Δύο συνεντεύξεις-«debate», με τον πρόεδρο της ΓΣΕΕ Γιάννη Παναγόπουλο και τον γ.γ. της Συνομοσπονδίας Νίκο Φωτόπουλο
Η Κοινωνική Συμφωνία που προβλήθηκε ως ιστορικό ορόσημο από την υπουργό Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, μετά τις υπογραφές από τις πέντε εργοδοτικές οργανώσεις και τη ΓΣΕΕ, η ίδια συμφωνία που επικρίθηκε σφόδρα από το ΠΑΜΕ και τις συνδικαλιστικές κινήσεις της Αριστεράς, είχε το δικό της παρασκήνιο. Κι αυτό δεν ήταν άλλο από την εμπλοκή των προέδρων της ΓΣΕΕ και του ΣΕΒ, Γ. Παναγόπουλου και Σπ. Θεοδωρόπουλου, στην υπογραφή και επέκταση της συλλογικής σύμβαση που είχαν συμφωνήσει οι εργοδότες με την πανελλήνια ομοσπονδία μετάλλου.
Χριστίνα Κοψίνη, Λένα Κυριακίδη
Εκείνη η σύμβαση, για την οποία μεσολάβησαν οι δύο άντρες, υπογράφτηκε, αλλά το υπουργείο Εργασίας αρνιόταν να προχωρήσει στην επέκταση με το αιτιολογικό ότι οι εμπλεκόμενοι εργοδότες αντιπροσώπευαν κάτω από το 50% των επιχειρήσεων στον κλάδο. Η υπέρβαση αυτού του εμποδίου, που στερούσε την επέκταση της συλλογικής σύμβασης σε 60.000 εργαζόμενους ενός κλάδου ο οποίος είναι στα πάνω του λόγω της οικοδομικής και κατασκευαστικής έξαρσης, έφερε πιο κοντά τον ΣΕΒ και τη ΓΣΕΕ και άνοιξε τον δρόμο για τη συμφωνία με την οποία αναμένεται τώρα να ξεπαγώσουν και οι άλλες 14 κλαδικές συμβάσεις που χρονίζουν στα συρτάρια του υπουργείου Εργασίας αναμένοντας την έγκριση του Ανώτατου Συμβουλίου Εργασίας για την επέκτασή τους.
Για τα επίμαχα ζητήματα που άνοιξε η Κοινωνική Συμφωνία απαντούν στα ερωτήματα της «Εφ.Συν.» ένας εκ των πρωταγωνιστών που δέχεται και τα πυρά της συνδικαλιστικής αντιπολίτευσης, ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ, Γιάννης Παναγόπουλος, και ο γενικός γραμματέας της Ν. Φωτόπουλος ο οποίος εξηγεί γιατί είναι επικριτικός.
Γιάννης Παναγόπουλος: «Ανοίγει ένα τεράστιο παράθυρο ευκαιρίας»
● Κύριε Παναγόπουλε, είναι όντως αυτή η συμφωνία ένα ιστορικό ορόσημο, όπως διατείνεται η κυβέρνηση;
Θα κριθεί από τους ιστορικούς στο μέλλον. Ανοίγει ένα τεράστιο παράθυρο ευκαιρίας, όχι απλώς για να επανέλθουμε σε μια κανονικότητα στο ζήτημα των συλλογικών συμβάσεων, αλλά με πολύ καλύτερους όρους πριν ακόμη από το Μνημόνιο. Γιατί, πρώτον, αποκτούν πιο σημαντική υπόσταση αυτοί που ονομάζουμε εθνικοί κοινωνικοί εταίροι, τους οποίους εγώ αποκαλώ κοινωνικούς διαπραγματευτές, και, δεύτερον, όταν ενεργοποιηθούν οι κλαδικές συμφωνίες όχι μόνο θα πάρουν αυξήσεις κάποιοι που είναι στα κατώτατα όρια και θα μεταπηδήσουν στον κλαδικό μισθό, αλλά θα μικρύνει και η κάλυψη όλων όσοι είναι σήμερα στα γύρω από τον κατώτερο όρια. Δεν είναι τυχαίο ότι λόγω του παγώματος των κλαδικών οι εργαζόμενοι που αμείβονταν με τον κατώτατο μισθό ήταν μέχρι το έτος 2010 περίπου 160 .000. Σήμερα ξεπερνούν τους 650 .000 γιατί ακριβώς η πλειονότητα των εργοδοτών προσελάμβανε με τα κατώτατα όρια.
● Ποιοι μνημονιακοί περιορισμοί τελειώνουν με τη συμφωνία;
H επέκταση των ΣΣΕ και η μετενέργεια ήταν τα κυρίαρχα θέματα που έπρεπε να αλλάξουν. Βεβαίως υπάρχει και το θέμα της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, το οποίο δεν αντιμετωπίστηκε καθώς η κυβέρνηση δεν δέχτηκε να ξανανομοθετήσει, παρότι το ζητούν όλοι οι κοινωνικοί διαπραγματευτές, γιατί ήδη με την ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας από το 2028 έχει φτιάξει τον περίφημο αλγόριθμο. Πιστεύω ότι κι αυτός θα καταρρεύσει γιατί θα προσφύγουμε στα ευρωπαϊκά δικαστήρια, όπου θα ευνοηθούμε ιδιαίτερα μετά την απόφαση του Ε.Δ. στην προσφυγή της Δανίας.
Για τις μεν κλαδικές ΣΣΕ η παρέμβαση των κοινωνικών διαπραγματευτών δίνει τη δυνατότητα να επεκταθούν επί της ουσίας όλες οι συμβάσεις, ακόμη κι αυτές που ήταν στα όρια.
Η μετενέργεια επανήλθε στα προ μνημονίου επίπεδα, άρα δεν αποτελεί ένα όπλο εκβιασμού από τους εργοδότες.
Βάλαμε και το τρίμηνο της παράτασης, ώστε όσοι προσλαμβάνονται σε αυτό το χρονικό διάστημα θα ακολουθούν τους όρους της κλαδικής σύμβασης εργασίας.
● Oι επικριτές της συμφωνίας υποστηρίζουν ότι με την υπογραφή σας η ΓΣΕΕ έδωσε χείρα επικοινωνιακής βοήθειας στην κυβέρνηση σε μια περίοδο που είναι ιδιαίτερα πιεσμένη (ακρίβεια, αγροτικό, ΟΠΕΚΕΠΕ). Ισχύει;
Οσοι επιμένουν σε αυτό νομίζω ότι ζουν στον κόσμο τους. Aν νομίζουν ότι το καθήκον των συνδικάτων είναι να εντάσσονται στη στρατηγική των κομμάτων, κάνουν πολύ μεγάλο λάθος. Είμαστε υποχρεωμένοι να διαπραγματευόμαστε με κάθε κυβέρνηση. Αν η κυβέρνηση, πιεσμένη από τα κοινωνικά γεγονότα, από τις απεργίες μας και το γεγονός ότι η κοινοτική οδηγία απαιτούσε να παρουσιαστεί ένας οδικός χάρτης για την κάλυψη από ΣΣΕ τουλάχιστον του 80% των μισθωτών σε μία 5ετία, είναι κάτι διαφορετικό.
● Μήπως αντάλλαγμα αυτής της συμφωνίας ήταν η «αναβάθμιση» της ΓΣΕΕ μέσω της δυνατότητας που της δίνει η συμφωνία για να υπογράφει την επεκτασιμότητα των συμβάσεων χωρίς να ισχύει το όριο του 40% στην αντιπροσωπευτικότητα;
Δεν είναι αντάλλαγμα, αλλά επιτυχία γιατί ενώ στην ουσία οι εργοδοτικές οργανώσεις έχουν τη δυνατότητα να συνάπτουν κλαδικές συμβάσεις, οι εργαζόμενοι δεν την έχουν γιατί εξαρτώνται από τους εργοδότες. Πρόκειται για αποκατάσταση δικαίου και μια ισχυρή βοήθεια των συνδικάτων. Ενοχλεί κάποιους γιατί ξέρω ότι υπάρχουν Λακεδαιμόνιοι που ακόμη και μια διάταξη καλή να είχε η συμφωνία -όπως η μετενέργεια- θα αποκαλούσαν και πάλι τους συνδικαλιστικούς αντιπάλους δολοφόνους, προδότες κι άλλα τέτοια ηχηρά.
● Πού έκανε η ΓΣΕΕ τον μεγαλύτερο συμβιβασμό;
Εκεί που υπήρξε συμβιβασμός από τη ΓΣΕΕ, γιατί δεν υπήρχε κανένα σημείο συμφωνίας, ήταν στον ΟΜΕΔ. Οπως γνωρίζετε, με παρεμβάσεις της ΓΣΕΕ στο ΣτΕ και στον Αρειο Πάγο είχαμε αποφάσεις που ως προς τις μνημονιακές διατάξεις για απαγόρευση της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία έκριναν ότι αυτή είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη και δεν μπορεί να καταργηθεί. Ωστόσο οι κυβερνώντες την περίοδο των μνημονίων έθεσαν πολλά εμπόδια στο να εισαχθεί μια υπόθεση μονομερώς στον ΟΜΕΔ. Οι εργοδότες επικαλούνταν τη Χάρτα Κοινωνικών Δικαιωμάτων και το περίφημο άρθρο 6 της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας, άρθρο το οποίο δεν είχε κυρωθεί από την ελληνική κυβέρνηση.
Εμείς παγίως ζητούσαμε να σταματήσει αυτό που πρόσθεσε η κυβέρνηση, τη δευτεροβάθμια επιτροπή κρίσης από δικαστικούς και 2 εκπροσώπους του ΟΜΕΔ. Δεχτήκαμε μια νέα επιτροπή προελέγχου για το αν τηρείται το νόμιμο εισαγωγής μιας υπόθεσης.
● Γιατί δεν επιμείνατε στην επιστροφή της ευνοϊκότερης ρύθμισης;
Η επιστροφή της ευνοϊκότερης σύμβασης δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Γιατί η διεύρυνση των κλαδικών συμβάσεων θα καλύπτει περισσότερους εργαζόμενους από ό,τι κυρίως κάποιες μικρές επαγγελματικές συμβάσεις.
● To ΠΑΜΕ κάνει λόγο για «αντεργατικό μόρφωμα» και «κρυφή διαπραγμάτευση». Πώς το σχολιάζετε;
Το τι λέει το ΠΑΜΕ δεν με αφορά. Πάντα αναμασά μια κομματική γραμμή αρκεί να λερώνει το οργανωμένο συνδικαλιστικό κίνημα που δεν είναι ενταγμένο στη δική του γραμμή. Ενοχλείται ότι δυναμώνει η ΓΣΕΕ, ότι υπογράφει συμβάσεις, ενώ οι οργανώσεις που ελέγχει το ΠΑΜΕ δεν έχουν υπογράψει ποτέ συλλογικές συμβάσεις. Η στρατηγική του είναι η κομματική -ούτε καν επαναστατική- γυμναστική που συνηθίζει.
Νίκος Φωτόπουλος: «Δεν χαμογελάς δίπλα δίπλα με τους βιαστές των εργαζομένων»
● Πώς κρίνετε την αλλαγή για την επεκτασιμότητα των ΣΣΕ και τον νέο ρόλο της ΓΣΕΕ σε αυτή τη δυνατότητα;
Η μείωση στην εργοδοτική οργάνωση που υπογράφει τη σύμβαση του ποσοστού απασχόλησης των εργαζομένων του κλάδου από 51% στο 40% είναι ένα μικρό, άτολμο θετικό βήμα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν θα βοηθήσει παρά ελάχιστα στην επεκτασιμότητα. Πολύ δε περισσότερο που μια σειρά άλλες επιπρόσθετες μνημονιακές (και όχι μόνο) απαιτήσεις από τις συνδικαλιστικές οργανώσεις για την επεκτασιμότητα, όπως η κατάθεση έκθεσης ανταγωνιστικότητας, παραμένουν στο ακέραιο. Οσο δε για τη δυνατότητα που δίνεται να μη λαμβάνεται καθόλου υπόψη το ποσοστό 40% εάν τη σύμβαση τη συνυπογράψει και η ΓΣΕΕ, αυτή η διάταξη έχει δύο οπτικές: από τη μια ναι μεν βοηθά να ξεπεραστεί το ένα εμπόδιο στην επεκτασιμότητα (τα άλλα όπως ανέφερα παραμένουν), από την άλλη όμως δίνει δυνατότητες ελέγχου και ποδηγέτησης των Ομοσπονδιών. Εγώ αναρωτιέμαι γιατί για να μη λαμβάνεται καθόλου υπόψη το ποσοστό εκπροσώπησης πρέπει να συνυπογράφει η ΓΣΕΕ;
● Τι αντίκτυπο εκτιμάτε ότι θα έχει για τους εργαζόμενους η τροποποίηση στη μετενέργεια;
Ελάχιστη. Και εδώ έχουμε μια εξέλιξη προς το καλύτερο, αλλά η αξία της μεγεθύνεται αφάνταστα, σκόπιμα. Κατά τη διάρκεια της μετενέργειας, είτε αυτή είναι μερική είτε ολική, οι εργοδότες μπορούν να αναγκάσουν τους εργαζόμενους με τη «σύμφωνη γνώμη τους» (όλοι ξέρουμε τι γίνεται) να υπογράψουν ατομικές συμβάσεις με δυσμενέστερους όρους.
Αντί να δουν πώς θα διευκολύνουν την υπογραφή των συμβάσεων, αντί να αυξήσουν όπως ήταν πριν από τα μνημόνια τον χρόνο επέκτασης της ισχύος τους (μετά τη λήξη τους) στους 6 μήνες, πανηγυρίζουν για το ότι ο εργοδότης… δεν μπορεί μονομερώς να αλλάξει τους όρους της σύμβασης που έληξε. Κανένα πρόβλημα για τον εργοδότη! Θα το κάνει με τη «σύμφωνη γνώμη των εργαζομένων».
● Ποιες μνημονιακές και μεταμνημονιακές διατάξεις, που διατηρούνται και ανατρέπουν ή υποβαθμίζουν εργασιακά κεκτημένα, θεωρείτε κρίσιμο να καταργηθούν άμεσα;
Δεν είναι μια ή δυο, είναι πάρα πολλές, γι’ αυτό και ακούγονται ως κακόγουστο αστείο αυτά που λένε η υπουργός Εργασίας και ο πρωθυπουργός, ότι δηλαδή… γυρνάμε στην προ μνημονίων εποχή.
Εν τάχει αναφέρω δύο. Πρώτη και σημαντικότερη είναι η επιστροφή στη ΓΣΕΕ του κλεμμένου -μέσω μνημονίων- από το 2013 δικαιώματός της να μπορεί να διαπραγματεύεται και να υπογράφει με τους εργοδοτικούς φορείς την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση και την αύξηση του κατώτατου μισθού!
Η μη επιστροφή στη ΓΣΕΕ αυτού του δικαιώματός της, δηλαδή η αφαίρεση του βασικού της αντικειμένου, συνιστά τεράστια προσβολή απέναντι στη ΓΣΕΕ. Κατ’ εμέ και μόνο αυτό συνιστούσε επαρκή λόγο για την αποχώρησή μας από τον όποιο «διάλογο». Για ποιον σεβασμό στη συλλογική αυτονομία και επιστροφή των συλλογικών συμβάσεων μιλάνε όταν αρνούνται στην ανώτερη συνδικαλιστική οργάνωση το δικαίωμα διαπραγμάτευσης;
Η δεύτερη μνημονιακή διάταξη που άμεσα πρέπει να καταργηθεί είναι τα δεκάδες μνημονιακά (και όχι μόνο) εμπόδια στη δυνατότητα μονομερούς προσφυγής στην επιτροπή διαιτησίας του ΟΜΕΔ, όπου μέσω αυτής αναπαράγονταν οι μισές σχεδόν κλαδικές συμβάσεις. Η μη άρση ειδικά αυτού του εμποδίου, αρκεί από μόνη της για να αναρωτηθεί κανείς για ποιες ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις και άρση των εμποδίων μιλάνε; Ποιους εμπαίζουν;
● Θεωρείτε ότι υπάρχουν περιθώρια επιστροφής του καθορισμού του κατώτατου μισθού από τους κοινωνικούς εταίρους και περιθώρια αξιοποίησης της νέας συμφωνίας για να αυξηθεί το ποσοστό κάλυψης εργαζομένων από ΣΣΕ;
Επειδή ως γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ (αλλά και άλλες παρατάξεις) δεν έδωσα εξουσιοδότηση στον πρόεδρο να υπογράψει τη συμφωνία, σε όσους λένε «Μα να μην πάμε στον διάλογο; Εάν δεν πηγαίναμε, δεν θα παίρναμε τίποτα», με σεβασμό, το πρώτο που θέλω να πω είναι ότι δεν πετύχαμε κάτι ιδιαίτερο. Οι περισσότερες μνημονιακές διατάξεις παραμένουν.
Επίσης θέλω να τους πω ότι είτε πηγαίναμε είτε όχι, η κυβέρνηση δεν μας έκανε καμία χάρη, γιατί έτσι κι αλλιώς λόγω της υποχρέωσης από την ευρωπαϊκή οδηγία 2241/2022 να λάβει μέτρα για την αύξηση του ποσοστού των εργαζομένων που διέπονται από συλλογική σύμβαση, από το 24% σήμερα στο 80%, τα ίδια μέτρα θα έπαιρνε. Τα μέτρα που πήρε, ναι, θα αυξήσουν το ποσοστό κάλυψης, αλλά ούτε κατά διάνοια δεν συμβάλλουν στο πλησίασμα του στόχου.
Όσο δε για το αν υπάρχουν περιθώρια επιστροφής του καθορισμού του κατώτατου από τους «κοινωνικούς εταίρους», εκείνο που έχω να πω είναι ότι εάν δεν αγωνιστείς, εάν δεν παλέψεις, εάν δεν κινητοποιήσεις τον κόσμο σου, τίποτα δεν θα πετύχεις. Τα περιθώρια τα ανοίγεις μόνος σου. Δεν περιμένεις να έρθουν η κυβέρνηση και ο ΣΕΒ να σου χαρίσουν κάτι, το διεκδικείς. Σε ταξική κοινωνία ζούμε. Δικαιολογίες δεν έχουν. Τα κέρδη τους είναι στον θεό και οι μισθοί μας στα Τάρταρα. Δεν είμαστε συνεταιράκια με τον ΣΕΒ ούτε θα γίνουμε φίλοι με αυτούς που για λογαριασμό τους η πιο αντεργατική και αντιλαϊκή κυβέρνηση που πέρασε ποτέ από τον τόπο, λειτουργώντας ως εντολοδόχος τους, ξήλωσε όλο το εργατικό δίκαιο. Μην ξεχνάμε ούτε στιγμή ότι αυτοί μετράνε κέρδη και εμείς νεκρούς.
Κάτι τελευταίο. Δεν χαμογελάς δίπλα δίπλα με τους βιαστές των εργαζομένων ούτε δίνεις τη δυνατότητα με την παρουσία σου σε αυτούς που ασταμάτητα επί έξι χρόνια γδέρνουν τον κόσμο της εργασίας να παραπλανούν την κοινή γνώμη.
Σχόλια (0)