Ποιος είδε την ανάπτυξη;

Κάθε μήνας που περνάει, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των πολιτών προς την εφορία αυξάνονται κατά 1 δισ. ευρώ τουλάχιστον.

Μόνο τον Σεπτέμβριο ο αριθμός των οφειλετών της εφορίας αυξήθηκε κατά… 300.000 άτομα, σε έναν μήνα που το οικονομικό επιτελείο πανηγύριζε για την επίτευξη των εισπρακτικών στόχων, και μάλιστα με το παραπάνω.

 Οι τράπεζες αυξάνουν τον βαθμό πίεσης προς τους δανειολήπτες για να ρυθμίσουν τα «κόκκινα» δάνειά τους.

 Η εφορία ενεργοποιεί τα αναγκαστικά μέτρα που προβλέπει ο νόμος σε ολοένα και περισσότερους.

 Ο αριθμός των εργαζομένων που παραμένουν απλήρωτοι αυξάνεται.

 Προσλήψεις γίνονται, αλλά σε ποσοστό άνω του 60% αφορούν θέσεις μερικής απασχόλησης με αμοιβές της τάξεως των 300-400 ευρώ μεικτά.

 Στο λιανεμπόριο ο Αύγουστος έκλεισε με μικρότερες πωλήσεις από τον αντίστοιχο περυσινό μήνα, γεγονός μη αναμενόμενο, αν αναλογιστεί κάποιος ότι ο περυσινός Αύγουστος σκιάστηκε από τη νωπή τότε επιβολή των capital controls.

 Τα έσοδα από τον τουρισμό κινήθηκαν πτωτικά, παρά την αύξηση στον αριθμό των τουριστών, ενώ και οι εξαγωγές υποχωρούν.

Συμπέρασμα; Αν ήρθε η ανάπτυξη, προς το παρόν δεν έχει γίνει αντιληπτή παρά από ελάχιστους.

Στις 14 Νοεμβρίου η Ελληνική Στατιστική Αρχή θα δώσει στη δημοσιότητα την πρώτη εκτίμηση για την πορεία του ΑΕΠ κατά το τρίτο τρίμηνο του έτους. Οι αριθμοί, ακόμη μια φορά, αποκτούν και πολιτική σημασία, καθώς η κυβέρνηση έχει ποντάρει πολλά στο αφήγημα της επιστροφής στην ανάπτυξη από το δεύτερο εξάμηνο του 2016.

Το τι θα δείξουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ είναι αβέβαιο, καθώς, στα επίπεδα στα οποία έχει πέσει το ΑΕΠ (176 δισ. ευρώ ετησίως από τα 240 και πλέον δισ. ευρώ που ήταν προ κρίσης), αρκεί μια μεταβολή της τάξεως μόνο του 1-1,5 δισ. ευρώ για να περιορίσει την ύφεση του πρώτου εξαμήνου και να οδηγήσει στο κλείσιμο της χρονιάς στα προβλεπόμενα επίπεδα (σ.σ.: αρνητικό αποτέλεσμα προβλέπεται για το σύνολο του 2016, αλλά όχι μεγαλύτερο από 0,2-0,3% του ΑΕΠ όταν το πρώτο εξάμηνο έκλεισε με ύφεση της τάξεως της μιας ποσοστιαίας μονάδας).

Ποια θα μπορούσε να είναι αυτή η μεταβολή; Μια ενίσχυση των δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, που έχει μείνει πίσω στο εννεάμηνο, ή η ολοκλήρωση μιας άμεσης επένδυσης τύπου «περιφερειακά αεροδρόμια».

Όπως και να ’χει, αυτό που απασχολεί αυτή τη στιγμή την αγορά δεν είναι το πού θα κλείσει το φετινό ΑΕΠ, ούτε το αν θα επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι. Ακόμη και η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης – η οποία προφανώς επηρεάζει την πορεία της οικονομίας – φαίνεται να μην αγγίζει πλέον τόσο πολύ την κοινή γνώμη, η οποία άλλωστε είναι συνηθισμένη στις… αξιολογήσεις και στις επισκέψεις των επικεφαλής του κουαρτέτου στην Αθήνα.

Εκεί όπου εστιάζεται η προσοχή και εκεί όπου προς το παρόν η κυβέρνηση φαίνεται να χάνει κατά κράτος είναι η… μάχη της καθημερινότητας. Χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις είδαν τον Αύγουστο τα έσοδά τους να μειώνονται σε σχέση με πέρυσι, ενώ οι εκτιμήσεις – οι οποίες δεν έχουν ακόμη αποτυπωθεί στις επίσημες στατιστικές – μιλούν για μεγάλη συρρίκνωση εσόδων και τον Σεπτέμβριο, τουλάχιστον για τον χώρο του λιανεμπορίου.

Μπορεί λοιπόν σε πολιτικό επίπεδο η ατζέντα να έχει γεμίσει από το αν και με ποιον τρόπο θα συγκροτηθεί το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, πόσες τηλεοπτικές άδειες θα δοθούν και σε ποιους, μπορεί το οικονομικό επιτελείο να έχει επικεντρωθεί σύσσωμο στην ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης προκειμένου να ανοίξει στη συνέχεια η συζήτηση και για τη διευθέτηση του χρέους, ωστόσο η κοινωνία βρίσκεται αντιμέτωπη με τα προβλήματα της καθημερινότητας.

 Αυτή την περίοδο στις πλάτες των πολιτών πέφτουν η μία μετά την άλλη οι φορολογικές υποχρεώσεις.

 Οι συνταξιούχοι υπέστησαν την περικοπή των επικουρικών τους συντάξεων και από σήμερα ξεκινούν να καταβάλλουν και τα αναδρομικά.

 Η διαδρομή για την αποπληρωμή του φετινού ΕΝΦΙΑ είναι ακόμη μεγάλη, καθώς προς το παρόν έχουν καταβληθεί μόλις δύο από τις πέντε δόσεις.

 Τέλος Νοεμβρίου έρχεται η τρίτη και τελευταία δόση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, η οποία θα υποχρεώσει τρία εκατομμύρια φορολογούμενους να καταβάλουν ακόμη 1 δισ. ευρώ, ενώ η χρονιά θα κλείσει με επιπλέον 1 δισ. ευρώ για τα τέλη κυκλοφορίας.

 Μέσα σε αυτό το σκηνικό έρχονται να προστεθούν οι πιέσεις για τη ρύθμιση των οφειλών στην εφορία και τις τράπεζες, αλλά και η γενικευμένη πλέον στάση πληρωμών σε πολλούς κλάδους της οικονομίας.

 Σε ολόκληρους τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας οι καθυστερήσεις στις καταβολές της μισθοδοσίας έχουν γίνει καθεστώς, ενώ μεταξύ των επιχειρήσεων υπάρχουν συσσωρευμένες υποχρεώσεις δισεκατομμυρίων.

Αυτή η πραγματικότητα την οποία βιώνουν εκατομμύρια πολίτες έχει αρχίσει να αποτυπώνεται και στα νούμερα:

1 Τα τουριστικά έσοδα της χώρας εμφάνισαν τον Αύγουστο μεγάλη πτώση, καθώς υποχώρησαν κατά 9,2% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2015. Σε επίπεδο οκταμήνου οι απώλειες για την εθνική οικονομία ξεπερνούν πλέον τα 750 εκατ. ευρώ.

Η ποσοστιαία πτώση τον φετινό Αύγουστο αποτελεί αρνητικό ρεκόρ για τη δεκαετία που διανύουμε, καθώς με εξαίρεση το 2010, οπότε σημειώθηκε πτώση 5,5%, όλα τα προηγούμενα χρόνια τον μήνα αιχμής της ταξιδιωτικής κίνησης τα τουριστικά έσοδα κινούνταν με θετικό πρόσημο σε ετήσια βάση. Πτωτικά κινήθηκαν, με εξαίρεση τον Μάρτιο, όλους τους μήνες τα τουριστικά έσοδα κατά τη φετινή σεζόν.

Τα δύο υψηλότερα ποσοστά πτώσης σημειώθηκαν τον Μάιο και τον Αύγουστο. Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις για το οκτάμηνο μειώθηκαν κατά 7,1% σε σχέση με το ίδιο διάστημα πέρυσι και διαμορφώθηκαν στα 9,85 δισ. ευρώ. Το μέγεθος της πτώσης συνιστά αρνητικό ρεκόρ για το διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου. Σε ό,τι αφορά τον Αύγουστο, η πτώση σε ποσοστό 9,2% περιόρισε τις εισπράξεις στα 3,16 δισ. ευρώ.

2 Ο δείκτης κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο παρουσίασε τον Αύγουστο κάμψη και σε όγκο και σε αξία, τόσο συγκριτικά με τον αντίστοιχο περυσινό μήνα όσο και συγκριτικά με τον Ιούλιο. Η κάμψη έρχεται να μετριάσει τη σημαντική αύξηση που κατέγραψε η ΕΛΣΤΑΤ κατά τον Ιούλιο και πλέον μένει να φανεί κατά πόσο θα επηρεαστεί το ΑΕΠ του τρίτου τριμήνου.

Από τα αναλυτικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει ότι ο γενικός δείκτης κύκλου εργασιών έχει επιστρέψει σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά του Αυγούστου του 2015.

Ο γενικός δείκτης κύκλου εργασιών, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Αυγούστου 2015, σημείωσε μείωση κατά 3,1% και σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Ιουλίου 2016 σημείωσε μείωση κατά 1,8%.

Η πτώση συγκριτικά με τον περασμένο Αύγουστο οφείλεται κατ’ αρχάς στον δείκτη των καυσίμων και των λιπαντικών αυτοκινήτου, ο οποίος υποχώρησε κατά 11,2%. Ο δείκτης τροφίμων, ποτών και καπνού υποχώρησε κατά 4%, ενώ μείωση 2,1% αποτυπώθηκε τόσο στον δείκτη φαρμακευτικών και καλλυντικών αλλά και στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων. Ο μοναδικός επιμέρους δείκτης που έκλεισε με άνοδο ήταν αυτός των βιβλίων, των χαρτικών και των ειδών δώρου.