Είναι απολύτως λογικό μια κυβέρνηση σαν της ΝΔ που είναι η πιο διεφθαρμένη μεταπολεμικά και ένα κανάλι που την στηρίζει όπως ο Σκάι, να ενοχληθούν για το βίντεο των Greekonomics του οικονομολόγου στην Σιγκαπούρη, κου Μαρινάκη. Επίσης, η αλαζονεία τους οδηγεί να χάνουν την αίσθηση της πραγματικότητας ώστε με τις απαράδεκτες ενέργειες τους να κάνουν το βίντεο viral και να πολλαπλασιάσουν αυτούς που το είδαν. Συγχρόνως όμως είναι αξιοπερίεργο γιατί κόσμος με αναφορά την Αριστερά συνταυτίζεται με έναν απολογητή του νεοκλασικού μοντέλου (του κοινώς λεγόμενου νεοφιλελευθερισμού) επειδή κριτικάρει τον Μητσοτάκη, και ο οποίος μέσω του βίντεο προωθεί την δική του πλατφόρμα τραπεζικών και χρηματοοικονομικών πληρωμών.
Στο εν λόγω βίντεο ο αντικρατιστής οικονομολόγος παρουσιάζει δυο βασικά επιχειρήματα ενάντια στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Πρώτο επιχείρημα ότι ο Μητσοτάκης κέρδισε την εξουσία λόγω διαπλοκής. Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι: Υπάρχουν τρεις τρόποι για να καταλάβεις στην εξουσία. Ο ένας να πάρεις τις εκλογές έντιμα γιατί είσαι ο καλύτερος(!!!), ο δεύτερος να κατεβάσεις τα τανκς και ο τρίτος να συνδιαλλαγείς με σκιώδη κέντρα εξουσίας. Αν καταλάβαμε καλά στον καπιταλισμό οι εκλογές είναι ένας διαγωνισμός ανάδειξης του καλύτερου υποψηφίου, δεν υπάρχουν πολιτικές διαφορές και εκπροσωπήσεις ούτε αντιτιθέμενα συμφέροντα και συμμαχίες, ενώ ο αυταρχισμός και η συνδιαλλαγή με σκιώδη κέντρα εξουσίας είναι η εξαίρεση στον κανόνα.
Δεύτερο ότι ο Μητσοτάκης κυβερνά γιατί εξυπηρετεί την διαπλοκή μεταξύ κυβέρνησης, ΜΜΕ και καρτελοποιημενου τραπεζικού συστήματος, που πραγματοποιείται μέσω τριγωνικών συναλλαγών. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι ο Μητσοτάκης στηρίζεται από τα ΜΜΕ, επειδή δεν μπορεί να τους αποζημιώσει άμεσα βάζει τις τράπεζες να το κάνουν (με διαφήμιση και θαλασσοδάνεια) και η κυβέρνηση με την σειρά της φροντίζει να υπάρχει καρτέλ στον τραπεζικό χώρο. Η παραπάνω θεώρηση είναι μια απλοποιημένη και συγχρόνως στρεβλή ανάγνωση της πραγματικότητας που κυρίως αποσκοπεί να προωθήσει την «τραπεζική πλατφόρμα» του Μαρινάκη που δεν επιβαρύνει τους καταναλωτές με τις «νταβατζιλίδικες» προμήθειες του τραπεζικού καρτέλ. Χωρίς καμία διάθεση παραγνώρισης των υπαρκτών φαινομένων διαπλοκής με τα ΜΜΕ και το τραπεζικό σύστημα, υπάρχουν πολλά πράγματα που αγνοεί σκοπίμως ο συγκεκριμένος οικονομολόγος.
Είναι γνωστό ότι η κυβέρνηση αποζημιώνει τα ΜΜΕ απευθείας (πχ λίστα Πέτσα, μέσω κρατικής διαφήμισης, κλπ) ενώ η πλειοψηφία των γνωστών-επώνυμων δημοσιογράφων αναλαμβάνουν και δεύτερη δουλειά σε κυβερνητικούς τομείς. Οι «πληρωμές» λοιπόν δεν γίνονται μόνο μέσω τριγωνικών συναλλαγών. Οι δε τράπεζες ακόμα και όταν δεν ήταν 4 μεγάλες και 2-3 μικρές όπως σήμερα αλλά πάνω από 30 την δεκαετία του 2000, αποτελούσαν επίσης το 40% περίπου της διαφημιστικής πίτας στα κανάλια και τις εφημερίδες. Ο τραπεζικός τομέας έχει τα δικά του συμφέροντα, τους δικούς του «σκελετούς στην ντουλάπα» και έχει κάθε λόγω να πληρώνει απευθείας τα ΜΜΕ για να μην τα αναδεικνύουν, όπως έκανε και στο παρελθόν. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι η «καρτελοποίηση» του ελληνικού τραπεζικού συστήματος έγινε με την επίβλεψη της ΕΕ ούτε ότι ο Μητσοτάκης μόλις πρόσφατα προώθησε νόμο για ανάληψη τραπεζικών εργασιών και από μη τραπεζικά ιδρύματα.
Αντίθετα με το αφήγημα του «οικονομολόγου» που δεν κάνει κριτική σε ένα από τα πιο αυταρχικά και διαπλεκόμενα συστήματα όπως της Σιγκαπούρης όπου διδάσκει, η Αριστερά είχε μια διαφορετική προσέγγιση. Αναδείκνυε τον ιδεολογικό ρόλο των ΜΜΕ για την νομιμοποίηση του καπιταλισμού και δεν στεκόταν μόνο στην οικονομική διάσταση της υπαρκτής διαπλοκής. Η μαρξιστική προσέγγιση έχει άποψη γιατί σε περιόδους κρίσης ο καπιταλισμός προβαίνει σε συγκεντροποίηση και συγκέντρωση και θα ήταν αφελές να υποθέσει κάποιος ότι οι συγχωνεύσεις του φαλιρισμένου τραπεζικού συστήματος είχαν σαν κύρια παράμετρο την εξυπηρέτηση του συστήματος Μητσοτάκη. Δεν μπορεί να υπάρχουν αυταπάτες γιατί η κυβέρνηση Μητσοτάκη στηρίχθηκε από την πλειοψηφία μιας αστικής τάξης μετα την «τρομάρα» που πέρασε την περίοδο 2010-15. Δεν μπορούν να αγνοηθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού και της σχέσης της αστικής τάξης και μικροαστικών στρωμάτων με το κράτος. Η Αριστερά έχει πολύ πιο πλούσιες και ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις για το ρόλο του κράτους, τις σχέσεις οικονομικής και πολιτικής εξουσίας, την σημασία και το ρόλο του τραπεζικού τομέα.
Το ενδιαφέρον με την προσέγγιση των Greekonomics δεν αφορά τόσο τον πρωταγωνιστή, όσο την βολική αφασία τμημάτων της Αριστεράς. Προφανώς και υπάρχει αυξημένη διαφθορά και σκιώδεις σχέσεις της κυβέρνησης της ΝΔ, αλλά η επικέντρωση στο θέμα της διαφθοράς και του ελέγχου των ΜΜΕ είναι μια βολική προσέγγιση γιατί κυβερνά ο Μητσοτάκης. Δεν βάζει την Αριστερά να σκεφθεί πιο συνθετικά ή αυτοκριτικά, προσφέρει μια εύκολη εξήγηση και προσανατολίζει στην απόκτηση σχέσης με τους ιδιοκτήτες ΜΜΕ αντί της οργάνωσης του λαϊκού παράγοντα. Η τάση αυτή είναι εντονη στους οπαδούς του Σύριζα (που δεν είναι πια Αριστερό κόμμα), αλλά όψεις της αναπαράγονται και από μορφώματα με Αριστερές αναφορές.
Αφετηρία είναι η υποχώρηση της αριστερής ιδεολογίας και της μαρξιστικής προσέγγισης, που καλύπτεται από αφηγήματα της σοσιαλδημοκρατίας. Η εξήγηση που δίνει ο Μαρινάκης μέσω των Greconomics, εστιάζει σε μια προσέγγιση του νεοκλασικού οικονομικού υποδείγματος όπου μια διεφθαρμένη πολιτική ελίτ διαστρεβλώνει τον ανταγωνισμό εις βάρος των πολιτών με άξονα το τραπεζικό σύστημα. Η προσέγγιση αυτή τέμνεται με την θεώρηση των μετακευνσιανων και της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας περί της ύπαρξης «ραντιέρηδων» όπως το χρηματοπιστωτικό σύστημα που τα συμφέροντα τους υπερισχύουν λόγω σχέσεων με την πολιτική εξουσία.
Με απλά λόγια η ΝΔ και ο Μητσοτάκης δεν εξυπηρετούν συνολικά την υπάρχουσα ελληνική αστική με τα προβλήματα και τις «ιδιαιτερότητες» της , αλλά μιας μερίδας διαπλεκόμενων καπιταλιστών. Υπάρχει μια συνάφεια από το «κυβέρνηση Μαρινάκη» που αναπαρήγαγαν οι Συριζαίοι το 2019, μέχρι τον Μητσοτάκη που εξυπηρετεί «ραντιέρικα συμφέροντα» (πχ fund κόκκινων δανείων, κλπ) όπως υποστηρίζει ο Βαρουφάκης. Είναι παλαιό κουσούρι της Αριστεράς η εστίαση στον κομπραδόρικο χαρακτήρα της ελληνικής οικονομίας και η αναζήτηση πολιτικών συμμαχιών με την «καλή αστική τάξη».
Συγχρόνως όμως ο Μαρινάκης με το Greekonomics αναδεικνύει μια έλλειψη για όλες τις συνιστώσες της Αριστεράς. Παρόλες της διαφωνίες με τις απόψεις του, έχει φτιάξει ένα πολύ λειτουργικό βίντεο που εκλαϊκεύει έστω και λανθασμένα θέματα της ελληνικής οικονομίας. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάτι ανάλογο από τον χώρο της Αριστεράς. Δυστυχώς στο θέμα της Οικονομίας το αστικό σύστημα έχει χιλιάδες πληρωμένους δημοσιογράφους και σχολιαστές, υπάρχουν δεκάδες οικονομικές εφημερίδες και εκατοντάδες οικονομικά σάιτ που αναπαράγουν το κυρίαρχο αφήγημα, και σπανίζει η οργανωμένη προβολή της αντίθετης άποψης. Η ύπαρξη μιας ηλεκτρονικής έκφρασης των διαφορετικών απόψεων στο χώρο της Οικονομίας μέσα από ένα αναγνωρίσιμο σαϊτ, κανονικά θα έπρεπε να είναι αναγκαιότητα για τις ταξικές δυνάμεις που έχουν μια σοσιαλιστική ή κομουνιστική αναφορά. Όμως δεν χρειάζεται να αναστατώσουμε την κομματική μακαριότητα ή τον διαδικτυακό ναρκισσισμό.
Ο Γ. Παυλόπουλος είναι οικονομολόγος, πρώην εργαζόμενος στις τράπεζες
Σχόλια (0)