Ο Μητσοτάκης αντιμέτωπος με αγρότες-φοιτητές και την προοπτική απεργιακής-εργατικής δράσης// του Αντώνη Νταβανέλου

Συγκυριακό ή «δομικό» το πρόβλημα της κυβέρνησης;

Μόλις 7 μήνες από την εκλο­γι­κή νίκη του Μη­τσο­τά­κη στις εκλο­γές του Μάη-Ιού­νη του ’23, η κυ­βέρ­νη­ση της ΝΔ αντι­με­τω­πί­ζει μια ση­μα­ντι­κή δο­κι­μα­σία. 

Η μα­ζι­κό­τη­τα και η απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα των αγρο­τι­κών κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων, που «συ­να­ντιέ­ται» με τη μα­ζι­κό­τη­τα και την αν­θε­κτι­κό­τη­τα των φοι­τη­τι­κών κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων, συ­νι­στούν ένα ήδη σο­βα­ρό πο­λι­τι­κό πρό­βλη­μα. Πρό­βλη­μα που μπο­ρεί να γίνει ακόμα σο­βα­ρό­τε­ρο, αν αυτοί οι δυο πα­ρά­γο­ντες μα­ζι­κής αμ­φι­σβή­τη­σης της κυ­βερ­νη­τι­κής πο­λι­τι­κής «συ­να­ντη­θούν» με την ερ­γα­τι­κή-απερ­για­κή δράση. Οι διερ­γα­σί­ες για μια πα­νερ­γα­τι­κή απερ­γία έχουν ήδη ξε­κι­νή­σει, και αυτή μπο­ρεί να λει­τουρ­γή­σει ως «σύν­θη­μα» ενερ­γο­ποί­η­σης απερ­για­κών δρά­σε­ων σε μα­ζι­κούς κλά­δους που μα­στί­ζο­νται από πολλά και κρί­σι­μα προ­βλή­μα­τα. Όσοι μέσα στο κα­θε­στώς δια­τη­ρούν την ιστο­ρι­κή μνήμη της κυ­ρί­αρ­χης τάξης, και γνω­ρί­ζουν ότι με το «ερ­γά­τες, αγρό­τες και φοι­τη­τές» δεν είναι να παί­ζει κα­νείς, πα­ρα­κο­λου­θούν την εξέ­λι­ξη με ιδιαί­τε­ρη προ­σο­χή. 

 

Η τα­χύ­τη­τα με την οποία η κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη έφτα­σε σε μια δο­κι­μα­σία-ανα­μέ­τρη­ση με αξιό­λο­γα τμή­μα­τα του μα­ζι­κού κι­νή­μα­τος, συ­νι­στά ένα ερώ­τη­μα-τρο­φή για σκέψη. Συ­νή­θως δεν γί­νε­ται έτσι: Κυ­βερ­νή­σεις που πέ­τυ­χαν ση­μα­ντι­κές εκλο­γι­κές/πο­λι­τι­κές νίκες, απο­κτούν το (μι­κρό­τε­ρο ή με­γα­λύ­τε­ρο) προ­νό­μιο μιας «πε­ριό­δου χά­ρι­τος», μέ­χρις ότου η «ηγε­μο­νία» τους ξε­θω­ριά­σει.

Όσοι σκέ­φτο­νταν έτσι, και προ­έ­βλε­παν μια μακρά πε­ρί­ο­δο ανε­μπό­δι­στης κυ­ριαρ­χί­ας της πο­λι­τι­κής Μη­τσο­τά­κη, μέσα σε συν­θή­κες –τάχα– «γε­νι­κευ­μέ­νης συ­ντη­ρη­τι­κο­ποί­η­σης της ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νί­ας», έχουν δια­βά­σει με λα­θε­μέ­νο τρόπο τα εκλο­γι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα του Μάη-Ιού­νη του ’23.

Η εκλο­γι­κή νίκη του Μη­τσο­τά­κη, με το 40,6% της ΝΔ και τη δια­φο­ρά 23 μο­νά­δων από το δεύ­τε­ρο κόμμα του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ του Τσί­πρα, ήταν μια πραγ­μα­τι­κή και ση­μα­ντι­κή πο­λι­τι­κή νίκη. Δεν πρέ­πει να υπο­τι­μη­θεί και δεν μπο­ρεί να αμ­φι­σβη­τη­θεί, κυ­ρί­ως, μέσα στο «γή­πε­δο» του κοι­νο­βου­λευ­τι­κού κα­θω­σπρε­πι­σμού.

Όμως ο Μη­τσο­τά­κης κέρ­δι­σε την ψήφο του 40,6% εκ του 51% του πραγ­μα­τι­κού πλη­θυ­σμού που προ­σήλ­θε στην κάλπη. Αυτό ση­μαί­νει μια πει­στι­κή επιρ­ροή επί του πε­ρί­που 25% του πλη­θυ­σμού, επί­δο­ση που είναι στα όρια της ιστο­ρι­κής επιρ­ρο­ής της Δε­ξιάς στην Ελ­λά­δα, και σί­γου­ρα μέσα στα προ­βλε­πό­με­να όρια της επιρ­ρο­ής ενός κόμ­μα­τος που υπο­στη­ρί­χθη­κε από την κυ­ρί­αρ­χη τάξη και τα ανώ­τε­ρα με­σο­στρώ­μα­τα στην ουρά της. Το μυ­στι­κό του εκλο­γι­κού κύ­κλου του ’23, στη γλώσ­σα των δη­μο­σκό­πων λέ­γε­ται «απο­μά­γευ­ση των μη-προ­νο­μιού­χων από την εκλο­γι­κή-πο­λι­τι­κή ανα­μέ­τρη­ση» και είναι το φαι­νό­με­νο που οδή­γη­σε τις ερ­γα­τι­κές συ­νοι­κί­ες και τη νε­ο­λαία σε απο­χή-ρε­κόρ. Στη σα­φέ­στε­ρη γλώσ­σα της Αρι­στε­ράς το ίδιο φαι­νό­με­νο λέ­γε­ται πα­τα­γώ­δης απο­τυ­χία της κοι­νο­βου­λευ­τι­κής αντι­πο­λί­τευ­σης μπρο­στά στα στοι­χειώ­δη κα­θή­κο­ντά της. Πα­ρό­τι η εκλο­γι­κή νίκη της ΝΔ ήταν ση­μα­ντι­κή, ο Κυ­ριά­κος Μη­τσο­τά­κης δεν έχει την πραγ­μα­τι­κή πο­λι­τι­κή δύ­να­μη που είχαν προη­γού­με­νοι ηγέ­τες της Δε­ξιάς σε άλλες ιστο­ρι­κές συ­γκυ­ρί­ες.

Προ­σο­χή: Αυτή η «σχε­τι­κο­ποί­η­ση» της ση­μα­σί­ας των εκλο­γι­κών επι­δό­σε­ων, αν συ­νυ­πο­λο­γί­ζει κα­νείς την από­συρ­ση μέσω της απο­χής των λαϊ­κών στρω­μά­των, ισχύ­ει και για το αντι­πο­λι­τευό­με­νο στρα­τό­πε­δο του «προ­ο­δευ­τι­σμού». Το άθροι­σμα των «δη­μο­κρα­τι­κών δυ­νά­με­ων», του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και του ΠΑΣΟΚ, στην υπο­στή­ρι­ξη του Δούκα στον δεύ­τε­ρο γύρο, κέρ­δι­σε το Δήμο της Αθή­νας με 64.000 ψή­φους. Είναι μια επί­δο­ση που θα προ­κα­λού­σε γέλια στους βε­τε­ρά­νους της πο­λι­τι­κής «άθροι­σμα των δη­μο­κρα­τι­κών δυ­νά­με­ων» στα χρό­νια του 1980 και με­τέ­πει­τα…

Όμως τη ση­με­ρι­νή συ­γκυ­ρία δεν κα­θο­ρί­ζουν, κυ­ρί­ως, τα εκλο­γι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα, ακόμα κι αν δια­βα­στούν σωστά μέσα στην ευ­θρα­στό­τη­τά τους, που προ­κά­λε­σε η με­γά­λη αποχή. Την κα­θο­ρί­ζουν οι με­γά­λοι πα­ρά­γο­ντες της οι­κο­νο­μι­κής και κοι­νω­νι­κής πο­λι­τι­κής των τε­λευ­ταί­ων χρό­νων, που έχουν συσ­σω­ρεύ­σει με­γά­λα βάρη, αλλά και οργή και θυμό μέσα στην κοι­νω­νι­κή πλειο­ψη­φία των λαϊ­κών στρω­μά­των.

Γι’ αυτό η σύμ­πτω­ση των αγρο­τι­κών και φοι­τη­τι­κών κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων δεν είναι ένα συ­γκυ­ρια­κό πρό­βλη­μα για την κυ­βερ­νη­τι­κή πο­λι­τι­κή, δεν είναι μια «μι­κρο-συ­γκυ­ρία» κα­τα­δι­κα­σμέ­νη σύ­ντο­μα να εκτο­νω­θεί. Είναι ένα «δο­μι­κό» πο­λι­τι­κό πρό­βλη­μα, μια σο­βα­ρή πο­λι­τι­κή απει­λή, που έχει σο­βα­ρές πι­θα­νό­τη­τες να με­γε­θυν­θεί.

Οι «νι­κη­τές»

Η «κα­νο­νι­κο­ποί­η­ση» της βάρ­βα­ρης μνη­μο­νια­κής λι­τό­τη­τας με το Μνη­μό­νιο 3 επί Τσί­πρα, η μο­νι­μο­ποί­η­ση των μνη­μο­νια­κών πε­ρι­κο­πών σε ό,τι αφορά τα ερ­γα­τι­κά και κοι­νω­νι­κά δι­καιώ­μα­τα με τη συμ­φω­νία με τους δα­νει­στές το 2018, και κυ­ρί­ως η επι­τά­χυν­ση των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων αντι­με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων στην πρώτη τε­τρα­ε­τία του Μη­τσο­τά­κη, είναι μια πο­λι­τι­κή που έχει «νι­κη­τές».

Μέσα στο 2022, τα κέρδη των 500 ισχυ­ρών Α.Ε. ει­σηγ­μέ­νων στο ΧΑΑ, αυ­ξή­θη­καν κατά 75,5%. Οι φο­ρο­α­παλ­λα­γές στο κε­φά­λαιο και στην κερ­δο­φο­ρία του και η σκαν­δα­λώ­δης δια­νο­μής των ευ­ρω­παϊ­κών πόρων «αλ­λη­λεγ­γύ­ης» απο­κλει­στι­κά προς τις επι­χει­ρή­σεις, σή­μα­ναν έναν πα­κτω­λό ενι­σχύ­σε­ων προς τον «κόσμο του επι­χει­ρείν». Οι ιδιω­τι­κο­ποι­ή­σεις ακόμα και στους «στρα­τη­γι­κούς» το­μείς, με­τέ­τρε­ψαν σε Ελ Ντο­ρά­ντο επεν­δύ­σε­ων και κερ­δο­σκο­πί­ας την ενέρ­γεια, την πε­ρί­θαλ­ψη, την εκ­παί­δευ­ση κ.ο.κ. Η από­λυ­τη άρ­νη­ση της κυ­βέρ­νη­σης για στοι­χειώ­δη έλεγ­χο επί των τιμών στα είδη υπο­χρε­ω­τι­κής λαϊ­κής κα­τα­νά­λω­σης, επέ­φε­ρε την εκτί­να­ξη των κερ­δών στον κλάδο εμπο­ρί­ας τρο­φί­μων σε πάνω από 11 δισ. ευρώ μέσα στο 2022 και η κα­τά­στα­ση επι­δει­νώ­θη­κε στους μήνες που ακο­λού­θη­σαν.

Πέρα από την άμεση ενί­σχυ­ση του κε­φα­λαί­ου, άλλες με­γά­λες πτυ­χές της κυ­βερ­νη­τι­κής πο­λι­τι­κής συ­νι­στούν έμ­με­σες αλλά ιδιαί­τε­ρα ση­μα­ντι­κές ενι­σχύ­σεις. Η από­λυ­τη ταύ­τι­ση του Μη­τσο­τά­κη με τον ευ­ρω­α­τλα­ντι­σμό, η με­τα­τρο­πή του ελ­λα­δι­κού χώρου σε απέ­ρα­ντη να­τοϊ­κή βάση, η κα­τά­πτυ­στη γραμ­μή για τη σφαγή στη Γάζα, οι προ­κλη­τι­κοί θη­ριώ­δεις εξο­πλι­σμοί κ.ο.κ. υπό­σχο­νται τη γε­ω­πο­λι­τι­κή ανα­βάθ­μι­ση του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού. Το οι­κο­νο­μι­κό επί­δι­κο είναι με­γά­λο: Η ανά­λη­ψη ηγε­τι­κής θέσης στην ευ­ρω­α­τλα­ντι­κή επι­δρο­μή στην Ερυ­θρά Θά­λασ­σα, ενι­σχύ­ει τις δυ­να­τό­τη­τες των Ελ­λή­νων εφο­πλι­στών που είναι βα­σι­κοί «χρή­στες» αυτού του θα­λάσ­σιου δια­δρό­μου. Τα F35 θα φορ­τώ­σουν στις πλά­τες μας κό­στος 9,5 δισ. δο­λα­ρί­ων (που πρέ­πει να πολ­λα­πλα­σια­στεί επί 4 αν συ­νυ­πο­λο­γι­στεί το κό­στος των ηλε­κτρο­νι­κών, των όπλων και των υπο­δο­μών που χρειά­ζο­νται), αλλά ανοί­γουν το δρόμο της συμ­με­το­χής με­ρι­κών δε­κά­δων Α.Ε. στο κο­ρυ­φαίο επί­πε­δο πο­λε­μι­κής τε­χνο­λο­γί­ας της επο­χής. Η κρι­τι­κή της αντι­πο­λί­τευ­σης ότι η πο­λι­τι­κή εξο­πλι­σμών του Μη­τσο­τά­κη δεν έχει αντί­κρυ­σμα στην εγ­χώ­ρια πο­λε­μι­κή βιο­μη­χα­νία είναι κυ­ριο­λε­κτι­κά γε­λοία. Το ελ­λη­νι­κό κρά­τος έχει πράγ­μα­τι εγκα­τα­λεί­ψει το μο­ντέ­λο του 1970, με τις «κα­θε­το­ποι­η­μέ­νες» κρα­τι­κές μο­νά­δες τύπου ΕΑΒ, ΕΛΒΟ κλπ, αλλά δε­κά­δες με­γά­λες επι­χει­ρή­σεις (πχ ΜΕΤΚΑ) και εκα­το­ντά­δες μι­κρο­με­σαί­ες, ακόμα και επι­θε­τι­κές start-ups, «συ­νω­θού­νται» γύρω από τα προ­γράμ­μα­τα των Ραφάλ, των Μπελ­χά­ρα και των F35, των πυ­ραυ­λι­κών συ­στη­μά­των κλπ. Οι ντό­πιοι κα­πι­τα­λι­στές που τρί­βουν τα χέρια τους, μάλ­λον ξέ­ρουν κάτι πα­ρα­πά­νω από τον ναύ­αρ­χο Απο­στο­λά­κη. Και αδη­μο­νούν για τις νέες «ευ­και­ρί­ες» που υπό­σχε­ται η πρόσ­δε­ση στον ευ­ρω­α­τλα­ντι­σμό, είτε αυτές αφο­ρούν στα Βαλ­κά­νια, είτε στην Ανα­το­λι­κή Με­σό­γειο, είτε στο πι­θα­νό άνοιγ­μα των οι­κο­νο­μι­κών σχέ­σε­ων με την Τουρ­κία, είτε στο γε­νι­κό­τε­ρο σήμα ανα­βάθ­μι­σής τους που θα εκ­πέ­μπει η επι­λο­γή του ελ­λη­νι­κού κρά­τους για μέλος του Συμ­βου­λί­ου Ασφα­λεί­ας του ΟΗΕ τον Ιούνη του 2024.

Ο κό­σμος του κε­φα­λαί­ου, πα­ρό­τι έχει επί­γνω­ση για τις σο­βα­ρές προ­ο­πτι­κές επι­δεί­νω­σης των οι­κο­νο­μι­κών συν­θη­κών, απαι­τεί από την κυ­βέρ­νη­ση αδια­τά­ρα­κτη συ­νέ­χεια στην πα­ρο­χή ενι­σχύ­σε­ων. Σε αυτόν τον πα­ρά­γο­ντα ανα­φέ­ρε­ται η σκλη­ρή πο­λι­τι­κή Χα­τζη­δά­κη που δη­λώ­νει ότι υπό οποια­δή­πο­τε πίεση κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων «δεν θα βάλει σε κίν­δυ­νο τη δη­μο­σιο­νο­μι­κή στα­θε­ρό­τη­τα της χώρας».

Στον ίδιο πα­ρά­γο­ντα ανα­φέ­ρε­ται ο Μη­τσο­τά­κης προει­δο­ποιώ­ντας ότι από το 2024 αρ­χί­ζει μια πο­λι­τι­κή «λι­γό­τε­ρων πα­ρο­χών – πε­ρισ­σό­τε­ρων με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων». Αυτή η (θέ­λο­ντας, και μη) ακαμ­ψία της κυ­βερ­νη­τι­κής πο­λι­τι­κής απέ­να­ντι στις ερ­γα­τι­κές και λαϊ­κές προσ­δο­κί­ες, είναι η μία βάση της εκτί­μη­σης ότι ο Μη­τσο­τά­κης βρί­σκε­ται μπρο­στά σε «δο­μι­κό» πρό­βλη­μα. Όχι όμως η μόνη.

Οι από κάτω

Οι πα­ρα­τε­τα­μέ­νες πο­λι­τι­κές δρα­κό­ντειας λι­τό­τη­τας έχουν οδη­γή­σει σε μια πρω­το­φα­νή συ­μπί­ε­ση τους ερ­γα­ζό­με­νους και τις λαϊ­κές τά­ξεις.

Στην Ελ­λά­δα σή­με­ρα 6 στους 10 ερ­γα­ζό­με­νους αμεί­βε­ται με λι­γό­τε­ρα από 1.000 ευρώ το μήνα. Το 95% των φο­ρο­λο­γι­κών εσό­δων του κρά­τους στη­ρί­ζε­ται στη φο­ρο­λό­γη­ση (άμεση και έμ­με­ση) των λαϊ­κών νοι­κο­κυ­ριών. Ανε­ξάρ­τη­τα από τα στα­τι­στι­κά στοι­χεία για τον πλη­θω­ρι­σμό, η ανε­ξέ­λεγ­κτη ακρί­βεια στα τρό­φι­μα και στο κό­στος της στέ­γα­σης εξα­ντλεί το δια­θέ­σι­μο ει­σό­δη­μα πολ­λών ερ­γα­τι­κών οι­κο­γε­νειών (πολύ) πριν βγει ο μήνας. Η κερ­δο­φο­ρία των από πάνω στη­ρί­ζε­ται στην αύ­ξη­ση της εκ­με­τάλ­λευ­σης των από κάτω.

Σε αυτό το κλίμα της οι­κο­νο­μι­κής ασφυ­ξί­ας, η με­τε­κλο­γι­κή επι­τά­χυν­ση των αντι­με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων λει­τουρ­γεί ως πρό­κλη­ση. Η καλ­πά­ζου­σα ιδιω­τι­κο­ποί­η­ση στην πε­ρί­θαλ­ψη και στην εκ­παί­δευ­ση κλι­μα­κώ­νει την αί­σθη­ση ανα­σφά­λειας της ερ­γα­ζό­με­νης πλειο­ψη­φί­ας. Παρά την «εθνι­κή» προ­πα­γάν­δα, ο κό­σμος κα­τα­νο­εί ότι το κό­στος των F35 θα πλη­ρω­θεί, τε­λι­κά, από τους μι­σθούς και τις συ­ντά­ξεις.

Στο κοι­νω­νι­κό πεδίο «ο κά­μπος είναι ξερός και εύ­φλε­κτος». Σε τέ­τοιες συν­θή­κες ακόμα και μια μικρή «σπίθα» μπο­ρεί να ανά­ψει με­γά­λες φω­τιές. Στο διε­θνές πεδίο, οι μα­ζι­κές κι­νη­το­ποι­ή­σεις που πολ­λα­πλα­σιά­ζο­νται σχε­δόν σε όλες τις χώρες του «ανα­πτυγ­μέ­νου» κα­πι­τα­λι­σμού, είναι μια σο­βα­ρή προει­δο­ποί­η­ση. Αυτή είναι η δεύ­τε­ρη, και πιο ου­σια­στι­κή, πλευ­ρά του ισχυ­ρι­σμού ότι ο Μη­τσο­τά­κης βρί­σκε­ται μπρο­στά σε «δο­μι­κό» πρό­βλη­μα.

Η σύμ­πτω­ση των αγρο­τι­κών και φοι­τη­τι­κών κι­νη­το­ποι­ή­σε­ων δεν είναι μια «μικρή σπίθα». Οι αγρό­τες μπο­ρούν να επι­βά­λουν στην κυ­βέρ­νη­ση οι­κο­νο­μι­κές πα­ρα­χω­ρή­σεις που, μέχρι σή­με­ρα, ήταν εκτός προ­βλέ­ψε­ων. Το φοι­τη­τι­κό κί­νη­μα μπο­ρεί να ακυ­ρώ­σει την από­πει­ρα ιδιω­τι­κο­ποί­η­σης της πα­νε­πι­στη­μια­κής εκ­παί­δευ­σης, οδη­γώ­ντας τον Μη­τσο­τά­κη σε μια πρώτη σο­βα­ρή πο­λι­τι­κή ήττα.

Πα­ρό­λα αυτά, ίσως το πιο ση­μα­ντι­κό είναι το εάν και κατά πόσο αυτές οι κι­νη­το­ποι­ή­σεις θα λει­τουρ­γή­σουν ως κα­μπά­να συ­να­γερ­μού για το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα. Ο Φλε­βά­ρης θα είναι ένας ση­μα­ντι­κός μήνας. Μια πε­τυ­χη­μέ­νη γε­νι­κή απερ­γία που βάζει στο κέ­ντρο των επι­διώ­ξε­ων την αύ­ξη­ση των μι­σθών, τον έλεγ­χο της ακρί­βειας, την αντι­με­τώ­πι­ση των ελα­στι­κών ερ­γα­σια­κών σχέ­σε­ων κ.ο.κ. θα μπο­ρού­σε να πυ­ρο­δο­τή­σει μια «σκυ­τα­λο­δρο­μία» κλα­δι­κών απερ­για­κών αγώ­νων που, με τη σειρά τους θα προ­ε­τοι­μά­ζουν έναν πιο προ­ω­θη­μέ­νο, συ­ντο­νι­σμέ­νο και απο­φα­σι­στι­κό κύκλο ερ­γα­τι­κής αντε­πί­θε­σης. Το «σε­νά­ριο» αυτό, ολο­κλη­ρω­μέ­να ή απο­σπα­σμα­τι­κά, το εί­δα­με να ξε­τυ­λί­γε­ται στις ΗΠΑ, στη Γαλ­λία, στη Γερ­μα­νία και αλλού, σε ένα κλίμα ανα­βί­ω­σης της ερ­γα­τι­κής αγω­νι­στι­κό­τη­τας και διεκ­δί­κη­σης.

Αυτή η προ­ο­πτι­κή μπο­ρεί να βάλει σε αμ­φι­σβή­τη­ση το σύ­νο­λο της κυ­βερ­νη­τι­κής πο­λι­τι­κής, να ανοί­ξει το δρόμο για την ανα­τρο­πή της. Και αυτό μπο­ρεί να αλ­λά­ξει ρι­ζι­κά και όλη τη συ­ζή­τη­ση για τις πο­λι­τι­κές προ­ο­πτι­κές, έξω από τα όρια που έθεσε η νίκη του Μη­τσο­τά­κη στον εκλο­γι­κό κύκλο του 2023. Η αλ­λα­γή του πο­λι­τι­κού «παι­χνι­διού» μέσα από μια απρό­σμε­νη «ει­σβο­λή» του λαϊ­κού πα­ρά­γο­ντα από τα κάτω, δεν θα είναι κάτι πρω­το­φα­νές στην πο­λι­τι­κή ιστο­ρία στην Ελ­λά­δα.

Στο πο­λι­τι­κό πεδίο

Η τυ­πι­κή κα­θε­στω­τι­κή ανά­λυ­ση των δη­μο­σκο­πι­κών ευ­ρη­μά­των, πα­τώ­ντας κυ­ρί­ως στη με­γά­λη δια­φο­ρά της ΝΔ από το δεύ­τε­ρο κόμμα, κα­τα­λή­γει στο συ­μπέ­ρα­σμα ότι παρά «την κα­τα­γρα­φή μιας φθο­ράς», ο Μη­τσο­τά­κης «δεν έχει πρό­βλη­μα». Πρό­κει­ται για μια στα­τι­κή αντι­με­τώ­πι­ση.

Η ενερ­γο­ποί­η­ση των Σα­μα­ρά και Βο­ρί­δη (αυτών των κο­ρυ­φαί­ων και­ρο­σκό­πων στην πο­λι­τι­κή) ως εναλ­λα­κτι­κών πόλων ηγε­σί­ας μέσα στη Δεξιά, δεν λο­γο­δο­τεί κυ­ρί­ως σε μια «πο­λι­τι­κή αρχών» στα ζη­τή­μα­τα της δια­φο­ρο­ποί­η­σής τους (στο γάμο των ομό­φυ­λων ζευ­γα­ριών κ.ά.) αλλά στην εκτί­μη­σή τους ότι στο βάθος των εξε­λί­ξε­ων δια­γρά­φε­ται ζή­τη­μα ηγε­σί­ας στη Δεξιά. Ο Σα­μα­ράς και ο Βο­ρί­δης έχουν κατ’ επα­νά­λη­ψη κάνει γαρ­γά­ρα τις αρχές τους, όταν δια­πί­στω­ναν ότι αυτός ήταν ο μο­να­δι­κός τρό­πος για να κρα­τή­σουν τις θέ­σεις τους.

Οι πιο πο­λι­τι­κο­ποι­η­μέ­νοι ανα­λυ­τές των δη­μο­σκο­πή­σε­ων δια­πι­στώ­νουν ότι αρ­χί­ζει να δια­μορ­φώ­νε­ται στα­δια­κά μια «απει­λή» για τη ΝΔ του Μη­τσο­τά­κη, αλλά αυτή αφορά κυ­ρί­ως τη διό­γκω­ση της ακρο­δε­ξιάς. Δεν έχου­με κα­νέ­να λόγο να υπο­τι­μή­σου­με την απει­λή της εθνι­κι­στι­κής, ρα­τσι­στι­κής, σε­ξι­στι­κής και θρη­σκό­λη­πτης ακρο­δε­ξιάς. Όμως είναι απα­ραί­τη­τες κά­ποιες πα­ρα­τη­ρή­σεις: α) Η «διό­γκω­ση» εκ­φρά­ζε­ται κυ­ρί­ως με την ενί­σχυ­ση του Βε­λό­που­λου και όχι ενός πραγ­μα­τι­κά επι­κίν­δυ­νου κόμ­μα­τος «δρά­σης» όπως στο πα­ρελ­θόν η Χρυσή Αυγή. Και στην Ευ­ρώ­πη σή­με­ρα έχου­με πολλά πα­ρα­δείγ­μα­τα για κόμ­μα­τα όπως η «Ελ­λη­νι­κή Λύση» που, τε­λι­κά, λει­τούρ­γη­σαν ως συ­νε­ταί­ροι της κυ­βερ­νη­τι­κής Δε­ξιάς και όχι ως αντί­πα­λοί της. β) Ακόμα κι αν πά­ρου­με τοις με­τρη­τοίς τη (δη­μο­σκο­πι­κή) πρό­βλε­ψη για ακρο­δε­ξιά επιρ­ροή της τάξης του 15%, το άθροι­σμα της Δε­ξιάς και της ακρο­δε­ξιάς δεν «ξε­φεύ­γει» από τα ιστο­ρι­κά όρια στην Ελ­λά­δα. Στις εκλο­γές της πρώ­ι­μης Με­τα­πο­λί­τευ­σης το άθροι­σμα της Δε­ξιάς του Κα­ρα­μαν­λή και του συ­νον­θυ­λεύ­μα­τος χου­ντι­κών και μο­ναρ­χι­κών, έφτα­νε στο 47-48%, αλλά επί ενός εκλο­γι­κού σώ­μα­τος που πε­ρι­λάμ­βα­νε το 70% του πλη­θυ­σμού. Γνω­ρί­ζου­με τις δια­φο­ρές των ιστο­ρι­κών πε­ριό­δων, ανα­γνω­ρί­ζου­με τη με­γα­λύ­τε­ρη επι­κιν­δυ­νό­τη­τα σή­με­ρα, αλλά με το πα­ρά­δειγ­μα αυτό θέ­λου­με να πούμε ότι το πιο ση­μα­ντι­κό στοι­χείο των εξε­λί­ξε­ων αφορά στο ερώ­τη­μα τι συμ­βαί­νει στο κε­ντρο­α­ρι­στε­ρό και αρι­στε­ρό άκρο του φά­σμα­τος.

Η δια­λυ­τι­κή κρίση του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ είναι κα­θο­ρι­στι­κό ση­μείο των αλ­λα­γών. Σύμ­φω­να με τον Ν. Μα­ραν­τζί­δη, σύμ­βου­λο του Αλ. Τσί­πρα, «ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ ως κόμμα εξου­σί­ας έχει τε­λειώ­σει». Εν­δια­φέ­ρον όμως έχει η τάση με­τα­κί­νη­σης των απω­λειών του. Σύμ­φω­να με την Metron Analysis, αυτές είτε πα­ρα­μέ­νουν στην κε­ντρο­α­ρι­στε­ρά (ΠΑΣΟΚ +5,8%), είτε, κυ­ρί­ως, κα­τευ­θύ­νο­νται προς αρι­στε­ρό­τε­ρες επι­λο­γές (Νέα Αρι­στε­ρά + 13,5%, ΚΚΕ 5,3%, Πλεύ­ση 1,9%, ΜΕ­ΡΑ­25 1,1%). Η πο­λι­τι­κή του Κασ­σε­λά­κη, με τε­λευ­ταίο δείγ­μα το Ναι στα F35, είναι κα­τα­δι­κα­σμέ­νη να ενι­σχύ­σει αυτήν την τάση.

Ανά­λο­γη είναι η ει­κό­να των με­τα­κι­νή­σε­ων στην επιρ­ροή του ΠΑΣΟΚ, όπου η τάση προς το ΚΚΕ (+3,3%) είναι με­γα­λύ­τε­ρη από εκεί­νη προς τη ΝΔ (+1,3%). Η ενί­σχυ­ση του ΠΑΣΟΚ στο χώρο της αυ­το­διοί­κη­σης του δίνει δυ­να­τό­τη­τα για «κι­νή­σεις» με στόχο τη δια­σφά­λι­ση της δεύ­τε­ρης θέσης στις ευ­ρω­ε­κλο­γές. Και οι κι­νή­σεις αυτές, στην Αθήνα και σε μι­κρό­τε­ρους Δή­μους, επι­χει­ρούν να κα­τα­γρά­ψουν «αρι­στε­ρό­στρο­φη» κί­νη­ση, με στόχο να διεκ­δι­κούν χώρο στα αρι­στε­ρά του Κασ­σε­λά­κη. Άλ­λω­στε, τα πα­σο­κι­κά επι­τε­λεία είναι εμπει­ρό­τε­ρα από το συ­νον­θύ­λευ­μα που έχει σή­με­ρα μα­ζευ­τεί στην Κου­μουν­δού­ρου.

Αυτή η κα­τά­στα­ση αντι­κει­με­νι­κά θα μπο­ρού­σε να απο­τε­λεί ιδα­νι­κή ευ­και­ρία για το ΚΚΕ. Όμως οι πο­λι­τι­κές επι­λο­γές της ηγε­σί­ας του κά­νουν ό,τι μπο­ρούν για να ακυ­ρώ­σουν αυτή την προ­ο­πτι­κή. Το ανέ­βα­σμα των ανα­φο­ρών «εθνι­κής κυ­ριαρ­χί­ας» στη ρη­το­ρι­κή του Κου­τσού­μπα, όπως και η θέση της ΚΕ για τον γάμο των ομό­φυ­λων ζευ­γα­ριών (και ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρο η απα­ρά­δε­κτη επι­χει­ρη­μα­το­λο­γία που τη συ­νό­δευ­σε) ήταν μια ψυ­χρο­λου­σία προς έναν κόσμο που, χωρίς να ταυ­τί­ζε­ται με το ΚΚΕ, σκε­φτό­ταν να το ενι­σχύ­σει εκλο­γι­κά.

Το σύ­νο­λο αυτών των εξε­λί­ξε­ων θα αυ­ξή­σεις τις πιέ­σεις για πο­λι­τι­κές πρω­το­βου­λί­ες, συ­μπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης της αντι­με­τώ­πι­σης των ευ­ρω­ε­κλο­γών, στο χώρο της ρι­ζο­σπα­στι­κής-αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς.

Όμως, στην πα­ρού­σα φάση, κάθε συ­ζή­τη­ση για ευ­ρύ­τε­ρη με­τω­πι­κή πο­λι­τι­κή, περ­νά­ει μέσα από την αντι­με­τώ­πι­ση των κα­θη­κό­ντων της ενό­τη­τας στη δράση, στο δρόμο και από τα κάτω, μέσα στη νέα συ­γκυ­ρία που δια­μορ­φώ­νε­ται. Στο πλευ­ρό των αγώ­νων των αγρο­τών και φοι­τη­τών, στην προ­σπά­θεια για να τους διευ­ρύ­νου­με με μια απο­φα­σι­στι­κή ερ­γα­τι­κή-απερ­για­κή πα­ρέμ­βα­ση.

https://rproject.gr/article/o-mitsotakis-antimetopos-me-agrotes-foitites-kai-tin-prooptiki-apergiakis-ergatikis-drasis