Μαζικός αγώνας για συλλογικές συμβάσεις και πραγματικές αυξήσεις

Να ανέβουν οι μισθοί – να χάσουν τα κέρδη

Τα δε­δο­μέ­να των τε­λευ­ταί­ων μηνών ανα­δει­κνύ­ουν μία πολύ σκλη­ρή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα για την πλειο­ψη­φία της ερ­γα­τι­κής τάξης. Σύμ­φω­να με στοι­χεία της ΕΛ­ΣΤΑΤ σχε­δόν οι μισοί ερ­γα­ζό­με­νοι με εξαρ­τη­μέ­νη σχέση ερ­γα­σί­ας έχουν μι­σθούς εώς 800 ευρώ και οι μισοί από αυ­τούς αμοί­βο­νται με μισθό εώς 500€. Η με­γά­λη πλειο­ψη­φία αυτών των ερ­γα­ζο­μέ­νων δεν κα­λύ­πτο­νται από καμία Συλ­λο­γι­κή Σύμ­βα­ση Ερ­γα­σί­ας (ΣΣΕ), οι τριε­τί­ες πα­ρα­μέ­νουν «πα­γω­μέ­νες» από το 2012, και επι­πλέ­ον είναι ένα τμήμα ερ­γα­ζο­μέ­νων εξαι­ρε­τι­κά ευά­λω­το απέ­να­ντι στον κίν­δυ­νο της από­λυ­σης. Μόνο το 2022, υπήρ­ξαν σχε­δόν δύ­ο­μι­ση εκα­τομ­μύ­ρια απο­λύ­σεις, με στοι­χεία από την ΕΡ­ΓΑ­ΝΗ! Επι­πλέ­ον, η συν­δυα­στι­κή επί­δρα­ση πλη­θω­ρι­σμού και ακρί­βειας οδη­γεί σε απώ­λεια της αγο­ρα­στι­κής δύ­να­μης των χα­μη­λό­τε­ρων μι­σθών της τάξης του 40% , σύμ­φω­να με εκ­θέ­ση του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ. Προ­φα­νώς, η κα­τά­στα­ση είναι ακόμα πιο οδυ­νη­ρή για τους/ις ερ­γα­ζό­με­νους/ες με ελα­στι­κές μορ­φές ερ­γα­σί­ας.

Χρήστος Σταυρακάκης

Μετά από πε­ρί­που μία δε­κα­ε­τία από την κα­τάρ­γη­ση των συλ­λο­γι­κών δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων με βάση τις «μνη­μο­νια­κές υπο­χρε­ώ­σεις», έχει ανοί­ξει ξανά σε ση­μα­ντι­κό τμήμα του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος το ζή­τη­μα των ΣΣΕ. Και είναι ιδιαί­τε­ρα ση­μα­ντι­κό για μία νέα γενιά ερ­γα­ζο­μέ­νων που έχει μπει στην αγορά ερ­γα­σί­ας τα τε­λευ­ταία 10-12 χρό­νια και δεν έχει ούτε τη γνώση ούτε την εμπει­ρία των ΣΣΕ και της συλ­λο­γι­κής δια­πραγ­μά­τευ­σης των συν­δι­κά­των με την ερ­γο­δο­σία.

Μόνη «προ­στα­σία» για την πλειο­ψη­φία των ερ­γα­ζο­μέ­νων είναι ο κα­τώ­τα­τος μι­σθός, ο οποί­ος αφε­νός, παρά τις μι­κρές αυ­ξή­σεις, είναι κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ και αφε­τέ­ρου απο­τε­λεί προ­ϊ­όν υπουρ­γι­κών απο­φά­σε­ων μετά από συ­ζη­τή­σεις (και αντί­στοι­χες πιέ­σεις) από τους με­γά­λους ερ­γο­δο­τι­κούς φο­ρείς και όχι ως απο­τέ­λε­σμα των διεκ­δι­κή­σε­ων του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος. Οι αυ­ξή­σεις που τάζει εκ νέου η κυ­βέρ­νη­ση έχουν έντο­νο προ­ε­κλο­γι­κό χα­ρα­κτή­ρα αφε­νός και αφε­τέ­ρου είναι βέ­βαιο πως δεν πρό­κει­ται να κα­λύ­ψουν τις συν­δυα­στι­κές απώ­λειες πλη­θω­ρι­σμού και ακρί­βειας.

Υπάρ­χουν πρό­σφα­τες νίκες με εμ­βλη­μα­τι­κό χα­ρα­κτή­ρα, που έχουν βοη­θή­σει στο άνοιγ­μα της συ­ζή­τη­σης: η υπο­γρα­φή συλ­λο­γι­κής σύμ­βα­σης των δια­νο­μέ­ων στην e-food, των ερ­γα­τών στην Cosco, στους ΟΤΑ, στους Οι­κο­δό­μους αλλά και την εν εξε­λί­ξει δια­πραγ­μά­τευ­ση των ερ­γα­ζο­μέ­νων στις τρά­πε­ζες και την ΟΤΟΕ. Σί­γου­ρα, αυτά τα πα­ρα­δείγ­μα­τα απο­δει­κνύ­ουν ότι η υπο­γρα­φή συλ­λο­γι­κών συμ­βά­σε­ων είναι εφι­κτή μέσα από τον αγώνα των συν­δι­κά­των, για αυτό είναι και πολλά ακόμα τα συν­δι­κά­τα και τα σω­μα­τεία που έχουν ανοί­ξει τη συ­ζή­τη­ση. Πέρα από το άνοιγ­μα της συ­ζή­τη­σης και την ιε­ράρ­χη­ση του αι­τή­μα­τος για υπο­γρα­φή ΣΣΕ, είναι ση­μα­ντι­κό ότι έχουν αρ­χί­σει και γί­νο­νται πρα­κτι­κά βή­μα­τα σε αυτή την κα­τεύ­θυν­ση.  Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό είναι το πα­ρά­δειγ­μα του Σω­μα­τεί­ου Μι­σθω­τών Τε­χνι­κών που απο­φά­σι­σε το Δε­κέμ­βριο του 2022 μέσα από μία μα­ζι­κή Γε­νι­κή Συ­νέ­λευ­ση την ορι­στι­κο­ποί­η­ση του σχε­δί­ου της ΣΣΕ και την έναρ­ξη του αγώνα για την υπο­γρα­φή της με τους ερ­γο­δο­τι­κούς φο­ρείς του κλά­δου της με­λέ­της και της κα­τα­σκευ­ής.

Συμ­βά­σεις κα­θο­λι­κές με πραγ­μα­τι­κές αυ­ξή­σεις

Με το άνοιγ­μα ενός κύ­κλου διεκ­δί­κη­σης συλ­λο­γι­κών συμ­βά­σε­ων, υπάρ­χουν δύο κρί­σι­μα ζη­τή­μα­τα: το είδος των ΣΣΕ και ο τρό­πος που μπο­ρούν αυτές να διεκ­δι­κη­θούν αλλά και να εφαρ­μο­στούν στην πράξη. Όσον αφορά το είδος των συλ­λο­γι­κών συμ­βά­σε­ων ανα­φε­ρό­μα­στε στις ανα­γκαί­ες μι­σθο­λο­γι­κές αυ­ξή­σεις, στο πο­σο­στό των ερ­γα­ζο­μέ­νων που θα κα­λύ­πτει στον κάθε κλάδο, στην προ­στα­σία από τις απο­λύ­σεις, στην έντα­ξη δια­τά­ξε­ων ενά­ντια στην έμ­φυ­λη βία και την προ­στα­σία των γυ­ναι­κών στους χώ­ρους δου­λειάς.

Αυτή τη στιγ­μή χρεια­ζό­μα­στε συλ­λο­γι­κές συμ­βά­σεις με πραγ­μα­τι­κές αυ­ξή­σεις του­λά­χι­στον στο ύψος του πλη­θω­ρι­σμού, στη λο­γι­κή ότι οι συλ­λο­γι­κές συμ­βά­σεις μπο­ρούν να δια­σφα­λί­ζουν ένα αξιο­πρε­πές επί­πε­δο δια­βί­ω­σης, υπερ­κα­λύ­πτο­ντας τις συν­δυα­στι­κές απώ­λειες πλη­θω­ρι­σμού και ακρί­βειας. Αυτό ση­μαί­νει ότι οι αυ­ξή­σεις της τάξης του 5% που ζη­τά­ει η ΟΤΟΕ για τους/ις ερ­γα­ζό­με­νους/ες στις τρά­πε­ζες είναι πολύ κα­τώ­τε­ρες των πε­ρι­στά­σε­ων. Από την άλλη, ακόμα και οι αυ­ξή­σεις που πέ­τυ­χε το Συν­δι­κά­το των Οι­κο­δό­μων (15-38%) μπο­ρεί να φαί­νο­νται ικα­νο­ποι­η­τι­κές, όμως η κα­τά­στα­ση στον κα­τα­σκευα­στι­κό κλάδο άφηνε πε­ρι­θώ­ρια για ακόμα με­γα­λύ­τε­ρες αυ­ξή­σεις, αφού σε πολ­λές πε­ρι­πτώ­σεις, στην «πιά­τσα» δί­νο­νταν ήδη αυτά τα με­ρο­κά­μα­τα. Στον αντί­πο­δα, η κα­θο­λι­κό­τη­τα της σύμ­βα­σης τόσο ως προς τους ερ­γα­ζό­με­νους όσο και ως προς τους ερ­γο­δο­τι­κούς φο­ρείς, μπο­ρεί να δια­σφα­λί­σει το σύ­νο­λο των ερ­γα­ζο­μέ­νων, νέων και πα­λιών.

Αντί­θε­τα, η σύμ­βα­ση που υπο­γρά­φη­κε στους ΟΤΑ αφή­νει «στον αέρα» χι­λιά­δες συμ­βα­σιού­χους που κα­λύ­πτουν πά­γιες ανά­γκες. Αντί­στοι­χα η συλ­λο­γι­κή σύμ­βα­ση που υπό­γρα­ψαν οι ερ­γα­ζό­με­νοι στην Cosco οδή­γη­σε στη μο­νι­μο­ποί­η­ση μόνο του 25% των ερ­γα­ζο­μέ­νων με συμ­βά­σεις ορι­σμέ­νου χρό­νου. Εδώ ανα­δει­κνύ­ε­ται η ση­μα­σία της κα­θο­λι­κό­τη­τας των συλ­λο­γι­κών συμ­βά­σε­ων ανά κλάδο, να κα­λύ­πτουν το σύ­νο­λο των ερ­γα­ζο­μέ­νων διεκ­δι­κώ­ντας συμ­βά­σεις αο­ρί­στου χρό­νου και έτσι μπο­ρούν τα συν­δι­κά­τα να κερ­δί­σουν ακόμα με­γα­λύ­τε­ρη επιρ­ροή και εμπι­στο­σύ­νη, συ­σπει­ρώ­νο­ντας δυ­νά­μεις. Συν­δυα­στι­κά, είναι κομ­βι­κής ση­μα­σί­ας το ζή­τη­μα της απα­γό­ρευ­σης των απο­λύ­σε­ων. Πέρα από τον εξω­φρε­νι­κό αριθ­μό των απο­λύ­σε­ων την προη­γού­με­νη χρο­νιά, τα συν­δι­κά­τα πρέ­πει να δια­σφα­λί­ζουν πως ό,τι κερ­δί­ζουν από τη μία δε θα θα το παίρ­νουν πίσω τα αφε­ντι­κά από την άλλη. Δεν πρέ­πει να επι­τρα­πεί για πα­ρά­δειγ­μα η αύ­ξη­ση των μι­σθών με μεί­ω­ση του αριθ­μού του ερ­γα­τι­κού δυ­να­μι­κού σε έναν κλάδο, που αφή­νει την ερ­γο­δο­σία και τα κέρδη της άθι­κτα ενώ αφή­νει έκ­θε­τους τους ερ­γα­ζό­με­νους.

Επι­πλέ­ον, είναι κα­θή­κον της συν­δι­κα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς και των αντί­στοι­χων σχη­μά­των να εντά­ξουν στην πάλη των σω­μα­τεί­ων για την υπο­γρα­φή ΣΣΕ δια­τά­ξεις ενά­ντια στην έμ­φυ­λη βία και κα­κο­ποί­η­ση στους χώ­ρους δου­λειάς αλλά και δια­τά­ξεις προ­στα­σί­ας των γυ­ναι­κών ερ­γα­ζό­με­νων. Το πα­ρά­δειγ­μα του ΣΜΤ, το οποίο έχει εντά­ξει πλέον στο σχέ­διο της ΣΣΕ την άδεια δυ­σμη­νόρ­ροιας (όπως έχει θε­σμο­θε­τη­θεί και στην Ισπα­νία) είναι πολύ θε­τι­κό, παρά το γε­γο­νός ότι τε­λι­κά δεν έχει καμία συ­γκε­κρι­μέ­νη διά­τα­ξη προ­στα­σί­ας των γυ­ναι­κών από τις σε­ξουα­λι­κές πα­ρε­νο­χλή­σεις, μετά από αντιρ­ρή­σεις της πλειο­ψη­φί­ας του ΠΑΜΕ στην πρό­τα­ση για τη δυ­να­τό­τη­τα επί­σχε­σης ερ­γα­σί­ας των γυ­ναι­κών που έχουν υπάρ­ξει θύ­μα­τα έμ­φυ­λης βίας.

Μα­ζι­κή κι­νη­το­ποί­η­ση – τα συν­δι­κά­τα στα χέρια των ερ­γα­ζο­μέ­νων

Ο αγώ­νας για την υπο­γρα­φή συλ­λο­γι­κών συμ­βά­σε­ων σε κάθε κλάδο πρέ­πει να γίνει κτήμα όλων των ερ­γα­ζο­μέ­νων. Ο υπο­δειγ­μα­τι­κός αγώ­νας των δια­νο­μέ­ων της e-food που συν­δύ­α­σε τη μα­χη­τι­κή απερ­για­κή κι­νη­το­ποί­η­ση από τα κάτω, με μα­ζι­κή συμ­με­το­χή χι­λιά­δων ερ­γα­ζο­μέ­νων ή της απερ­γί­ας στην Cosco, μπο­ρεί να δεί­ξει το δρόμο και τον τρόπο.

Η υπο­γρα­φή ΣΣΕ σε έναν κλάδο δεν είναι υπό­θε­ση δια­πραγ­μα­τευ­τι­κών ικα­νο­τή­των του συν­δι­κά­του απέ­να­ντι στην ερ­γο­δο­σία αλλά ζή­τη­μα δύ­να­μης και κι­νη­το­ποί­η­σης των ερ­γα­ζο­μέ­νων. Για όσα σω­μα­τεία-συν­δι­κά­τα, ξε­κι­νούν τώρα (όπως το ΣΜΤ) είναι απα­ραί­τη­το να ορ­γα­νω­θεί μα­ζι­κή  και εξώ­στρε­φη κα­μπά­νια ενη­μέ­ρω­σης των ερ­γα­ζο­μέ­νων για τη διεκ­δί­κη­ση ΣΣΕ, για την ανα­γκαιό­τη­τά της, για τη ση­μα­σία ενί­σχυ­σης και μα­ζι­κο­ποί­η­σης του Σω­μα­τεί­ου ώστε ο αγώ­νας να γίνει υπό­θε­ση όλων των μελών του σω­μα­τεί­ου αλλά και της πλειο­ψη­φί­ας των ερ­γα­ζο­μέ­νων στον κλάδο. Για να μπο­ρέ­σει να επι­τευ­χθεί η υπο­γρα­φή ΣΣΕ χρειά­ζο­νται και απερ­για­κές κι­νη­το­ποι­ή­σεις, που να βά­ζουν πιέ­σεις στην ερ­γο­δο­σία, έχο­ντας τον αντί­στοι­χο χρόνο προ­ε­τοι­μα­σί­ας για τη δια­σφά­λι­ση μα­ζι­κό­τη­τας και επι­τυ­χί­ας.

Η επι­τυ­χία και η μα­ζι­κό­τη­τα της Γε­νι­κής Απερ­γί­ας στις 9 Νο­έμ­βρη, δεί­χνει ότι οι δυ­να­τό­τη­τες για κλι­μά­κω­ση των διεκ­δι­κή­σε­ων του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος είναι υπαρ­κτές. Απέ­να­ντι στην εκλο­γι­κή ανα­μο­νή και τα ψί­χου­λα που τά­ζουν για την ερ­γα­τι­κή τάξη ΝΔ και ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ, οι δυ­νά­μεις της ρι­ζο­σπα­στι­κής-αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς μέσα στο ερ­γα­τι­κό κί­νη­μα οφεί­λουν να πα­λέ­ψουν για κλι­μά­κω­ση του αγώνα για πραγ­μα­τι­κές αυ­ξή­σεις στους μι­σθούς με συλ­λο­γι­κές συμ­βά­σεις πα­ντού.

/rproject.gr