Όλα τα ίδια μένουν…;

Έργα και ημέρες της 4ετίας ΣΥΡΙΖΑ στο προσφυγικό

Έχο­ντας ζήσει το αί­σχος της Πα­γα­νής, εδώ στη Λέσβο, γνω­ρί­ζα­με καλά την έν­νοια των κρα­τι­κών εγκλη­μά­των στο προ­σφυ­γι­κό. Η Μόρια όχι μόνο δεν διέ­ψευ­σε αυτή την ει­κό­να, αλλά την εί­δα­με σε με­γα­λύ­τε­ρη κλί­μα­κα και πιο εξε­λιγ­μέ­νη. Έτσι λοι­πόν, αν κά­ποιος που δεν έχει αυτή την άμεση επαφή με το πρό­βλη­μα, μας ρω­τή­σει αν ανη­συ­χού­με για το μέλ­λον, με την επερ­χό­με­νη νίκη της ΝΔ, αλλά και με τον νέο Πε­ρι­φε­ρειάρ­χη που σε συ­νέ­ντευ­ξή του σε το­πι­κό μέσο κα­λο­δέ­χε­ται τις ψή­φους της Χρυ­σής Αυγής, θα του απα­ντή­σω όπως απά­ντη­σα σε μια συ­ντρό­φισ­σα λίγο μετά τον προ­πη­λα­κι­σμό μας από έναν «πα­τριώ­τη» που ανη­συ­χεί για την ισλα­μο­ποί­η­ση του νη­σιού: «τί­πο­τα επί της ου­σί­ας δεν θα αλ­λά­ξει, μόνο οι “τύποι”».

Στράτος Γεωργούλας

Και πώς να αλ­λά­ξει βέ­βαια, όταν πίσω από αυτή την κραυ­γα­λέα πα­ρα­βί­α­ση αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των έχου­με την κα­λύ­τε­ρη επι­χεί­ρη­ση της Ευ­ρώ­πης;

Έχουν πε­ρά­σει αρ­κε­τά χρό­νια, αφό­του σε δη­μό­σια πα­ρου­σί­α­ση της έρευ­νάς μου για τα εγκλή­μα­τα στην Πα­γα­νή, τα κα­τέ­γρα­φα ως εξής:

• Με ποιο τρόπο η δομή, η λει­τουρ­γία και οι συ­γκε­κρι­μέ­νες πρα­κτι­κές που λαμ­βά­νουν χώρα σε κέ­ντρα κρά­τη­σης (με­γά­λη διάρ­κεια κρά­τη­σης, συν­θή­κες δια­βί­ω­σης, αντι­με­τώ­πι­ση από τους φο­ρείς του επί­ση­μου κοι­νω­νι­κού ελέγ­χου, μέ­θο­δοι όπως οι σω­μα­τι­κοί έλεγ­χοι) προ­κα­λούν βλά­βες  (μέχρι και νε­κρούς) στους έγκλει­στους πλη­θυ­σμούς, με ει­δι­κή ανα­φο­ρά στους ασυ­νό­δευ­τους ανή­λι­κους.

• Mε ποιο τρόπο μη-κα­τα­σταλ­τι­κές πο­λι­τι­κές, ως κομ­μά­τι μιας προ­νοια­κής πο­λι­τι­κής, προ­κα­λούν προ­βλή­μα­τα απο­κλει­σμού από υπη­ρε­σί­ες υγεί­ας, εκ­παί­δευ­σης, ερ­γα­σί­ας κ.λπ., απο­τρέ­πο­ντας στην ουσία τις εξαγ­γε­λί­ες περί έντα­ξης/εν­σω­μά­τω­σης και στιγ­μα­τί­ζο­ντας αυ­τούς τους πλη­θυ­σμούς ως πε­ρι­θω­ρια­κούς, κα­θι­στώ­ντας τους συ­νε­πώς ευά­λω­τους στη λει­τουρ­γία του επί­ση­μου κοι­νω­νι­κού ελέγ­χου.

• Mε ποιο τρόπο λει­τουρ­γεί η αστυ­νό­μευ­ση στα σύ­νο­ρα και εάν η συ­νο­ρια­κή αστυ­νό­μευ­ση δεν είναι απλά μία απά­ντη­ση στη μη ελεγ­χό­με­νη κί­νη­ση με­τα­να­στευ­τι­κών ομά­δων, αλλά μία δια­δι­κα­σία σε εξέ­λι­ξη η οποία αλ­λά­ζει το χα­ρα­κτή­ρα των συ­νό­ρων, επα­να­δια­τυ­πώ­νο­ντας το χα­ρα­κτή­ρα των εξου­σια­στι­κών δομών πέρα από κα­τε­στη­μέ­νες και κα­τα­γε­γραμ­μέ­νες σε επί­ση­μα νο­μι­κά κεί­με­να δια­τυ­πώ­σεις της εθνι­κής κυ­ριαρ­χί­ας, των διε­θνών σχέ­σε­ων και των οι­κου­με­νι­κών αν­θρω­πί­νων δι­καιω­μά­των. Σε αυτό τον προ­βλη­μα­τι­σμό εντάσ­σο­νται και ζη­τή­μα­τα επι­τή­ρη­σης του σώ­μα­τος ως μίας ταυ­τό­τη­τας που μπο­ρεί να λει­τουρ­γεί ως κλει­δί πρό­σβα­σης στην (ή απο­κλει­σμού από τη) σύγ­χρο­νη κοι­νω­νία.

Τί­πο­τα δεν άλ­λα­ξε από τότε. Ίσως μόνο οι λέ­ξεις. Σή­με­ρα απο­φεύ­γε­ται συ­νή­θως από τα επί­ση­μα χείλη η λέξη «λά­θρο-». Στις επί­ση­μες πρά­ξεις, όχι. Πόσο μου είχε κάνει εντύ­πω­ση, όταν αυτή η δη­μό­σια ανα­κοί­νω­ση της έρευ­νας τότε είχε προ­κα­λέ­σει τον εκνευ­ρι­σμό «φι­λεύ­σπλα­χνης» κυ­ρί­ας: «Μα τι χαζά λέει ο Γε­ωρ­γού­λας. Υπάρ­χουν pushbacks;». Από το 2015 η «φι­λεύ­σπλα­χνη» κυρία στη­ρί­ζει τις MKOποι­η­μέ­νες δρά­σεις προ­στα­σί­ας των προ­σφύ­γων. Ίσως ήταν και μια λύση ανά­γκης, όταν το κενό που δη­μιούρ­γη­σε ο σύ­ντρο­φος με την κρα­τι­κή θέση που είχε έρθει να κα­λύ­ψει αρχές του 2015, ήταν με­γά­λο. Μόλις μας είχε ανα­κοι­νώ­σει ως πο­λι­τι­κή αντι­με­τώ­πι­σης το βα­θυ­στό­χα­στο «βα­στά­τε όσο μπο­ρεί­τε» και «όχι, δεν θα ανοί­ξου­με τον Έβρο, γιατί θα γίνει γκέτο η Αθήνα». Οι νε­κροί στα νερά μας συ­νε­χί­ζο­νται μέχρι σή­με­ρα…

Ίσως και να μην ήταν λύση ανά­γκης, αλλά η πραγ­μα­τι­κή πο­λι­τι­κή που την εί­δα­με και με το άλλο πρό­σω­πο, αυτό της κυ­ρί­ας που φώ­να­ζε έξω από το σχο­λείο σε προ­σφυ­γό­που­λα: «Διώξ­τε τους λάθρο, ζήτω η Χρυσή Αυγή». Γιατί αυτή η κυρία μέχρι πριν λίγες μέρες δού­λευε στα προ­γράμ­μα­τα για τους πρό­σφυ­γες ως έκτα­κτο προ­σω­πι­κό, ξέ­ρε­τε αυτό που το επι­λέ­γει η δη­μο­τι­κή αρχή με το οκέι της κυ­βέρ­νη­σης. Γιατί όχι;

Εξάλ­λου σε αυτή τη δη­μο­τι­κή αρχή (που ήταν σε αγα­στή συ­νερ­γα­σία με την κυ­βέρ­νη­ση) δεν υπήρ­χε σε θέση ευ­θύ­νης αυτός ο κύ­ριος που ζη­τού­σε σε γρα­πτό λόγο να ρί­ξου­με τους με­τα­νά­στες στη θά­λασ­σα; Σε αυτή την κυ­βέρ­νη­ση δεν ανήκε και ο κύ­ριος που ήταν με τους αγα­να­κτι­σμέ­νους, όταν κά­ποιοι από αυ­τούς έκα­ναν το πο­γκρόμ στην Πλα­τεία Σαπ­φούς στη Μυ­τι­λή­νη;

Αυτή η κυ­βέρ­νη­ση δεν ήταν που ψή­φι­σε το νόμο «Προ­σαρ­μο­γή της ελ­λη­νι­κής νο­μο­θε­σί­ας… σχε­τι­κά με τις απαι­τή­σεις για την υπο­δο­χή των αι­τού­ντων για τη διε­θνή προ­στα­σία» και ει­δι­κά το άρθρο 7 το οποίο στην ουσία επα­νέ­φε­ρε το γε­ω­γρα­φι­κό απο­κλει­σμό των προ­σφύ­γων από το «πα­ρά­θυ­ρο», μετά την κα­τά­πτυ­στη κοινή δή­λω­ση ΕΕ-Τουρ­κί­ας; Με τους πρέ­σβεις των ΗΠΑ και Γερ­μα­νί­ας να πα­ρε­λαύ­νουν, επι­βλέ­πο­ντας την τή­ρη­ση των συμ­φω­νη­μέ­νων και τον αρ­μό­διο για την τή­ρη­ση της κοι­νής δή­λω­σης να έρ­χε­ται στη Λέσβο και να δη­λώ­νει απε­ρί­φρα­στα «εδώ είναι δικός μας χώρος».

Αυτή η κυ­βέρ­νη­ση δεν είναι που υπο­βί­βα­σε το προ­σφυ­γι­κό, τους πρό­σφυ­γες και τους νη­σιώ­τες σε ανταλ­λά­ξι­μα εμπο­ρεύ­μα­τα, όταν η αρε­στή της, δη­μο­τι­κή αρχή, ζή­τη­σε το κα­τι­τί της (να μπει σε κά­ποια προ­γράμ­μα­τα δια­χεί­ρι­σης προ­σφυ­γι­κού Urban) και η απά­ντη­ση ήταν θε­τι­κή;

Στα επί­ση­μα πρα­κτι­κά του δη­μο­τι­κού συμ­βου­λί­ου γρά­φτη­κε ότι το Υπουρ­γείο Με­τα­να­στευ­τι­κής Πο­λι­τι­κής υπέ­δει­ξε τους φο­ρείς (συ­γκε­κρι­μέ­νες ΜΚΟ και Πα­νε­πι­στή­μια), ακόμα και συ­γκε­κρι­μέ­νο όνομα συ­να­δέλ­φου Κα­θη­γη­τή, που θα διεκ­δι­κή­σουν και θα δια­χει­ρι­στούν δύο προ­γράμ­μα­τα, συ­νο­λι­κού ύψους 11.200.000 ευρώ που προ­ο­ρί­ζο­νται για δρά­σεις εν­σω­μά­τω­σης προ­σφύ­γων και με­τα­να­στών. Σχε­τι­κά ανα­φέ­ρο­νται οι εκ­φρά­σεις «απαι­τή­θη­κε η άμεση ανά­θε­ση…», «μας προ­τά­θη­κε το όνομα του Κα­θη­γη­τή…», «υπήρ­ξε υπό­δει­ξη για τους φο­ρείς που θα συμ­με­τέ­χου­με…», «υπήρ­ξε κα­θο­δή­γη­ση από το Υπουρ­γείο…». Και όλα τα πα­ρα­πά­νω είναι πέρα από τα γνω­στά που έχουν γρα­φτεί για τις υπερ­τι­μο­λο­γή­σεις σε φα­γη­τά, σκη­νές, αγο­ρές οι­κο­πέ­δων κλπ. Το κρα­τι­κο-επι­χει­ρη­μα­τι­κό έγκλη­μα στα κα­λύ­τε­ρά του είναι εδώ και κά­ποιοι συ­νε­χί­ζου­με να νιώ­θου­με ντρο­πή.

Μην ανη­συ­χεί­τε λοι­πόν. Τα πράγ­μα­τα εξε­λίσ­σο­νται όπως πάντα προς το χει­ρό­τε­ρο. Τα ζή­σα­με, τα ζούμε, θα τα ζή­σου­με. Μέχρι αυτό το κύμα της αλ­λη­λεγ­γύ­ης που σά­ρω­σε τα πάντα πριν λίγα χρό­νια να ση­κω­θεί από το κρε­βά­τι του πόνου και της ντρο­πής, που το έβαλε η πα­ρού­σα κα­τά­στα­ση και πε­τά­ξει πρό­σω­πα και πο­λι­τι­κές εκεί που πραγ­μα­τι­κά ανή­κουν. Στον αγύ­ρι­στο.

/rproject.gr