Η ανασυγκρότηση του αστισμού και η πολιτική Μητσοτάκη \\του Αντώνη Νταβανέλου

Μπλοκ αντεργατικής επίθεσης

Ο νόμος Χα­τζη­δά­κη είναι «τομή», προ­ω­θεί­ται ως ση­μείο στρα­τη­γι­κής κα­μπής στο συ­σχε­τι­σμό δύ­να­μης με­τα­ξύ του κε­φα­λαί­ου και της ερ­γα­τι­κής τάξης στην Ελ­λά­δα. Θα υπο­στη­ρι­χτεί με «συ­νο­δευ­τι­κά» μέτρα (αντι­με­ταρ­ρύθ­μι­ση στο Ασφα­λι­στι­κό, επι­τά­χυν­ση ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σε­ων, λε­η­λα­σία των κοι­νω­νι­κών δα­πα­νών από επι­χει­ρή­σεις…). Ήδη θω­ρα­κί­ζε­ται για να αντέ­ξει στο χρόνο, αφού η βιω­σι­μό­τη­τά του συν­δέ­ε­ται ευ­θέ­ως με τις ευ­ρω­παϊ­κές ενι­σχύ­σεις.

Έχου­με κατ’ επα­νά­λη­ψη υπο­στη­ρί­ξει ότι ο άνε­μος αι­σιο­δο­ξί­ας που καλ­λιερ­γούν τα κα­θε­στω­τι­κά ΜΜΕ, σχε­τι­κά με τις προ­ο­πτι­κές ανα­πτυ­ξια­κής εκτί­να­ξης του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού στην με­τά-την-παν­δη­μία πε­ρί­ο­δο, στε­ρεί­ται αξιο­πι­στί­ας και σο­βα­ρό­τη­τας. Οι κα­πι­τα­λι­στές γνω­ρί­ζουν ότι κατά την πε­ρί­ο­δο της υπερ­δε­κα­ε­τούς κρί­σης, η μεί­ω­ση του ΑΕΠ κατά πε­ρί­που 25% απει­κο­νί­ζει μια υπο­βάθ­μι­σή τους στην πα­γκό­σμια κα­τά­τα­ξη, γνω­ρί­ζουν ότι η μεί­ω­ση της πα­ρα­γω­γής σε κρί­σι­μους κλά­δους μετά την παν­δη­μία έχει προ­κα­λέ­σει σο­βα­ρές κα­θυ­στε­ρή­σεις, γνω­ρί­ζουν ότι βα­δί­ζουν με τα­χύ­τη­τα προς μια νέα «πα­γί­δα χρέ­ους», με αρχή το 2023 και μια νέα δύ­σκο­λη επα­να­δια­πραγ­μά­τευ­ση των δη­μο­σιο­νο­μι­κών πο­λι­τι­κών με την ΕΕ και το ΔΝΤ. Γι’ αυτό απαι­τούν γρή­γο­ρα, εδώ και τώρα, μέτρα αύ­ξη­σης του πο­σο­στού εκ­με­τάλ­λευ­σης της ερ­γα­τι­κής τάξης. Ο στό­χος τους είναι σαφής: να υπο­χρε­ω­θούν οι ερ­γά­τες να δου­λέ­ψουν πε­ρισ­σό­τε­ρο, με την ίδια ή και μι­κρό­τε­ρη αμοι­βή.

Το πεδίο στο οποίο θα επέμ­βει ο νόμος Χα­τζη­δά­κη είναι ήδη εξαι­ρε­τι­κά αρ­νη­τι­κό για την ερ­γα­τι­κή τάξη. Σε αντί­θε­ση με τη χυ­δαία προ­πα­γάν­δα, οι ερ­γά­τες στην Ελ­λά­δα δου­λεύ­ουν πε­ρισ­σό­τε­ρες ώρες ετη­σί­ως από όλες τις χώ­ρες-μέ­λη της ΕΕ, αλλά και σε σύ­γκρι­ση με πολ­λές άλλες χώρες στον κόσμο. Οι μι­σθοί τους μειώ­θη­καν κατά 50% σε σχέση με το 2008 και πα­ρα­μέ­νουν χα­μη­λό­τε­ρα του 2011. Είναι το απο­τέ­λε­σμα των μνη­μο­νια­κών με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων, αλλά και του τι έκανε (ή δεν έκανε) η κυ­βέρ­νη­ση Τσί­πρα με­τα­ξύ 2015 και 2019. Ο Δ. Κου­τσού­μπας είχε απο­λύ­τως δίκιο στη Βουλή, όταν υπο­γράμ­μι­σε τις ευ­θύ­νες όσων «έστρω­σαν αυτή την κα­τά­στα­ση», πάνω στην οποία «χτί­ζει» τώρα ο Μη­τσο­τά­κης.

Η επί­γνω­ση ότι πολ­λές αντι­δρα­στι­κές αλ­λα­γές έχουν ήδη προ­ω­θη­θεί στην πράξη, δεν επι­τρέ­πε­ται να οδη­γεί σε υπο­τί­μη­ση των συ­νε­πειών που θα έχει ο νόμος Χα­τζη­δά­κη. Γιατί δεν πε­ριο­ρί­ζε­ται απλώς στο να τις «νο­μι­μο­ποι­ή­σει», να τις ανα­δεί­ξει ως στοι­χεία μιας «κα­νο­νι­κό­τη­τας» που θα πρέ­πει να δε­χθού­με ως μακρά, αλλά επι­διώ­κει να τις επι­τα­χύ­νει και να τις γε­νι­κεύ­σει. Για πα­ρά­δειγ­μα, η ευ­έ­λι­κτη «διευ­θέ­τη­ση του χρό­νου ερ­γα­σί­ας» ει­σήλ­θε στην ερ­γα­τι­κή νο­μο­θε­σία επί εκ­συγ­χρο­νι­στι­κού ΠΑΣΟΚ. Αφο­ρού­σε πε­ριο­ρι­σμέ­νες πε­ριο­χές (Το­πι­κά Σύμ­φω­να Απα­σχό­λη­σης -ΤΣΑ) ή κλά­δους που βρί­σκο­νταν σε κρίση. Κυ­ρί­ως, όμως, προ­ϋ­πέ­θε­τε συλ­λο­γι­κή συμ­φω­νία (σύμ­βα­ση με­τα­ξύ ερ­γο­δο­τών και συν­δι­κά­των) και γι’ αυτό τα δια­βό­η­τα ΤΣΑ τε­λι­κά δεν επε­κτά­θη­καν. Ο νόμος Χα­τζη­δά­κη με­τα­τρέ­πει τη «διευ­θέ­τη­ση» (δη­λα­δή την κα­τάρ­γη­ση του 8ωρου και της υπο­χρε­ω­τι­κής πλη­ρω­μής υπε­ρω­ριών) σε αντι­κεί­με­νο ατο­μι­κής συμ­φω­νί­ας, με­τα­ξύ του κάθε ερ­γά­τη ξε­χω­ρι­στά και του ερ­γο­δό­τη του, ενώ επε­κτεί­νει αυτή τη δυ­να­τό­τη­τα πάνω στο σύ­νο­λο της ερ­γα­τι­κής τάξης. Στη βιο­μη­χα­νία (εκεί όπου κατά τεκ­μή­ριο η ερ­γα­σία είναι εξου­θε­νω­τι­κή για το κορμί και το μυαλό), η επέ­κτα­ση των υπε­ρω­ριών στις 150 ετη­σί­ως (δη­λα­δή η προ­σθή­κη ερ­γά­σι­μου χρό­νου 4 εβδο­μά­δων!), με σο­βα­ρό κίν­δυ­νο αυτές να είναι απλή­ρω­τες, και με το λαιμό στη θηλιά της «ατο­μι­κής συμ­φω­νί­ας», θα δη­μιουρ­γή­σει κο­λα­σμέ­νες συν­θή­κες στον «κορμό», στη ρα­χο­κοκ­κα­λιά του συ­νο­λι­κό­τε­ρου ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος. Η κυ­βέρ­νη­ση γνω­ρί­ζει ότι σε αυτή την πο­λι­τι­κή θα υπάρ­ξει ανα­πό­φευ­κτα ερ­γα­τι­κή αντί­στα­ση. Και γι’ αυτό, ο νόμος Χα­τζη­δά­κη πε­ρι­λαμ­βά­νει δρα­κό­ντεια μέτρα κατά του δι­καιώ­μα­τος στην απερ­γία, αλλά και ση­μα­ντι­κές απει­λές κατά της νό­μι­μης δρά­σης και λει­τουρ­γί­ας των συν­δι­κά­των, του­λά­χι­στον αυτών των συν­δι­κά­των που αι­σθά­νο­νται ακόμα την υπο­χρέ­ω­ση να υπε­ρα­σπί­σουν τους ερ­γά­τες-μέ­λη τους.

Η αύ­ξη­ση του πο­σο­στού εκ­με­τάλ­λευ­σης είναι η «ψυχή» του προ­γράμ­μα­τος Μη­τσο­τά­κη και προς την κα­τεύ­θυν­ση αυτή συ­ντο­νί­ζο­νται όλα τα σφυ­ριά των κυ­βερ­νη­τι­κών πα­ρεμ­βά­σε­ων στις συν­θή­κες της δια­φαι­νό­με­νης (αλλά όχι ακόμα δε­δο­μέ­νης…) εξό­δου από την παν­δη­μία. Η ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση του Δη­μό­σιου Συ­στή­μα­τος Κοι­νω­νι­κών Ασφα­λί­σε­ων, αρ­χί­ζο­ντας από την Επι­κού­ρι­ση (άλλος ένας το­μέ­ας όπου η δου­λειά του Μη­τσο­τά­κη «στρώ­θη­κε» από τα πε­πραγ­μέ­να του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και του νόμου Κα­τρού­γκα­λου…) θα δώσει πεδίο δρά­σης στις ιδιω­τι­κές ασφα­λι­στι­κές και στις τρά­πε­ζες, βά­ζο­ντας σε άμεσο κίν­δυ­νο τις κα­τα­βαλ­λό­με­νες συ­ντά­ξεις. Η διά­θε­ση των πόρων των ευ­ρω­παϊ­κών ενι­σχύ­σε­ων κα­τευ­θύ­νε­ται απο­κλει­στι­κά προς τις επι­χει­ρή­σεις και κατά ιδιαί­τε­ρη προ­τε­ραιό­τη­τα προς τις πιο δυ­να­μι­κές επι­χει­ρή­σεις (ενέρ­γεια, logistics, τη­λε­πι­κοι­νω­νί­ες, με­γά­λες κα­τα­σκευ­ές, ηλε­κτρο­νι­κο­ποί­η­σηκ.ο.κ.). Σε αυ­τούς τους κλά­δους η κυ­βέρ­νη­ση υπο­στη­ρί­ζει συ­νει­δη­τά μια «σύμ­φυ­ση» δρα­στη­ριο­τή­των, με στόχο μια γρή­γο­ρη και ση­μα­ντι­κή συ­γκέ­ντρω­ση του κε­φα­λαί­ου. Τα logistics συν­δέ­ο­νται με τα datacentersκαι τις με­τα­φο­ρές, με στόχο ντό­πιους «κόμ­βους» των Πα­γκό­σμιων Αλυ­σί­δων Αξίας/Εφο­δια­σμού. Στην ενέρ­γεια «ει­σβά­λουν» οι κα­τα­σκευα­στι­κές και κά­ποιοι βα­ρώ­νοι της βιο­μη­χα­νί­ας. Το ΤΑΙ­ΠΕΔ -υπό νέα διοί­κη­ση- δε­σμεύ­ε­ται να «τρέ­ξει» τις ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις με­γά­λων δη­μό­σιων πε­ριου­σια­κών στοι­χεί­ων (λι­μά­νια, αε­ρο­δρό­μια, δί­κτυα, μα­ρί­νες κ.ά.), για να συμ­βά­λει στην ανά­δυ­ση αυτών των νέων «εθνι­κών πρω­τα­θλη­τών».

Ο ελ­λη­νι­κός αστι­σμός, μετά από 10 χρό­νια βαλ­τώ­μα­τος στην κρίση, πράγ­μα­τι ανα­σκου­μπώ­νε­ται, επι­χει­ρεί να συ­γκρο­τή­σει «κοι­νω­νι­κό μπλοκ» μέσω του οποί­ου θα διεκ­δι­κή­σει την κα­λύ­τε­ρη δυ­να­τή έξοδο από την κρίση με μια ασύ­στο­λη επι­θε­τι­κό­τη­τα απέ­να­ντι στην ερ­γα­τι­κή τάξη και τις λαϊ­κές δυ­νά­μεις. Στην επι­χεί­ρη­σή του αυτή, έχει πρό­γραμ­μα, τα­κτι­κή, επι­κοι­νω­νία, στρα­τη­γι­κή. Έχει επί­σης ση­μα­ντι­κά προ­βλή­μα­τα: οι χει­ρι­σμοί του χρέ­ους και της επα­να­δια­πραγ­μά­τευ­σης με την ΕΕ, οι προ­σα­να­το­λι­σμοί στο γε­ω­πο­λι­τι­κό αντα­γω­νι­σμό με την Τουρ­κία (Χάγη ή όχι;), οι αδυ­να­μί­ες ηγε­τι­κού ελέγ­χου της ΝΔ και όλου του πο­λι­τι­κού σκη­νι­κού από τον Μη­τσο­τά­κη κ.ο.κ., είναι ζη­τή­μα­τα που μπο­ρούν να δη­μιουρ­γή­σουν αστά­θειες και δι­χα­σμούς. Όμως, προς το παρόν, όλα αυτά υπο­τάσ­σο­νται στις σκο­πι­μό­τη­τες της άμε­σης επί­θε­σης στα ερ­γα­τι­κά δι­καιώ­μα­τα. Το επι­βε­βαιώ­νει η χυ­δαία στάση των ΜΜΕ στις μέρες συ­ζή­τη­σης του νόμου Χα­τζη­δά­κη, που σάλ­πι­σαν ομό­φω­να ότι «η αντερ­γα­τι­κή πο­λι­τι­κή απε­λευ­θε­ρώ­νει», απο­σκο­πώ­ντας στη μεί­ω­ση των αντι­δρά­σε­ων και τη φι­λι­κή πρόσ­δε­ση των με­σο­στρω­μά­των.

Συμ­με­ρι­ζό­μα­στε την πε­ποί­θη­ση ότι τε­λι­κά ο νόμος Χα­τζη­δά­κη θα ανα­τρα­πεί στην πράξη. Όμως δεν θα ανα­τρα­πεί εύ­κο­λα. Δεν εί­μα­στε ούτε στο 2015, ούτε στο 1992. Η κα­τά­στα­ση στο ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα είναι δια­φο­ρε­τι­κή, αλλά και η αστι­κή τάξη στέ­κε­ται σή­με­ρα πολύ πιο ενω­μέ­νη και απο­φα­σι­στι­κή.

Για την ανα­τρο­πή, που είναι ανα­γκαία και εφι­κτή, θα χρεια­στεί σο­βα­ρή, επί­μο­νη, ορ­γα­νω­μέ­νη και απαι­τη­τι­κή δου­λειά και δράση από το «λαό της Αρι­στε­ράς», με ιδιαί­τε­ρα κα­θή­κο­ντα στις ορ­γα­νω­μέ­νες δυ­νά­μεις της πο­λι­τι­κής Αρι­στε­ράς.

Τί αντι­πο­λί­τευ­ση;

Το κεί­με­νο των Αντώ­νη Λιά­κου και Μυρ­σί­νης Ζορ­μπά, έβαλε στο ακρο­α­τή­ριο του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ όλες αυτές τις δια­γνώ­σεις σε σχέση με την επί­θε­ση της κυ­βέρ­νη­σης Μη­τσο­τά­κη. Οι με­τέ­πει­τα πα­ρεμ­βά­σεις πιο κε­ντρι­κών στε­λε­χών του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, απέ­δει­ξαν ότι υπάρ­χει πλέον ανοι­χτή συ­ζή­τη­ση επ’ αυτών.

Είναι αστείο, αλλά οι Λιά­κος και Ζορ­μπά προ­τεί­νουν να αντι­με­τω­πι­στεί αυτή η επί­θε­ση του αστι­κού μπλοκ, με τα­χύ­τε­ρη στρο­φή του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ προς τα… δεξιά. Με έμ­φα­ση στις ρε­α­λι­στι­κές και συ­γκε­κρι­μέ­νες εναλ­λα­κτι­κές προ­τά­σεις, με υπο­τα­γή στις σκο­πι­μό­τη­τες συ­γκρό­τη­σης μιας φαρ­δυ­πλα­τιάς εκλο­γι­κής συμ­μα­χί­ας και -τε­λι­κά- με την «απε­λευ­θέ­ρω­ση της Αρι­στε­ράς από τη μορφή Κόμμα» (οποί­ος πρω­τό­τυ­πος νε­ω­τε­ρι­σμός!).

Το τρα­γι­κό είναι ότι αυτές οι «συ­στά­σεις» αξιο­λο­γού­νται ως δη­μιουρ­γι­κές από την ηγε­σία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ. Η από­φα­ση του Τσί­πρα να υπερ­ψη­φί­σει στη Βουλή 55 άρθρα του νόμου Χα­τζη­δά­κη, ήταν κυ­ριο­λε­κτι­κά τρα­γι­κή. Δεν έχει απο­λύ­τως καμία ση­μα­σία τι έλε­γαν τα άρθρα αυτά και επί ποιου θέ­μα­τος. Το πο­λι­τι­κό μή­νυ­μα προς την κυ­ρί­αρ­χη τάξη ήταν ότι μπρο­στά σε μια κο­ρυ­φαία επί­θε­ση, όπως ο νόμος Χα­τζη­δά­κη, ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ επέ­λε­ξε να μην πει ένα κα­θα­ρό ΟΧΙ, επέ­λε­ξε να μην κόψει τις γέ­φυ­ρες και στρά­φη­κε σε μια τα­κτι­κή δια­πραγ­μά­τευ­σης και ανα­ζή­τη­σης «θε­τι­κών» και «αρ­νη­τι­κών» ση­μεί­ων και σχε­τι­κών άρ­θρων. Ήταν μια ακόμα πράξη κοι­νο­βου­λευ­τι­κής ντρο­πής, που προ­στί­θε­ται στη θε­τι­κή ψήφο υπέρ της σύμ­βα­σης ξε­που­λή­μα­τος του Ελ­λη­νι­κού και της σύμ­βα­σης της αγο­ράς των Ραφάλ.

Η «προ­γραμ­μα­τι­κή» αντι­πο­λί­τευ­ση είναι απο­λύ­τως ανί­σχυ­ρη μπρο­στά σε μια επί­θε­ση σαν τη ση­με­ρι­νή. Δεν μπο­ρεί να ανα­κό­ψει τον αντί­πα­λο και κα­τα­λή­γει να εσω­τε­ρι­κεύ­ει τις πιέ­σεις του. Και αυτό εξη­γεί τη ση­με­ρι­νή ει­κό­να του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, που δεν μπο­ρεί να κερ­δί­σει τί­πο­τα ου­σια­στι­κό από την απο­κά­λυ­ψη των προ­θέ­σε­ων του Μη­τσο­τά­κη, ενώ στο εσω­τε­ρι­κό του προ­ο­δεύ­ει η κα­τά­τμη­ση και η έλ­λει­ψη πο­λι­τι­κής εμπι­στο­σύ­νης στις βα­ρύ­γδου­πες δια­κη­ρύ­ξεις. Ο στό­χος μιας «προ­ο­δευ­τι­κής κυ­βέρ­νη­σης» που «θα ανα­τρέ­ψει τα αντερ­γα­τι­κά μέτρα Μη­τσο­τά­κη» είναι πα­ντε­λώς ανα­ξιό­πι­στος. Ο νόμος Χα­τζη­δά­κη είναι πλέον συν­δε­δε­μέ­νος με τη συ­νέ­χεια της ροής των ευ­ρω­παϊ­κών ενι­σχύ­σε­ων. Όσο κά­ποιος δεν προ­βά­λει μια «συ­νο­λι­κή αφή­γη­ση», έναν συ­νο­λι­κό «σκοπό» στην πο­λι­τι­κή του, που θα πεί­θει ότι σκο­πεύ­ει να σπά­σει αυτόν το φαύλο κύκλο, δεν μπο­ρεί και δεν πρό­κει­ται να αντι­με­τω­πί­σει απο­τε­λε­σμα­τι­κά τον Μη­τσο­τά­κη, του­λά­χι­στον όσο αυτός δια­θέ­τει την υπο­στή­ρι­ξη της κυ­ρί­αρ­χης τάξης.

Αντί­θε­τα, η «κι­νη­μα­τι­κή αντι­πο­λί­τευ­ση», ο δρό­μος που ακο­λού­θη­σε το ερ­γα­τι­κό και λαϊκό κί­νη­μα, είτε το 1989-92, είτε το 2010-12, ήταν η προ­σπά­θεια να σπά­σει στο δρόμο το κυ­ρί­αρ­χο αστι­κό μπλοκ, να διαρ­ρα­γεί η επιρ­ροή του στα με­σο­στρώ­μα­τα, να ενο­ποι­η­θούν οι λαϊ­κές δυ­νά­μεις σε μια προ­ο­πτι­κή ευ­ρύ­τε­ρης ανα­τρο­πής. Η με­τέ­πει­τα εξέ­λι­ξη αφορά τα κόμ­μα­τα και τις ηγε­σί­ες που είχαν ή απέ­κτη­σαν το δι­καί­ω­μα πο­λι­τι­κής εκ­προ­σώ­πη­σης των μαζών. Όμως η μέ­θο­δος του κι­νή­μα­τος και των μαζών ήταν αναμ­φι­σβή­τη­τα αυτή.

Αυτό πρέ­πει να το κρα­τή­σου­με καλά στο μυαλό μας. Γιατί αυτή τη μέ­θο­δο θα χρεια­στού­με ξανά στην πα­ρα­τε­τα­μέ­νη πε­ρί­ο­δο που βρί­σκε­ται μπρο­στά μας.

https://rproject.gr/