Τόσο οι Ισπανοί όσο και οι Αμερικάνοι φαίνεται να διεκδικούν τη μερίδα του λέοντος της αμερικάνικης αγοράς επιτραπέζιας ελιάς, στην οποία οι ελιές τύπου Καλιφόρνιας έχουν προοπτικές κερδοφορίας. Η πρόσφατη απόφαση του Υπουργείου Εμπορίου των ΗΠΑ να επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές επεξεργασμένων μαύρων ελιών, εμπορικού τύπου Καλιφόρνιας, από την Ισπανία, προκάλεσε τις αντιδράσεις της Κομισιόν και των ευρωπαικών αγροτοσυνδικαλιστικών οργανώσεων Copa-Cogeca. Η επιβολή των δασμών «αντισταθμίζει τις ενισχύσεις του ισπανικού κράτους προς τους εξαγωγείς», όπως ισχυρίζεται το Υπουργείο των ΗΠΑ. Προκειμένου να υπερασπιστεί τις ισπανικές ελιές, η Copa-Cogeca κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή «να ενεργήσει ενάντια σε αυτή την αδικαιολόγητη απόφαση, η οποία συνιστά προστατευτισμό».
Σύμφωνα με την Επίτροπο εμπορίου της ΕΕ, Cecilia Malmström «οι υπηρεσίες της Κομισιόν στηρίζουν την ισπανική βιομηχανία επιτραπέζιας ελιάς και την κυβέρνηση της Ισπανίας, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών θα τηρούν πλήρως τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ)».
Από την πλευρά του ο Γενικός Γραμματέας της Copa Cogeca κ. Pekka Pesonen δήλωσε ότι «το αμερικάνικο Υπουργείο Εμπορίου αποφάσισε την Παρασκευή (19 Ιανουαρίου) να επιβάλει φόρους στις ισπανικές ελιές ύστερα από δεύτερο κύκλο ερευνών στον οποίο προχώρησε πρόσφατα. Το Υπουργείο επικαλείται «τα αποτελέσματα των ερευνών» προκειμένου να επιβάλει «πρόσθετους φόρους ύψους 17,13% πάνω από το 4,47% που επιβλήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο και τον τρέχοντα φόρο 5,5%». Έτσι, οι Ισπανοί εισαγωγείς θα πρέπει να πληρώσουν «συνολικούς φόρους 25% για να γίνουν εισαγωγές μαύρων ελιών στις αγορές των ΗΠΑ. Η απόφαση αυτή, με την οποία είμαστε αντίθετοι, είναι αδικαιολόγητη και άδικη» για τους Ισπανούς εισαγωγείς «ενώ παράλληλα υποδαυλίζει το κοινό συμφέρον για την ανάπτυξη καλών εμπορικών σχέσεων με τις ΗΠΑ».
Το Υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ διαθέτει «μονάδα υποβολής και συμμόρφωσης» η οποία «στο πλαίσιο της Διεθνούς Υπηρεσίες Εμπορίου» διενεργεί έρευνες σε προϊόντα που εισάγονται από άλλες χώρες στις ΗΠΑ «με στόχο την αυστηρή εφαρμογή του αμερικανικού εμπορικού δικαίου σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου». Η επιβολή του εμπορικού δικαίου των ΗΠΑ αποτελεί πρωταρχικό στόχο της προεδρίας του Donald Trump. Από τις 20 Ιανουαρίου έως τις 21 Νοεμβρίου 2017, αυξήθηκαν οι έρευνες που έγιναν κατά 61% σε σχέση με το 2016.
Οι έρευνες αυτές αποσκοπούσαν στο να ελεγχθεί αν οι εισαγωγές που γίνονται στις ΗΠΑ από άλλες χώρες ενισχύονται με «αθέμιτες» επιδοτήσεις από τις κυβερνήσεις των χωρών αυτών «με τη μορφή επιχορηγήσεων, δανείων, εισροών κεφαλαίων και φορολογικών ελαφρύνσεων». Εάν διαπιστωθεί κάτι τέτοιο επιβάλλονται δασμοί που αντισταθμίζουν τις αθέμιτες ενισχύσεις «προκειμένου να ανακουφιστούν εταιρείες και εργαζόμενοι από αδικίες στο εμπόριο εις βάρος των ΗΠΑ», όπως αναφέρεται σε σχετικά έγγραφα στην επίσημη ιστοσελίδα του Αμερικάνικου Υπουργείου Εμπορίου.
Όσον αφορά την έρευνα για τις μαύρες ελιές από την Ισπανία, αναμένεται ότι η τελική απόφαση των ΗΠΑ στο πλαίσιο των εν λόγω ερευνών θα εγκριθεί στις 9 Απριλίου και, υπό την έννοια αυτή, «η Κομισιόν θα εξετάσει το όλο θέμα και θα λάβει περισσότερα μέτρα υπό το πρίσμα αυτής της απόφασης», όπως δήλωσε η επίτροπος εμπορίου της ΕΕ.
Προκειμένου να υπερασπιστεί τις ισπανικές μαύρες ελιές, η Copa-Cogeca υποστηρίζει ότι «η ανταγωνιστικότητα του προϊόντος στις αγορές των ΗΠΑ οφείλεται στις προσπάθειες που καταβάλλουν οι ισπανοί παραγωγοί να μειώσουν το κόστος παραγωγής σε συνδυασμό με τις επενδύσεις τους σε τεχνολογία αιχμής. Δεν πρέπει να τιμωρηθούν για αυτές τις προσπάθειες τους».
Σφοδροί ανταγωνισμοί στις αγορές επιτραπέζιας ελιάς ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ισπανία
Για το 2016, οι εισαγωγές μαύρων ελιών από την Ισπανία στην εγχώρια αγορά των ΗΠΑ υπολογίζονται στους 31.878 τόνους, αποφέροντας στους Ισπανούς εξαγωγείς 70,9 εκατ. δολάρια. Όπως δήλωσε στον ΑγροΤύπο ο κ. Γιώργος Ντούσιας, πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Επιτραπέζιας Ελιάς, «οι Ισπανοί εξάγουν μεγάλες ποσότητες ενός εμπορικού τύπου ελιάς που προέρχεται από την Καλιφόρνια, παράγεται και στις ΗΠΑ.
Οι ελιές αυτές, που χαίρουν μεγάλης προτίμησης από το αμερικάνικο καταναλωτικό κοινό, υφίστανται οξείδωση σε αλκαλικό περιβάλλον προκειμένου να μετατραπούν από πράσινες σε μαύρες. Η διαδικασία και στις δύο χώρες είναι η ίδια, απλά οι Ισπανοί καταφέρνουν να έχουν μειωμένο κόστος παραγωγής, γεγονός που κάνει το προϊόν τους πιο ανταγωνιστικό σε σχέση με τις ελιές που παράγουν οι ΗΠΑ».
Η Ελλάδα εξάγει μεγάλες ποσότητες από φυσικές μαύρες ελιές, που δεν έχουν υποστεί επεξεργασία (κυρίως Καλαμών), αλλά και ορισμένες ποσότητες πράσινων ελιών στις ΗΠΑ. Συνεπώς, δεδομένου ότι οι ΗΠΑ απορροφούν διαφορετικούς εμπορικούς τύπους επιτραπέζιας ελιάς από την Ελλάδα σε σχέση με την Ισπανία «οι δασμοί που επιβλήθηκαν στους Ισπανούς δεν αφορούν τις ελληνικές εξαγωγές. Βέβαια, στη χώρα μας παράγονται μικρές ποσότητες μαύρων ελιών τύπου Καλιφόρνιας αλλά δεν εξάγονται», σύμφωνα με τον κ. Ντούσια.
