Ποια θα ήταν η καλύτερη ευχή για τη νέα χρονιά και το δεύτερο τεταρτημόριο του 21ου αιώνα; Οι ευχές πάντως συνδέονται με τα πεπραγμένα του πρώτου τεταρτημορίου του αιώνα. Ισως λοιπόν ειρήνη, προσωπική και συλλογική υγεία, βελτίωση των όρων διαβίωσης, δικαιότερη κατανομή του πλούτου, δικαιοσύνη, βελτίωση των προσδοκιών συνύπαρξης ανθρώπων και λαών. Η ευχή «λιγότερη αρπακτικότητα και λιγότεροι εγωισμοί» θα έβρισκε σύμφωνο ακόμα και τον Ανταμ Σμιθ. Σε πολιτικό επίπεδο στην Ελλάδα πάνω από τα τρία τέταρτα των πολιτών συναρτούν τις ευχές με αιτήματα για πολιτικές αλλαγές – υπό την πίεση των πολλαπλών αστοχιών και λαθροχειριών της κυβερνητικής πολιτικής, της συγκάλυψης των σκανδάλων, της σαφούς μεροληψίας του Μαξίμου «υπέρ των δικών μας παιδιών», της εγνωσμένης αδιαφορίας και των επιχειρήσεων κοινωνικού αυτοματισμού για τους πολλούς. Οταν μάλιστα ο αυταρχισμός, η παραποίηση και η αναιτιολόγητη καταστολή φοράνε τη μάσκα της πολιτικής προστασίας, αρκετοί θα ήθελαν περισσότερη ειλικρίνεια και λογοδοσία και επιστροφή σε μια κανονικότητα που αυτή τη στιγμή δύσκολα ανιχνεύεται.
Θανάσης Βασιλείου
Το ερώτημα «τι θα φέρει το 2026;» εμπεριέχει πιθανότητες να μη φέρει απολύτως τίποτα. Γιατί οι εκπληρώσεις κρίσιμων θετικών προσδοκιών απλούστατα δεν θα πρέπει να εμποδίζονται. Ομως οι επαναλαμβανόμενες εκδηλώσεις εργαλειοποίησης των κρατικών μηχανισμών, ο εκφοβισμός και η στοχοποίηση όσων διεκδικούν αλήθεια, λογοδοσία και δικαιοσύνη δεν είναι απλώς αστοχίες· είναι ξεκάθαρα συμπτώματα μιας βαθύτερης παθογένειας με όνομα και διεύθυνση: της σταδιακής υπονόμευσης της δημοκρατίας, του κοινοβουλίου, των ανεξάρτητων αρχών και του κράτους δικαίου. Δημιουργούνται έτσι συνθήκες που δείχνουν όχι μόνο μικρό καλάθι, αλλά διευκολύνουν τον ρόλο του διαβόλου να κάνει τον κόσμο μας λίγο χειρότερο.
Οι προσδοκώμενες αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό συνδέονται με την -σχεδόν- προαναγγελθείσα δημιουργία των νέων κομμάτων: του πρώην πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, της Μαρίας Καρυστιανού, ίσως του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά. Οι αλλαγές στο τοπίο σίγουρα θα είναι τεκτονικές. Το αν θα μπορέσουν να διατυπώσουν εναλλακτικές λύσεις στο ανοιχτό, πορώδες και ελλειμματικό πολιτικό σκηνικό, μένει να το δούμε. Πάντως μαξιμαλιστικές λύσεις, παρελθοντισμοί, συμψηφισμοί ή και «ηρωικές» δράσεις δύσκολα θα αποτελούσαν αντιστάθμισμα στην απουσία ενός οργανωμένου σχεδίου για την πορεία μιας χώρας που -δυστυχώς- γερνάει κάθε μέρα. Σε κάθε περίπτωση το έργο που θα κληθεί να αναλάβει οποιαδήποτε δυνητική ελληνική κυβέρνηση είναι αρκετά δύσκολο και θα αφήνει ελάχιστα περιθώρια επιλογών. Ωστόσο αυτά τα ελάχιστα θα είναι σημαντικά για την εσωτερική κοινωνική πολιτική.
Αυτά τα βασικά θα πρέπει να είναι πολιτικές επιλογές που θα θωρακίζουν τους δημοκρατικούς θεσμούς, που θα κάνουν το κράτος πρώτο εγγυητή της ευημερίας, των δικαιωμάτων και της ισονομίας. Τα δημόσια αγαθά, η δικαιοσύνη, η διαφάνεια και η λογοδοσία -οι στοιχειώδεις αξιώσεις των πολιτών- δεν είναι προνόμια ορισμένων, αλλά θεμέλια της δημοκρατίας που αγκαλιάζει και προστατεύει όλους τους πολίτες της· που δεν εξαιρεί και δεν υπερασπίζεται ακαταδίωκτα. Στην περίπτωση που δεν γίνει κάτι συνταρακτικό, κάτι που θα ανέτρεπε το αφήγημα του Μαξίμου (που ίσως να έσυρε την κυβέρνηση σε εκλογές εντός του 2026), θα δούμε να συνεχίζεται η ίδια πορεία διάβρωσης των θεσμών και η μετατροπή τους σε μηχανισμούς εξυπηρέτησης των κομματικών προτεραιοτήτων της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
Πάντως το ότι δεν παραμυθιάζεται το μεγάλο μέρος του πληθυσμού -κυρίως, οι νεότερες ηλικίες- δεν οφείλεται στην αδιαφορία και την ιδιώτευση. Μάλλον οφείλεται σε μια εμπειρικά επιβεβαιωμένη πεποίθηση ότι η υπόθεση θα είναι «μία από τα ίδια» – ένα ευρωπαϊκό αντανακλαστικό του τύπου business as usual (BAU). Στις Βρυξέλλες είναι που δίνονται οι χρησμοί, οι προτεραιότητες και οι σχεδιασμοί. Εκεί γίνεται και η βασική μοιρασιά του πλούτου της Ευρώπης. Το αν οι πόροι θα στραφούν στο κράτος ευημερίας ή θα στραφούν στους επανεξοπλισμούς, σίγουρα δεν θα είναι μια μονομερής ή μια ανεξάρτητη υπόθεση της Ελλάδας.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία κατέστησε σαφές ότι το όραμα του Χάμπερμας για τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής δημόσιας σφαίρας (με τίτλο «Μετά τον πόλεμο: Η αναγέννηση της Ευρώπης») δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Μάλιστα μετά τη δημοσίευση -στις 5 Δεκεμβρίου 2025- της «Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας» των ΗΠΑ της κυβέρνησης Τραμπ, η συζήτηση για την Ευρώπη θα πρέπει να γίνει, και στην Ελλάδα. Εφόσον υπάρχει κωδικοποιημένη η φιλοσοφία της αμερικανικής κυβέρνησης για το πώς βλέπει τον κόσμο, η Ευρώπη θα πρέπει να επιταχύνει την ατζέντα της στην εξωτερική πολιτική και να αντιταχθεί στην ύπαρξη μιας διεθνούς ιεραρχίας. Θα πρέπει να δει τα μεταπολεμικά λάθη των θεωριών των «σφαιρών επιρροής» και να επαναπροσδιορίσει τον γεωπολιτικό ρόλο της. Μένει να τα δούμε. Αντιλαμβάνεστε βέβαια ότι η ευχή της ειρήνης στον κόσμο και της συνακόλουθης ευημερίας έχει δυσκολίες και μακρύ δρόμο. Αλλά υπάρχει άλλη καλύτερη;
https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/495642_ti-tha-ferei-2026
Σχόλια (0)