Η θυελλώδης επιστροφή του Τραμπ

Το Γενάρη του 2021, η χρονιά είχε ξεκινήσει με το διεθνές σοκ της εφόδου του ακροδεξιού όχλου στο Καπιτώλιο, που αποκάλυπτε ότι ο «τραμπισμός» έμπαινε στις ράγες μετεξέλιξης σε ένα επικίνδυνο πολιτικό ρεύμα.

Το Γε­νά­ρη του 2025, τα διε­θνή ΜΜΕ είναι και πάλι στραμ­μέ­να στην Ουά­σινγ­κτον και τα σοκ που προ­κα­λεί ο «τρα­μπι­σμός», αυτή τη φορά έχο­ντας κα­τα­λά­βει τα κέ­ντρα εξου­σί­ας των ΗΠΑ μέσα από μια εκλο­γι­κή νίκη. Η πα­ρου­σία της ελίτ των ελίτ στην ορ­κω­μο­σία, οι διε­θνείς ακρο­δε­ξιοί κα­λε­σμέ­νοι, οι ρη­το­ρι­κές «βόμ­βες» που πετά ο Τραμπ, ο να­ζι­στι­κός χαι­ρε­τι­σμός του Μασκ, το κύμα προ­ε­δρι­κών δια­ταγ­μά­των θυ­μί­ζουν μια επι­κοι­νω­νια­κή επι­χεί­ρη­ση «Σοκ και Δέος».

Πάνος Πέτρου

Εξω­τε­ρι­κή πο­λι­τι­κή

Με τις δη­λώ­σεις του για την Γροι­λαν­δία, τον Πα­να­μά, τον Κα­να­δά, ο Τραμπ μοιά­ζει να δίνει μια πολύ κυ­ριο­λε­κτι­κή-γε­ω­γρα­φι­κή διά­στα­ση στην υπό­σχε­ση να ξα­να­κά­νει την Αμε­ρι­κή Με­γά­λη. Η πρό­τα­ση να γίνει ο Κα­να­δάς η 51η Πο­λι­τεία των ΗΠΑ δεί­χνει τρα­μπι­κή υπερ­βο­λή που αφορά πε­ρισ­σό­τε­ρο την πίεση να ευ­θυ­γραμ­μι­στεί η κυ­βέρ­νη­ση του Κα­να­δά στις επι­τα­γές της νέας αμε­ρι­κα­νι­κής κυ­βέρ­νη­σης στο εμπό­ριο, τη με­τα­νά­στευ­ση, την πα­ρου­σία στον Αρ­κτι­κό Κύκλο (βλ. πα­ρα­κά­τω).

Αλλά η Γροι­λαν­δία και ο Πα­να­μάς δεν απο­κλεί­ε­ται να μας απα­σχο­λή­σουν σο­βα­ρά στο μέλ­λον.

Αξί­ζει να θυ­μό­μα­στε ότι η εμ­μο­νή του Τραμπ με την Γροι­λαν­δία είναι παλιά. Κατά την πρώτη του θη­τεία, είχε εκ­δη­λώ­σει σε ανύ­πο­πτο χρόνο την πρό­θε­σή του να την αγο­ρά­σει. Προ­κά­λε­σε μια μί­νι-έντα­ση με την πρω­θυ­πουρ­γό της Δα­νί­ας και έγινε αντι­κεί­με­νο χλεύ­ης ως μια «πα­ρα­ξε­νιά» του με­γι­στά­να. Η ση­μα­σία της Γροι­λαν­δί­ας ανα­δεί­χθη­κε στη δια­δρο­μή, όταν έγινε σαφές ότι οι ιμπε­ρια­λι­στι­κές δυ­νά­μεις (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα) μέσα στον απύθ­με­νο κυ­νι­σμό τους, αντι­με­τω­πί­ζουν το λιώ­σι­μο των πάγων της Αρ­κτι­κής ως… ευ­και­ρία (νέοι εμπο­ρι­κοί δρό­μοι, διευ­κό­λυν­ση νέων εξο­ρύ­ξε­ων), ξε­κι­νώ­ντας μια κούρ­σα ερευ­νη­τι­κής και στρα­τιω­τι­κής πα­ρου­σί­ας στην πε­ριο­χή. Αυτό κάνει τη Γροι­λαν­δία ση­μα­ντι­κή και γι’ αυτό ο Τραμπ επα­νέρ­χε­ται πλέον ακόμα πιο ωμά, απει­λώ­ντας τη Δανία με μια πολύ πιο «επι­θε­τι­κή εξα­γο­ρά».

Η αξία της Διώ­ρυ­γας του Πα­να­μά είναι προ­φα­νής, ως το δεύ­τε­ρο με­γα­λύ­τε­ρο θα­λάσ­σιο πέ­ρα­σμα (μετά το Σουέζ) και αυτό που ενώ­νει τον Ει­ρη­νι­κό με τον Ατλα­ντι­κό Ωκε­α­νό. Και εδώ οι απει­λές δεν αφο­ρούν κά­ποια προ­σω­πι­κή πα­ρα­ξε­νιά («αφού εμείς το χτί­σα­με!»), αλλά έχουν το βλέμ­μα στον αντα­γω­νι­σμό με την Κίνα, καθώς κι­νε­ζι­κές εται­ρί­ες δια­χει­ρί­ζο­νται τα δύο κρί­σι­μα λι­μά­νια της Διώ­ρυ­γας. Καθώς η «χα­ρού­με­νη πα­γκο­σμιο­ποί­η­ση» πνέει τα λοί­σθια και οι ιμπε­ρια­λι­στι­κές αντι­πα­λό­τη­τες ανα­βαθ­μί­ζουν το κρι­τή­ριο της γε­ω­πο­λι­τι­κής ασφά­λειας και του «ποιος ελέγ­χει τι», η νέα αμε­ρι­κα­νι­κή ηγε­σία βάζει στο στό­χα­στρο τη Διώ­ρυ­γα.

Οι στό­χοι των πρώ­των απει­λών (Κα­να­δάς, Γροι­λαν­δία, Πα­να­μάς) και η εμ­μο­νή του νέου υπ. Εξ., Μάρκο Ρού­μπιο, με τη Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή θυ­μί­ζουν το παλιό Δόγμα Μον­ρόε, σύμ­φω­να με το οποίο κάθε πα­ρέμ­βα­ση στο δυ­τι­κό ημι­σφαί­ριο (με την έν­νοια της αμε­ρι­κα­νι­κής ηπεί­ρου) από δύ­να­μη έξω από αυτό θα αντι­με­τω­πι­ζό­ταν από τις ΗΠΑ ως  επι­θε­τι­κή ενέρ­γεια ενα­ντί­ον τους. Αυτό το Δόγμα πρω­το­δια­τυ­πώ­θη­κε ως στή­ρι­ξη στους λαούς της Λα­τι­νι­κής Αμε­ρι­κής και απευ­θυ­νό­ταν στις ευ­ρω­παϊ­κές αποι­κια­κές δυ­νά­μεις. Με την άνοδο του αμε­ρι­κα­νι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού, με­τα­φρά­στη­κε ως απο­κλει­στι­κό δι­καί­ω­μα των ΗΠΑ να κου­μα­ντά­ρουν τη Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή («πίσω αυλή»). Κατά την «στιγ­μή» της μο­νο­πο­λι­τι­κής κυ­ριαρ­χί­ας των ΗΠΑ θε­ω­ρή­θη­κε «απαρ­χαιω­μέ­νο» (ως αχρεί­α­στο) και επι­στρέ­φει σή­με­ρα, που μια άλλη δύ­να­μη (Κίνα) διεισ­δύ­ει συ­στη­μα­τι­κά στο δυ­τι­κό ημι­σφαί­ριο.

Ο αντα­γω­νι­σμός με την Κίνα είναι η με­γά­λη δια­κομ­μα­τι­κή στα­θε­ρά της αμε­ρι­κα­νι­κής στρα­τη­γι­κής στο σύγ­χρο­νο κόσμο. Αλλά οι τα­κτι­κές με τις οποί­ες θα την επι­διώ­ξει (που αφο­ρούν τον ου­κρα­νι­κό πό­λε­μο και τη στάση απέ­να­ντι στη Ρωσία, αλλά και τη σχέση με την ΕΕ) είναι ανοι­χτές καθώς αλ­λά­ζει η «βάρ­δια» στο Λευκό Οίκο (για τη Μέση Ανα­το­λή, βλ. αρ­θρο­γρα­φία για το Πα­λαι­στι­νια­κό).

Ο Τραμπ επι­μέ­νει στην ανά­γκη να τερ­μα­τι­στεί ο ου­κρα­νι­κός πό­λε­μος, τον οποίο αντι­με­τω­πί­ζει ως κυ­ρί­ως ευ­ρω­παϊ­κή υπό­θε­ση και ως αχρεί­α­στο αντι­πε­ρι­σπα­σμό από άλλα μέ­τω­πα. Όμως δεν είναι κα­θό­λου σί­γου­ρο ότι θα απο­συρ­θεί μο­νο­με­ρώς από τη σύ­γκρου­ση ή θα επι­διώ­ξει (πόσο μάλ­λον θα κα­τα­φέ­ρει!) μια «νέα Γιάλ­τα» με τη Ρωσία. Το ου­κρα­νι­κό προ­φα­νώς δεν θα επι­λυ­θεί «μέσα σε 24 ώρες». Ο ει­δι­κός απε­σταλ­μέ­νος του Τραμπ δη­λώ­νει ότι θα χρεια­στούν 100 μέρες για να δια­μορ­φω­θεί μια πρό­τα­ση, ενώ άλλα τρα­μπι­κά στε­λέ­χη κά­νουν λόγο για 6 μήνες. Τα «σή­μα­τα» που στέλ­νει ο Τραμπ και στα δύο άμεσα εν­δια­φε­ρό­με­να μέρη (Κί­ε­βο-Μό­σχα) θυ­μί­ζουν «σκο­τσέ­ζι­κο ντους» με το συν­δυα­σμό φι­λι­κών νου­θε­σιών και απει­λών.

Το βα­σι­κό μή­νυ­μα του Τραμπ προς την Ευ­ρώ­πη ήταν η έκ­κλη­ση (στο Ντα­βός) να αυ­ξή­σουν τις δικές τους πο­λε­μι­κές δα­πά­νες στο… 5% του ΑΕΠ, για να διορ­θω­θεί, λέει, η «αδι­κία» που βί­ω­ναν οι ΗΠΑ όλα τα προη­γού­με­να χρό­νια. Αυτό το σήμα («να ανα­λά­βε­τε τις δικές σας υπο­θέ­σεις»), σε συν­δυα­σμό με την απει­λή δα­σμών, προ­κα­λεί ζα­λά­δα στις ευ­ρω­παϊ­κές ηγε­σί­ες που ψά­χνουν ακόμα τις απα­ντή­σεις ή τις προ­σαρ­μο­γές στη νέα κα­τά­στα­ση.

Η «Τέχνη της Συμ­φω­νί­ας» και η «Θε­ω­ρία του Τρε­λού»

Στο βι­βλίο του «Η Τέχνη της Συμ­φω­νί­ας», ο Τραμπ πε­ριέ­γρα­φε ότι ως επι­χει­ρη­μα­τί­ας έβαζε «πολύ με­γά­λους στό­χους» και τους επε­δί­ω­κε «ανε­λέ­η­τα και αστα­μά­τη­τα»: «Κά­ποιες φορές κέρ­δι­ζα κάτι λι­γό­τε­ρο από αυτό που ήθελα, αλλά τις πε­ρισ­σό­τε­ρες τα κέρ­δι­ζα όλα». Με αυτήν τη διά­θε­ση ξε­κι­νά την προ­ε­δρι­κή του θη­τεία και το ερώ­τη­μα είναι αν με τις ανε­λέ­η­τες απει­λές θα απο­σπά­σει τε­λι­κά συμ­φω­νί­ες που θε­ω­ρεί προ­νο­μια­κές για τον αμε­ρι­κα­νι­κό κα­πι­τα­λι­σμό, ή θα συ­να­ντή­σει αντι­στά­σεις (όπως οι αντια­με­ρι­κα­νι­κές δια­δη­λώ­σεις στον Πα­να­μά).

Ο ίδιος ο Τραμπ είναι κοινά απο­δε­κτό ότι είναι αστα­θής, εγω­πα­θής κι απρό­βλε­πτος. Αλλά αυτά τα χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά μπο­ρούν να αξιο­ποι­η­θούν και σε μια υπο­λο­γι­σμέ­νη τα­κτι­κή. Η «Θε­ω­ρία του Τρε­λού» (madman theory) ισχυ­ρί­ζε­ται ότι σε μια αντι­πα­ρά­θε­ση/δια­πραγ­μά­τευ­ση, είναι προς όφε­λος κά­ποιου να πεί­σει τον απέ­να­ντι ότι «είναι ικα­νός για όλα». Το πρό­βλη­μα με αυτήν την τα­κτι­κή, στο βαθμό που ισχύ­ει, είναι ότι μπο­ρεί κά­ποια στιγ­μή να υπο­χρε­ω­θείς να υλο­ποι­ή­σεις κά­ποιες «τρέ­λες» για να μην απο­δει­χθεί η μπλό­φα σου και να συ­ντη­ρή­σεις αυτήν την φήμη και το πλε­ο­νέ­κτη­μα που σου δίνει.

Το τέλος της «ήπιας ισχύ­ος»

Οι πρώ­τες κυ­βερ­νη­τι­κές απο­φά­σεις ανα­δει­κνύ­ουν ότι ο «απο­μο­νω­τι­σμός» που κυ­ριαρ­χεί στο Ρε­που­μπλι­κα­νι­κό Κόμμα δεν αφορά την ει­ρη­νι­κή υπο­χώ­ρη­ση των ΗΠΑ από την προ­σπά­θεια προ­βο­λής ισχύ­ος διε­θνώς. Αφορά οτι­δή­πο­τε αφο­ρού­σε -ή συμ­βό­λι­ζε δη­μα­γω­γι­κά- κά­ποιες όψεις «πα­γκό­σμιας συ­νερ­γα­σί­ας», που πάντα ενο­χλού­σαν ένα ρεύμα του αμε­ρι­κα­νι­κού εθνι­κι­σμού. Αφορά επί­σης την «συ­ναλ­λαγ­μα­τι­κή» αντί­λη­ψη του νέου Αμε­ρι­κα­νού προ­έ­δρου και την τα­κτι­κή με την οποία σκο­πεύ­ει να προ­βά­λει την αμε­ρι­κα­νι­κή ισχύ διε­θνώς.

Η απο­χώ­ρη­ση από τη Διε­θνή Συμ­φω­νία για το Κλίμα εντα­φιά­ζει έναν από καιρό πε­θα­μέ­νο στην ουσία θεσμό, ενώ πιο σο­βα­ρή είναι η απο­χώ­ρη­ση από τον Πα­γκό­σμιο Ορ­γα­νι­σμό Υγεί­ας. Η ανα­στο­λή κάθε αμε­ρι­κα­νι­κής εξω­τε­ρι­κής βο­ή­θειας σε όλες τις χώρες (με την εξαί­ρε­ση Ισ­ρα­ήλ και Αι­γύ­πτου…) μένει να εξει­δι­κευ­τεί καθώς θα προ­χω­ρά η επα­νε­ξέ­τα­ση αυτών των συμ­φω­νιών. Η «συ­ναλ­λαγ­μα­τι­κή» αντί­λη­ψη σε όλα αυτά είναι προ­φα­νής. Σύμ­φω­να με τον Τραμπ, οι χο­ρη­γί­ες στον ΠΟΥ, την USAID, στα διά­φο­ρα τα­μεία για την κλι­μα­τι­κή κρίση απο­τε­λούν «λη­στεία» σε βάρος των ΗΠΑ. Αυτή συ­μπλη­ρώ­νε­ται από τον αντα­γω­νι­σμό με την Κίνα: Ο Τραμπ επι­ση­μαί­νει ότι το Πε­κί­νο «ρυ­παί­νει ατι­μώ­ρη­το», και δεί­χνει με το δά­χτυ­λο τα μικρά ποσά (σε σχέση με τις ΗΠΑ) που κα­τα­βά­λει η Κίνα στο κοινό τα­μείο του ΠΟΥ. Ασφα­λώς τα προη­γού­με­να χρό­νια δεν κυ­βερ­νού­σαν τις ΗΠΑ αλ­τρουι­στές κου­βαρ­ντά­δες, αλλά στε­λέ­χη που έκρι­ναν χρή­σι­μη την «βε­λού­δι­νη» πτυχή της αμε­ρι­κα­νι­κής ηγε­μο­νί­ας, που στη­ρι­ζό­ταν στην ει­κό­να που φι­λο­τε­χνού­σε και τους υλι­κούς δε­σμούς που ανέ­πτυσ­σε ως με­γα-δω­ρη­τής των διε­θνών ορ­γα­νι­σμών και επι­μέ­ρους χωρών. Το δόγμα Τραμπ θε­ω­ρεί σπα­τά­λη πόρων αυτήν τη μέ­θο­δο και προ­τι­μά την ωμή προ­βο­λή στρα­τιω­τι­κής (και δα­σμο­λο­γι­κής/εμπο­ρι­κής) ισχύ­ος ως μέ­θο­δο εξα­σφά­λι­σης των αμε­ρι­κα­νι­κών συμ­φε­ρό­ντων.

Ενέρ­γεια και αντα­γω­νι­σμοί

Το προ­ε­κλο­γι­κό σύν­θη­μα «εξο­ρύ­ξεις μωρό μου, εξο­ρύ­ξεις» γί­νε­ται άμεσα πράξη, καθώς ο Τραμπ κή­ρυ­ξε κα­τά­στα­ση έκτα­κτης ανά­γκης (!) στον τομέα της ενέρ­γειας προ­κει­μέ­νου να προ­χω­ρή­σει χωρίς πε­ριο­ρι­σμούς «σε τα­χεί­ες εγκρί­σεις νέων ενερ­γεια­κών υπο­δο­μών». Όπως δή­λω­σε στην ορ­κω­μο­σία κι επα­νέ­λα­βε κατά λέξη στο Ντα­βός: «Οι ΗΠΑ έχουν το με­γα­λύ­τε­ρο από­θε­μα πε­τρε­λαί­ου και αε­ρί­ου από κάθε άλλη χώρα στη Γη, και πρό­κει­ται να το χρη­σι­μο­ποι­ή­σου­με». Πέρα από την ακλό­νη­τη ισχύ των πε­τρε­λαιά­δων και της βιο­μη­χα­νί­ας ορυ­κτών καυ­σί­μων, η θερμή στή­ρι­ξη του Ντό­ναλντ στο πε­τρέ­λαιο και το φυ­σι­κό αέριο συν­δέ­ε­ται και με άλ­λους υπο­λο­γι­σμούς. Η Κίνα κυ­ριαρ­χεί στην πα­γκό­σμια αγορά των λε­γό­με­νων σπά­νιων γαιών, δη­λα­δή των πρώ­των υλών που απαι­τού­νται για την ηλε­κτρο­κί­νη­τη οι­κο­νο­μία και βρί­σκε­ται μπρο­στά από τον αντα­γω­νι­σμό στην λε­γό­με­νη «πρά­σι­νη τε­χνο­λο­γία». Απέ­να­ντι σε αυτήν τη συν­θή­κη, ο Τραμπ θα αξιο­ποι­ή­σει στο μέ­γι­στο το αμε­ρι­κα­νι­κό πλε­ο­νέ­κτη­μα σε ορυ­κτά καύ­σι­μα. Έτσι σκο­πεύ­ει να κα­λύ­ψει την ενερ­γεια­κή δίψα των νέων τε­χνο­λο­γιών. Το ξε­κα­θά­ρι­σε επί­σης στο Ντα­βός, όπου συ­νέ­δε­σε τις αχα­λί­νω­τες εξο­ρύ­ξεις με τον στόχο να γί­νουν οι ΗΠΑ «πα­γκό­σμια πρω­τεύ­ου­σα της τε­χνη­τής νοη­μο­σύ­νης και των κρυ­πτο­νο­μι­σμά­των». Οι ζά­μπλου­τοι της Big Tech (Μασκ, Ζά­κερ­μπεργκ, Μπέ­ζος) που στέ­κο­νται πλάι στον Τραμπ, στέ­κο­νται επί­σης στην κο­ρυ­φή της ιε­ραρ­χί­ας ενός ανα­πτυσ­σό­με­νου κλά­δου του οποί­ου οι «αυ­το­φυ­είς επι­χει­ρη­μα­τί­ες/επεν­δυ­τές» απο­τε­λούν ση­μα­ντι­κό «κορμό» της βάσης στή­ρι­ξης του τρα­μπι­σμού. Αυτός ο ενερ­γο­βό­ρος κλά­δος ευ­θύ­νε­ται για όλο και με­γα­λύ­τε­ρο τμήμα εκ­πο­μπών διο­ξει­δί­ου του άν­θρα­κα και αυτό απο­τε­λεί έναν ακόμα λόγο που ο Τραμπ είναι «αλ­λερ­γι­κός» σε κάθε ανα­φο­ρά ή μέτρο αντι­με­τώ­πι­σης της κλι­μα­τι­κής κρί­σης. Ασφα­λώς η αμε­ρι­κα­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση δεν θα εγκα­τα­λεί­ψει την αρένα αντα­γω­νι­σμού στην ηλε­κτρο­κί­νη­τη οι­κο­νο­μία (όπου δρα­στη­ριο­ποιεί­ται και ο Μασκ). Οι ΗΠΑ θα συ­νε­χί­σουν να εν­δια­φέ­ρο­νται για τις σπά­νιες γαίες και αυτό μας επι­στρέ­φει στη… Γροι­λαν­δία, ένα από τα λίγα μέρη με τέ­τοια ορυ­κτά που δεν βρί­σκε­ται υπό κι­νε­ζι­κό έλεγ­χο.

Η συμ­μα­χία με τις νέες τε­χνο­λο­γί­ες

Η στενή σχέση του Τραμπ με τους πα­νί­σχυ­ρους επι­χει­ρη­μα­τί­ες των νέων τε­χνο­λο­γιών έχει πολ­λές σκο­τει­νές όψεις, καθώς σε αυ­τούς απευ­θύ­νε­ται πιο προ­νο­μια­κά η υπό­σχε­ση για αχα­λί­νω­τη δράση. Η έμ­φα­ση έχει πέσει στην κυ­ριαρ­χία της ακρο­δε­ξιάς στα σό­σιαλ μί­ντια. Έχει τη ση­μα­σία της, καθώς αυτές οι ανώ­νυ­μες εται­ρί­ες έχουν απο­κτή­σει ρόλο βα­σι­κού «δη­μό­σιου βή­μα­τος», αλλά ποτέ η πραγ­μα­τι­κή μάχη ενά­ντια στους αντι­δρα­στι­κούς δεν κρί­θη­κε εκεί. Έμ­φα­ση έχει δοθεί και στις δια­στη­μι­κές φα­ντα­σιώ­σεις αυτού του κλά­δου, με τον Τραμπ να επι­κα­λεί­ται το Manifest Destiny (το «θεϊκό πε­πρω­μέ­νο» να κα­τα­κτη­θεί η αμε­ρι­κα­νι­κή δύση από τους εποί­κους) για να το επε­κτεί­νει… στον πλα­νή­τη Άρη! Αλλά υπάρ­χουν πράγ­μα­τα πιο σο­βα­ρά από τις σο­σιαλ­μι­ντια­κές πλατ­φόρ­μες και πιο άμεσα από τον εποι­κι­σμό του δια­στή­μα­τος (στη δια­χεί­ρι­ση των data, στην πο­λε­μι­κή τε­χνο­λο­γία, στη ρο­μπο­τι­κή) στα οποία μπο­ρεί να επι­δο­θεί αυτός ο δυ­να­μι­κός και ισχυ­ρός κλά­δος, που θέλει να δρά­σει «ανε­μπό­δι­στος». Πρό­κει­ται για αν­θρώ­πους που αντι­με­τω­πί­ζουν τις ρυθ­μί­σεις της ΕΕ σαν… σο­βιε­τι­κό ολο­κλη­ρω­τι­σμό και πε­ρι­γρά­φουν στα επι­νί­κια πάρτι τους ως «τυ­ραν­νία» την εποχή… Μπάι­ντεν.

Το πρό­γραμ­μα στο εσω­τε­ρι­κό

Έχου­με ξα­να­γρά­ψει ότι ο Τραμπ υπο­στη­ρί­ζει έναν «πε­ρι­φρου­ρη­μέ­νο κα­πι­τα­λι­σμό Άγριας Δύσης», που συν­δυά­ζει τον προ­στα­τευ­τι­σμό προς τα έξω με την πλήρη απορ­ρύθ­μι­ση προς τα μέσα. Το συ­νό­ψι­σε ο ίδιος απευ­θυ­νό­με­νος στο Ντα­βός: «Το μή­νυ­μά μου σε κάθε επι­χεί­ρη­ση στον πλα­νή­τη είναι πολύ απλό: Ελάτε να πα­ρά­ξε­τε τα προ­ϊ­ό­ντα σας στην Αμε­ρι­κή και θα σας δώ­σου­με μια από τις χα­μη­λό­τε­ρες φο­ρο­λο­γή­σεις στη Γη. Αλλά αν δεν πα­ρά­γε­τε στην Αμε­ρι­κή, που είναι στη δική σας ευ­χέ­ρεια, τότε πολύ απλά θα πρέ­πει να πλη­ρώ­σε­τε δα­σμούς».

Στο πεδίο των κοι­νω­νι­κών δι­καιω­μά­των, τα πρώτα του δια­τάγ­μα­τα είναι πο­λε­μι­κά. Δη­λώ­νει πρό­θε­ση να κα­ταρ­γή­σει όλες τις πο­λι­τι­κές «θε­τι­κών δια­κρί­σε­ων» (για φυ­λε­τι­κές μειο­νό­τη­τες κ.ά.), κη­ρύσ­σο­ντας την επι­στρο­φή στην «αξιο­κρα­τία», ενώ κα­θι­στά επί­ση­μη πο­λι­τι­κή (!) των ΗΠΑ  ότι «υπάρ­χουν μόνο δυο φύλα, το αρ­σε­νι­κό και το θη­λυ­κό». Οι συ­νέ­πειες της εξει­δί­κευ­σης αυτών των κα­τευ­θύν­σε­ων στην κα­θη­με­ρι­νή ζωή εκα­τομ­μυ­ρί­ων αν­θρώ­πων θα φανεί στο άμεσο μέλ­λον. Αλλά πολύ με­γα­λύ­τε­ρη απει­λή αντι­με­τω­πί­ζουν οι με­τα­νά­στες, για τους οποί­ους επε­φύ­λα­ξε ο Τραμπ τα πιο δρα­κό­ντεια και άμεσα μέτρα: Κα­τά­στα­ση έκτα­κτης ανά­γκης στα σύ­νο­ρα (που επι­τρέ­πει την κι­νη­το­ποί­η­ση του στρα­τού), κα­τάρ­γη­ση του «δι­καί­ου του εδά­φους» (που έδινε ιθα­γέ­νεια σε κάθε παιδί που γεν­νιέ­ται στις ΗΠΑ), μέτρα που στρώ­νουν το δρόμο στην εκ­στρα­τεία μα­ζι­κών απε­λά­σε­ων (που ξε­κί­νη­σε από την πρώτη μέρα).

Προ­ο­πτι­κές

Η κα­ται­γί­δα δια­ταγ­μά­των πε­ρι­λαμ­βά­νει και αρ­κε­τά «συμ­βο­λι­κά» μέτρα, κά­ποια ανε­φάρ­μο­στα και άλλα που μπο­ρεί να κα­τα­πέ­σουν σε δι­κα­στή­ρια. Όμως αρ­κε­τά θα εφαρ­μoστούν, ενώ το πο­λι­τι­κό/ιδε­ο­λο­γι­κό σήμα που έστει­λε ο Τραμπ στην πρώτη μέρα της θη­τεί­ας του έχει επι­κίν­δυ­νους απο­δέ­κτες. Πρώτα στο εσω­τε­ρι­κό και τα δρα­στή­ρια δί­κτυα της αμε­ρι­κα­νι­κής ακρο­δε­ξιάς. Πολλά από αυτά έχουν ήδη ανα­λά­βει δράση ρου­φιά­νου, κα­λώ­ντας τον κόσμο να καρ­φώ­νει στις Αρχές τους με­τα­νά­στες γεί­το­νές του για να απε­λα­θούν και τους συ­να­δέλ­φους-φισ­σές του που θε­ω­ρεί ότι προ­σλή­φθη­καν λόγω φύλου/φυλής (DEI) για να απο­λυ­θούν. Άλλες νε­ο­να­ζι­στι­κές ομά­δες ετοι­μά­ζο­νται για μια «4ετία γε­μά­τη ευ­και­ρί­ες για ανά­πτυ­ξη και διείσ­δυ­ση», ενώ κο­ρυ­φαία στε­λέ­χη της βί­αι­ης ακρο­δε­ξιάς (Proud Boys κ.ά.) βγαί­νουν από τις φυ­λα­κές μετά την απο­νο­μή χάρης από τον Τραμπ και δη­λώ­νουν ότι ετοι­μά­ζουν την «εκ­δί­κη­σή τους». Η ανα­θά­ρυν­ση αυτών των κα­θαρ­μά­των από την εκλο­γι­κή νίκη Τραμπ απο­τυ­πώ­νε­ται σε αφί­σες της Κου-Κλουξ-Κλαν που λένε στους με­τα­νά­στες να φύ­γουν εθε­λο­ντι­κά (αλ­λιώς…), σε ανώ­νυ­μες απο­στο­λές φρι­κτών SMS σε Μαύ­ρους φοι­τη­τές που τους γρά­φουν ότι «κα­λεί­στε για ερ­γα­σία στην φυ­τεία Τάδε», στην αυ­ξα­νό­με­νη ιντερ­νε­τι­κή χρήση του ανα­τρι­χια­στι­κού μι­σο­γυ­νι­κού συν­θή­μα­τος «Δικό σας το Σώμα – Δικιά μας η Επι­λο­γή»…

Η επι­κοι­νω­νια­κή κα­ται­γί­δα του Τραμπ είχε απο­δέ­κτες και στη διε­θνή ακρο­δε­ξιά, της οποί­ας τα στε­λέ­χη ήταν κα­λε­σμέ­να στην ορ­κω­μο­σία, με τον Αρ­γε­ντί­νο Μιλέι να σπεύ­δει να μι­λή­σει εν­θου­σιω­δώς για τη δια­μόρ­φω­ση αυτής της Μαύ­ρης Διε­θνούς («ενά­ντια στο σο­σια­λι­σμό και το woke») και διά­φο­ρες «ντου­ντού­κες» του Τραμπ και του Μασκ στην Ευ­ρώ­πη να λαν­σά­ρουν το… MEGA (Make Europe Great Again).

Στις ίδιες τις ΗΠΑ, το μέλ­λον δεν είναι προ­δια­γε­γραμ­μέ­νο. Σύμ­φω­να με μια με­γά­λη γκάμα οι­κο­νο­μο­λό­γων (από μαρ­ξι­στές ως «ορ­θό­δο­ξους»), η συ­ντα­γή του Τραμπ (μα­ζι­κές απε­λά­σεις, λε­πί­δι στις δα­πά­νες, μεί­ω­ση στους φό­ρους, δα­σμοί) οδη­γεί σε οι­κο­νο­μι­κά αδιέ­ξο­δα. Η συ­νο­χή της πο­λι­τι­κής συμ­μα­χί­ας που τον στη­ρί­ζει θα απο­τε­λέ­σει επί­δι­κο. Η προ­ε­κλο­γι­κή κό­ντρα των εθνι­κι­στών του MAGA με την πρό­θε­ση του Μασκ να επε­κτεί­νει το πρό­γραμ­μα για χο­ρη­γή­σεις βίζας σε ει­δι­κευ­μέ­νους στις νέες τε­χνο­λο­γί­ες (κυ­ρί­ως από την Ινδία και την Κίνα) ήταν ένα δείγ­μα. Ο Στί­βεν Μπά­νον, ο γκου­ρού της διε­θνούς Alt-Right που «ψι­θύ­ρι­ζε στο αυτί» του Τραμπ στην πρώτη του θη­τεία, μάλ­λον νιώ­θει ριγ­μέ­νος και αντι­πα­ρα­τί­θε­ται συχνά και δη­μό­σια με τον Ίλον Μασκ. Η ουσία όμως δεν είναι τόσο οι πα­ρα­πο­λι­τι­κοί καυ­γά­δες στην κο­ρυ­φή, όσο η δυ­να­τό­τη­τα του Τραμπ να κρα­τή­σει -ως κυ­βέρ­νη­ση πλέ­ον- ενο­ποι­η­μέ­νο το ευρύ κοι­νω­νι­κό μπλοκ που συ­νε­νώ­θη­κε κάτω από την ση­μαία του MAGA.

Αυτό το μπλοκ δεν είναι πα­ντο­δύ­να­μο. Στις πρώ­τες πα­ρεμ­βά­σεις του, ο Τραμπ επα­να­λαμ­βά­νει την «ιστο­ρι­κή λαϊκή εντο­λή» που έλαβε. Η νίκη του είναι σαφώς κα­θα­ρή. Αλλά σε πεί­σμα του αρ­χι­κού κλί­μα­τος που δια­μόρ­φω­σε η άνετη (με βάση το αμε­ρι­κα­νι­κό εκλο­γι­κό σύ­στη­μα) επι­κρά­τη­σή του, ο ισχυ­ρι­σμός είναι σα­θρός. Η δια­φο­ρά 1,5 μο­νά­δας με την Κα­μά­λα Χάρις (49,8% ένα­ντι 48,3%, επί των ψη­φι­σά­ντων) απο­τε­λεί μια από τις 4-5 πιο ορια­κές (ως προς τη λαϊκή ψήφο) νίκες στην ιστο­ρία των ΗΠΑ.

Το πραγ­μα­τι­κό πρό­βλη­μα είναι η κα­τά­στα­ση στο αντα­γω­νι­στι­κό στρα­τό­πε­δο. Κοι­νω­νι­κές ορ­γα­νώ­σεις και συν­δι­κά­τα, όπως και με­γά­λη με­ρί­δα της Αρι­στε­ράς, επέν­δυ­σαν τις ελ­πί­δες τους στο Δη­μο­κρα­τι­κό Κόμμα, τις εκλο­γές, την αστι­κή (ΜΜΕ, Βιο­μη­χα­νία του Θε­ά­μα­τος κλπ) «αντί­στα­ση» στον Τραμπ. Η ήττα αυτής της στρα­τη­γι­κής είναι βαριά. Ο Τραμπ επέ­στρε­ψε. Σε αντί­θε­ση με το 2016, αυτήν την φορά κέρ­δι­σε πε­ρισ­σό­τε­ρες ψή­φους από την αντί­πα­λό του. Αυτό έχει προ­κα­λέ­σει απο­θάρ­ρυν­ση και πα­ρά­λυ­ση. Εκεί που το Γε­νά­ρη δια­δή­λω­ναν εκα­το­ντά­δες χι­λιά­δες ενά­ντια στην ορ­κω­μο­σία του, φέτος δια­δή­λω­σαν λι­γό­τε­ροι από 10.000 άν­θρω­ποι. Το Δη­μο­κρα­τι­κό Κόμμα, με­τα­τρέ­πο­ντας την κάλπη σε «μη­τέ­ρα όλων των μαχών», έσπει­ρε την απο­θάρ­ρυν­ση τώρα που αυτή χά­θη­κε. Σή­με­ρα η αντι­πο­λί­τευ­σή του προ­σα­να­το­λί­ζε­ται σε δι­κα­στι­κές μάχες με τα μέτρα του Τραμπ. Αυτές έχουν την αξία τους, αλλά αφυ­δα­τώ­νουν ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρο τα κοι­νω­νι­κά κι­νή­μα­τα, πα­ρα­πέ­μπο­ντας τα πάντα στους «θε­σμούς», εν ανα­μο­νή των βου­λευ­τι­κών εκλο­γών σε 2 χρό­νια και των επό­με­νων προ­ε­δρι­κών σε 4…

Αυτά μπο­ρεί να απο­δει­χθούν ανί­σχυ­ρα μπρο­στά στην τρα­μπι­κή ρε­βάνς, που εμπνέ­ε­ται από την κα­τεύ­θυν­ση του δια­βό­η­του «Σχε­δί­ου 2025», το οποίο προ­βλέ­πει ημι-δι­κτα­το­ρι­κές εξου­σί­ες για τον Πρό­ε­δρο και πό­λε­μο ενά­ντια στο «διοι­κη­τι­κό κρά­τος», με τον Τραμπ ήδη να επα­να­κα­τα­τάσ­σει χι­λιά­δες ομο­σπον­δια­κούς υπαλ­λή­λους στην κα­τη­γο­ρία των «πο­λι­τι­κών προ­σλή­ψε­ων» προ­κει­μέ­νου να διευ­κο­λύ­νει την από­λυ­σή τους και την αντι­κα­τά­στα­σή τους με αφο­σιω­μέ­νους στον ίδιο.

Το ξέ­σπα­σμα της κοι­νω­νι­κής αντί­στα­σης και η ρήξη με την αδιέ­ξο­δη θε­σμι­κή στρα­τη­γι­κή του Δη­μο­κρα­τι­κού Κόμ­μα­τος είναι η μόνη σο­βα­ρή απά­ντη­ση στην τρα­μπι­κή απει­λή. Δυ­στυ­χώς, η αμε­ρι­κα­νι­κή Αρι­στε­ρά βγαί­νει τραυ­μα­τι­σμέ­νη και απο­δυ­να­μω­μέ­νη από την εμπει­ρία Σά­ντερς και την δια­κυ­βέρ­νη­ση Μπάι­ντεν, κι έχει ανη­φο­ρι­κό δρόμο μπρο­στά της…

https://rproject.gr/article/i-thyellodis-epistrofi-toy-tramp