Εκουαδόρ: Πίσω (και πέρα) από τη νίκη του Λάσο

Σε πείσμα των περισσότερων προβλέψεων και του συσχετισμού που είχε αποτυπωθεί στο κοινοβούλιο, ο νεοφιλελεύθερος τραπεζίτης Λάσο κέρδισε τις προεδρικές εκλογές στο Εκουαδόρ.

Στο δεύ­τε­ρο γύρο των προ­ε­δρι­κών εκλο­γών, συ­γκέ­ντρω­σε 400 χι­λιά­δες ψή­φους πε­ρισ­σό­τε­ρες από τον Αντρές Αρα­ούζ, συ­νε­χι­στή της πα­ρά­δο­σης των «προ­ο­δευ­τι­κών κυ­βερ­νή­σε­ων» του Ρα­φα­έλ Κορέα, και επι­κρά­τη­σε με 52,4% ένα­ντι 47,6% (επί των εγκύ­ρων).

Ο Λάσο, που είχε πε­ρά­σει ασθμαί­νο­ντας στο δεύ­τε­ρο γύρο, κέρ­δι­σε την επί­ση­μη στή­ρι­ξη της συ­ντρι­πτι­κής πλειο­ψη­φί­ας των μι­κρών κομ­μά­των (κε­ντρώα, κε­ντρο­δε­ξιά, ακρο­δε­ξιά). Αυτά συ­γκέ­ντρω­ναν όλα μαζί με­ρι­κές εκα­το­ντά­δες χι­λιά­δες ψή­φους που τον «έβα­ζαν ξανά στο παι­χνί­δι» σε σχέση με τη θλι­βε­ρή από­δο­ση του πρώ­του γύρου, αλλά δεν αρ­κού­σαν για να κερ­δί­σει.

Το απο­τέ­λε­σμα κρί­θη­κε από την εκλο­γι­κή συ­μπε­ρι­φο­ρά των υπο­στη­ρι­κτών δύο δυ­νά­με­ων που βρί­σκο­νται στα αρι­στε­ρά του Λάσο και που είχαν κα­τα­γρά­ψει πολύ καλά απο­τε­λέ­σμα­τα στον πρώτο γύρο των προ­ε­δρι­κών και στις βου­λευ­τι­κές. Η δη­μό­σια στάση τους με­τα­ξύ των δύο γύρων και η αριθ­μη­τι­κή των ψήφων, επι­τρέ­πει κά­ποιες εκτι­μή­σεις (με τη σχε­τι­κή «αυ­θαι­ρε­σία» που πά­ντο­τε συ­νο­δεύ­ει τέ­τοιου τύπου προ­σεγ­γί­σεις).

Η Δη­μο­κρα­τι­κή Αρι­στε­ρά, ένα σο­σιαλ­φι­λε­λεύ­θε­ρο κόμμα συν­δε­δε­μέ­νο με τη «Σο­σια­λι­στι­κή Διε­θνή», αρ­νή­θη­κε να υιο­θε­τή­σει κά­ποιον υπο­ψή­φιο, κα­λώ­ντας σε ψήφο «κατά συ­νεί­δη­ση». Ωστό­σο, ο Χα­βιέρ Χερ­βάς, ο «χα­ρι­σμα­τι­κός» υπο­ψή­φιός της με την προ­νο­μια­κή απεύ­θυν­ση σε τμή­μα­τα της νε­ο­λαί­ας, εξέ­φρα­σε τη δη­μό­σια στή­ρι­ξή του στον Λάσο, δη­λώ­νο­ντας ότι ο τε­λευ­ταί­ος «υιο­θέ­τη­σε πτυ­χές του προ­γράμ­μα­τός μας». (ο Χερ­βάς ανα­φέ­ρε­ται σε κά­ποιες πι­νε­λιές «κοι­νω­νι­κής ευαι­σθη­σί­ας» και «δω­ρε­άν πρό­σβα­σης στις νέες τε­χνο­λο­γί­ες» που συ­νο­δεύ­ουν το νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρο πρό­γραμ­μα του Λάσο). Εκ του απο­τε­λέ­σμα­τος, ένας  με­γά­λος όγκος των ψη­φο­φό­ρων του στή­ρι­ξε τον δεξιό υπο­ψή­φιο.

Η ισχυ­ρή ιθα­γε­νι­κή ένωση CONAIE και το «Πα­τσα­του­κίκ», ο εκλο­γι­κός της βρα­χί­ο­νας, αρ­νή­θη­καν να υιο­θε­τή­σουν κά­ποιον υπο­ψή­φιο, αλλά με πιο σαφή και ενερ­γη­τι­κό τρόπο, κα­λώ­ντας τους υπο­στη­ρι­κτές τους να ρί­ξουν «άκυρο» στο δεύ­τε­ρο γύρο. Δεν ήταν μια εύ­κο­λη από­φα­ση και ο  επι­κε­φα­λής της CONAIE δια­φο­ρο­ποι­ή­θη­κε αρ­γό­τε­ρα, δη­λώ­νο­ντας την στή­ρι­ξή του στον Αρα­ούζ. Ένα τμήμα της ιθα­γε­νι­κής κοι­νω­νι­κής βάσης φαί­νε­ται ότι κα­τευ­θύν­θη­κε όντως προς τον Αρα­ούζ ως άμυνα απέ­να­ντι στον Λάσο, αλλά ένας κρί­σι­μος όγκος ακο­λού­θη­σε το σύν­θη­μα «δεν μας εκ­προ­σω­πεί κα­νείς τους»: Τα «άκυρα/λευκά» ήταν 1.930.000 και απο­τε­λού­σαν το 17,85% των ψήφων.

Ο Αρα­ούζ δεν ητ­τή­θη­κε από έναν «δεξιό άνεμο», αλλά γιατί δεν κα­τόρ­θω­σε να επα­νε­νώ­σει το κοι­νω­νι­κο-πο­λι­τι­κό μπλοκ που είχε εγ­γυ­η­θεί τις νίκες του «κο­ρε­ΐ­σμο» στο πα­ρελ­θόν αλλά είχε διαρ­ρα­γεί τα τε­λευ­ταία χρό­νια. Το ρήγμα -που πήρε χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά πο­λε­μι­κής στις φε­τι­νές εκλο­γές- απο­δεί­χθη­κε αγε­φύ­ρω­το.

Αξί­ζει να δια­βα­στεί συ­νο­δευ­τι­κά προη­γού­με­νο άρθρο που δη­μο­σιεύ­τη­κε σε αυτό το σάιτ. Πε­ρι­γρά­φει τα αίτια και το βάθος αυτού του ρήγ­μα­τος και συμ­βά­λει εν μέρει στην ερ­μη­νεία της ήττας του Αρα­ούζ. Ανα­δει­κνύ­ει προ­βλή­μα­τα που είχαν δια­φα­νεί στην αντί­λη­ψη τμή­μα­τος στε­λε­χών του «Πα­τσα­του­κίκ», που ίσως απο­δει­χθούν επι­κίν­δυ­να στην προ­σπά­θεια του Λάσο να βρει στή­ρι­ξη στο κοι­νο­βού­λιο. Υπεν­θυ­μί­ζει τον πο­λι­τι­κό-κοι­νω­νι­κό συ­σχε­τι­σμό που απο­τυ­πώ­θη­κε στον πρώτο γύρο, τον οποίο «πα­ρα­βιά­ζει» η ανά­δει­ξη του Λάσο στην προ­ε­δρία.

Εκουα­δόρ: Αρι­στε­ρή στρο­φή και στρα­τη­γι­κά δι­λήμ­μα­τα

Αυτά έχουν ιδιαί­τε­ρη αξία και για την εξή­γη­ση της ανέλ­πι­στης νίκης του Λάσο, στο φόντο αρι­στε­ρό­στρο­φων με­τα­το­πί­σε­ων και επι­στρο­φής του ρι­ζο­σπα­στι­σμού στους δρό­μους, αλλά και για τις εκτι­μή­σεις της επό­με­νης μέρας.

Αυτή αφορά και το επί­πε­δο των θε­σμών. Όπου το άθροι­σμα όλων των κομ­μά­των που στή­ρι­ξαν επί­ση­μα τον Λάσο απαρ­τί­ζουν μια θλι­βε­ρή μειο­ψη­φία στο κοι­νο­βού­λιο. Όπου ακόμα και αν η Δη­μο­κρα­τι­κή Αρι­στε­ρά δώσει την στή­ρι­ξή της (υιο­θε­τώ­ντας τε­λι­κά το «πνεύ­μα» του Χα­βιέρ Χερ­βάς), πα­ρα­μέ­νει κυ­βέρ­νη­ση μειο­ψη­φί­ας. Η «Ένωση για την Ελ­πί­δα» (το μέ­τω­πο του «κο­ρε­ΐ­σμο») και το «Πα­τσα­του­κίκ» είναι η πρώτη και η δεύ­τε­ρη με­γα­λύ­τε­ρη δύ­να­μη στο κοι­νο­βού­λιο -και χωρίς τη στή­ρι­ξη ενός εκ των δύο, δεν προ­κύ­πτει κοι­νο­βου­λευ­τι­κή πλειο­ψη­φία για τον Λάσο. Δυ­στυ­χώς δεν είναι αυ­το­νό­η­το ότι και τα δύο κόμ­μα­τα (ή εκλεγ­μέ­να μέλη τους) θα αρ­νη­θούν να «διευ­κο­λύ­νουν» τον Λάσο με κά­ποια «προ­γραμ­μα­τι­κά ανταλ­λάγ­μα­τα». Αν ωστό­σο πα­ρα­μεί­νουν απέ­να­ντι στην κυ­βέρ­νη­ση, δη­μιουρ­γεί­ται μια ιδιό­μορ­φη συν­θή­κη με­τα­ξύ νο­μο­θε­τι­κής και εκτε­λε­στι­κής εξου­σί­ας.

Αφορά ωστό­σο πε­ρισ­σό­τε­ρο το επί­πε­δο της κοι­νω­νί­ας. Η «εξα­έ­ρω­ση» του κόμ­μα­τος PAIS όταν ο Μο­ρέ­νο έστρι­ψε από­το­μα δεξιά το παλιό κόμμα του Ρα­φα­έλ Κορέα, η ταυ­τό­χρο­νη εντυ­πω­σια­κή άνο­δος και των δύο πο­λι­τι­κών ρευ­μά­των της Αρι­στε­ράς, η ενί­σχυ­ση των σο­σιαλ­φι­λεύ­θε­ρων κε­ντρο­α­ρι­στε­ρών εις βάρος των πα­ρα­δο­σια­κών δε­ξιών κομ­μά­των, ο με­γά­λος αριθ­μός ορ­γι­σμέ­νων/απο­ξε­νω­μέ­νων  «άκυ­ρων/λευ­κών» από τον πρώτο κιό­λας γύρο, ήταν εκλο­γι­κό απο­τύ­πω­μα μιας πε­ριό­δου που το ιθα­γε­νι­κό και το ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα του Εκουα­δόρ ξα­να­έ­πια­σαν το νήμα των μα­χη­τι­κών τους πα­ρα­δό­σε­ων, με την Εξέ­γερ­ση του Οκτώ­βρη του 2019, και γεύ­τη­καν τη δύ­να­μή τους, υπο­χρε­ώ­νο­ντας τον πρώην πρό­ε­δρο Μο­ρέ­νο να «πα­γώ­σει» τη συμ­φω­νία με το ΔΝΤ πριν οδη­γη­θεί σε τα­πει­νω­τι­κή από­συρ­ση. Απέ­να­ντι σε αυτές τις κοι­νω­νι­κές δυ­νά­μεις, που προ­έρ­χο­νται από τέ­τοιες εμπει­ρί­ες, θα επι­χει­ρή­σει ο Λάσο να ξα­να­φέ­ρει στο τρα­πέ­ζι τις «φι­λο-επεν­δυ­τι­κές» πο­λι­τι­κές και την ανα­θέρ­μαν­ση της συ­νερ­γα­σί­ας με το ΔΝΤ…

Την πε­ρί­ο­δο της με­γά­λης κρί­σης των «προ­ο­δευ­τι­κών κυ­βερ­νή­σε­ων», όταν η τάση «δε­ξιάς πα­λι­νόρ­θω­σης» έδει­χνε πολύ πιο ορ­μη­τι­κή, ο Economist προει­δο­ποιού­σε τους θριαμ­βο­λο­γού­ντες ότι: «Το πρό­βλη­μα είναι ότι οι ηγέ­τες της Λα­τι­νι­κής Αμε­ρι­κής αντι­με­τω­πί­ζουν πλη­θυ­σμούς που είναι σε κι­νη­το­ποί­η­ση και έχουν συ­νη­θί­σει σε καλές μέρες. Αυτό απαι­τεί επι­δέ­ξιους κυ­βερ­νη­τι­κούς χει­ρι­σμούς. Αν αυτοί δεν υπάρ­ξουν, η Λα­τι­νι­κή Αμε­ρι­κή μπο­ρεί να γίνει ακόμα πιο εύ­φλε­κτη τα επό­με­να χρό­νια». Οι εμπει­ρί­ες των τε­λευ­ταί­ων 2 χρό­νων σε Βο­λι­βία, Χιλή, Εκουα­δόρ, αλλά και Αρ­γε­ντι­νή, Περού, Κο­λομ­βία, Γουα­τε­μά­λα, επι­βε­βαί­ω­σαν πλή­ρως την εκτί­μη­ση-προει­δο­ποί­η­ση των έμπει­ρων συ­ντα­κτών της ναυαρ­χί­δας του διε­θνούς αστι­κού Τύπου. Σε ένα τέ­τοιο «φεγ­γά­ρι» κα­λεί­ται να κυ­βερ­νή­σει το Εκουα­δόρ ο Γκι­γέρ­μο Λάσο…

//rproject.gr/