Ο Τσίπρας μεταξύ πολιτικής κατάρρευσης και 4ου μνημονίου

Η «προ­φη­τεία» επα­να­λή­φθη­κε την πε­ρα­σμέ­νη άνοι­ξη, ύστε­ρα από την ψή­φι­ση στη Βουλή των «πα­κέ­των» μέ­τρων της πρώ­της αξιο­λό­γη­σης (ασφα­λι­στι­κό, φο­ρο­λο­γι­κό κ.λπ.). Η μνη­μο­νια­κή στα­θε­ρο­ποί­η­ση υπό την ηγε­μο­νία του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ και του ιδίου, ήταν επί­σης και πα­ρα­μέ­νει ο με­γά­λος στό­χος και το με­γά­λο όνει­ρο του Αλέξη Τσί­πρα. Έχο­ντας ψη­φί­σει χωρίς κοι­νο­βου­λευ­τι­κές απώ­λειες τα μνη­μο­νια­κά «πα­κέ­τα» μέ­τρων, εμπνεύ­στη­κε και υλο­ποί­η­σε στη διάρ­κεια του κα­λο­και­ριού ένα σχέ­διο πο­λι­τι­κής αντε­πί­θε­σης «σε όλα τα μέ­τω­πα» για να εδραιώ­σει μια τέ­τοια ηγε­μο­νία. Σε λι­γό­τε­ρο από 20 μέρες, αρ­χί­ζο­ντας από την πα­ρου­σία του στη ΔΕΘ, το σχέ­διο αυτό είναι κομ­μά­τια και θρύ­ψα­λα. 

Στο διά­στη­μα αυτό, η συ­γκέ­ντρω­ση αρ­νη­τι­κών εξε­λί­ξε­ων για την κυ­βέρ­νη­ση είναι πραγ­μα­τι­κά εντυ­πω­σια­κή! Δεν πρό­κει­ται φυ­σι­κά για συμ­πτώ­σεις, αλλά για τη συ­ντο­νι­σμέ­νη εκ­δή­λω­ση των αδιε­ξό­δων και των αντι­φά­σε­ων της μνη­μο­νια­κής στρο­φής και της μνη­μο­νια­κής «δια­κυ­βέρ­νη­σης».

Ένας «ψευ­δο-ηγε­μό­νας» σε ανοι­χτή κρίση

Όλα τα προ­βλή­μα­τα για την κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ – ΑΝΕΛ και τον Αλέξη Τσί­πρα ξε­κι­νούν από το συν­δυα­σμό τριών βα­σι­κών πα­ρα­γό­ντων:

Πρώτο, ότι πρέ­πει να δια­χει­ρι­στεί όχι απλώς μνη­μο­νια­κές πο­λι­τι­κές, αλλά μια δο­μι­κή κρίση του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού. Η οποία δεν έχει ξε­πε­ρα­στεί και ανα­πα­ρά­γει διαρ­κώς σει­σμι­κές δο­νή­σεις και αδιέ­ξο­δα, που ανα­πό­φευ­κτα με­τα­τρέ­πο­νται σε αδιέ­ξο­δα των πο­λι­τι­κών δια­χει­ρι­στών της.

Δεύ­τε­ρο, από το γε­γο­νός ότι είναι υπο­χρε­ω­μέ­νη να ανα­νε­ώ­νει διαρ­κώς, έστω και σαν κα­ρι­κα­τού­ρα, την υπό­σχε­ση πως θα ασκή­σει πο­λι­τι­κές που θα αντι­σταθ­μί­ζουν κάπως τις οδυ­νη­ρές συ­νέ­πειες από τα μνη­μο­νια­κά μέτρα. Διότι στη­ρί­ζε­ται, πο­λι­τι­κά και εκλο­γι­κά, ανα­γκα­στι­κά στο «λαό της Αρι­στε­ράς» και σε ερ­γα­τι­κά και λαϊκά στρώ­μα­τα. Η απο­τυ­χία να το κάνει, με σχε­τι­κή έστω επι­τυ­χία, ενερ­γο­ποιεί αυ­τό­μα­τα το μη­χα­νι­σμό της πο­λι­τι­κής χρε­ο­κο­πί­ας και κα­τάρ­ρευ­σης. Δυ­στυ­χώς για τον Αλέξη Τσί­πρα, δεν μπο­ρεί να «αλ­λά­ξει λαό» και ταυ­τό­χρο­να δεν μπο­ρεί να δια­τη­ρεί τη στή­ρι­ξή του με τα ψέ­μα­τα.

Τρίτο, για τον ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν υπάρ­χει όχι απλώς ηγε­μο­νία αλλά ούτε μια αβέ­βαιη  στα­θε­ρο­ποί­η­ση αν δεν «ανοί­ξει χώρο» ελέγ­χου ή επιρ­ρο­ής σε ση­μα­ντι­κούς μη­χα­νι­σμούς του αστι­κού-μνη­μο­νια­κού πο­λι­τι­κού συ­στή­μα­τος και της πο­λι­τι­κο-επι­χει­ρη­μα­τι­κής δια­πλο­κής. Η ανά­γκη αυτή γί­νε­ται όλο και πιο επεί­γου­σα όσο φθεί­ρο­νται τα στη­ρίγ­μα­τα στο «λαό της Αρι­στε­ράς» και στα ερ­γα­τι­κά – λαϊκά στρώ­μα­τα.

Στις «δια­βο­λο­βδο­μά­δες» ύστε­ρα από τη ΔΕΘ, ο Αλέ­ξης Τσί­πρας δίνει την ει­κό­να ενός «ψευ­δο-ηγε­μό­να σε ανοι­χτή κρίση. Και είναι, για τον απλού­στα­το λόγο ότι ανα­δεί­χτη­καν, εντυ­πω­σια­κά «συ­ντο­νι­σμέ­νες», οι συ­νέ­πειες των τριών βα­σι­κών πα­ρα­γό­ντων αστά­θειας και κρί­σης που προ­α­να­φέ­ρα­με. Ακρι­βώς αυτός ο συ­ντο­νι­σμός» των συ­νε­πειών, είναι που κάνει την κρίση πολύ σο­βα­ρή.

Μετά τον Σα­μα­ρά, ούτε ο Τσί­πρας «προ­λα­βαί­νει»

Ας εξε­τά­σου­με το γαϊ­τα­νά­κι της αστά­θειας ξε­κι­νώ­ντας από τη «με­γά­λη ει­κό­να», της δο­μι­κής κρί­σης του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού, και των αδιε­ξό­δων της δια­χεί­ρι­σής της. Το βα­σι­κό σύμ­πτω­μα αυτής της κρί­σης ήταν και πα­ρα­μέ­νει η κρίση κρα­τι­κού χρέ­ους σε από­λυ­το συν­δυα­σμό με την τρα­πε­ζι­κή κρίση. Η δια­χει­ρι­στι­κή γραμ­μή της άρ­χου­σας τάξης και των δα­νει­στών ήταν και πα­ρα­μέ­νει η υλο­ποί­η­ση υφε­σια­κών μνη­μο­νια­κών προ­γραμ­μά­των με τε­τρα­πλό στόχο: τη στή­ρι­ξη των τρα­πε­ζών (με προ­γράμ­μα­τα ανα­κε­φα­λαί­ω­σης που επι­δει­νώ­νουν την κρίση δη­μό­σιου χρέ­ους), την «εκ­κα­θά­ρι­ση» των ερ­γα­τι­κών δι­καιω­μά­των (με στόχο την κα­πι­τα­λι­στι­κή ανά­καμ­ψη πάνω σε κοι­νω­νι­κά ερεί­πια), το ξε­πού­λη­μα της δη­μό­σιας πε­ριου­σί­ας (ώστε με το γε­νι­κευ­μέ­νο πλιά­τσι­κο να στη­ρι­χτεί η «επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τα»), την «εκ­κα­θά­ρι­ση» των αδύ­να­μων κε­φα­λαί­ων (για ισχυ­ρο­ποί­η­ση των κε­φα­λαί­ων που θα επι­βιώ­σουν). Αν η διε­θνής κρίση είχε ελεγ­χθεί, αν η Ευ­ρω­ζώ­νη και η ΕΕ είχαν βρει την πόρτα της εξό­δου απ’ αυτήν, αν οι αντι­στά­σεις του κι­νή­μα­τος αντί­στα­σης στην Ελ­λά­δα ήταν υπο­το­νι­κές, τότε ένα τέ­τοιο σχέ­διο διε­θνώς επι­τη­ρού­με­νης εξό­δου του ελ­λη­νι­κού κα­πι­τα­λι­σμού από την κρίση του θα ήταν ρε­α­λι­στι­κό.

Όμως καμία από αυτές τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις δεν ίσχυ­σε. Η άρ­χου­σα τάξη ακόμη κλαί­ει και οδύ­ρε­ται για την «ευ­και­ρία που χά­θη­κε» με τον Σα­μα­ρά το 2014, όταν το λαϊκό ρεύμα του οποί­ου ηγή­θη­κε ο ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ δεν επέ­τρε­ψε να κλεί­σει το κα­πά­κι της μνη­μο­νια­κής χύ­τρας. Η αδυ­να­μία «πο­λι­τι­κού συγ­χρο­νι­σμού» με το υπο­τι­θέ­με­νο «παρά πέντε» της εξό­δου από την κρίση, χτυ­πά­ει ξανά τώρα, επί κυ­βέρ­νη­σης ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ-ΑΝΕΛ. Η μνη­μο­νια­κή στρο­φή του ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ έγινε με αστρα­πιαία τα­χύ­τη­τα, σε εξαι­ρε­τι­κά συ­μπυ­κνω­μέ­νο πο­λι­τι­κό χρόνο, αλλά την «πρό­λα­βε» μια νέα ευ­ρω­παϊ­κή κρίση, αυτή τη φορά κατά κύριο λόγο πο­λι­τι­κή και θε­σμι­κή. Πάνω στην «κι­νού­με­νη άμμο» της οι­κο­νο­μι­κής κρί­σης που πα­ρα­μέ­νει, το Brexit και η άνο­δος της ευ­ρω­σκε­πτι­κι­στι­κής και ρα­τσι­στι­κής ακρο­δε­ξιάς, σε συν­δυα­σμό με τις ση­μα­ντι­κές εκλο­γι­κές ανα­με­τρή­σεις σε Αυ­στρία, Ιτα­λία, Ολ­λαν­δία και κυ­ρί­ως Γαλ­λία και Γερ­μα­νία, έχουν ένα διπλό απο­τέ­λε­σμα που δεν επι­τρέ­πει ούτε στον ελ­λη­νι­κό κα­πι­τα­λι­σμό να «ανοί­ξει τα φτερά» του ούτε στην κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ – ΑΝΕΛ να πε­τύ­χει μια κά­ποια στα­θε­ρο­ποί­η­ση: από τη μια, ει­δι­κά για την Ελ­λά­δα δεν επι­τρέ­πουν καμία χα­λά­ρω­ση του μνη­μο­νια­κού προ­γράμ­μα­τος, από την άλλη δεν επι­τρέ­πουν οποια­δή­πο­τε ρύθ­μι­ση του ελ­λη­νι­κού χρέ­ους.

Ακόμη χει­ρό­τε­ρα, η νέα συ­γκυ­ρία κάνει τη συμ­με­το­χή του ΔΝΤ στο ελ­λη­νι­κό πρό­γραμ­μα ακόμη πιο «απα­ραί­τη­τη» από πριν. Αν το ΔΝΤ δεν δη­λώ­σει μια τέ­τοια συμ­με­το­χή, μπο­ρούν να στα­μα­τή­σουν ακόμη και οι τρέ­χου­σες χρη­μα­το­δο­τή­σεις ευ­ρω­παϊ­κών χωρών (όπως Γερ­μα­νία, Ολ­λαν­δία) που πήραν έγκρι­ση από τα Κοι­νο­βού­λιά τους για συμ­με­το­χή στη χρη­μα­το­δό­τη­ση του ελ­λη­νι­κού προ­γράμ­μα­τος με την προ­ϋ­πό­θε­ση ότι θα συμ­με­τέ­χει και το ΔΝΤ.

Από το συν­δυα­σμό αυτών των πα­ρα­γό­ντων εξη­γεί­ται ο κα­τα­κλυ­σμός αρ­νη­τι­κών για την κυ­βέρ­νη­ση ει­δή­σε­ων των τε­λευ­ταί­ων ημε­ρών: ότι το ΔΝΤ ανα­κι­νεί ζή­τη­μα ξη­λώ­μα­τος των μέ­τρων της πρώ­της αξιο­λό­γη­σης (λι­γό­τε­ροι φόροι στο κε­φά­λαιο, πε­ρισ­σό­τε­ρες πε­ρι­κο­πές, πε­ρισ­σό­τε­ρη «απε­λευ­θέ­ρω­ση» αγο­ρών – ερ­γα­σί­ας, προ­ϊ­ό­ντων κ.λπ.), ότι η Γερ­μα­νία δια­πι­στώ­νει κα­θυ­στέ­ρη­ση στα προ­α­παι­τού­με­να και ζητεί επι­τά­χυν­ση, ότι το μή­νυ­μα των Ευ­ρω­παί­ων δα­νει­στών είναι τρι­πλό «Όχι» στη ρύθ­μι­ση χρέ­ους, στη συμ­με­το­χή των ελ­λη­νι­κών ομο­λό­γων στο πρό­γραμ­μα «πο­σο­τι­κής χα­λά­ρω­σης» της ΕΚΤ και σε χα­μη­λό­τε­ρα πλε­ο­νά­σμα­τα μετά το 2017, ότι άρ­χι­σαν τα «υπο­νο­ού­με­να» για ανά­γκη νέας (!) ανα­κε­φα­λαί­ω­σης των τρα­πε­ζών, ότι άρ­χι­σαν οι απει­λές για 4ο μνη­μό­νιο!
Ο ορί­ζο­ντας για τον ελ­λη­νι­κό κα­πι­τα­λι­σμό, και την κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ – ΑΝΕΛ που δια­χει­ρί­ζε­ται τις τύχες του, «κλεί­νει» πα­ρά­γο­ντας οι­κο­νο­μι­κό και πο­λι­τι­κό «βα­ρο­με­τρι­κό χα­μη­λό».

Το εσω­τε­ρι­κό «μέ­τω­πο»

Τα πράγ­μα­τα είναι εξί­σου άσχη­μα, αν όχι ακόμη χει­ρό­τε­ρα, στο εσω­τε­ρι­κό «μέ­τω­πο».

Η ώρα που θα επα­λη­θευ­τεί η υπό­σχε­ση για «επα­νεκ­κί­νη­ση της οι­κο­νο­μί­ας» και «ανά­πτυ­ξη» ανα­βάλ­λε­ται διαρ­κώς για κά­ποιο επό­με­νο τρί­μη­νο ή εξά­μη­νο, η υφε­σια­κή πίεση των μέ­τρων δια­ψεύ­δει τις αι­σιό­δο­ξες κυ­βερ­νη­τι­κές προ­βλέ­ψεις, τα «κόκ­κι­να» επι­χει­ρη­μα­τι­κά δά­νεια αυ­ξά­νο­νται, οι εξα­γω­γές μειώ­νο­νται, τα έσοδα από τον του­ρι­σμό το ίδιο, οι λη­ξι­πρό­θε­σμες οφει­λές προς το Δη­μό­σιο αυ­ξά­νο­νται και ξε­περ­νούν πλέον τα 90 δισ. ευρώ (!), τα απο­θε­μα­τι­κά του κρά­τους στε­ρεύ­ουν κάπου περί τα μέσα Οκτω­βρί­ου, τα απο­θε­μα­τι­κά των τα­μεί­ων στε­ρεύ­ουν επί­σης και ΙΚΑ – ΟΑΕΕ δη­λώ­νουν ότι χωρίς έκτα­κτη ενί­σχυ­ση αδυ­να­τούν να κα­τα­βά­λουν συ­ντά­ξεις μετά το Νο­έμ­βριο… Πραγ­μα­τι­κή κα­ται­γί­δα αρ­νη­τι­κών εξε­λί­ξε­ων!

Όσον αφορά την κοι­νω­νία, ενώ από τη μια η κυ­βέρ­νη­ση ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ – ΑΝΕΛ δεν ικα­νο­ποιεί από­λυ­τα τους δα­νει­στές με την «πρό­ο­δο» στην ψή­φι­ση των προ­α­παι­τού­με­νων, από την άλλη χάνει με ρα­γδαί­ους ρυθ­μούς την αξιο­πι­στία της προς τα ερ­γα­τι­κά και λαϊκά στρώ­μα­τα και το «λαό της Αρι­στε­ράς». Οι πρό­σφα­τες ρυθ­μί­σεις στο πο­λυ­νο­μο­σχέ­διο που κα­τα­τέ­θη­κε για τα 15 προ­α­παι­τού­με­να, «ξη­λώ­νουν» τα με­τα­βα­τι­κά μέτρα εξαί­ρε­σης του του­ρι­σμού σε νησιά με λι­γό­τε­ρους από 2.000 κα­τοί­κους και των επι­στη­μο­νι­κών φο­ρέ­ων από τις νέες – αυ­ξη­μέ­νες ει­σφο­ρές, γε­λοιο­ποιώ­ντας τις «δε­σμεύ­σεις» του Κα­τρού­γκα­λου και της κυ­βέρ­νη­σης και δί­νο­ντας μια πρό­γευ­ση για το τι θα ακο­λου­θή­σει τους επό­με­νους μήνες. Η με­τα­φο­ρά «ιερών αγε­λά­δων» της δη­μό­σιας πε­ριου­σί­ας στο υπό τον έλεγ­χο των δα­νει­στών υπερ­τα­μείο δίνει το γε­νι­κό σήμα του ξε­που­λή­μα­τος. Και μόνο… αντί­βα­ρο σε όλα αυτά, μέ­νουν τα γε­μι­στά της Θε­α­νώς Φω­τί­ου…

Η μο­νο­μα­χία στο «βάλτο» της δια­πλο­κής

Όλα τα προη­γού­με­να αδιέ­ξο­δα συ­μπυ­κνώ­νο­νται στο «μέ­τω­πο» της πο­λι­τι­κο-επι­χει­ρη­μα­τι­κής δια­πλο­κής, όπου η υπό­θε­ση των τη­λε­ο­πτι­κών αδειών, το σκάν­δα­λο της Τρά­πε­ζας Ατ­τι­κής και το «Κα­λο­γρί­τσας-gate» απει­λούν ευ­θέ­ως την κυ­βερ­νη­τι­κή συ­νο­χή και αντο­χή. Η επι­λο­γή της μνη­μο­νια­κής στρο­φής και με­τάλ­λα­ξης προ­ε­τοι­μά­στη­κε από μια δια­δι­κα­σία από­κτη­σης «γε­φυ­ρών» με κέ­ντρα του συ­στή­μα­τος. Ύστε­ρα από τη μνη­μο­νια­κή στρο­φή, η ανά­γκη να γί­νουν οι «γέ­φυ­ρες» πραγ­μα­τι­κά ερεί­σμα­τα στους σκλη­ρούς μη­χα­νι­σμούς του αστι­κού-μνη­μο­νια­κού κρά­τους και της πο­λι­τι­κο-επι­χει­ρη­μα­τι­κής δια­πλο­κής έγινε άκρως πιε­στι­κή για την πα­ρα­μο­νή στην κυ­βερ­νη­τι­κή εξου­σία. Η τα­χύ­τη­τα και ο «θυ­ελ­λώ­δης» τρό­πος με την οποία επι­χει­ρή­θη­κε η από­κτη­ση τέ­τοιων ερει­σμά­των, έχει πυ­ρο­δο­τή­σει σκλη­ρούς αντα­γω­νι­σμούς, που πλέον τεί­νουν να βγουν εκτός ελέγ­χου και να προ­σλά­βουν «τυφλό» χα­ρα­κτή­ρα. Επι­πλέ­ον, η κρίση έχει δια­βρώ­σει τον παλιό συ­σχε­τι­σμό δύ­να­μης ανά­με­σα στους ισχυ­ρούς κα­πι­τα­λι­στι­κούς ομί­λους χωρίς ένας νέος συ­σχε­τι­σμός να έχει πα­γιω­θεί. Αυτό το γε­γο­νός αυ­ξά­νει τους κιν­δύ­νους για τους μα­θη­τευό­με­νους μά­γους της κυ­βέρ­νη­σης (Παπ­πάς και τη­λε­ο­πτι­κές άδειες, Δρα­γα­σά­κης και Τρά­πε­ζα Ατ­τι­κής, Παπ­πάς-Δρα­γα­σά­κης και Κα­λο­γρί­τσας κ.λπ.), ενώ ταυ­τό­χρο­να επι­τεί­νει την αστά­θεια του συ­στή­μα­τος (συ­γκρού­σεις μέσα στους μη­χα­νι­σμούς του κρά­τους – δι­κα­στι­κό σώμα, μί­ντια, διοι­κή­σεις τρα­πε­ζών, αθλη­τι­σμός). Σε συν­δυα­σμό με όλα τα υπό­λοι­πα, η κα­τά­στα­ση δεν απέ­χει πολύ από τη δη­μιουρ­γία «κρί­σης μέσα στο κρά­τος»…

Εφαρ­μό­ζο­ντας σκλη­ρές μνη­μο­νια­κές πο­λι­τι­κές και επεν­δύ­ο­ντας όλη της την ενέρ­γεια στο να διεκ­δι­κή­σει τέ­τοια ερεί­σμα­τα, δεν είναι κα­θό­λου τυ­χαίο που το κόμμα ΣΥ­ΡΙ­ΖΑ έχει κα­ταρ­ρεύ­σει ακόμη και σαν μη­χα­νι­σμός χει­ρο­κρο­τη­τών, όπως πι­στο­ποί­η­σε με θε­α­μα­τι­κό τρόπο η τε­λευ­ταία συ­νε­δρί­α­ση της ΚΕ. Μέσα στην αί­θου­σα της συ­νε­δρί­α­σης ήταν λι­γό­τε­ροι από 30, ο κα­τά­λο­γος ομι­λη­τών είχε λι­γό­τε­ρους από 10 και οι «ερ­γα­σί­ες» έλη­ξαν και τις δύο μέρες νωρίς το με­ση­μέ­ρι – ει­κό­να πλή­ρους κα­τάρ­ρευ­σης!

Έχο­ντας αυτά πίσω της, μπρο­στά της και «μέσα» της, η κυ­βέρ­νη­ση κα­λεί­ται τώρα να πε­ρά­σει από διαρ­κείς δο­κι­μα­σί­ες: 7-10 Οκτω­βρί­ου ετή­σια σύ­νο­δος του ΔΝΤ στην Ουά­σινγ­κτον, 10 Οκτω­βρί­ου Eurogroup για τα 15 προ­α­παι­τού­με­να και την υπο­δό­ση των 2,8 δισ. ευρώ, 17 Οκτω­βρί­ου κά­θο­δος των «Δω­ριέ­ων» του «κουαρ­τέ­του» στην Αθήνα για τη δεύ­τε­ρη αξιο­λό­γη­ση.

Μια κυ­βέρ­νη­ση όλο και πιο αδύ­να­μη, όλο και πιο ελεγ­χό­με­νη από αυ­τούς που προ­σπα­θεί να ελέγ­ξει στο εσω­τε­ρι­κό και όλο και πιο εξαρ­τη­μέ­νη από τη «σκλη­ρή αγάπη» των δα­νει­στών. Μια κυ­βέρ­νη­ση «κα­τάλ­λη­λη» για να υπο­γρά­φει σκλη­ρά μνη­μο­νια­κά μέτρα, μέχρι να έρθει η στιγ­μή που κι αυτή της η «χρη­σι­μό­τη­τα» θα εξα­ντλη­θεί…

rproject.gr