Στις ευρωεκλογές της 9.6.24 (Ε.2024) ο μεγάλος νικητής ήταν, δυστυχώς, η αποχή, η οποία, σε σύγκριση με τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2023, αυξήθηκε κατά 1.200.000 και σε ποσοστό ξεπέρασε το 51% όσων ήταν 17 ετών και άνω και έχουν ελληνική υπηκοότητα (βλέπε σχετικό άρθρο μου στο φύλλο της εφημερίδας της 8.6.24). Πρόκειται για ένα πολύ ηχηρό μήνυμα προς όλα τα κόμματα και ιδιαίτερα προς τη Ν.Δ. Το ερώτημα που γεννιέται είναι αν και κατά πόσο το έλαβαν και αν ναι, τι πρόκειται, να πράξουν.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα των Ε.2024 ο πρόεδρος της Ν.Δ. και πρωθυπουργός παραδέχτηκε ότι δεν πέτυχε τους στόχους που είχε αλαζονικά θέσει σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, και, χωρίς να βλέπει τις απώλειες σε ποσοστά και τις πολύ μεγάλες απώλειες σε ψήφους του κόμματός του, επαναπαύεται στο ότι θα παραμείνει (;) στην εξουσία τα επόμενα τρία χρόνια.
Από την πλευρά του ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που προεκλογικά, αλαζονικά επίσης, διεκδικούσε ακόμα και την πρωτιά στις Ε.2024, κατεβάζοντας αργότερα τον πήχη σε πάνω από το 20%, τώρα αρκείται αλαζονικά στο ότι διατήρησε τη 2η θέση, με μικρή διαφορά από το ΠΑΣΟΚ, παραβλέποντας και αυτός τις απώλειες του κόμματός του τόσο σε ποσοστά όσο και, κυρίως, τις μεγάλες απώλειες σε ψήφους.
Στο Μέρος Ι του άρθρου αυτού θα συγκρίνουμε πρώτα τις ψήφους που πήραν 6 κόμματα στις ευρωεκλογές του 2024 (Ε.2024) σε σχέση με εκείνες του 2019 (Ε.2019) σε σύγκριση με τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2023 (Β.Ι.2023) σε σχέση με εκείνες του 2019 (Β.2019).
Στο Μέρος ΙΙ θα κάνουμε την ίδια σύγκριση στα ποσοστά που πήραν τα 6 κόμματα. Πρόκειται για τα κόμματα που μετείχαν σε όλες τις εκλογές (Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, Ελληνική Λύση και Πλεύση Ελευθερίας).
Ι. Σύγκριση των ψήφων
Στην 1η στήλη του Πίνακα 1.Ψ δίνονται οι ψήφοι που πήραν τα 6 κόμματα στις Β.2019, στη 2η στις Β.Ι.2023, στην 3η η διαφορά τους και στην 4η η ποσοστιαία μεταβολή στις Β.Ι.2023 σε σχέση με τις Β.2019 για σύγκριση ανάμεσα στα κόμματα. Στην 1η στήλη του Πίνακα 2.Ψ δίνονται οι ψήφοι των κομμάτων στις Ε.2019, στη 2η στις Β.2024, στην 3η η διαφορά τους και στην 4η η ποσοστιαία μεταβολή τους.
Από τη σύγκριση των δύο τελευταίων στηλών των δύο Πινάκων φαίνεται ότι:
● Η Ν.Δ., ενώ στις βουλευτικές εκλογές είχε μεγάλη αύξηση της δύναμής της σε ψήφους και ποσοστιαία, στις ευρωεκλογές είχε μεγαλύτερη απώλεια ψήφων και η ποσοστιαία μείωσή τους ήταν μεγαλύτερη από την ποσοστιαία αύξησή τους στις Β.Ι.2023 σε σχέση με τις Β.2019. Πρόκειται για μια μεγάλη ανατροπή για το κόμμα αυτό.
● Ο ΣΥΡΙΖΑ τόσο στις βουλευτικές εκλογές όσο και στις ευρωεκλογές είχε πολύ μεγάλη απώλεια ψήφων (στις ευρωεκλογές την ίδια με τη Ν.Δ.) και η ποσοστιαία μείωσή τους ήταν μεγαλύτερη στις ευρωεκλογές απ’ ό,τι στις βουλευτικές εκλογές και μεγαλύτερη εκείνης της Ν.Δ. To γεγονός αυτό σημαίνει ότι η καθοδική πορεία του που άρχισε με τον προηγούμενο αρχηγό του συνεχίζεται και με τον νέο.
● Τα επόμενα 4 κόμματα είχαν αύξηση της δύναμής τους σε ψήφους τόσο στις βουλευτικές όσο και στις ευρωεκλογές. Ειδικότερα, η ποσοστιαία αύξηση της δύναμης:
● Του ΠΑΣΟΚ στις βουλευτικές εκλογές ήταν πολλαπλάσια εκείνης στις ευρωεκλογές και της Πλεύσης Ελευθερίας διπλάσια. Αντίθετα:
● Του ΚΚΕ και της Ελληνικής Λύσης ήταν μεγαλύτερη στις ευρωεκλογές απ’ ό,τι στις βουλευτικές εκλογές.
ΙΙ. Σύγκριση ποσοστών
Στους Πίνακες 1.Π και 2.Π δίνονται τα ποσοστά που πήραν τα κόμματα στις Β.2019 και Β.Ι.2023 και Ε.2019 και 2024, οι διαφορές τους και η ποσοστιαία μεταβολή τους.
Από τη σύγκριση των δύο τελευταίων στηλών των δύο Πινάκων φαίνεται ότι:
● Η Ν.Δ. στις βουλευτικές εκλογές είχε μεγάλη αύξηση της δύναμής της σε ποσοστά και ποσοστιαία, ενώ στις ευρωεκλογές είχε μικρή μείωση των ποσοστών της και μικρή ποσοστιαία μείωσή τους.
● Ο ΣΥΡΙΖΑ τόσο στις βουλευτικές εκλογές όσο και στις ευρωεκλογές είχε πολύ μεγάλη μείωση της δύναμής του σε ποσοστά και η ποσοστιαία μείωσή τους ήταν μεγαλύτερη στις βουλευτικές εκλογές απ’ ό,τι στις ευρωεκλογές. Η μείωσή του σε ποσοστά στις ευρωεκλογές ήταν σχεδόν διπλάσια εκείνης της Ν.Δ.
● Τα επόμενα 4 κόμματα είχαν αύξηση της δύναμής τους σε ποσοστά τόσο στις βουλευτικές όσο και στις ευρωεκλογές. Ειδικότερα, η ποσοστιαία αύξηση της δύναμης:
● Του ΠΑΣΟΚ και της Πλεύσης Ελευθερίας στις βουλευτικές εκλογές ήταν μεγαλύτερη εκείνης στις ευρωεκλογές, αντίθετα,
● Του ΚΚΕ και της Ελληνικής Λύσης ήταν μεγαλύτερη στις ευρωεκλογές απ’ ό,τι στις βουλευτικές εκλογές.
ΙΙΙ. Συμπεράσματα
Από την ανάλυση που έγινε στο άρθρο αυτό σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δύο μικρά κόμματα (η Νίκη και η Φωνή Λογικής) ξεπέρασαν το 3% και εξέλεξαν ευρωβουλευτή φαίνεται ότι σημειώθηκαν πολύ σημαντικές αλλαγές στο πολιτικό «σκηνικό» της χώρας. Η κυριότερη και δυσοίωνη για το μέλλον της λειτουργίας του πολιτεύματος είναι η μεγάλη αύξηση της αποχής στην οποία αναφερθήκαμε στην αρχή του άρθρου. Εκτός από αυτό:
(α) Οσοι προσήλθαν στις κάλπες με την ψήφο τους τιμώρησαν την αλαζονεία που επέδειξαν στην προεκλογική περίοδο τόσο ο πρωθυπουργός και πρόεδρος της Ν.Δ. όσο και ο νέος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.
(β) Το αποτέλεσμα στις Ε.2024 καθιστά αδύνατη μια νίκη της Ν.Δ. στις βουλευτικές εκλογές με ποσοστό που θα της επιτρέψει να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση, δεδομένου ότι τα κόμματα δεξιά από αυτήν έχουν ενισχυθεί. Για να σχηματίσει κυβέρνηση θα αναγκαστεί να συνεργαστεί μαζί τους.
(γ) Η πολυδιάσπαση της Αριστεράς και η άρνηση των κομμάτων που τη συναποτελούν να συνεννοηθούν, αν συνεχιστεί, ακυρώνει την ελπίδα σχηματισμού κυβέρνησης συνασπισμού αριστερών και κεντροαριστερών κομμάτων.
* Πρώην: αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
