Σε πρόσφατο άρθρο, που δημοσιεύτηκε στην «Εποχή», υπήρχε η εξής -σαρκαστική;- κατακλείδα: «Ελπίζω, τουλάχιστον, να έχει εγκαταλειφθεί το δίλημμα “κυβέρνηση ή διαμαρτυρία”».
Η διατύπωση φαίνεται να δηλώνει την ισχυρή -και αποδεδειγμένα ορθή, φαντάζομαι- πεποίθηση του αρθρογράφου: κυβέρνηση!
Δεν είναι αυτονόητο; Ποιος εχέφρων θα επέλεγε τη διαμαρτυρία;
Υπάρχει, όμως, κάτι που βγάζει μάτι εδώ.
Αν το άθροισμα της παρουσίας της Αριστεράς στον πολιτικό αγώνα για τη χειραφέτηση είναι «επιδίωξη της κυβέρνησης + διαμαρτυρία» βρισκόμαστε μπροστά σε μια απέραντη α-νοησία. Η Αριστερά, εκτός του να «διαμαρτύρεται» και να «διεκδικεί την κυβέρνηση», οργανώνει συνδικαλιστικούς αγώνες, συμμετέχει σε αντιπολεμικές κινητοποιήσεις, είναι πρωτοπόρα στον αντιρατσισμό, στήνει σχολεία για πρόσφυγες, στηρίζει συσσίτια για όλους, βοηθάει στη δημιουργία -ήδη «προεπαναστατικά»- εναλλακτικών οικονομικών παραδειγμάτων, ενισχύει αμεσοδημοκρατικά εγχειρήματα, φτιάχνει το έδαφος για εκτεταμένη πολιτική ανυπακοή – και καμιά εκατοστή άλλα. Ολα αυτά δεν αφορούν την «κυβέρνηση», προφανώς. Την ξεπερνούν κατά πολύ. Στην πραγματικότητα, αφορούν ένα άλλο πεδίο, που συμβάλλει πολύ περισσότερο στη δημιουργία των προϋποθέσεων του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού.
Χρήστος Λάσκος*
Η συμπερίληψη όλων αυτών στη «διαμαρτυρία» δεν με χαλάει. Εχω την εντύπωση, όμως, ότι, όσοι θέτουν το δίλημμα με τους όρους που το κάνει ο αρθρογράφος είναι δύσκολο να υποστηρίξουν ότι η πολύ πλούσια παρουσία της Αριστεράς στα παραπάνω ανήκει στα «της κυβέρνησης».
Αν, από την άλλη, μέναμε, τελικά, στο πλαίσιο του καταστατικού -για τους «ρεαλιστές»;- δίλημμα, είναι προφανές ότι η «διαμαρτυρία» έχει να προσφέρει πολύ περισσότερα στην επιδίωξη της, πολύ σημαντικότερης από την «κυβέρνηση», πολιτιστικής ηγεμονίας – λέξη «τσιχλόφουσκα», δυστυχώς, πια, τώρα που είμαστε όλοι γκραμσιανοί. Γι’ αυτό, άλλωστε, υπάρχουν τραγούδια διαμαρτυρίας, όχι, όμως, τραγούδια διακυβέρνησης!
Πιστεύω ότι η πρόσφατη ιστορικά εμμονή στην «κυβέρνηση» μόνο βλάβη έχει προκαλέσει. Προφανώς και η «κυβέρνηση» μπορεί, ως ένα, από τα πολλά, στοιχείο μιας πολύ ευρύτερης μετασχηματιστικής στρατηγικής, και υπό πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να συμβάλει.
Δεν συνέβη πολλές φορές. Οι πρόσφατες, μάλιστα, εμπειρίες, από τον ΣΥΡΙΖΑ μέχρι τους Ποδέμος -κι άλλες αντίστοιχες- είναι, κατ’ εξοχήν, παραδείγματα προς αποφυγή. Οχι μόνο δεν βελτίωσαν την κατάσταση για τις κατώτερες τάξεις, αλλά οδήγησαν σε πρωτοφανή εκφυλισμό την Αριστερά.
Δυστυχώς, μάλιστα, αυτά αφορούν και τα πιο ελπιδοφόρα, ακόμα -μέχρι κάποια στιγμή, τουλάχιστον- εγχειρήματα, όπως, π.χ., αυτό της Βολιβίας. Η μέχρις εξοντώσεως σύγκρουση ανάμεσα στον Αρτσε και τον Μοράλες είναι δείκτης και της παθολογικής σαγήνης που ασκεί η αρχηγία στην κυβέρνηση. Οχι μόνο αυτής, αλλά κατ’ εξοχήν αυτής.
Και μην πει κάποιος ότι, προκειμένου για την εξόντωση, δεν χρειάζεται να φτάσουμε στην κυβέρνηση. Είναι σωστό αυτό και αφορά ζητήματα εξουσίας και «εκτός κράτους». «Εντός αστικού κράτους», πάντως, προκύπτουν ακόμη εντονότερα. Πολύ περισσότερο, μάλιστα, όταν έχεις μεταβληθεί σε κόμμα του κράτους – όπως είναι η κοινή, μέχρι σήμερα, εμπειρία. Ιδίως, όταν εξαρτάσαι καθοριστικά από την κρατική χρηματοδότηση και έχεις ανάγκη τους «αρμούς του κράτους» για τη στοιχειώδη άσκηση πολιτικής – όταν, δηλαδή, αντί να τους καταλάβεις, σύμφωνα με μια παροιμιώδη έκφραση, είναι αυτοί που σε κατέλαβαν.
Συναφής με τα παραπάνω είναι και ο τρόπος που γίνεται η συζήτηση για τις «συμμαχίες». Ο αριστερισμός (sic) συχνά καταγγέλλεται πως αδιαφορεί για το μείζον -το «σταυρικό»- ζήτημα για την Αριστερά. Που σημαίνει ότι δεν κατανοεί πως το δίλημμα «Παπάγος ή Πλαστήρας» είναι επίκαιρο παντού και πάντα – στο διηνεκές.
Νομίζω, λοιπόν, πως και σε αυτό οι «αριστεριστές» έχουν περισσότερο δίκιο. Τους ενισχύουν, αρχικά, τα πραγματολογικά δεδομένα.
Οποιος θέλει μπορεί να υποστηρίξει ότι η ενίσχυση του Σολτς, που κάνει τεμενάδες στους ακροδεξιούς, «αν παραστεί ανάγκη», είναι αυτονόητη.
Ας υποστηρίξει ότι ο Στάρμερ -ο οποίος το πρώτο που διαπίστωσε, άμα τη αναλήψει των καθηκόντων, είναι ότι χρειάζονται περικοπές στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και, το δεύτερο, πως η Μελόνι είναι η πιο ορθολογική στην αντιμετώπιση των «λαθρομεταναστών»- είναι αυτονόητα δυνητικός «σύμμαχος».
Ας μην αναρωτηθεί σχετικά με τη Γαλλία, σήμερα που ο Μακρόν, με την ανοχή της Λεπέν, φτιάχνει κυβέρνηση από το τεταρτοπέμπτο κοινοβουλευτικά δεξιό κόμμα. Την ενεργητική ανοχή, μάλιστα, στο μέτρο που η γαλλική Ακροδεξιά πετάει τη σκούφια της με την επιλογή ως υπουργού Εσωτερικών ενός ημι-φασίστα – σκληρού και κατασταλτικού, όπως τον χαρακτήρισε ο Γιώργος Καπόπουλος.
Για να μην αναφερθώ στον διαγκωνισμό των «προοδευτικών» για το ποιος θα αποδειχτεί μεγαλύτερο γεράκι σε σχέση με τη Γάζα ή την Ουκρανία. Ή την ιστορική -πρωταγωνιστική- τους συμβολή στην επικράτηση του κανιβαλικού νεοφιλελευθερισμού.
Οι Πλαστήρες της εποχής μας έχουν αποδειχτεί, τις απείρως περισσότερες φορές, ακόμη και χειρότεροι από τους Παπάγους.
Δέχομαι πως όλα αυτά δεν είναι «ακριβώς έτσι».
Νομίζω, όμως, ότι τα αυτονόητα των «ρεαλιστών» είναι πολύ περισσότερο αβάσιμα.
Πολύ πολύ περισσότερο.
* Από τις εκδόσεις Τόπος, κυκλοφορεί το βιβλίο του Χρήστου Λάσκου «Να ξαναμιλήσουμε για την εκμετάλλευση: Απλοϊκά μαθήματα πολιτικής οικονομίας» | xristoslaskos.wordpress.gr
Σχόλια (0)