Δημοκρατικά αποφόρια//του Ηρακλή Λογοθέτη

Δημοκρατικά αποφόρια//του Ηρακλή Λογοθέτη

  • |

Παλιότερα οι εορταστικές εκδηλώσεις απηχούσαν το ρεύμα της πάνδημης συμμετοχής. Το τραγούδι τους γραφόταν με το δάχτυλο στο τζάμι — πάνω στα χνώτα της ενιαίας ανάσας κοινοτικού πνεύματος και προσωπικής διάθεσης. Η καλή φορεσιά αποκαλούνταν κυριακάτικη και η περιορισμένη της χρήση έδινε τον τόνο στη διαφορά μίας καθημερινής και μίας εξέχουσας ημέρας. Αργότερα η ομόθυμη γιορτή ξέπεσε, μαζί με την εθιμοτυπία της, σε ιδιωτική σχόλη.

Αργία στην οποία ο καθένας ντύνεται όπως γουστάρει και περιφέρεται φωνάζοντας ανέμελα: Δε γ@μ@ς ψηλά καπέλα! Εσχάτως μάλιστα προοδεύσαμε σε τέτοιο βαθμό ώστε κρίνεται ανεκτό να εμφανίζεται κανείς με αθλητικά παπούτσια σε δεξίωση και μπλου τζιν σε επίσημη τελετή.

Η ελευθεριότητα στη δημόσια συμπεριφορά θεωρήθηκε ριζοσπαστική και ο αγώνας εναντίον των ενδυματικών διακρίσεων φάνηκε να καταργεί τις διαφορές μεταξύ των κοινωνικών τάξεων. Μα η εντύπωση αποδείχτηκε απατηλή καθώς οι ταξικές διακρίσεις όχι μόνον εντάθηκαν υπέρ των ολίγων αλλά και κατέληξαν στην ισοπέδωση των πολλών.

Το αδιαφόρετο έγινε απλώς αδιάφορο. Ο εορταστικός χρόνος αντικαταστάθηκε από την ελεύθερη ώρα και η αισθηματική πυκνότητα από τη χαλαρή διάθεση. Ως αποτέλεσμα το ψυχικό αίτημα της ανάτασης εκτοπίστηκε από την αθρόα καταναλωτική προσδοκία άρτου και θεαμάτων. Η ποιότητα υποβαθμίστηκε σε ζήτημα γούστου και ο μαζάνθρωπος δεν αναγνωρίζει καμία αξία που δεν αναγράφεται ως τιμή στην ετικέτα κοινόχρηστων εμπορικών προϊόντων.

Η κατάργηση των διακρίσεων μεταξύ του υψηλού και του ευτελούς οδήγησε στην αγελαία αδιακρισία και στη συναφή απώλεια κάθε κριτηρίου. Διακεκριμένος δεν είναι πλέον ο πνευματικά ακέραιος χαρακτήρας αλλά ο ευρέως αναγνωρίσιμος κοσμικός μπούφος που ενώ στερείται από κάθε ονομαστή ιδιότητα, καλείται βλακωδέστατα επώνυμος.

Στους δήθεν δημοκρατικούς καιρούς μας συντελέστηκε λοιπόν, τόσο σε συμβολικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο, μία ευχάριστη πανωλεθρία. Και το ύφος της δημόσιας τελετής χωρισμένο από το κοινό αίσθημα, έχασε την αλλοτινή του αίγλη και κατάντησε φτηνή καρικατούρα.