το κράτος στην Ελλάδα
και τις
- πολιτικές και εμπορικές εντάσεις γύρω από τις συζητήσεις για τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου ΕΕ-Mercosur, την οποία πολλοί Γάλλοι και Ευρωπαίοι αγρότες θεωρούν δυσμενή για τα συμφέροντά τους και η υπογραφή της οποίας καθυστερεί εδώ και αρκετά χρόνια λόγω της άρνησης της Γαλλίας, την οποία υποστηρίζει εδώ και λίγες ημέρες η Ιταλία,
Διαμαρτύρονταν ακόμα για τις
- κανονιστικές ρυθμίσεις που θεωρούνται υπερβολικά επαχθείς στην καθημερινότητα των αγροτών σε πολλές χώρες της ΕΕ
Οι διαδηλωτές ήθελαν έτσι να στείλουν ένα ισχυρό μήνυμα στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα: να καταγγείλουν την έλλειψη επαρκών εγγυήσεων για την ευρωπαϊκή γεωργική παραγωγή στις μεγάλες εμπορικές διαπραγματεύσεις, να ζητήσουν μια ενισχυμένη Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), προστασία από τον αθέμιτο ξένο ανταγωνισμό, καθώς και ευρύτερη συνεκτίμηση των αιτημάτων τους σχετικά με τους υγειονομικούς και περιβαλλοντικούς κανονισμούς.
Ελλάδα
Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι το κίνημα των αγροτών στην Ελλάδα δεν παραμένει μόνο ενεργό, αλλά αναζωπυρώνεται με πρόσφατες κινητοποιήσεις (τέλη 2025) που αφορούν κυρίως την αμφισβήτηση των επιδοτήσεων, το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, το κόστος παραγωγής και την αποζημίωση από φυσικές καταστροφές, οδηγώντας σε μπλοκαρίσματα δρόμων και διαμαρτυρίες με στόχο την κλιμάκωση των πιέσεων προς την κυβέρνηση για ικανοποίηση των διαχρονικών τους αιτημάτων.
Τόσο λοιπόν στην Ελλάδα όσο και σε πολλές χώρες της Ευρώπης το ταυτόχρονο κίνημα των αγροτών κατά τις τελευταίες δύο χρονιές προκλήθηκε κυρίως από μια σειρά κοινών παραγόντων: το υψηλό κόστος παραγωγής,( αυξανόμενο κόστος για καύσιμα, λιπάσματα και ενέργεια, ενώ οι τιμές πώλησης των προϊόντων τους παραμένουν στάσιμες ή μειώνονται, συμπιέζοντας τα εισοδήματά τους) τον αθέμιτο ανταγωνισμό από εισαγωγές εκτός ΕΕ( Υπάρχει δυσαρέσκεια για τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από χώρες εκτός ΕΕ (όπως το Μαρόκο ή η Τουρκία) που δεν υπόκεινται στους ίδιους αυστηρούς περιβαλλοντικούς και ποιοτικούς κανονισμούς με τους ευρωπαίους παραγωγούς, οδηγώντας σε αθέμιτο ανταγωνισμό και χαμηλότερες τιμές, της πολύπλοκης γραφειοκρατίας και πριμοδότησης της εκτεταμένης και μαζικής -βιομηχανικού τύπου- παραγωγής της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) με κυριαρχία των αγροτοδιατροφικών εμπορικών ομίλων που καταστρέφουν τις οικογενειακές επιχειρήσεις.
Αθέμιτος ανταγωνισμός:
Επισημαίνουμε για παραδείγματα:
Οι εξαγωγές ντομάτας από το Μαρόκο στην Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 52% σε δέκα χρόνια. «Τα αγροτικά προϊόντα από το Μαρόκο ή την Τουρκία ανταγωνίζονται αθέμιτα τα ευρωπαϊκά όταν εισέρχονται στις αγορές της ΕΕ», .
Την ίδια ώρα, οι ντομάτες είναι από τα προϊόντα , όπου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ήδη πτώση της παραγωγής στην ΕΕ κατά 22% μέχρι το 2035.
«Αν ένας Ευρωπαίος αγρότης χρησιμοποιήσει ένα απαγορευμένο φυτοφάρμακο, αντιμετωπίζει 6 μήνες φυλάκιση, πρόστιμο 150.000 ευρώ και 10% του τζίρου του»,
«Οι ίδιες κυρώσεις δεν υπάρχουν όμως για τους εισαγωγείς αγροτικών προϊόντων από τις χώρες του Μαγκρέμπ που χρησιμοποιούν διχλωροπροπένιο, μια καρκινογόνο ουσία που απαγορεύεται εδώ και 15 χρόνια στην Ευρώπη»!
Ο αθέμιτος ανταγωνισμός από χώρες που πωλούν τα προϊόντα τους στην Ευρώπη και δεν χρειάζεται να σέβονται τα ίδια πρότυπα με τους Ευρωπαίους αγρότες, είναι μεταξύ των αιτημάτων -αν όχι το εντονότερο αίτημα- που έχουν ξεσηκώσει τις τελευταίες ημέρες τον αγροτικό κόσμο στη Γηραιά ήπειρο. «Ενώ η Κίνα παράγει και οι Ηνωμένες Πολιτείες καινοτομούν, η Ευρώπη είναι κολλημένη στις… ρυθμίσεις», λένε οι αγρότες.
Ακόμα :
Στον Καναδά, για παράδειγμα, το σιτάρι καλλιεργείται με εκτεταμένη χρήση glysophate, ένα ισχυρό ζιζανιοκτόνο που η Πράσινη Συμφωνία σκοπεύει να απαγορεύσει.
Οι Ιταλοί αγρότες είναι αυτοί που πρωτοστατούν στην καταγγελία των αρνητικών επιπτώσεων των συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών με χώρες όπως το Μαρόκο και η Τυνησία που έχουν ελευθερώσει τις εισαγωγές πορτοκαλιών και ελαιολάδου, προκαλώντας μεγάλες δυσκολίες στην παραγωγή της Νότιας Ιταλίας και ιδίως της Σικελίας.
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν, που η ισπανική βιομηχανία αγροτοδιατροφής μεταφέρεται στο …Μαρόκο για να είναι πιο ανταγωνιστική και να μπορεί να εξάγει στην Ευρώπη. Η απότομη αύξηση του κόστους έχει μεγενθύνει κατά 35% σε μόλις τρία χρόνια, τον αριθμό των εταιρειών του κλάδου που άνοιξαν υποκαταστήματα στη χώρα της Βόρειας Αφρικής. Τώρα υπάρχουν συνολικά 50 ισπανικές εταιρείες αγροδιατροφής στο… Μαρόκο.
Τα ουκρανικά προϊόντα
Ο αθέμιτος ανταγωνισμός ισχύει και για τα ουκρανικά αγροτικά προιόντα. Το Κίεβο κατηγορείται ότι φέρει μέρος της ευθύνης για την κρίση που πλήττει τους Ευρωπαίους αγρότες. Αυτές οι επιθέσεις βασίζονται στην απόφαση που έλαβαν οι Βρυξέλλες τον Μάιο του 2022 να αναστείλουν τους τελωνειακούς δασμούς στις ουκρανικές εισαγωγές στις 27 χώρες της ΕΕ.
Αυτή η εξαίρεση παρατάθηκε μέχρι τον Ιούνιο του 2024. « Δεν παίζουμε με τους ίδιους κανόνες. Η ουκρανική γεωργία αντιπροσωπεύει το ένα τέταρτο της ευρωπαϊκής γεωργίας, κυρίως σε πουλερικά και σιτηρά, με περιβαλλοντικά πρότυπα και πρότυπα παραγωγής πολύ κάτω από τις ευρωπαϊκές πρακτικές» , λένε δικαίως οι εκπρόσωποι των αγροτών.
Σε κοινή τους δήλωση, έξι ευρωπαϊκοί γεωργικοί οργανισμοί ζήτησαν τον περιορισμό των εισαγωγών ουκρανικών προϊόντων στην ΕΕ. «Η επιβίωση των αγροτών και των κτηνοτρόφων κινδυνεύει», αναφέρουν.
Οι εισαγωγές ουκρανικών πουλερικών διπλασιάστηκαν τους πρώτους έξι μήνες του 2023. Το ίδιο ισχύει και για τις εισαγωγές μελιού, ντομάτας ή ζάχαρης. Το ποσοστό των εισαγωγών γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία στην Ευρώπη εκτινάχθηκε κατά 25%- από 12 δισεκατομμύρια ευρώ σε περισσότερα από 15 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα με την εταιρεία Asterès, η αύξηση του όγκου των εισαγωγών αυτών έφτασε το 176% μεταξύ των πρώτων έντεκα μηνών του 2021 και των πρώτων έντεκα μηνών του 2023.
Πριν από τον πόλεμο, η Ουκρανία είχε 42,7 εκατομμύρια εκτάρια και παρήγαγε περισσότερους από 80 εκατομμύρια τόνους σιτηρών. Τώρα, αυτές οι εξαγωγές έχουν γίνει ζωτικής σημασίας για τη χρηματοδότηση μιας πολεμικής προσπάθειας που θα μπορούσε να διαρκέσει αρκετά χρόνια και της οποίας κανείς δεν γνωρίζει το αποτέλεσμα.
Τα προϊόντα της Νότιας Αμερικής
Το φάντασμα που στοιχειώνει τις ευρωπαϊκές διαδηλώσεις φέρει επίσης το όνομα Mercosur. Μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών που η ΕΕ διαπραγματεύεται με τη Βραζιλία, την Αργεντινή, την Ουρουγουάη και την Παραγουάη για τουλάχιστον 20 χρόνια, αλλά τώρα έχει εισέλθει σε μια αποφασιστική φάση διαπραγματεύσεων. Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι φοβούνται ότι δεν θα μπορέσουν ακόμα να αντέξουν τον ανταγωνισμό από το κρέας και τα γεωργικά προϊόντα της Νότιας Αμερικής, τα οποία έχουν χαμηλότερες τιμές, χάρη στα χαμηλότερα πρότυπα και τις τεράστιες οικονομίες κλίμακας, σε σχέση με την Ευρώπη. Η κριτική επικεντρώνεται στις ποσότητες προϊόντων που σχεδιάζει να εισάγει η ΕΕ κάθε χρόνο από τη Νότια Αμερική: 100.000 τόνοι βοδινό κρέας, 25.000 χοιρινό, καθώς και 180.000 πουλερικών και ζάχαρης.
Σύμφωνα με μελέτη των Πρασίνων, εάν τεθεί σε ισχύ η συνθήκη, το μερίδιο του βοείου κρέατος της Νότιας Αμερικής που εισάγεται στην ΕΕ θα αυξηθεί κατά 26% από τώρα έως το 2030 που συνιστά απειλή για την ευρωπαϊκή κτηνοτροφία. Τέλος, περίπου το 83% των αγροτικών προϊόντων των τεσσάρων χωρών της Νότιας Αμερικής θα επωφεληθεί από μειώσεις ή από την πλήρη κατάργηση των δασμών που εφαρμόζονται στις εξαγωγές προς την Ευρώπη.
Πράσινες μεταρρυθμίσεις
Οι διαδηλώσεις τόσο στην Ευρώπη γενικά όσο και στην Ελλάδα στοχεύουν τις πράσινες μεταρρυθμίσεις των Βρυξελλών, οι οποίες έχουν επηρεάσει κατά πολύ την κοινή αγροτική πολιτική. Η ΚΑΠ χρησιμοποιεί σήμερα το 33% του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού για τη στήριξη της ηπειρωτικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, με περισσότερα από 386 δισεκατομμύρια ευρώ να διατίθενται για την πενταετία 2023-2027.
Με την Πράσινη Συμφωνία που ανακοινώθηκε τον Φεβρουάριο του 2023 – ένα φιλόδοξο σχέδιο που στοχεύει σε μηδενικές εκπομπές έως τα μέσα του αιώνα από την ευρωπαϊκή βιομηχανία και τη γεωργία, η ΚΑΠ έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές. Δραστικό περιορισμό σε πολλά φυτοφάρμακα, υποχρέωση αγρανάπαυσης τουλάχιστον στο 4% της καλλιεργήσιμης για την προστασία του εδάφους, μείωση της χρήσης λιπασμάτων κατά τουλάχιστον 20% και των επιδοτήσεων για το αγροτικό ντίζελ.
Οι νέοι κανόνες, οι οποίοι εμπίπτουν στο κεφάλαιο της Πράσινης Συμφωνίας που ονομάζεται “Farm to Fork”, επικρίνονται επίσης από τους αγρότες για την αύξηση της γραφειοκρατίας που απαιτείται για τη συμμόρφωση με τα νέα μέτρα.
Ορισμένες συγκεκριμένες οδηγίες προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις. Ένα παράδειγμα προέρχεται από την Ολλανδία, όπου η αντίθεση στην ευρωπαϊκή οδηγία που στοχεύει στη δραστική μείωση των εκπομπών αζώτου που προκαλούνται από την εντατική καλλιέργεια έχει θέσει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα 3.000 εγκαταστάσεων στη χώρα. Η αποζημίωση με 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ που παρείχε η κυβέρνηση της Χάγης δεν μείωσε την οργή.
Η δυσαρέσκεια προκάλεσε τη γέννηση του Κόμματος των Αγροτών, που είναι μεταξύ των συμμάχων του ακροδεξιού νικητή των τελευταίων εκλογών Γκέερτ Βίλντερς.
Γραφειοκρατία- Εμπορικές συμφωνίες:: Η μεγάλη διοικητική επιβάρυνση και η πολύπλοκη διαδικασία υποβολής αιτήσεων για επιδοτήσεις και συμμόρφωση με τους κανονισμούς αποτελούν σημαντικό πρόβλημα.
Ακόμα
Οι προωθούμενες συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου, όπως η προαναφερόμενη ΕΕ-Mercosur, προκάλεσαν φόβους για περαιτέρω αύξηση των εισαγωγών φθηνών προϊόντων και πλήγμα στην ευρωπαϊκή γεωργία.
Μέτρα στήριξης -κυβερνητικές παραχωρήσεις
Οι κυβερνήσεις αρκετών ευρωπαϊκών χωρών, καθώς και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, ανταποκρινόμενα στις μαζικές κινητοποιήσεις των αγροτών, προχώρησαν σε μέτρα στήριξης το 2024 και το 2025,
Ετσι στις:
Ελλάδα:
Μόνιμα Μέτρα 2025: Η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε δέσμη 15 μόνιμων μέτρων, με τις συνολικές καταβολές προς τους αγρότες να αναμένεται να ανέλθουν σε 3,8 δισ. ευρώ έως το τέλος του 2025, παρόλη τη σχετική δυσπιστία των αγροτικών οργανώσεων.
Αποζημιώσεις & Ενισχύσεις: Περιλαμβάνονται ενισχύσεις για ζωοτροφές (25 εκατ. ευρώ), πλήρης αποζημίωση για θανατώσεις ζώων λόγω νόσων (έως 250€ ανά ζώο) και πάγωμα πληρωμών σε ΔΕΚΟ για πληγείσες περιοχές.
Φορολογία: Επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στο αγροτικό πετρέλαιο ως μόνιμο μέτρο.
Γαλλία:
Η γαλλική κυβέρνηση ηγήθηκε της αντίθεσης στη συμφωνία ΕΕ-Mercosur, ζητώντας την αναβολή της για το 2026, προκειμένου να προστατευθούν οι εγχώριοι παραγωγοί από τον αθέμιτο ανταγωνισμό.
Παρείχε πρόσθετες οικονομικές ενισχύσεις και δεσμεύτηκε για μείωση της γραφειοκρατίας και των περιβαλλοντικών ελέγχων.
Γερμανία:
Αν και αρχικά υπήρξαν περικοπές στις επιδοτήσεις καυσίμων (που πυροδότησαν τις διαμαρτυρίες), η κυβέρνηση προχώρησε σε σταδιακή εφαρμογή τους και πρόσθετα μέτρα ελάφρυνσης για να κατευνάσει τις αντιδράσεις.
Ιταλία & Ισπανία:
Η Ιταλία ευθυγραμμίστηκε με τη Γαλλία στο «πάγωμα» της συμφωνίας Mercosur. Και οι δύο χώρες ενίσχυσαν τα εθνικά προγράμματα στήριξης για την αντιμετώπιση του αυξημένου κόστους παραγωγής και της κλιματικής αλλαγής.
Οι κυβερνήσεις αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν κάτω από την
- Πίεση από τις κινητοποιήσεις: Τα μπλόκα σε εθνικές οδούς και η «απόβαση» με τρακτέρ στις Βρυξέλλες τον Δεκέμβριο του 2025 δημιούργησαν σοβαρά προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα.
- Κόστος Παραγωγής: Μετά τις κυρώσεις προς τη Ρωσία, η κατακόρυφη αύξηση στις τιμές ενέργειας, λιπασμάτων και εφοδίων κατέστησε πολλές εκμεταλλεύσεις μη βιώσιμες.
- Περιβαλλοντικοί Περιορισμοί: Η ανάγκη χαλάρωσης των αυστηρών κανόνων της «Πράσινης Συμφωνίας» (π.χ. αγρανάπαυση) για τη διασφάλιση της παραγωγικότητας.
- Αθέμιτος Ανταγωνισμός: Η ανάγκη προστασίας των Ευρωπαίων αγροτών από φθηνές εισαγωγές χωρών που δεν ακολουθούν τα πρότυπα της ΕΕ (Ουκρανία, Μαρόκο, Τουρκία,χώρες Mercosur).
Αγροτικό κόστος
«Οι Βρυξέλλες έχουν επιτεθεί σε αγρότες και κτηνοτρόφους και η ύπαιθρος τρέμει με κάθε νέο μέτρο που εφαρμόζεται», λένε οι εκπρόσωποι των αγροτών. « Η επιβίωση των αγροτικών παραγωγών και των κτηνοτρόφων αμφισβητείται όλο και περισσότερο και η ανησυχία και η αδυναμία που νιώθουμε μπροστά στη νέα χρονιά είναι μέγιστη». . Σύμφωνα με την τελευταία Ετήσια Έκθεση Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων, το 2022 το μέσο αγροτικό κόστος στην ΕΕ σημείωσε διαχρονική αύξηση 32% . Τις μεγαλύτερες αυξήσεις παρουσίασαν τα λιπάσματα (74,3%), τα καύσιμα (68%) και η ηλεκτρική ενέργεια (53,8%).Σημειώνεται ότι οι ασθένειες που πλήττουν τα κοπάδια τόσο στην Ελλάδα όσο και τα βοοειδή στη Γαλλια, δεν αντιμετωπίζονται με εμβολιασμούς και με ενδελεχή φροντίδα και παρακολούθηση αλλά με σφαγή όχι μόνο των ασθενών ζώων αλλά ολόκληρων των κοπαδιών οδηγώντας τους παραγωγούς σε απελπισία
Ανεπαρκείς εξαγγελίες
Την ίδια ώρα η ύπαιθρος διανύει μια ταραγμένη περίοδο γεμάτη δυσκολίες. Η ξηρασία των θερινών μηνών επηρέασε μεγάλο μέρος της αγροτικής παραγωγής, η οποία, μαζί με τον πολλαπλασιασμό άλλων ακραίων μετεωρολογικών φαινομένων, προκάλεσε μείωση της παραγωγής σε βασικά προϊόντα, όπως το ελαιόλαδο.
Στο ζοφερό αυτό ευρωπαϊκό πλαίσιο για τους αγρότες, τα έξι μέτρα στήριξης των Ελλήνων αγροτών, μπορεί να ανακουφίζουν προσωρινά αλλά φυσικά και δεν λύνουν μακροπρόθεσμα το πρόβλημα.
Ένα άλλο ζήτημα είναι τα διάφορα σκάνδαλα υπεξαιρέσεων από κυβερνητικούς και διοικητικούς παράγοντες ιδιαίτερα στην Ελλάδα (ΟΠΕΚΕΠΕ, κλπ.).
Ετσι είναι σαφές ότι το αγροτικό ζήτημα δεν μπορεί να λυθεί αυτόματα, ούτε οι αγρότες να περάσουν σε «κοινωνικό αυτοματισμό» ούτε στην Ελλάδα αλλά ούτε και στην ευρύτερη Ε.Ε. Μόνο οι αγώνες των ευρωπαίων και ελλήνων αγροτών και η αυμπαράσταση στους αγώνες αυτούς από σύσσωμους τους ευρωπαϊκούς λαούς μπορούν να δώσουν απτά αποτελέσματα.
Σχόλια (0)