Γιατί οξύνονται και πάλι οι εντάσεις μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας

Η πρόσφατη απόφαση της Σερβίας να θέσει σε κατάσταση συναγερμού τον στρατό και την αστυνομία της προκάλεσε ιδιαίτερη συζήτηση για αυτόν τον πιο πρόσφατο γύρο εντάσεων μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου.

Πα­ρό­μοιες κα­τα­στά­σεις έχουν προ­κύ­ψει αρ­κε­τές φορές τα τε­λευ­ταία χρό­νια και προ­σφέ­ρο­νται για εντυ­πω­σια­κά πρω­το­σέ­λι­δα. Τα δυ­τι­κά ΜΜΕ τεί­νουν να κα­τη­γο­ρούν την Σερ­βία για την κα­τά­στα­ση, εξη­γώ­ντας ότι η αύ­ξη­ση των εντά­σε­ων σχε­τί­ζε­ται με την άρ­νη­ση των Σέρ­βων του Κο­σό­βου -με την εν­θάρ­ρυν­ση της σερ­βι­κής κυ­βέρ­νη­σης του Βε­λι­γρα­δί­ου- να εφαρ­μό­σουν μια σειρά από μέτρα που εγκρί­νουν οι Κο­σο­βά­ρι­κες Αρχές.  

Βλάντιμιρ Ουνκόφσκι-Κόριτσα | μετάφραση Πάνος Πέτρου

Το πιο πρό­σφα­το πα­ρά­δειγ­μα που οδή­γη­σε σε με­γά­λες εντά­σεις είναι το αί­τη­μα των Αρχών της Πρί­στι­να να στα­μα­τή­σουν οι Σέρ­βοι κά­τοι­κοι του Κο­σό­βου να χρη­σι­μο­ποιούν σερ­βι­κές πι­να­κί­δες κυ­κλο­φο­ρί­ας και η άρ­νη­ση των ντό­πιων Σέρ­βων να συμ­μορ­φω­θούν. Αυτό οδή­γη­σε σε με­γά­λες συ­γκρού­σεις, που πε­ρι­λαμ­βά­νουν το ύψωμα οδο­φραγ­μά­των από Σέρ­βους, την ανταλ­λα­γή πυρών και έναν ση­μα­ντι­κό πο­λι­τι­κό αντί­κτυ­πο. Το ζή­τη­μα των πι­να­κί­δων κυ­κλο­φο­ρί­ας μοιά­ζει ασή­μα­ντο επι­φα­νεια­κά, αλλά απο­τε­λεί μια έκ­φρα­ση βα­θύ­τε­ρων προ­βλη­μά­των.

Από τις Βρυ­ξέλ­λες στην Ου­κρα­νία

Για να κα­τα­νο­ή­σου­με τι συμ­βαί­νει, χρειά­ζε­ται να επι­στρέ­ψου­με στο 2013. Εκεί­νη ήταν η χρο­νιά που οι σχέ­σεις με­τα­ξύ Σερ­βί­ας και Κο­σό­βου έδει­χναν να μπαί­νουν σε μια νέα τρο­χιά: Οι δύο πλευ­ρές υπέ­γρα­ψαν στις Βρυ­ξέλ­λες μια συμ­φω­νία υπό την αι­γί­δα της ΕΕ, η οποία προ­έ­βλε­πε την εξο­μά­λυν­ση των σχέ­σε­ων.

Αλλά έκτο­τε η εξο­μά­λυν­ση πα­ρα­μέ­νει ανέ­φι­κτη. Πα­ρό­τι συμ­φώ­νη­σαν σε μια σειρά από μέτρα απο­κλι­μά­κω­σης της έντα­σης, οι δύο πλευ­ρές δεν εφάρ­μο­σαν τη συμ­φω­νία. Η δη­μιουρ­γία μιας Ένω­σης Σερ­βι­κών Δήμων (ΕΣΔ), η οποία θα πα­ρα­χω­ρού­σε στους Σέρ­βους ένα βαθμό αυ­το­νο­μί­ας εντός Κο­σό­βου, πα­ρέ­μει­νε ένα βα­σι­κό ζή­τη­μα δια­μά­χης. Ο σχη­μα­τι­σμός της ΕΣΔ συμ­φω­νή­θη­κε εκ νέου από τις δύο πλευ­ρές το 2015, αλλά και πάλι δεν εφαρ­μό­στη­κε.

Στην Πρί­στι­να υπάρ­χει ο φόβος ότι η Σερ­βία θα αξιο­ποι­ή­σει την ΕΣΔ για να υπο­νο­μεύ­σει την ανε­ξαρ­τη­σία του Κο­σό­βου, η οποία ανα­κη­ρύ­χθη­κε το 2008 και δεν ανα­γνω­ρί­στη­κε ποτέ από το Βε­λι­γρά­δι και μια σειρά από άλλες χώρες. Όσον αφορά το Βε­λι­γρά­δι, το γε­γο­νός ότι δεν δη­μιουρ­γεί­ται η ΕΣΔ λει­τουρ­γεί ως από­δει­ξη της κακής πί­στης των κυ­βερ­νή­σε­ων της Πρί­στι­να και ως δι­καιο­λο­γία για να μην τηρεί και αυτό τις δικές του υπο­χρε­ώ­σεις της συμ­φω­νί­ας. Έκτο­τε οι σχέ­σεις με­τα­ξύ Βε­λι­γρα­δί­ου και Πρί­στι­νας πα­ρα­μέ­νουν τε­τα­μέ­νες.

Αλλά ο Πό­λε­μος της Ου­κρα­νί­ας είχε με­γά­λο αντί­κτυ­πο στα Βαλ­κά­νια, ενί­σχυ­σε τη θέση της Πρί­στι­νας και έπαι­ξε ση­μα­ντι­κό ρόλο στο να ξε­σπά­σει τη δε­δο­μέ­νη στιγ­μή ο πιο πρό­σφα­τος γύρος κρί­σης.

Μετά το ξέ­σπα­σμα του πο­λέ­μου, το Κό­σο­βο υιο­θέ­τη­σε μια ισχυ­ρά φι­λο­δυ­τι­κή στάση στη σύ­γκρου­ση, επι­χει­ρώ­ντας να πα­ραλ­λη­λί­σει τον πό­λε­μο της Ρω­σί­ας κατά της Ου­κρα­νί­ας με την κα­τα­πί­ε­ση του Κο­σό­βου από τη Σερ­βία. Αντί­θε­τα, η Σερ­βία έχει υιο­θε­τή­σει μια αμ­φί­ση­μη στάση, κα­τα­δι­κά­ζο­ντας τη ρω­σι­κή ει­σβο­λή και αρ­νού­με­νη να φι­λο­ξε­νή­σει μια ρω­σι­κή στρα­τιω­τι­κή βάση στη Σερ­βία, αλλά δίχως να εφαρ­μό­ζει τις κυ­ρώ­σεις της ΕΕ κατά της Ρω­σί­ας.

Τα Βαλ­κά­νια με­τα­ξύ ΝΑΤΟ και Ρω­σί­ας

Οι λόγοι για αυτές τις αντί­θε­τες στά­σεις μπο­ρούν να εντο­πι­στούν εύ­κο­λα. Η αλ­βα­νι­κή πλειο­ψη­φία του Κο­σό­βου κα­τα­πιέ­στη­κε για με­γά­λο μέρος του 20ού αιώνα από τη Σερ­βία, αλλά ο αγώ­νας της για ανε­ξαρ­τη­το­ποί­η­ση επι­κρά­τη­σε μόνο όταν πα­ρέμ­βη­κε στρα­τιω­τι­κά το ΝΑΤΟ κατά της Σερ­βί­ας το 1999 και δη­μιούρ­γη­σε ένα Να­τοϊ­κό προ­τε­κτο­ρά­το. Οι κυ­βερ­νή­σεις της Πρί­στι­νας είναι έκτο­τε υπό­χρε­οι στην Ουά­σινγ­κτον.

Αλλά το ΝΑΤΟ δεν εν­δια­φε­ρό­ταν ποτέ για τους Αλ­βα­νούς Κο­σο­βά­ρους. Ο αε­ρο­πο­ρι­κός πό­λε­μος κατά της Σερ­βί­ας ήταν ανα­πό­σπα­στο κομ­μά­τι της διεύ­ρυν­σης του ΝΑΤΟ που άρ­χι­σε στα τέλη της δε­κα­ε­τί­ας του 1990. Ο βα­σι­κός του στό­χος ήταν να νο­μι­μο­ποι­ή­σει την ύπαρ­ξη του ΝΑΤΟ μετά το τέλος του Ψυ­χρού Πο­λέ­μου: Η αν­θρω­πι­στι­κή επέμ­βα­ση ήταν μια βο­λι­κή δι­καιο­λο­γία για να μην δια­λυ­θεί -και αντί­θε­τα να διευ­ρυν­θεί- το πιο ισχυ­ρό στρα­τιω­τι­κό σύμ­φω­νο στην ιστο­ρία. Επι­πλέ­ον, η με­γέ­θυν­ση του ΝΑΤΟ προς τα ανα­το­λι­κά αφο­ρού­σε την πε­ρι­κύ­κλω­ση της Ρω­σί­ας ενώ αυτή ήταν ακόμα αδύ­να­μη. Ιδιαί­τε­ρα η δια­σφά­λι­ση των Βαλ­κα­νί­ων συν­δε­ό­ταν με τον γε­ω­πο­λι­τι­κό αντα­γω­νι­σμό με τη Ρωσία όσον αφορά τις δια­δρο­μές και την ασφά­λεια των πε­τρε­λαια­γω­γών από την Κα­σπία Θά­λασ­σα.

Η στρα­τιω­τι­κή επέμ­βα­ση στα Βαλ­κά­νια πρό­σφε­ρε μια χρή­σι­μη βάση για το ΝΑΤΟ: Κυ­ριο­λε­κτι­κά. Το Κό­σο­βο έγινε η έδρα της Bondsteel, της με­γα­λύ­τε­ρης αμε­ρι­κα­νι­κής στρα­τιω­τι­κής βάσης που έχουν χτί­σει οι ΗΠΑ στην Ευ­ρώ­πη από την εποχή του Πο­λέ­μου του Βιετ­νάμ. Δεν προ­κα­λεί έκ­πλη­ξη που η Ρωσία ενα­ντιώ­θη­κε στον βομ­βαρ­δι­σμό και που οι ρω­σι­κοί κρα­τι­κοί μη­χα­νι­σμοί ασφα­λεί­ας υπο­στή­ρι­ξαν μια στρο­φή σε μια πιο «γε­ρα­κί­σια» στάση απέ­να­ντι στη Δύση. Αυτά απο­τε­λούν και μέρος της ερ­μη­νεί­ας της ανό­δου του Πού­τιν στην εξου­σία, με­ρι­κούς μήνες μετά το τέλος του βομ­βαρ­δι­σμού της Σερ­βί­ας.

Επί­σης δεν προ­κα­λεί έκ­πλη­ξη που η κοινή γνώμη στη Σερ­βία έτει­νε να είναι εχθρι­κή απέ­να­ντι στο ΝΑΤΟ μετά τους βομ­βαρ­δι­σμούς του 1999, στη διάρ­κεια των οποί­ων η Συμ­μα­χία δεν έπλη­ξε μόνο στρα­τιω­τι­κούς στό­χους αλλά και γέ­φυ­ρες, μο­νά­δες ενέρ­γειας, τη­λε­ο­πτι­κούς σταθ­μούς και άλλες υπο­δο­μές. Πιο πρό­σφα­τα, το Βε­λι­γρά­δι επι­χεί­ρη­σε να ισορ­ρο­πή­σει με­τα­ξύ Δύσης και Ανα­το­λής. Το Βε­λι­γρά­δι επι­διώ­κει την έντα­ξη στην ΕΕ αλλά όχι στο ΝΑΤΟ, ενώ εξαρ­τά­ται από τη Ρωσία για να μπο­ρεί να συ­νε­χί­ζει να ασκεί έλεγ­χο επί του Κο­σό­βου, μέσω του βέτο που δια­θέ­τει η Μόσχα στο Συμ­βού­λιο Ασφα­λεί­ας του ΟΗΕ. Έτσι, το Βε­λι­γρά­δι έτει­νε να είναι ένα αγκά­θι στο πλευ­ρό του ΝΑΤΟ στα Βαλ­κά­νια και -κατά συ­νέ­πεια- να είναι υπό­χρεο στη Ρωσία για τη δυ­να­τό­τη­τά του να δια­τη­ρεί χώρο για ελιγ­μούς.

Ο Πό­λε­μος Δι’ Αντι­προ­σώ­πων στην Ου­κρα­νία φτά­νει στη Βαλ­κά­νια

Όταν η Ρωσία ει­σέ­βαλ­λε στην Ου­κρα­νία, η Δύση διαι­σθάν­θη­κε ότι προ­έ­κυ­ψε μια στρα­τη­γι­κή ευ­και­ρία να διε­ξά­γει έναν πό­λε­μο κατά της Ρω­σί­ας μέσω αντι­προ­σώ­που και να μα­τώ­σει τον αδύ­να­μο αντα­γω­νι­στή της. Τους τε­λευ­ταί­ους 10 μήνες εί­δα­με μια με­γά­λη ανα­ζω­ο­γό­νη­ση της ηγε­μο­νί­ας της Ουά­σινγ­κτον στην Ευ­ρώ­πη, τη Σου­η­δία και τη Φιν­λαν­δία να ανα­κοι­νώ­νουν την πρό­θε­σή τους να εντα­χθούν στο ΝΑΤΟ, τη συ­γκέ­ντρω­ση με­γά­λων πόρων από τη Δύση σε βο­ή­θεια της Ου­κρα­νί­ας και την προ­ώ­θη­ση ενός οι­κο­νο­μι­κού πο­λέ­μου με τη Ρωσία υπό τη μορφή κυ­ρώ­σε­ων.

Στα Βαλ­κά­νια, η Δύση υιο­θέ­τη­σε μια πιο ισχυ­ρή στάση υπέρ του Κο­σό­βου τους προη­γού­με­νες μήνες. Μια διαρ­ροή το Νο­έμ­βρη επι­βε­βαί­ω­σε ότι υπήρ­χε ένα νέο Γαλ­λο-Γερ­μα­νι­κό σχέ­διο, που είχε την υπο­στή­ρι­ξη και των ΗΠΑ, το οποίο θα συ­μπλή­ρω­νε τις υπάρ­χου­σες συμ­φω­νί­ες για να μειώ­σει τις εντά­σεις, αλλά και που θα απαι­τού­σε επί­σης την ανα­γνώ­ρι­ση της ανε­ξαρ­τη­σί­ας του Κο­σό­βου από τη Σερ­βία και μια γε­νι­κό­τε­ρη ευ­θυ­γράμ­μι­σή της με την εξω­τε­ρι­κή πο­λι­τι­κή της ΕΕ. Το Γαλ­λο-Γερ­μα­νι­κό σχέ­διο χαι­ρε­τί­στη­κε από τον πρω­θυ­πουρ­γό του Κο­σό­βου, Άλ­μπιν Κούρ­τι, ενώ το Βε­λι­γρά­δι δεν έχει το­πο­θε­τη­θεί ακόμα επί­ση­μα, αν και είναι εμ­φα­νές ότι η Σερ­βία δεν το βλέ­πει θε­τι­κά.

Εν τω με­τα­ξύ, από το Νο­έμ­βρη και μετά η ΕΕ επι­χει­ρεί να χρυ­σώ­σει το χάπι για τη Σερ­βία. Ο επι­κε­φα­λής της εξω­τε­ρι­κής πο­λι­τι­κής της ΕΕ, Ζοσέπ Μπο­ρέλ, έχει υιο­θε­τή­σει έναν πιο ανοι­χτά επι­κρι­τι­κό τόνο ενά­ντια στην Πρί­στι­να, δη­λώ­νο­ντας ότι η ΕΕ έθεσε συ­γκε­κρι­μέ­νες προ­τά­σεις για την απο­κλι­μά­κω­ση της έντα­σης, ότι η Σερ­βία συμ­φώ­νη­σε και ότι το Κό­σο­βο δεν συμ­φω­νεί να τις εφαρ­μό­σει. Πιο πρό­σφα­τα, ο Μπο­ρέλ κά­λε­σε το Κό­σο­βο να σε­βα­στεί τη συμ­φω­νία του 2013/5 για τη δη­μιουρ­γία της ΕΣΔ, κάτι που η Πρί­στι­να συ­νε­χί­ζει να αρ­νεί­ται.

Είναι εμ­φα­νές ότι έχου­με δύο δια­φο­ρε­τι­κές οπτι­κές. Για το Βε­λι­γρά­δι, η λύση είναι να κι­νεί­ται βή­μα-βή­μα, που ση­μαί­νει πρώτα να εφαρ­μο­στεί η συμ­φω­νία του 2013/5 για την ίδρυ­ση της ΕΣΔ. Για την Πρί­στι­να, η λύση είναι να μην συμ­φω­νη­θεί τί­πο­τα μέχρι να συμ­φω­νη­θούν τα πάντα, που ση­μαί­νει ότι η ΕΣΔ μπο­ρεί να προ­κύ­ψει μόνο εφό­σον η Σερ­βία ανα­γνω­ρί­σει την ανε­ξαρ­τη­σία του Κο­σό­βου. Και οι δύο πλευ­ρές υπο­λο­γί­ζουν στις ιμπε­ρια­λι­στι­κές δυ­νά­μεις ως δια­με­σο­λα­βη­τές και καμία από τις δύο πλευ­ρές δεν πρό­κει­ται να εμπι­στευ­τεί την άλλη στην εφαρ­μο­γή των δικών της υπο­χρε­ώ­σε­ων. Έχου­με λοι­πόν μια αδιέ­ξο­δη ισορ­ρο­πία. Τόσο το Βε­λι­γρά­δι όσο και η Πρί­στι­να έχουν κα­τα­φύ­γει σε πο­λε­μι­κές δη­λώ­σεις όσον αφορά την επί­λυ­ση της δια­μά­χης: Ο Κούρ­τι έχει δη­λώ­σει δη­μό­σια ότι η Πρί­στι­να είναι έτοι­μη να κα­τα­φύ­γει στη βία για να εφαρ­μό­σει τον νόμο του Κο­σό­βου στους Σέρ­βους κα­τοί­κους του, ει­δι­κά στο βό­ρειο Κό­σο­βο όπου αυτοί απο­τε­λούν πλειο­ψη­φία. Εν τω με­τα­ξύ, η Σερ­βία έχει ζη­τή­σει να επι­τρα­πεί η επι­στρο­φή των σερ­βι­κών στρα­τευ­μά­των μέσα στο Κό­σο­βο για να προ­στα­τεύ­σει τη σερ­βι­κή μειο­νό­τη­τα, ενώ έθεσε τις ένο­πλες δυ­νά­μεις της σε κα­τά­στα­ση συ­να­γερ­μού.

Μια Σο­σια­λι­στι­κή Εναλ­λα­κτι­κή για τα Βαλ­κά­νια

Είναι εμ­φα­νές ότι ο εν­δοϊ­μπε­ρια­λι­στι­κός αντα­γω­νι­σμός τρο­φο­δο­τεί και τους εθνι­κι­στι­κούς αντα­γω­νι­σμούς και έχει επα­να­φέ­ρει τη συ­ζή­τη­ση για πό­λε­μο στα Βαλ­κά­νια. Υπάρ­χει εναλ­λα­κτι­κή και τί θα πρέ­πει να πουν οι σο­σια­λι­στές της πε­ριο­χής μπρο­στά στις συ­γκε­κρι­μέ­νες συν­θή­κες; Πρέ­πει να έχου­με ως αφε­τη­ρία ότι δεν πρέ­πει να υπάρ­ξει καμιά κα­τα­φυ­γή στη στρα­τιω­τι­κή βία και ότι και οι δύο πλευ­ρές οφεί­λουν να απο­κλι­μα­κώ­σουν πριν επι­δει­νω­θεί η κρίση.

Οι σο­σια­λι­στές στο Κό­σο­βο οφεί­λουν να πουν: Η Πρί­στι­να δεν πρέ­πει να χρη­σι­μο­ποι­ή­σει βία ενά­ντια στη σερ­βι­κή μειο­νό­τη­τα. Αυτός δεν είναι τρό­πος αντι­με­τώ­πι­σης των μειο­νο­τή­των, προ­σκα­λεί μια επέμ­βα­ση του Βε­λι­γρα­δί­ου, ενι­σχύ­ει τη Δυ­τι­κή πα­ρου­σία στο Κό­σο­βο και αυ­ξά­νει την επιρ­ροή της Ρω­σί­ας στη Σερ­βία.

Οι σο­σια­λι­στές στη Σερ­βία οφεί­λουν να πουν: Η Σερ­βία δεν πρέ­πει να απει­λεί με ει­σβο­λή τον αδύ­να­μο γεί­το­νά της, τον οποίο κα­τα­πί­ε­σε στο με­γα­λύ­τε­ρο μέρος του 20ού αιώνα. Αυτός δεν είναι τρό­πος οι­κο­δό­μη­σης καλών γει­το­νι­κών σχέ­σε­ων, ενι­σχύ­ει την επιρ­ροή της Ρω­σί­ας στη Σερ­βία και τσι­με­ντώ­νει την πα­ρου­σία του ΝΑΤΟ στο Κό­σο­βο.

Αν μεί­νου­με σε αυτά, το πρό­βλη­μα είναι ότι δεν κα­τα­πια­νό­μα­στε πραγ­μα­τι­κά με την επί­λυ­ση του προ­βλή­μα­τος: Τι πρέ­πει να γίνει; Η απά­ντη­ση δεν είναι εύ­κο­λη, επει­δή στα Βαλ­κά­νια, το αί­τη­μα για εθνι­κή αυ­το­διά­θε­ση υπήρ­ξε πά­ντο­τε σύν­θε­το. Εν μέρει λόγω της ύπαρ­ξης  αλ­λη­λε­πι­κα­λυ­πτό­με­νων εθνι­κών διεκ­δι­κή­σε­ων, που πα­ρα­μέ­νουν ως κλη­ρο­νο­μιά των πο­λυ­ε­θνι­κών αυ­το­κρα­το­ριών που κυ­βέρ­νη­σαν την πε­ριο­χή μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Εν μέρει λόγω της ύπαρ­ξης του κιν­δύ­νου ότι ιμπε­ρια­λι­στι­κές δυ­νά­μεις μπο­ρεί να εκ­με­ταλ­λευ­τούν αυτές τις διεκ­δι­κή­σεις για τους δι­κούς τους σκο­πούς -όπως έχουν κάνει και συ­νε­χί­ζουν να κά­νουν.

Οι σο­σια­λι­στές οφεί­λουν να βρουν ένα δρόμο που θα δια­τη­ρεί την ανε­ξαρ­τη­σία του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος της χώρας τους από τις δικές τους άρ­χου­σες τά­ξεις και κράτη, ενώ ταυ­τό­χρο­να να πιέ­ζουν για την απο­χώ­ρη­ση των ιμπε­ρια­λι­στι­κών δυ­νά­με­ων από τα Βαλ­κά­νια. Οφεί­λουν να είναι ταυ­τό­χρο­να αντιε­θνι­κι­στές και αντι­ι­μπε­ρια­λι­στές και να  ανα­ζη­τούν πάντα τρό­πους να θέ­σουν στην πρώτη γραμ­μή τα ζη­τή­μα­τα της δη­μο­κρα­τί­ας και της διε­θνούς τα­ξι­κής ενό­τη­τας. Ιστο­ρι­κά, οι σο­σια­λι­στές σε αυτήν την πε­ριο­χή υπήρ­ξαν προ­σε­κτι­κοί ως προς την υπο­στή­ρι­ξη της άσκη­σης του δι­καιώ­μα­τος στην αυ­το­διά­θε­ση, δί­νο­ντας με­γα­λύ­τε­ρη έμ­φα­ση στη Βαλ­κα­νι­κή Ομο­σπον­δία ως τε­λι­κή λύση στο εθνι­κό ζή­τη­μα.

Αυτό ση­μαί­νει συ­γκε­κρι­μέ­να ότι οι σο­σια­λι­στές σε Κό­σο­βο και Σερ­βία οφεί­λουν να πάνε πέρα από την έκ­κλη­ση για απο­κλι­μά­κω­ση, προ­βάλ­λο­ντας αι­τή­μα­τα που μπο­ρούν να δη­μιουρ­γή­σουν μια ατμό­σφαι­ρα αμοι­βαί­ας εμπι­στο­σύ­νης. Αυτά με τη σειρά τους συν­δέ­ο­νται υπο­χρε­ω­τι­κά με την ευ­ρύ­τε­ρη γε­ω­πο­λι­τι­κή του εθνι­κού ζη­τή­μα­τος. Η αντιε­θνι­κι­στι­κή πτυχή της λύσης κα­θι­στά λο­γι­κό το αί­τη­μα να υπάρ­ξει αμοι­βαία ανα­γνώ­ρι­ση του Κο­σό­βου από τη Σερ­βία και της ΕΣΔ από το Κό­σο­βο. Ταυ­τό­χρο­να, η αντι­ι­μπε­ρια­λι­στι­κή πτυχή της λύσης προ­ϋ­πο­θέ­τει ότι κάθε τέ­τοια αμοι­βαία ανα­γνώ­ρι­ση θα συν­δυά­ζε­ται με μια συμ­φω­νία ότι και οι δυο πλευ­ρές θα δε­σμευ­τούν σε ου­δε­τε­ρό­τη­τα με­τα­ξύ Ανα­το­λής και Δύσης. Αυτό ση­μαί­νει την απο­χώ­ρη­ση των Δυ­τι­κών δυ­νά­με­ων από το Κό­σο­βο, το κλεί­σι­μο του Ρω­σι­κού «αν­θρω­πι­στι­κού κέ­ντρου» στη Σερ­βι­κή πόλη Νις και το τέλος των δια­δι­κα­σιών προ­σχώ­ρη­σης στο ΝΑΤΟ (και την ΕΕ).

Οφεί­λου­με ασφα­λώς να κα­τα­νο­ή­σου­με ότι τα αι­τή­μα­τα που δια­τυ­πώ­νουν οι σο­σια­λι­στές σε Σερ­βία και Κό­σο­βο δεν θα επη­ρε­ά­σουν την επί­ση­μη εφαρ­μο­σμέ­νη πο­λι­τι­κή -οι σο­σια­λι­στές και στις δύο χώρες έχουν πολύ λίγες δυ­νά­μεις για να επη­ρε­ά­σουν την υψηλή πο­λι­τι­κή. Πα­ρό­λα αυτά, η υπο­στή­ρι­ξη μιας τέ­τοιας λύσης ανοί­γει το χώρο για συ­ζή­τη­ση με ευ­ρύ­τε­ρες δυ­νά­μεις του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος και στις δυο χώρες, δεί­χνο­ντας ότι υπάρ­χει μια λύση στο ζή­τη­μα που μπο­ρεί να πάει πέρα από τα όσα επι­διώ­κουν οι άρ­χου­σες τά­ξεις και των δύο κρα­τών και ότι υπάρ­χουν δυ­νά­μεις που μπο­ρούν να δουν το μέλ­λον των Βαλ­κα­νί­ων να απο­φα­σί­ζε­ται από τους λαούς των Βαλ­κα­νί­ων και όχι από τις Με­γά­λες Δυ­νά­μεις. Αυτό θα ήταν ένα μικρό βήμα προς την οι­κο­δό­μη­ση ενός αρι­στε­ρού πόλου και στις δύο χώρες και μια συμ­βο­λή στο πνεύ­μα της Βαλ­κα­νι­κής Ομο­σπον­δί­ας.

rproject.gr