Το νέο τοπίο της κεντροαριστεράς

Μετά από δύο εσωκοµµατικές εκλογές, δύο συνέδρια και τόνους µελάνι για το µέλλον της «προοδευτικής» αντιπολίτευσης, τα κόµµατα της κεντροαριστεράς αδυνατούν να αποτελέσουν πειστική εναλλακτική απέναντι στην κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Σπύρος Αντωνίου

ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ

Έπει­τα από 14 µήνες σκλη­ρών συ­γκρού­σε­ων και πρω­το­φα­νών κα­τα­στά­σε­ων, το ριά­λι­τι του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ολο­κλη­ρώ­θη­κε µε την εκλο­γή του Σ. Φά­µελ­λου στην ηγε­σία (µετά και τη συ­νεν­νό­η­ση µε τον Π. Πο­λά­κη, να µην υπάρ­ξει δεύ­τε­ρος γύρος) και την επι­στρο­φή στην «κα­νο­νι­κό­τη­τα». Η επα­νε­µφά­νι­ση Τσί­πρα στην κάλπη και η συ­νά­ντη­ση µε το νέο πρό­ε­δρο θέλει να δώσει την ει­κό­να της συ­νέ­χειας στην Κου­µουν­δού­ρου. Πα­ρό­λα αυτά, η εξέ­λι­ξη αυτή µοιά­ζει δύ­σκο­λο να φέρει και την δη­µο­κο­πι­κή ανά­κα­µψη του κό­µµα­τος, που πλέον κι­νεί­ται στις σχε­τι­κές µε­τρή­σεις, µε­τα­ξύ 5-8%.

Πέρα από τη δεύ­τε­ρη διά­σπα­ση µέσα σε ένα χρόνο, η από­πει­ρα δια­κο­πής των φυ­γό­κε­ντρων τά­σε­ων προς το κόµµα Κασ­σε­λά­κη, δεν είχε και µε­γά­λη επι­τυ­χία. Ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΠΣ µετρά πια 27 βου­λευ­τές/τριες και έχει χάσει τη θέση της αξιω­µα­τι­κής αντι­πο­λί­τευ­σης, καθώς το ΠΑΣΟΚ αρι­θµεί 31 βου­λευ­τές/τριες. Ο πα­ρα­δο­σια­κός µε­τα­πο­λι­τευ­τι­κός δι­κο­µµα­τι­σµός, αργά αλλά στα­θε­ρά, ανα­βιώ­νει. Το κα­θη­µε­ρι­νό παι­χνί­δι της µι­ντια­κής επι­και­ρό­τη­τας παί­ζε­ται πια ανά­µε­σα στο ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ και ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ είναι πλέον ένα µικρό κόµµα. Το ΠΑΣΟΚ είναι και δη­µο­σκο­πι­κά ενι­σχυ­µέ­νο, όµως και πάλι υπο­λεί­πε­ται του να απο­τε­λέ­σει τον βα­σι­κό αντι­πο­λι­τευ­τι­κό πόλο.

Ο Φά­µελ­λος θα χρεια­στεί να ενώ­σει µια ετε­ρό­κλη­τη πλειο­ψη­φία των τε­λευ­ταί­ων µηνών, που εκ­δί­ω­ξε µε διά­φο­ρες αντι­δη­µο­κρα­τι­κές µε­θο­δεύ­σεις τον πρώην πρό­ε­δρο και έκανε λόγο για «σχέ­δια της δια­πλο­κής στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, που θέ­λουν τη ρευ­στο­ποί­η­ση του κό­µµα­τος». Μόνο που τα ίδια πρό­σω­πα που κα­τήγ­γει­λαν σχέ­διο διά­λυ­σης του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, είχαν στη­ρί­ξει ολό­ψυ­χα την εκλο­γή Κασ­σε­λά­κη το 2023. Η µετά Τσί­πρα εποχή αφή­νει τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ µε βαριά «τραύ­µα­τα» σε επί­πε­δο αξιο­πι­στί­ας, ορ­γα­νω­τι­κής δύ­να­µης και εκλο­γι­κής επιρ­ρο­ής. Αλλά και οι­κο­νο­µι­κά, µε τους ερ­γα­ζό­µε­νους στο κόµµα και τα κο­µµα­τι­κά ΜΜΕ να πα­ρα­µέ­νουν απλή­ρω­τοι.

Σε επί­πε­δο πο­λι­τι­κής φυ­σιο­γνω­µί­ας, η κε­ντρο­α­ρι­στε­ρή γρα­µµή Φά­µελ­λου µε τον ήπιο τόνο και την φι­λι­κό­τη­τα στην αντί­λη­ψη των «ευ­ρύ­τε­ρων συ­ναι­νέ­σε­ων», δεν αφή­νει ελ­πί­δες για κά­ποια αρι­στε­ρή στρο­φή. Η επά­νο­δος σε τρο­χιά κυ­βερ­νη­σι­µό­τη­τας, υπάρ­χει σαν προ­ο­πτι­κή µόνο σε πε­ρί­πτω­ση εκλο­γι­κής συ­µµα­χί­ας ή κυ­βερ­νη­τι­κής συ­νερ­γα­σί­ας µε το ΠΑΣΟΚ. Αν το τε­λευ­ταίο δεν προ­κρί­νει µια κυ­βέρ­νη­ση µε­γά­λου συ­να­σπι­σµού µε τη ΝΔ, πα­ρό­λο που σή­µε­ρα κάτι τέ­τοιο συ­γκε­ντρώ­νει µι­κρές πι­θα­νό­τη­τες.

Κόµµα Κασ­σε­λά­κη

Κί­νη­µα Δη­µο­κρα­τί­ας, ονο­µά­στη­κε τε­λι­κά το κόµµα του Stefanos, ο οποί­ος άρ­χι­σε τις πε­ριο­δεί­ες του από τον Γορ­γο­πό­τα­µο, για να συ­µβο­λί­σει την πίστη του στην «εθνι­κή ενό­τη­τα». Το άγχος του, πα­ρα­µέ­νει αν θα κα­τα­φέ­ρει να µα­ζέ­ψει τους 10 βου­λευ­τές που χρειά­ζο­νται για τη σύ­στα­ση κοι­νο­βου­λευ­τι­κής οµά­δας. Και όπως πάει το πρά­γµα, µέχρι ώρας του­λά­χι­στον, τα νού­µε­ρα δεν βγαί­νουν. Αν και η δε­ξα­µε­νή των ανε­ξάρ­τη­των, όλο και µε­γα­λώ­νει.

Ο Κασ­σε­λά­κης προ­χώ­ρη­σε στον νέο πο­λι­τι­κό σχη­µα­τι­σµό, όπως αρµό­ζει σε σχήµα της µε­τα­πο­λι­τι­κής. Στην πράξη χωρίς δοµή (η επαφή θα είναι κατά βάση δια­δι­κτυα­κή), µε µέλη οπα­δούς που υµνούν την αρ­χη­γι­κή προ­σω­πι­κό­τη­τα και κυ­ρί­ως χωρίς σαφές πο­λι­τι­κό στί­γµα. Το κόµµα θα απευ­θύ­νε­ται και στους κε­ντρο­δε­ξιούς, αλλά θα είναι κε­ντρο­α­ρι­στε­ρό, όπως υπο­στη­ρί­ζει ο πρό­ε­δρός του, στο­χεύ­ο­ντας κυ­ρί­ως στο «απο­λι­τίκ» ακρο­α­τή­ριο ή σε αν­θρώ­πους που απο­δο­κι­µά­ζουν συ­νο­λι­κά το πο­λι­τι­κό σύ­στη­µα, που όµως δύ­σκο­λα φτά­νουν µέχρι την κάλπη.

Σε επί­πε­δο θέ­σε­ων, ο Κασ­σε­λά­κης νιώ­θει απε­λευ­θε­ρω­µέ­νος πλέον από τη θη­τεία ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ (επι­κρι­τι­κές ανα­φο­ρές για το Μάτι και το δη­µο­ψή­φι­σµα), επι­χει­ρώ­ντας να εµφα­νι­στεί ως -ακό­µα ένας- Έλ­λη­νας Μα­κρόν, µε ένα πιο «αρι­στε­ρό Πο­τά­µι». Ένα κόµµα «πιο αρι­στε­ρό από την αρι­στε­ρά και πιο κε­ντρώο από το κέ­ντρο»(!!), όπως µας πλη­ρο­φό­ρη­σε ο ιδρυ­τής του. Κόµµα «business friendly» στην οι­κο­νο­µία (µεί­ω­ση φόρων και ει­σφο­ρών για τις επι­χει­ρή­σεις), πα­τρι­δο­κά­πη­λο στα «εθνι­κά» (συ­ντάσ­σε­ται µε την κρι­τι­κή του Αντώ­νη Σα­µα­ρά στα ελ­λη­νο­τουρ­κι­κά) και προ­ο­δευ­τι­κό στα ζη­τή­µα­τα δι­καιω­µά­των (φι­λε­λεύ­θε­ρη  «πο­λι­τι­κή των ταυ­το­τή­των»).

Νέα Αρι­στε­ρά

Η Νέα Αρι­στε­ρά είναι πια κα­νο­νι­κό κόµµα, ο Αλέ­ξης Χα­ρί­τσης είναι -και µε εκλο­γή από το Συ­νέ­δριο- πρό­ε­δρος, ενώ εκλέ­χτη­καν και τα κα­θο­δη­γη­τι­κά όρ­γα­να. Η νέα κα­τά­στα­ση στον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, δη­µιουρ­γεί ένα ερώ­τη­µα: θα µπο­ρού­σε η Νέα Αρι­στε­ρά, να βρε­θεί ξανά µε τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ σε ένα µε­τω­πι­κό σχήµα; Για την ώρα τα στε­λέ­χη της ΝΕΑΡ (το µισό υπουρ­γι­κό συ­µβού­λιο του Τσί­πρα δη­λα­δή, που υπε­ρα­σπί­ζε­ται το κυ­βερ­νη­τι­κό έργο 2015-19), δεν βλέ­πουν ση­µείο σύ­γκλι­σης µε τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, διότι αυτός, λένε, έχει µε­τα­το­πι­στεί προς το κέ­ντρο. Βέ­βαια µπρο­στά στον κίν­δυ­νο απώ­λειας της κοι­νο­βου­λευ­τι­κής εκ­προ­σώ­πη­σης, πολλά µπο­ρούν να αλ­λά­ξουν.

Πα­ράλ­λη­λα, η ΝΕΑΡ επι­µέ­νει στην ανά­γκη δη­µιουρ­γί­ας «λαϊ­κού µε­τώ­που για την υπε­ρά­σπι­ση της δη­µο­κρα­τί­ας και της κοι­νω­νί­ας», απέ­να­ντι στη Δεξιά. Πρώτη πράξη σε αυτή την κα­τεύ­θυν­ση, το κά­λε­σµα Χα­ρί­τση στα «προ­ο­δευ­τι­κά» κό­µµα­τα να κα­τα­ψη­φί­σουν τα υπέ­ρο­γκα εξο­πλι­στι­κά, που υπάρ­χουν στον προ­ϋ­πο­λο­γι­σµό. Η προ­σπά­θεια αυτού του χώρου να αξιο­ποι­ή­σει την «αύρα» του Νέου Λαϊ­κού Με­τώ­που στη Γαλ­λία και να πα­ρου­σια­στεί ως µια κά­ποια ελ­λη­νι­κή εκ­δο­χή του είναι κα­ρι­κα­τού­ρα.

Ιδιαί­τε­ρα όταν η ανα­συ­γκρό­τη­ση του χώρου της κα­τα­κε­ρµα­τι­σµέ­νης κε­ντρο­α­ρι­στε­ράς επι­χει­ρεί­ται σε συ­ντη­ρη­τι­κό­τε­ρη βάση, µε ακόµα πιο µε­τριο­πα­θείς θέ­σεις και εντε­λώς «από τα πάνω». Χωρίς αλ­λη­λο­τρο­φο­δό­τη­ση µε τις κοι­νω­νι­κές αντι­στά­σεις, χωρίς αξιό­πι­στο πο­λι­τι­κό σχέ­διο και την πα­ρου­σία ηγε­µο­νι­κής δύ­να­µης της ρι­ζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς (Ανυ­πό­τα­κτη Γαλ­λία).

Με­τάλ­λα­ξη

Η συ­στη­µι­κή µε­τάλ­λα­ξη, η υπό­κλι­ση στην κυ­ρί­αρ­χη ιδε­ο­λο­γία και ο άκρα­τος κυ­βερ­νη­τι­σµός, πα­ρα­µέ­νουν τα µε­γα­λύ­τε­ρα εµπό­δια για την ανά­κα­µψη της κε­ντρο­α­ρι­στε­ράς. Τα κό­µµα­τα αυτά διέ­ψευ­σαν προσ­δο­κί­ες και ελ­πί­δες,  υλο­ποί­η­σαν αντι­λαϊ­κά µέτρα. Δεν αµφι­σβη­τούν ου­σια­στι­κά τη λο­γι­κή του κέρ­δους και το κα­θε­στώς ερ­γα­σια­κής εκµε­τάλ­λευ­σης. Υπο­στη­ρί­ζουν τις ιµπε­ρια­λι­στι­κές συ­µµα­χί­ες του ελ­λη­νι­κού κρά­τους και πρι­µο­δο­τούν τον ελ­λη­νι­κό «τσα­µπου­κά» στο Αι­γαίο. Με όλα αυτά είναι µοι­ραίο να µην µπο­ρούν να εµφα­νι­στούν ως εναλ­λα­κτι­κή απέ­να­ντι στη ΝΔ. Ταυ­τό­χρο­να, αυτό σε µε­γά­λο βαθµό τρο­φο­δο­τεί, τόσο την αποχή, όσο και την άνοδο της ακρο­δε­ξιάς.

Από τη στι­γµή που τα πο­λι­τι­κά υπο­κεί­µε­να της κε­ντρο­α­ρι­στε­ράς βρί­σκο­νται σε πα­ρα­τε­τα­µέ­νη δο­µι­κή κρίση, η οποία είναι απο­τέ­λε­σµα επι­λο­γών που έκα­ναν τα ίδια, είναι αδύ­να­το να εµπνεύ­σουν και να κι­νη­το­ποι­ή­σουν την κοι­νω­νία. Πόσο µάλ­λον όταν η στρα­τη­γι­κή τους εξα­ντλεί­ται στη δια­χεί­ρι­ση της ζο­φε­ρής πρα­γµα­τι­κό­τη­τας, χωρίς ίχνος αντι­κα­πι­τα­λι­σµού ή έστω «µε­ταρ­ρυ­θµι­στι­κού ρι­ζο­σπα­στι­σµού», που θα απο­τε­λού­σε ρήξη µε τον νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σµό και θα βελ­τί­ω­νε τη ζωή της κοι­νω­νι­κής πλειο­ψη­φί­ας.

Ο κό­σµος που ζει από τη δου­λειά του, η νε­ο­λαία των αδιε­ξό­δων, ο κό­σµος των αγώ­νων και της Αρι­στε­ράς, δεν έχουν να πε­ρι­µέ­νουν τί­πο­τα από τη θολή σούπα του «προ­ο­δευ­τι­σµού».

https://rproject.gr/article/neo-topio-tis-kentroaristeras