Ο Μητσοτάκης αντιμέτωπος με την πρώτη μεγάλη κρίση του // του Αντώνη Νταβανέλου

Η από­πει­ρα των κυ­βερ­νη­τι­κών στε­λε­χών να υπο­βαθ­μί­σουν το γε­γο­νός κρά­τη­σε λίγα μόνο 24ωρα. Ο Μη­τσο­τά­κης υπο­χρε­ώ­θη­κε να πα­ρα­δε­χθεί ότι «το 41% δεν υπάρ­χει πλέον» και να προ­χω­ρή­σει σε κυ­βερ­νη­τι­κό ανα­σχη­μα­τι­σμό. Όμως ήταν ένας ανα­σχη­μα­τι­σμός «τζού­φιος»: η θυσία δύο υπουρ­γών-απο­διο­πο­μπαί­ων τρά­γων (για να δια­σκε­δα­στεί η δυ­σα­ρέ­σκεια για την ακρί­βεια και η αγα­νά­κτη­ση των αγρο­τών…), η το­πο­θέ­τη­ση ενός από­στρα­του στο υπουρ­γείο Με­τα­νά­στευ­σης (που κλεί­νει το μάτι στην ακρο­δε­ξιά) και η με­τά­θε­ση της Κε­ρα­μέ­ως στο υπουρ­γείο Ερ­γα­σί­ας (μια κί­νη­ση-προει­δο­ποί­η­ση, όπως θα ισχυ­ρι­στού­με πα­ρα­κά­τω) δεν συ­νι­στούν πρω­το­βου­λί­ες αντί­στοι­χες με το πρό­βλη­μα.

Για άλλη μια φορά επι­βε­βαιώ­νε­ται ο κα­νό­νας ότι όταν ένα κόμμα έχει πάρει την «κα­τη­φό­ρα», τότε τα πε­ρι­θώ­ριά του για ου­σια­στι­κές πρω­το­βου­λί­ες ανα­σύ­ντα­ξης γί­νο­νται όλο και στε­νό­τε­ρα.

Ασφα­λώς, η κυ­βέρ­νη­ση δεν αντι­με­τω­πί­ζει άμεσα πρό­βλη­μα βιω­σι­μό­τη­τας. Όμως γί­νε­ται όλο και πιο κα­θα­ρό ότι αυτό οφεί­λε­ται κυ­ρί­ως στα χάλια της αντι­πο­λί­τευ­σης, παρά στις πο­λι­τι­κές δυ­να­τό­τη­τες της ση­με­ρι­νής ηγε­τι­κής ομά­δας της ΝΔ.

Πίσω από αυτήν την ει­κό­να, αρ­χί­ζει να προ­βά­λει ένα «στρα­τη­γι­κό» πρό­βλη­μα που, όσο γί­νε­ται πιο συ­νει­δη­τό, μπο­ρεί να επι­τα­χύ­νει ή και να πυ­ρο­δο­τή­σει εξε­λί­ξεις μέσα στους κύ­κλους της Δε­ξιάς.

Αν τα απο­τε­λέ­σμα­τα των ευ­ρω­ε­κλο­γών ανα­πα­ρα­χθούν σε κάλπη κοι­νο­βου­λευ­τι­κών εκλο­γών, τότε θα προ­κύ­ψει σαφής αδυ­να­μία σχη­μα­τι­σμού αξιό­πι­στης (για τους κα­πι­τα­λι­στές) κυ­βέρ­νη­σης. Και αυτή η «προ­δρο­μι­κή» δια­πί­στω­ση ενι­σχύ­ε­ται από δύο πλευ­ρι­κές, αλλά όχι δευ­τε­ρεύ­ου­σες, πα­ρα­τη­ρή­σεις: α) Οι πο­λι­τι­κές ηγε­σί­ες όλων των «με­γά­λων» κομ­μά­των δεν είναι ώρι­μες για εναλ­λα­κτι­κές κυ­βερ­νη­τι­κών συμ­μα­χιών. β) Οι επερ­χό­με­νες οι­κο­νο­μι­κές εξε­λί­ξεις είναι πι­θα­νό να με­τα­τρέ­ψουν τη χα­μη­λή επί­δο­ση της ΝΔ στις ευ­ρω­ε­κλο­γές σε υπε­ραι­σιό­δο­ξο στόχο στις επό­με­νες κοι­νο­βου­λευ­τι­κές εκλο­γές, όποτε κι αν αυτές γί­νουν.

Στην πράξη, ο Μη­τσο­τά­κης βρί­σκε­ται μπρο­στά στη δια­πί­στω­ση ότι οι συν­θή­κες πο­λι­τι­κής «κυ­ριαρ­χί­ας» του (και πολύ πε­ρισ­σό­τε­ρο «ηγε­μο­νί­ας» του) δεν υπάρ­χουν πλέον. Και αυτό ανοί­γει ξανά τη συ­ζή­τη­ση για τις προ­ο­πτι­κές μέσα στο στε­λε­χι­κό δυ­να­μι­κό της Δε­ξιάς.

Την ώρα που γρά­φο­νται αυτές οι γραμ­μές δεν είναι γνω­στό το πε­ριε­χό­με­νο της πο­λυ­δια­φη­μι­σμέ­νης «πα­ρέμ­βα­σης» των Κ. Κα­ρα­μαν­λή και Αντ. Σα­μα­ρά στην πα­ρου­σί­α­ση του βι­βλί­ου του («κα­ρα­μαν­λι­κού») Μ. Κοτ­τά­κη. Όμως, και στις δύο εκ­δο­χές υπεν­θύ­μι­σης του «πα­ρελ­θό­ντος» της ΝΔ –είτε με την υπε­ρά­σπι­ση της πα­ρά­δο­σης μιας «κυ­ριαρ­χι­κής» Δε­ξιάς «κοι­νω­νι­κού φι­λε­λευ­θε­ρι­σμού» από τον Κα­ρα­μαν­λή, είτε με την απαί­τη­ση μιας «στρο­φής προς τα δεξιά» που θα διεκ­δι­κεί τα ακρο­δε­ξιά ακρο­α­τή­ρια, από τον Σα­μα­ρά– αυτό που προ­κύ­πτει είναι η έκ­φρα­ση δυ­σπι­στί­ας για τα έργα και τις ημέ­ρες του Κυρ. Μη­τσο­τά­κη.

Το μή­νυ­μα άλ­λω­στε ακού­στη­κε κα­θα­ρά στην «χα­ο­τι­κή» συ­νε­δρί­α­ση της Κοι­νο­βου­λευ­τι­κής Ομά­δας της ΝΔ. Πίσω από τις φωνές για «υπερ­βο­λι­κή έμ­φα­ση στο κέ­ντρο», για με­τα­το­πί­σεις προς τον «δι­καιω­μα­τι­σμό» που υπο­σκά­πτουν τη συ­νο­χή του πα­ρα­δο­σια­κού ιδε­ο­λο­γι­κού πλαι­σί­ου της «πα­ρά­τα­ξης», πίσω από τις δια­μαρ­τυ­ρί­ες για πα­ρα­γκω­νι­σμό των «κομ­μα­τι­κών» της ΝΔ κ.ο.κ. προ­έ­κυ­πτε μια δια­πί­στω­ση: ότι ο Μη­τσο­τά­κης πα­ρα­μέ­νει στην πρω­θυ­πουρ­γι­κή κα­ρέ­κλα του γιατί έχει απο­δεί­ξει την απο­φα­σι­στι­κό­τη­τά του να ολο­κλη­ρώ­νει «δου­λειές» για συ­γκε­κρι­μέ­νους κύ­κλους και ομί­λους της κυ­ρί­αρ­χης τάξης, αλλά έχει πλέον απω­λέ­σει την ικα­νό­τη­τα να με­ταμ­φιέ­ζει τις αντι­με­ταρ­ρυθ­μί­σεις σε πο­λι­τι­κή που, τάχα, υπη­ρε­τεί το γε­νι­κό καλό, που ταυ­τί­ζε­ται με ένα κά­ποιο «εθνι­κό συμ­φέ­ρον».

Αυτή η δια­μαρ­τυ­ρία είναι δυ­να­τόν να ενι­σχυ­θεί από τις διε­θνείς εξε­λί­ξεις, γιατί συν­δέ­ε­ται με γε­νι­κό­τε­ρους προ­βλη­μα­τι­σμους/δια­σπά­σεις μέσα στους κύ­κλους των κυ­βερ­νη­τι­κών κομ­μά­των του «συ­ντη­ρη­τι­σμού». Εάν η ολο­κλή­ρω­ση των πο­λι­τι­κών αλ­λα­γών που προ­α­νάγ­γει­λαν οι ευ­ρω­ε­κλο­γές στη Γαλ­λία και στη Γερ­μα­νία, σε συν­δυα­σμό με τις επερ­χό­με­νες εκλο­γές στις ΗΠΑ, κα­τα­λή­ξουν σε ενί­σχυ­ση του σου­βε­ρε­νι­στι­κού-προ­τε­ξιο­νι­στι­κού ρεύ­μα­τος, τότε ο Μη­τσο­τά­κης θα έχει μπρο­στά του ένα εκρη­κτι­κό πρό­βλη­μα.

Σε τι οι­κο­νο­μι­κό και κοι­νω­νι­κό πε­ρι­βάλ­λον θα «περ­πα­τή­σουν» οι πο­λι­τι­κές εξε­λί­ξεις; Ο Μη­τσο­τά­κης δεν έχει ούτε την πρό­θε­ση ούτε τη δυ­να­τό­τη­τα να υπο­χω­ρή­σει από τη γραμ­μή των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων αντι­με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων που έχει χα­ρά­ξει στην πε­ντα­ε­τία. Αυτή η κα­τεύ­θυν­ση θα ενι­σχυ­θεί από τις επι­τα­γές των διε­θνών «θε­σμών» μέσα στη γε­νι­κευ­μέ­νη επι­δεί­νω­ση των οι­κο­νο­μι­κών συν­θη­κών. Η απο­στο­λή του ΔΝΤ στη χώρα, υπο­γραμ­μί­ζει ότι η κυ­βέρ­νη­ση οφεί­λει να αυ­ξή­σει το πρω­το­γε­νές πλε­ό­να­σμα ως πο­σο­στό του ΑΕΠ μέσα στο 2024 κα να το δια­τη­ρή­σει σε υψη­λό­τε­ρα επί­πε­δα για μια μακρά πε­ρί­ο­δο πολ­λών ετών, με στόχο να υπη­ρε­τη­θεί η «βιω­σι­μό­τη­τα του δη­μό­σιου χρέ­ους». Το ΔΝΤ ανα­γνω­ρί­ζει ότι το πραγ­μα­τι­κό κατά κε­φα­λήν ει­σό­δη­μα στην Ελ­λά­δα έχει κα­τα­κρη­μνι­στεί (κάτω από το μισό του αντί­στοι­χου στις ΗΠΑ, και κατά 33% κάτω από το μέσο όρο των χω­ρών-με­λών της ευ­ρω­ζώ­νης), αλλά δη­λώ­νει ότι τα μόνα «συ­ζη­τή­σι­μα» μέτρα είναι… η στή­ρι­ξη των επι­χει­ρή­σε­ων και η… με­ταρ­ρύθ­μι­ση της αγο­ράς ερ­γα­σί­ας! Σε απλά ελ­λη­νι­κά, αυτά ση­μαί­νουν επι­μο­νή στο μπα­ράζ αντερ­γα­τι­κών-αντι­κοι­νω­νι­κών μέ­τρων.

Το νόημα της με­τά­θε­σης της Κε­ρα­μέ­ως στο υπουρ­γείο Ερ­γα­σί­ας είναι να ορ­γα­νώ­σει την επι­βο­λή της σκλη­ρής και συ­νο­λι­κής αντι­με­ταρ­ρύθ­μι­σης στο Ασφα­λι­στι­κό, που έχει ήδη προ­ε­τοι­μά­σει ο Τσα­κλό­γλου. Κα­νείς δεν δι­καιού­ται να ξεχνά την προει­δο­ποί­η­ση του Άδωνι Γε­ωρ­γιά­δη, όταν αυτός απο­χω­ρού­σε από το υπουρ­γείο Ερ­γα­σί­ας: το δη­μο­γρα­φι­κό, λέει, δεν επι­τρέ­πει τη δια­τή­ρη­ση του ση­με­ρι­νού συ­ντα­ξιο­δο­τι­κού συ­στή­μα­τος. Από το 2027, τα όρια ηλι­κί­ας συ­ντα­ξιο­δό­τη­σης θα πρέ­πει να αυ­ξη­θούν δρα­στι­κά (στα 70; Στα 73;), ενώ το ση­με­ρι­νό επί­πε­δο κα­τα­βαλ­λό­με­νων συ­ντά­ξε­ων θα πρέ­πει να μειω­θεί κατά 30%!

Από την 1η Ιούλη η Ελ­λά­δα μπαί­νει στη «ζώνη» όπου θα θε­ω­ρεί­ται νό­μι­μη η ερ­γα­σια­κή εβδο­μά­δα των 48 ερ­γά­σι­μων ωρών (6Χ8). Όσοι πι­στεύ­ουν ότι το έκτο 8ωρο εβδο­μα­διαί­ως θα συ­νο­δεύ­ε­ται από την προ­σαύ­ξη­ση κατά 40% αυτού του με­ρο­κά­μα­του, ας σκε­φτούν ότι αυτή η υπο­χρέ­ω­ση θα στοι­χειο­θε­τεί­ται τώρα από τη δή­λω­ση του… ερ­γο­δό­τη στο σύ­στη­μα ΕΡ­ΓΑ­ΝΗ. Πρό­κει­ται για μια βά­ναυ­ση αύ­ξη­ση του ερ­γά­σι­μο χρό­νου την ώρα που σε όλο τον κόσμο τα συν­δι­κά­τα απαι­τούν τη μεί­ω­σή του, χωρίς μεί­ω­ση των απο­δο­χών.

Η απαί­τη­ση για υψη­λό­τε­ρα πλε­ο­νά­σμα­τα οδη­γεί προς την αύ­ξη­ση της φο­ρο-λη­στεί­ας που ρη­μά­ζει το ερ­γα­τι­κό/λαϊκό ει­σό­δη­μα. Η επα­να­φο­ρά του ΦΠΑ στην εστί­α­ση στο 24%, που θα κάνει τον καφέ φαρ­μά­κι, είναι μόνο μια προει­δο­ποί­η­ση. Όσοι πι­στεύ­ουν ότι αυτά τα αυ­ξη­μέ­να «έσοδα» φτά­νουν στο φι­νά­λε στα κρα­τι­κά τα­μεία, ας σκε­φτούν τις πραγ­μα­τι­κό­τη­τες που δεί­χνουν (σπα­νί­ως) κά­ποιοι σπο­ρα­δι­κοί έλεγ­χοι: Η με­γά­λη εμπο­ρι­κή αλυ­σί­δα H&Μ απο­δεί­χθη­κε ότι «έκρυ­βε» πολ­λές δε­κά­δες χι­λιά­δες απο­δεί­ξεις πώ­λη­σης ετη­σί­ως, δια­σφα­λί­ζο­ντας τον τζίρο της ως αφο­ρο­λό­γη­το, αλλά και το σύ­νο­λο του ει­σπρα­χθέ­ντος ΦΠΑ ως πρό­σθε­το μπό­νους στην κερ­δο­φο­ρία της. Αυτή είναι μια γε­νι­κευ­μέ­νη πρα­κτι­κή που αφορά τις με­γά­λες Α.Ε. και τους Ομί­λους, και όχι τους με­μο­νω­μέ­νους «υδραυ­λι­κούς» και «ηλε­κτρο­λό­γους» που κα­ταγ­γέ­λει η κυ­βερ­νη­τι­κή προ­πα­γάν­δα.

Η από­λυ­τη άρ­νη­ση του Μη­τσο­τά­κη για δη­μό­σιο έλεγ­χο των τιμών, ει­δι­κά στα αγαθά υπο­χρε­ω­τι­κής λαϊ­κής κα­τα­νά­λω­σης, είναι το «μυ­στι­κό» πίσω από την έκρη­ξη της κερ­δο­φο­ρί­ας σε συ­γκε­κρι­μέ­νους κλά­δους. Στα τρό­φι­μα έχει απο­δει­χθεί ότι μέσα σε 2 χρό­νια το 50ευ­ρω έχει με­τα­τρα­πεί σε κάτι λι­γό­τε­ρο από 30ευ­ρω. Την ώρα που το καυτό κα­λο­καί­ρι θα αυ­ξή­σει κα­τα­κό­ρυ­φα την κα­τα­νά­λω­ση ηλε­κτρι­κής ενέρ­γειας, η κυ­βέρ­νη­ση επι­τρέ­πει μια σχε­δια­σμέ­νη εκτί­να­ξη της τιμής του ηλε­κτρι­κού ρεύ­μα­τος, που θα με­τα­φέ­ρει πλού­το από τα ερ­γα­το­λαϊ­κά νοι­κο­κυ­ριά στα θη­σαυ­ρο­φυ­λά­κια της (ιδιω­τι­κο­ποι­η­μέ­νης) ΔΕΗ και των ποι­κί­λων «πα­ρό­χων» που έχουν συ­νω­στι­στεί στον τομέα της εμπο­ρί­ας της ενέρ­γειας.

Όμως η «σκλη­ρή» δη­μο­σιο­νο­μι­κή πο­λι­τι­κή –που γί­νε­ται δρα­κό­ντεια στην υγεία, στην εκ­παί­δευ­ση και στην κοι­νω­νι­κή προ­στα­σία (πχ με την πλειο­ψη­φία των πυ­ρο­σβε­στών να είναι «ελα­στι­κο­ποι­η­μέ­νοι» τρι­μη­νί­τες μπρο­στά στις σα­ρω­τι­κές πυρ­κα­γιές του πιο επι­κίν­δυ­νου κα­λο­και­ριού…)– δεν αφορά εξί­σου όλες τους το­μείς. Στην αγορά των όπλων, η κυ­βέρ­νη­ση που «έτρε­ξε» το πιο φι­λό­δο­ξο εξο­πλι­στι­κό πρό­γραμ­μα της σύγ­χρο­νης επο­χής, ανα­κοί­νω­σε ξαφ­νι­κά ότι αυ­γα­τί­ζει τις πα­ραγ­γε­λί­ες των F35, προ­κα­λώ­ντας απο­ρί­ες και ερω­τη­μα­τι­κά ακόμα και ανά­με­σα στα στρα­τιω­τι­κά επι­τε­λεία, και «ψι­θύ­ρους» που έφτα­σαν ακόμα και στα φι­λο­πό­λε­μα και φι­λο­μι­λι­τα­ρι­στι­κά sites.

Γιατί ο Μη­τσο­τά­κης επι­διώ­κει να δια­τη­ρεί την κυ­βέρ­νη­σή του στην πρώτη γραμ­μή του ΝΑ­ΤΟϊ­κού στρα­το­πέ­δου, αλλά και να στη­ρί­ζει δια των εξο­πλι­σμών την αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τα του ελ­λη­νι­κού κρά­τους στη δια­πά­λη για κυ­ριαρ­χία στην Ανα­το­λι­κή Με­σό­γειο. Όπου, παρά τις περί του αντι­θέ­του φι­λο­λο­γί­ες, ο ελ­λη­νο­τουρ­κι­κός αντα­γω­νι­σμός πα­ρα­μέ­νει μια ενερ­γή και επι­κίν­δυ­νη πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Πρό­σφα­τα, με πρό­σχη­μα την προ­στα­σία των θα­λασ­σών (!), η κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη εξήγ­γει­λε ένα κου­το­πό­νη­ρο πρό­γραμ­μα «θα­λάσ­σιων πάρ­κων», που επε­κτεί­νει μο­νο­με­ρώς την ελ­λη­νι­κή κυ­ριαρ­χία σε όλα τα (μέχρι σή­με­ρα) διε­θνή ύδατα του κε­ντρι­κού Αι­γαί­ου. Έτσι, μια κυ­βέρ­νη­ση που κα­μώ­νε­ται ότι ορ­γα­νώ­νει μια με­τά­βα­ση σε «ήρεμα νερά στο Αι­γαίο» (και κα­τη­γο­ρεί­ται γι’ αυτό από θερ­μο­κέ­φα­λους μέσα κι έξω από τη ΝΔ…) οδη­γεί στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα τις εξε­λί­ξεις στα όρια του τουρ­κι­κού casus belli.

Ο κα­τά­λο­γος με τις πα­ρα­δειγ­μα­τι­κές ανα­φο­ρές στην αντι­δρα­στι­κή και επι­κίν­δυ­νη πο­λι­τι­κή του Μη­τσο­τά­κη θα μπο­ρού­σε να συ­νε­χι­στεί χωρίς τέλος.

Μέσα από τις ανά­λο­γες εμπει­ρί­ες με­γά­λων τμη­μά­των του πλη­θυ­σμού ωρί­μα­σε η μα­ζι­κή από­συρ­ση εμπι­στο­σύ­νης που εκ­φρά­στη­κε στις ευ­ρω­ε­κλο­γές. Σε όσα ακο­λού­θη­σαν εκ­φρά­στη­κε η απρο­θυ­μία και η ανι­κα­νό­τη­τα του μη­τσο­τα­κι­κού «συ­στή­μα­τος» να αυ­τό-ρυθ­μι­στεί πα­ρα­λαμ­βά­νο­ντας και επε­ξερ­γα­ζό­με­νο το μή­νυ­μα εκα­το­ντά­δων χι­λιά­δων ψη­φο­φό­ρων. Έστω κι αν αυτό ενέ­χει πο­λι­τι­κούς κιν­δύ­νους για την ηγε­τι­κή ομάδα της ΝΔ, κιν­δύ­νους που μπο­ρούν να εξε­λι­χθούν σε γε­νι­κό­τε­ρη κα­θε­στω­τι­κή αστά­θεια. Η πα­ρά­λυ­ση της αντι­πο­λί­τευ­σης δεν θα αρκεί για πα­σπαρ­τού του Μη­τσο­τά­κη για πολύ καιρό. Τα πα­ρα­δείγ­μα­τα του Μα­κρόν ή του Σολτζ (θα έπρε­πε να) είναι δι­δα­κτι­κά.

Το κί­νη­μα και η Αρι­στε­ρά έχουν απέ­να­ντί τους μια πιο ευά­λω­τη κυ­βέρ­νη­ση απ’ ό,τι ίσχυε χθες. Όμως για να την ανα­τρέ­ψου­με, και για να στα­μα­τή­σου­με το πρό­γραμ­μα των νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρων αντι­με­ταρ­ρυθ­μί­σε­ων, χρεια­ζό­μα­στε μια σχε­δια­σμέ­νη και ορ­γα­νω­μέ­νη πα­ρέμ­βα­ση, με στόχο μια κά­θε­τη κλι­μά­κω­ση της κοι­νω­νι­κής αντί­στα­σης από τα κάτω.

https://rproject.gr/article/o-mitsotakis-antimetopos-me-tin-proti-megali-krisi-toy