26ο Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ: Ορόσημο αγώνα ενάντια στο ρατσισμό, τον πόλεμο και την εκμετάλλευση

Το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ Αθήνας δεν είναι άλλο ένα γεγονός στην καρδιά του καλοκαιριού. Είναι ένας διαχρονικός κοινωνικός, πολιτικός και πολιτιστικός κόμβος που παράγει συζήτηση, κίνηση και ιδέες.

Ένα κι­νη­μα­τι­κό κέ­ντρο στο οποίο εμπλέ­κο­νται δε­κά­δες χι­λιά­δες άν­θρω­ποι που πα­λεύ­ουν για έναν κόσμο χωρίς δια­κρί­σεις και εκ­με­τάλ­λευ­ση. Στις 4, 5 και 6 Ιου­λί­ου, το Φε­στι­βάλ διε­ξά­γε­ται στο Πάρκο Γουδή, δί­νο­ντας για 26η χρο­νιά δύ­να­μη και φωνή σε κάθε κα­τα­πιε­σμέ­νο υπο­κεί­με­νο, σε κάθε άν­θρω­πο που αγω­νί­ζε­ται ενά­ντια στο ρα­τσι­σμό, τη φτώ­χεια και τον πό­λε­μο.

Νικόλας Κολυτάς

Κό­ντρα στους και­ρούς

Το φε­τι­νό Αντι­ρα­τσι­στι­κό Φε­στι­βάλ στην Αθήνα, όπως και τα υπό­λοι­πα στη Θεσ­σα­λο­νί­κη και σε πολ­λές άλλες πε­ριο­χές της χώρας, διορ­γα­νώ­νε­ται σε ένα σκο­τει­νό διε­θνές και εγ­χώ­ριο φόντο. Η επι­κρά­τη­ση του Τρα­μπι­σμού στις ΗΠΑ, η μι­λι­τα­ρι­στι­κή στρο­φή της Ευ­ρώ­πης, η γε­νο­κτο­νι­κή πο­λι­τι­κή στη Γάζα και η πρό­θυ­μη προ­σαρ­μο­γή της κυ­βέρ­νη­σης Μη­τσο­τά­κη σε όλα τα πα­ρα­πά­νω, απο­τυ­πώ­νει με τον πιο ξε­κά­θα­ρο τρόπο το πλαί­σιο εντός του οποί­ου το αντι­ρα­τσι­στι­κό κί­νη­μα οφεί­λει να κρα­τή­σει ψηλά τις ση­μαί­ες των αγώ­νων του. Πρό­κει­ται για μια πε­ρί­ο­δο όπου εντεί­νε­ται η κρα­τι­κή κα­τα­στο­λή, φι­μώ­νο­νται διεκ­δι­κή­σεις και κα­τα­στέλ­λο­νται κε­κτη­μέ­να δι­καιώ­μα­τα. Οι με­τα­νά­στες/τριες αντι­με­τω­πί­ζο­νται πλέον ούτε καν σαν πο­λί­τες β’ κα­τη­γο­ρί­ας, αλλά σαν ει­σβο­λείς, τα μέλη της ΛΟ­ΑΤ­ΚΙ+ κοι­νό­τη­τας είναι κα­θη­με­ρι­νά αντι­μέ­τω­πα με την ακρο­δε­ξιά ρη­το­ρι­κή του antiwoke αφη­γή­μα­τος και οι κοι­νό­τη­τες των Ρομά δέ­χο­νται αλ­λε­πάλ­λη­λες αστυ­νο­μι­κές επεμ­βά­σεις στους οι­κι­σμούς τους. Την ίδια στιγ­μή στις υπο­θέ­σεις των Τε­μπών και της Πύλου έχει στη­θεί μια βιο­μη­χα­νία συ­γκά­λυ­ψης βγαλ­μέ­νη από άλλες επο­χές.

Αυτό το σκο­τει­νό ψη­φι­δω­τό βίας, κα­τα­πί­ε­σης και δια­κρί­σε­ων, μπο­ρεί να απα­ντη­θεί μόνο μέσα από τη δράση των από κάτω. Και το Αντι­ρα­τσι­στι­κό Φε­στι­βάλ Αθή­νας είναι κι­νη­τή­ριο καύ­σι­μο σε αυτή την κα­τεύ­θυν­ση. Το νο­μο­σχέ­διο για τη με­τα­νά­στευ­ση που πα­ρου­σί­α­σε ο Μάκης Βο­ρί­δης στο Υπουρ­γι­κό Συμ­βού­λιο απο­τε­λεί ένα μα­νι­φέ­στο ρα­τσι­σμού και αντα­να­κλά την ακρο­δε­ξιά στρο­φή που επι­χει­ρεί η κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη. Αυτή η στρο­φή ανα­βαθ­μί­ζει τα κα­θή­κο­ντα του αντι­ρα­τσι­στι­κού κι­νή­μα­τος και της Αρι­στε­ράς. Ο Βο­ρί­δης ου­σια­στι­κά ποι­νι­κο­ποιεί την πα­ρα­μο­νή κά­ποιου αλ­λο­δα­πού χωρίς νο­μι­μο­ποι­η­τι­κά έγ­γρα­φα στη χώρα. Η προ­βλε­πό­με­νη ποινή αγ­γί­ζει τα τρία έτη φυ­λά­κι­σης με ανα­σταλ­τι­κό απο­τέ­λε­σμα της ποι­νής μόνο αν εκού­σια ο/η με­τα­νά­στης/ρια απο­χω­ρή­σει από τη χώρα. Η απέ­λα­ση σύμ­φω­να με το νο­μο­σχέ­διο Βο­ρί­δη, μπο­ρεί να γί­νε­ται όχι μόνο στη χώρα κα­τα­γω­γής, αλλά και σε τρί­τες χώρες, ενώ πλέον κα­ταρ­γεί­ται κάθε δια­δι­κα­σία νο­μι­μο­ποί­η­σης και χο­ρή­γη­σης εγ­γρά­φων.

Από μόνο του αυτό το νο­μο­σχέ­διο ανα­βαθ­μί­ζει τη ση­μα­σία του φε­τι­νού Αντι­ρα­τσι­στι­κού Φε­στι­βάλ. Όπως χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά ανέ­φε­ρε σε δή­λω­σή της η διορ­γά­νω­ση «Σε αυτή τη λο­γι­κή απο­κρύ­πτε­ται εντε­λώς το γε­γο­νός ότι την «πα­ρά­νο­μη» με­τα­νά­στευ­ση τη δη­μιουρ­γεί το ίδιο το κρά­τος, μη πα­ρέ­χο­ντας νό­μι­μες και ασφα­λείς διό­δους. Για ακόμη μία φορά, βρι­σκό­μα­στε μπρο­στά στο δόγμα της ατο­μι­κής ευ­θύ­νης: όσοι/ες/α με­τα­να­στεύ­ουν πα­ρου­σιά­ζο­νται ως υπεύ­θυ­να επει­δή δεν έχουν χαρ­τιά, και όχι το κρά­τος και οι πο­λι­τι­κές που τους στε­ρούν οποιον­δή­πο­τε νό­μι­μο τρόπο να τα απο­κτή­σουν». Πρό­κει­ται για μια με­γά­λη αλή­θεια. Η βα­ναυ­σό­τη­τα αυτού του κό­σμου με­τα­κυ­λί­ε­ται στην ατο­μι­κή ευ­θύ­νη των θυ­μά­των του. Κάπως έτσι για τα νέα προ­σφυ­γι­κά κύ­μα­τα, τη μα­ζι­κή φτώ­χεια και τους κοι­νω­νι­κούς απο­κλει­σμούς, δεν ευ­θύ­νε­ται ο ιμπε­ρια­λι­σμός, ο εθνι­κι­σμός και ο νε­ο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμός, αλλά όσοι βρέ­θη­καν απρο­στά­τευ­τοι απέ­να­ντί τους. Στο Φε­στι­βάλ το Σάβ­βα­το θα υπάρ­χει συ­ζή­τη­ση για τον ηθικό πα­νι­κό γύρω από τη με­τα­νά­στευ­ση και τα εγκλή­μα­τα εις βάρος των με­τα­να­στών/τριών από την κρίση στον Έβρο έως το ναυά­γιο της Πύλου.

Πο­λι­τι­κές συ­ζη­τή­σεις

Όλα τα πα­ρα­πά­νω όμως πη­γά­ζουν από την ανα­ζω­πύ­ρω­ση της αδη­φά­γας πο­λε­μι­κής μη­χα­νής σε διε­θνές επί­πε­δο. Η όξυν­ση των ιμπε­ρια­λι­στι­κών αντα­γω­νι­σμών και η ανα­βί­ω­ση του μι­λι­τα­ρι­σμού στην Ευ­ρώ­πη και σε ολό­κλη­ρο τον κόσμο μαρ­τυ­ρά την εί­σο­δο σε μια πολύ σκλη­ρή εποχή. Στην εκ­δή­λω­ση της Πα­ρα­σκευ­ής 4/6 με τίτλο «Η απά­ντη­ση των κι­νη­μά­των στην κούρ­σα των εξο­πλι­σμών», ο Αντώ­νης Ντα­βα­νέ­λος μαζί με την Γαλ­λο­πα­λαι­στί­νια Ευ­ρω­βου­λεύ­τρια Ρίμα Χασάν και την κα­θη­γή­τρια Πο­λι­τι­κών Επι­στη­μών Φι­λίπ­πα Χα­τζη­σταύ­ρου, θα συ­ζη­τή­σουν πάνω στο φλέ­γον ζή­τη­μα των υπέ­ρο­γκων πο­λε­μι­κών δα­πα­νών και του στρα­τιω­τι­κού επα­νε­ξο­πλι­σμού σε μια συ­γκυ­ρία που το πο­λε­μι­κό εν­δε­χό­με­νο γί­νε­ται όλο και πιο ορατό στο γε­ω­πο­λι­τι­κό ορί­ζο­ντα. Τα κο­λοσ­σιαία ευ­ρω­παϊ­κά προ­γράμ­μα­τα όπως το ReArm Europe και ο μη­χα­νι­σμός SAFE προ­βλέ­πουν τη δα­πά­νη 800 δισ. ευρώ σε πο­λε­μι­κούς εξο­πλι­σμούς, τη στιγ­μή που το νέο 12ε­τές εξο­πλι­στι­κό πρό­γραμ­μα των Δέν­δια-Μη­τσο­τά­κη αγ­γί­ζει τα 25,8 δισ. ευρώ. Πρό­κει­ται για αδια­νό­η­τα και εξω­φρε­νι­κά ποσά. Όλα αυτά στον από­η­χο της DEFEA, της προ­κλη­τι­κής συ­νά­ντη­σης των μα­κε­λά­ρη­δων της πο­λε­μι­κής βιο­μη­χα­νί­ας στην Αθήνα τον Μάιο.

Αυτό το διε­θνές μι­λι­τα­ρι­στι­κό ρεύμα τρο­φο­δο­τεί τα υπάρ­χο­ντα σφα­γεία στη Γάζα και τη Δυ­τι­κή Όχθη. Δε­κά­δες χι­λιά­δες Πα­λαι­στί­νιοι έχουν χάσει τη ζωή τους από ισ­ραη­λι­νούς βομ­βαρ­δι­σμούς, ένο­πλες εφό­δους, λοι­μούς και πείνα. Οι ει­κό­νες από τα συ­ντρίμ­μια της Γάζας δεί­χνουν μια γη κυ­ριο­λε­κτι­κά ισο­πε­δω­μέ­νη. Η πα­γκό­σμια κοι­νό­τη­τα πα­ρα­κο­λου­θεί σε live με­τά­δο­ση μια γε­νο­κτο­νία, την ίδια στιγ­μή που μόλις πριν λίγο καιρό ο Κυ­ριά­κος Μη­τσο­τά­κης χα­ριε­ντι­ζό­ταν σε δη­μό­σια θέα με το σφα­γέα σιω­νι­στή Νε­τα­νιά­χου. Το Αντι­ρα­τσι­στι­κό Φε­στι­βάλ, όπως ήταν από­λυ­τα ανα­με­νό­με­νο, δεν θα σιω­πή­σει μπρο­στά σε αυτή την κό­λα­ση. Το ίδιο το σύν­θη­μά του φέτος είναι ένας στί­χος του Πα­λαι­στί­νιου ποι­η­τή Μαχ­μούντ Ντα­ρουίς «Μά­θα­με και δια­λύ­σα­με όλες τις λέ­ξεις για να φτιά­ξου­με μία: Δι­καιο­σύ­νη». Εκτός όμως από το συμ­βο­λι­σμό αυτού συν­θή­μα­τος, θα υπάρ­χει και εκ­δή­λω­ση με τίτλο «Πα­λαι­στί­νη: Η αλ­λη­λεγ­γύη να νι­κή­σει τη γε­νο­κτο­νία», όπου εκ­πρό­σω­ποι του φι­λο­πα­λαι­στι­νια­κού κι­νή­μα­τος θα ανοί­ξουν την κου­βέ­ντα για τα όσα συμ­βαί­νουν στη Γάζα και τα κα­θή­κο­ντα του επό­με­νου δια­στή­μα­τος.

Είναι σαφές πως το σύ­στη­μα διε­θνώς ει­σέρ­χε­ται σε μια νέα φάση. Τα κα­πι­τα­λι­στι­κά κράτη θα επι­χει­ρή­σουν την εφαρ­μο­γή ενός νέου μο­ντέ­λου πει­θάρ­χη­σης και κα­τα­στο­λής στο εσω­τε­ρι­κό τους προ­κει­μέ­νου να είναι έτοι­μα μπρο­στά στις εν­δε­χό­με­νες κρι­σια­κές και πο­λε­μι­κές προ­κλή­σεις. Κάπως έτσι έχουν υιο­θε­τή­σει την ατζέ­ντα της στο­χο­ποί­η­σης συ­γκε­κρι­μέ­νων κοι­νω­νι­κών ομά­δων και την λα­σπο­λο­γία ενά­ντια σε κά­θε­τι «μη κα­νο­νι­κό». Αυτός είναι και ο λόγος που τόσο η διε­θνής όσο και εγ­χώ­ρια ακρο­δε­ξιά παίρ­νει τη σκυ­τά­λη από τον κυ­ρί­αρ­χο συ­στη­μι­κό λόγο προ­κει­μέ­νου να ξε­δι­πλώ­σει με ποι­κί­λους τρό­πους την antiwoke ρη­το­ρι­κή. Δυ­στυ­χώς αυτή η αντι­δρα­στι­κή και συ­ντη­ρη­τι­κή αφή­γη­ση έχει ει­σχω­ρή­σει και εντός κομ­μα­τιών του φε­μι­νι­στι­κού κι­νή­μα­τος με υπο­νο­μευ­τι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα στις διεκ­δι­κή­σεις των ΛΟ­ΑΤ­ΚΙ+. Στο Αντι­ρα­τσι­στι­κό Φε­στι­βάλ θα υπάρ­χει συ­ζή­τη­ση ενά­ντια στην τραν­σφο­βία και τον συ­στη­μι­κό απο­κλει­σμό των τρανς ατό­μων από κε­κτη­μέ­να δι­καιώ­μα­τα και διεκ­δι­κή­σεις. Η κου­βέ­ντα θα ανοί­ξει τόσο σε επί­πε­δο κοι­νω­νί­ας, όσο και σε επί­πε­δο κι­νή­μα­τος γύρω από την αι­τη­μα­το­λο­γία και τη συμ­με­το­χή των ΛΟ­ΑΤ­ΚΙ+ ατό­μων.

Οι εκ­δη­λώ­σεις, όμως δεν στα­μα­τούν στα πα­ρα­πά­νω. Θα υπάρ­ξει εκτε­νής συ­ζή­τη­ση γύρω από την υπό­θε­ση των Τε­μπών και την κυ­βερ­νη­τι­κή επι­χεί­ρη­ση συ­γκά­λυ­ψης, την κα­θη­με­ρι­νή μάχη των με­τα­να­στριών ερ­γα­τριών απέ­να­ντι στο θε­σμι­κό σε­ξι­σμό και ρα­τσι­σμό, τα κα­θή­κο­ντα του ση­με­ρι­νού αντι­φα­σι­στι­κού κι­νή­μα­τος, το ζή­τη­μα της ιθα­γέ­νειας με­τα­να­στών πρώ­της γε­νιάς και τις προ­κλή­σεις που θέτει για το αμε­ρι­κα­νι­κό κί­νη­μα η εκλο­γή Τραμπ. Πα­ράλ­λη­λα, όμως θα υπάρ­χουν και συ­ζη­τή­σεις που θα πα­τούν στο πα­ρελ­θόν και θα έχουν ιστο­ρι­κό βάθος, όπως εκεί­νη για την κοι­νω­νι­κο­πο­λι­τι­κή δια­δρο­μή των Ρομά στον χρόνο, τις προ­σφυ­γι­κές γει­το­νιές της Αθή­νας και το ΕΑΜ και τη με­τα­κί­νη­ση, την εγκα­τά­στα­ση και την κρα­τι­κή πο­λι­τι­κή από το 1922 έως σή­με­ρα. Γε­νι­κό­τε­ρα το πρό­γραμ­μα του Φε­στι­βάλ είναι εμπλου­τι­σμέ­νο με πλη­θώ­ρα συ­ζη­τή­σε­ων που επι­χει­ρούν να κα­λύ­ψουν μια ευ­ρεία γκάμα θε­μα­το­λο­γί­ας τόσο δια­χρο­νι­κής όσο και επί­και­ρης. Η στή­ρι­ξη όλων μας στις συ­ζη­τή­σεις είναι κομ­βι­κής ση­μα­σί­ας.

Ζω­ντα­νή κοι­νό­τη­τα

Για όσους/ες στη­ρί­ζου­με όλα αυτά τα χρό­νια το Αντι­ρα­τσι­στι­κό Φε­στι­βάλ, γνω­ρί­ζου­με ότι η διορ­γά­νω­σή του δεν είναι μια ανά­θε­ση σε επαγ­γελ­μα­τί­ες, αλλά μια συμ­με­το­χι­κή δια­δι­κα­σία στην οποία δε­κά­δες συλ­λο­γι­κό­τη­τες, ορ­γα­νώ­σεις και με­μο­νω­μέ­νοι/ες αγω­νι­στές/τριες συμ­βάλ­λουν προ­κει­μέ­νου να στη­θεί ένας πα­νέ­μορ­φος χώρος γε­μά­τος χρώ­μα­τα, συ­μπε­ρί­λη­ψη και αλ­λη­λεγ­γύη. Κάθε χρόνο ο χώρος του Φε­στι­βάλ γε­μί­ζει από με­τα­να­στευ­τι­κές κου­ζί­νες, εκ­θέ­σεις φω­το­γρα­φί­ας, βι­βλιο­πω­λεία, μπα­ζάρ και προ­βο­λές. Σε όλη την έκτα­ση του πάρ­κου ξε­δι­πλώ­νε­ται μια μικρή κοι­νό­τη­τα με δε­κά­δες τρα­πε­ζά­κια με­τα­να­στευ­τι­κών κοι­νο­τή­των, πο­λι­τι­κών ορ­γα­νώ­σε­ων, συν­δι­κα­λι­στι­κών φο­ρέ­ων, αντι­ρα­τσι­στι­κών και αντι­φα­σι­στι­κών πρω­το­βου­λιών που δια­νέ­μουν το υλικό τους και έρ­χο­νται σε επαφή με κόσμο που ανα­ζη­τά πο­λι­τι­κή έκ­φρα­ση. Απο­κο­ρύ­φω­μα απο­τε­λούν οι συ­ναυ­λί­ες, όπου όλα αυτά τα χρό­νια πάρα πολ­λοί καλ­λι­τέ­χνες ενώ­νουν τη φωνή τους με τα αι­τή­μα­τα και τις διεκ­δι­κή­σεις που έχει ως προ­με­τω­πί­δα το Φε­στι­βάλ στέλ­νο­ντας ένα ηχηρό μή­νυ­μα αγώνα και αλ­λη­λεγ­γύ­ης.

Έτσι και φέτος, ελ­πί­δα όλων είναι το μή­νυ­μα του Φε­στι­βάλ να φτά­σει όσο πιο ψηλά γί­νε­ται. Σε μια εποχή όπου ανα­βιώ­νουν οι πο­λε­μι­κοί αντα­γω­νι­σμοί, όπου ανα­βαθ­μί­ζε­ται ο ακρο­δε­ξιός λόγος και επι­χει­ρεί­ται μια συ­στη­μι­κή κα­τα­στο­λή των κι­νη­μά­των και των διεκ­δι­κή­σε­ων, η ίδια η ύπαρ­ξη του 26ου Αντι­ρα­τσι­στι­κού Φε­στι­βάλ απο­τε­λεί ένα αγκά­θι στον επι­κίν­δυ­νο δρόμο που έχει πάρει η κυ­βέρ­νη­ση Μη­τσο­τά­κη. Το στοί­χη­μα είναι στη φε­τι­νή διορ­γά­νω­ση να ανοί­ξει η πο­λι­τι­κή συ­ζή­τη­ση, να εμπλα­κούν ενερ­γά άν­θρω­ποι που ανα­ζη­τούν πο­λι­τι­κή έκ­φρα­ση και να τε­θούν οι βά­σεις για την ορ­γά­νω­ση αγώ­νων σε μια πε­ρί­ο­δο που δεί­χνει ιδιαί­τε­ρα δύ­σκο­λη για τους από κάτω διε­θνώς. Όλοι/ες στις 4, 5 και 6 Ιου­λί­ου στο Πάρκο Γουδή! Το 26ο Αντι­ρα­τσι­στι­κό Φε­στι­βάλ Αθή­νας συ­νε­χί­ζει το τα­ξί­δι αγώνα, αλ­λη­λεγ­γύ­ης και ανυ­πα­κο­ής.

https://rproject.gr/article/26o-antiratsistiko-festival-orosimo-agona-enantia-sto-ratsismo-ton-polemo-kai-tin