Η παγκόσμια επιδημία του διαβήτη έχει γνωρίσει μια εκρηκτική αύξηση τα τελευταία 30 χρόνια. Οι στατιστικές είναι αμείλικτες, με τα κρούσματα να έχουν διπλασιαστεί, και οι συνέπειες αυτής της ανησυχητικής τάσης είναι καταφανείς κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Περισσότεροι από 800 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σήμερα με διαβήτη, και η πλειοψηφία αυτών δεν έχει πρόσβαση στην απαραίτητη θεραπεία. Στην εξάπλωση της νόσου, ο καπιταλισμός φαίνεται να παίζει έναν κρίσιμο ρόλο, οδηγώντας σε ερωτήματα σχετικά με την επιρροή του οικονομικού συστήματος στην υγεία του πληθυσμού.
Η Εξέλιξη του Διαβήτη και η Επιρροή του Καπιταλισμού
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό The Lancet, το ποσοστό των ενηλίκων με διαβήτη διπλασιάστηκε τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, φτάνοντας από το 7% το 1990 στο 14% το 2022. Η αύξηση αυτή επηρεάζει κυρίως τις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου οι κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες έχουν σημαντική επίδραση στην εξάπλωση της νόσου. Οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες, η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας και η αστικοποίηση αποτελούν μερικούς από τους κύριους παράγοντες που οδηγούν στην αύξηση του διαβήτη τύπου 2.
Ιατρικές μελέτες δείχνουν ότι η έκθεση των μητέρων στη διάρκεια της κύησης σε υποσιτισμό, συσχετίζονται σταθερά με τον μετέπειτα κίνδυνο διαβήτη και παχυσαρκίας. Επιπλέον, η ενδομήτρια έκθεση σε μητρική υπεργλυκαιμία, η μητρική παχυσαρκία και η υπερβολική αύξηση βάρους κατά την κύηση συνδέονται επίσης με αυξημένη παιδική παχυσαρκία και τον μετέπειτα κίνδυνο διαβήτη.
Ο καπιταλισμός, με την έμφαση που δίνει στην αλόγιστη οικονομική ανάπτυξη και στην κερδοφορία, δημιουργεί ένα περιβάλλον όπου οι ανθυγιεινές επιλογές είναι πιο εύκολα προσβάσιμες και οικονομικά προσιτές συγκριτικά με τις υγιεινές επιλογές. Έτσι, οι πολυεθνικές εταιρείες τροφίμων και ποτών προωθούν προϊόντα υψηλής θερμιδικής αξίας και χαμηλής θρεπτικής ποιότητας, συντελώντας στην αύξηση της παχυσαρκίας και, κατ’ επέκταση, των περιπτώσεων διαβήτη. Οι επιχειρήσεις αυτές, αδιαφορώντας για την υγεία των καταναλωτών, επικεντρώνονται αποκλειστικά στην αύξηση των κερδών τους. Στη σειρά, οι πολυεθνικές φαρμάκων, έρχονται να δρέψουν τους καρπούς των “συναδέλφων” τους και των κοινωνικών ανεπαρκειών.
Ταυτόχρονα, οι εργασιακές συνθήκες στον καπιταλιστικό κόσμο συχνά συμβάλλουν στη διάδοση του διαβήτη. Η εντατικοποίηση της εργασίας και ο περιορισμένος ελεύθερος χρόνος περιορίζουν τις δυνατότητες φυσικής άσκησης. Επιπλέον, το άγχος και οι ψυχολογικές πιέσεις που σχετίζονται με τη συνεχή προσπάθεια για παραγωγικότητα οδηγούν σε ανθυγιεινές συμπεριφορές, όπως η κατανάλωση τροφών υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη και λιπαρά.
Η Αδυναμία Πρόσβασης σε Θεραπεία: Ένα Ζήτημα Κοινωνικών Ανισοτήτων
Η έρευνα του The Lancet υπογραμμίζει ότι από τα 800 εκατομμύρια άτομα με διαβήτη, περισσότεροι από τους μισούς δεν έχουν πρόσβαση σε κατάλληλη θεραπεία. Τα στοιχεία είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά σε περιοχές όπως η Υποσαχάρια Αφρική και η Νότια Ασία, όπου τα δημόσια συστήματα υγείας είναι υπονομευμένα και οι ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας είναι οικονομικά απρόσιτες για τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού. Αυτή η άνιση κατανομή των πόρων υγείας αποκαλύπτει τις βαθιές κοινωνικο-οικονομικές ανισότητες που υπάρχουν μεταξύ ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών.
Σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες, το υπονομευμένο δημόσιο σύστημα υγείας είναι ανεπαρκές και οι ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας είναι οικονομικά απρόσιτες για τη συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού. Το αποτέλεσμα είναι ότι εκατομμύρια άνθρωποι μένουν χωρίς την απαραίτητη θεραπεία, κάτι που επιδεινώνει τις επιπτώσεις της νόσου και οδηγεί σε αυξημένα ποσοστά θνησιμότητας.
Οι Αιτίες
Οι ειδικοί αναφέρουν διάφορους παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση του διαβήτη παγκοσμίως. Η γήρανση του πληθυσμού, η αύξηση της παχυσαρκίας, οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες και η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας είναι μερικές από τις κύριες αιτίες. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, η αστικοποίηση και η περιορισμένη πρόσβαση σε επαρκείς υπηρεσίες υγείας επιδεινώνουν την κατάσταση, καθιστώντας την πρόληψη και τη θεραπεία του διαβήτη μια δύσκολη αποστολή.
Τα τελευταία χρόνια, η αυξανόμενη επιρροή των πολυεθνικών εταιρειών τροφίμων και ποτών στις αναπτυσσόμενες χώρες έχει αλλάξει τις διατροφικές συνήθειες των πληθυσμών. Προϊόντα πλούσια σε ζάχαρη και λίπη είναι πλέον ευρέως διαθέσιμα και οικονομικά φθηνά, αυξάνοντας τα ποσοστά παχυσαρκίας και κατά συνέπεια του διαβήτη τύπου 2.
Ο Ρόλος της Καπιταλιστικής Οικονομίας
Ο καπιταλισμός, με την έμφαση που δίνει στην οικονομική ανάπτυξη και την κερδοφορία, συχνά οδηγεί σε ανισότητες που πλήττουν την υγεία των ανθρώπων. Οι πολυεθνικές εταιρείες τροφίμων και ποτών προωθούν προϊόντα υψηλής θερμιδικής αξίας και χαμηλής θρεπτικής ποιότητας, συντελώντας στην αύξηση της παχυσαρκίας και, κατ’ επέκταση, των περιπτώσεων διαβήτη. Επιπλέον, η έλλειψη κρατικής παρέμβασης και υποστήριξης για την ενίσχυση των δημόσιων συστημάτων υγείας σε πολλές “αναπτυσσόμενες” χώρες επιδεινώνει την κατάσταση.
Οι πολιτικές αποφάσεις που επικεντρώνονται στην οικονομική “ανάπτυξη”, αλλά παραμελούν τη δημόσια υγεία, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα των επιπτώσεων του καπιταλιστικού συστήματος. Η επένδυση σε δημόσιες υποδομές υγείας και η προώθηση υγιεινών τρόπων ζωής συχνά υποτάσσονται στην ανάγκη για γρήγορα κέρδη και οικονομική ανάπτυξη.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η παραγωγή και η κατανάλωση ανθυγιεινών τροφίμων είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτή των υγιεινών τροφίμων, καθιστώντας δύσκολη την εξασφάλιση σωστής διατροφής για πολυάριθμους πληθυσμούς. Επιπλέον, το βάρος των εξόδων υγείας βαραίνει τους εργαζόμενους, που συχνά είναι αναγκασμένοι να καταφεύγουν σε χαμηλότερης ποιότητας ιατρική φροντίδα.
Προοπτικές
Η αντιμετώπιση της συνεχώς αυξανόμενης επιδημίας του διαβήτη απαιτεί πολυδιάστατες στρατηγικές. Η ευαισθητοποίηση και ενημέρωση του κοινού για τον διαβήτη, η βελτίωση της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας και η προώθηση υγιεινών τρόπων ζωής είναι καίριας σημασίας. Παράλληλα, η αναμόρφωση των πολιτικών υγείας και η μείωση των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων είναι απαραίτητες για να αντιμετωπιστεί η ρίζα του προβλήματος.
Η πρόληψη και η θεραπεία του διαβήτη πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα για κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμούς, λένε οι ειδικοί. Χρειάζονται ολοκληρωμένες πολιτικές παρεμβάσεις που να επικεντρώνονται στην ενίσχυση των δημόσιων συστημάτων υγείας και στην προώθηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών. Οι πολυεθνικές εταιρείες πρέπει να ελέγχονται αυστηρά και να υποχρεώνονται να παράγουν προϊόντα υψηλής θρεπτικής αξίας. Μπορούν γίνουν αυτά υπό τον καπιταλισμό; Επιπλέον, η ενίσχυση της φυσικής δραστηριότητας μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων και υποδομών είναι απαραίτητη για την καταπολέμηση του διαβήτη.
Συμπέρασμα
Η παγκόσμια αύξηση του διαβήτη αποκτά διαστάσεις πανδημίας, με τον καπιταλισμό να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην επιδείνωση της κατάστασης. Η αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης απαιτεί ολοκληρωμένες πολιτικές παρεμβάσεις που επικεντρώνονται στην πρόληψη, τη φροντίδα και τη μείωση των ανισοτήτων στην υγειονομική περίθαλψη. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να ανακόψουμε την εξέπλωση αυτής της επικίνδυνης ασθένειας και να διασφαλίσουμε ένα καλύτερο μέλλον για όλους.
Η πραγματική αλλαγή μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω μιας συνολικής μεταρρύθμισης που προωθεί την κοινωνική δικαιοσύνη και την ισότητα. Το καπιταλιστικό σύστημα, με την έμφασή του στο κέρδος και την ανισότητα, δεν μπορεί να εξασφαλίσει υγιές μέλλον για τις γενιές που έρχονται. Αντίθετα, το εναλλακτικό κοινωνικό σύστημα που προάγει την κοινωνική αλληλεγγύη, ο κομμουνισμός, μπορεί να εξασφαλίσει ότι όλοι θα έχουν πρόσβαση σε υγειονομική φροντίδα και υγιεινές διατροφικές επιλογές. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της παγκόσμιας υγείας και να διασφαλίσουμε ένα καλύτερο μέλλον για όλους.
Αρ. Μα.
https://www.neaprooptiki.gr/o-kapitalismos-kai-o-diavitis-mia-pagkosmia-nosos-se-anodiki-tasi/
Σχόλια (0)