Ο δρόμος για τον πόλεμο είναι στρωμένος με εξορύξεις

Ενεργειακοί ανταγωνισμοί και πολεμική απειλή

Ζούμε σε μια εποχή όξυν­σης των οι­κο­νο­μι­κών, πο­λι­τι­κών και πο­λε­μι­κών αντα­γω­νι­σμών, ή αλ­λιώς στην εποχή της πο­λύ-κρί­σης του πα­γκό­σμιου κα­πι­τα­λι­σμού. Έτσι έχει χα­ρα­κτη­ρι­στεί η πα­γκό­σμια έρ­που­σα συ­στη­μι­κή κρίση στην οι­κο­νο­μία, στην πο­λι­τι­κή δια­χεί­ρι­ση, στο πε­ρι­βάλ­λον. Από τον εμπο­ρι­κό «πό­λε­μο» με­τα­ξύ ΗΠΑ και Κίνας μέχρι τους αντα­γω­νι­σμούς στη Νο­τιο­α­να­το­λι­κή Με­σό­γειο, τα κράτη δια­ξι­φί­ζο­νται για τον έλεγ­χο όχι γε­νι­κά πλου­το­πα­ρα­γω­γι­κών πηγών, αλλά για τον έλεγ­χο υπαρ­κτών και πι­θα­νών κοι­τα­σμά­των ορυ­κτών καυ­σί­μων (πε­τρέ­λαιο, φυ­σι­κό αέριο) και για τον έλεγ­χο των αντί­στοι­χων εμπο­ρι­κών – ενερ­γεια­κών δια­δρο­μών. 

Χρήστος Σταυρακάκης

Ο διε­θνής κα­πι­τα­λι­στι­κός αντα­γω­νι­σμός για τους φυ­σι­κούς πό­ρους έχει μπει σε μια νέα και πολύ επι­κίν­δυ­νη φάση, η οποία συν­δέ­ε­ται με την πο­λυ­πο­λι­κό­τη­τα του σύγ­χρο­νου ιμπε­ρια­λι­σμού. Την ίδια στιγ­μή η πα­γκό­σμια επι­στη­μο­νι­κή κοι­νό­τη­τα, πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κές ορ­γα­νώ­σεις και κι­νή­μα­τα επι­ση­μαί­νουν τον κίν­δυ­νο αφε­νός εξά­ντλη­σης των φυ­σι­κών πόρων και αφε­τέ­ρου τον κίν­δυ­νο της κλι­μα­τι­κής κα­τα­στρο­φής από την επι­μο­νή στην στρα­τη­γι­κή του εξο­ρυ­κτι­σμού και την ενερ­γεια­κή εξάρ­τη­ση από τα ορυ­κτά καύ­σι­μα.

Ενερ­γεια­κοί και πο­λε­μι­κοί αντα­γω­νι­σμοί

Στη συ­μπλή­ρω­ση του πρώ­του τε­τάρ­του του 21ου αιώνα, η όξυν­ση των πο­λε­μι­κών αντα­γω­νι­σμών έχει φέρει το εν­δε­χό­με­νο μιας γε­νι­κευ­μέ­νης πο­λε­μι­κής σύρ­ρα­ξης πιο κοντά από ποτέ μετά το τέλος του Β’ Πα­γκο­σμί­ου Πο­λέ­μου. Οι ιμπε­ρια­λι­στι­κοί πό­λε­μοι και οι επεμ­βά­σεις δε στα­μά­τη­σαν ποτέ, αλλά οι δυ­νά­μεις του δυ­τι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού συ­γκρού­ο­νταν σε πε­ρι­φε­ρεια­κά εδάφη είτε άμεσα είτε δια αντι­προ­σώ­πων. Η ιστο­ρία της Λα­τι­νι­κής Αμε­ρι­κής, της Αφρι­κής και της Μέσης Ανα­το­λής είναι μια ιστο­ρία συ­νυ­φα­σμέ­νη με τις εξο­ρύ­ξεις και τις πο­λε­μι­κές συ­γκρού­σεις για τον έλεγ­χο πε­ριο­χών και κοι­τα­σμά­των. Όχι τυ­χαία. Στη Μέση Ανα­το­λή και στην Αφρι­κή βρί­σκε­ται πάνω από το μισό των δια­θέ­σι­μων κοι­τα­σμά­των πε­τρε­λαί­ου και υδρο­γο­ναν­θρά­κων όλου του πλα­νή­τη.

Ο ιμπε­ρια­λι­στι­κός πό­λε­μος στην Ου­κρα­νία, με­τα­ξύ Ρω­σί­ας από τη μία και της Ου­κρα­νί­ας μαζί με τους ΝΑ­ΤΟϊ­κούς συμ­μά­χους της από την άλλη δεν άφορα στην ουσία του τον έλεγ­χο εδα­φών και την προ­σάρ­τη­ση τμή­μα­τος της ου­κρα­νι­κής επι­κρά­τειας από τη Ρωσία. Στον πυ­ρή­να της πο­λε­μι­κής σύ­γκρου­σης βρί­σκε­ται η προ­σπά­θεια δια­πραγ­μά­τευ­σης ισχύ­ος από το Ρω­σι­κό κρά­τος με κύριο «όπλο» το φυ­σι­κό αέριο, από το οποίο σε με­γά­λο βαθμό εξαρ­τώ­νταν οι χώρες της ΕΕ μέχρι το 2021 (πε­ρί­που το 40% της συ­νο­λι­κής κα­τα­νά­λω­σης). Ακόμα και σχε­δόν τρία χρό­νια μετά την έναρ­ξη του πο­λέ­μου, οι ευ­ρω­παϊ­κές χώρες συ­νέ­χι­ζαν να προ­μη­θεύ­ο­νται ρω­σι­κό φυ­σι­κό αέριο (πε­ρί­που το 15% της συ­νο­λι­κής κα­τα­νά­λω­σης) μέσω Ου­κρα­νί­ας!

Μόνο τώρα, τον Ια­νουά­ριο του 2025, θα στα­μα­τή­σει η διά­θε­ση φυ­σι­κού αε­ρί­ου, από­φα­ση η οποία μένει να δούμε τι συ­νέ­πειες θα έχει. Από τη μία είναι πολύ πι­θα­νό να προ­κλη­θούν νέες αυ­ξή­σεις στις τιμές ρεύ­μα­τος και φυ­σι­κού αε­ρί­ου στις ευ­ρω­παϊ­κές αγο­ρές. Από την άλλη, εκτι­μά­ται ότι θα πλη­γεί η ρω­σι­κή ικα­νό­τη­τα χρη­μα­το­δό­τη­σης του πο­λέ­μου. Την ίδια στιγ­μή, στρα­τιω­τι­κοί ανα­λυ­τές δεν απο­κλεί­ουν το εν­δε­χό­με­νο ρω­σι­κού βομ­βαρ­δι­σμού του ου­κρα­νι­κού δι­κτύ­ου αγω­γών φυ­σι­κού αε­ρί­ου, από τη στιγ­μή που δε θα μπο­ρεί να προ­σφέ­ρει οι­κο­νο­μι­κά οφέλη για το Ρω­σι­κό κρά­τος. Ο βομ­βαρ­δι­σμός τέ­τοιου εί­δους υπο­δο­μών στη διάρ­κεια πο­λε­μι­κών συ­γκρού­σε­ων, συ­νι­στά κί­νη­ση κλι­μά­κω­σης.

Βέ­βαια η Ρωσία, ψά­χνει και άλλες εναλ­λα­κτι­κές, λι­γό­τε­ρο αι­μα­τη­ρές, όπως τα αχανή κοι­τά­σμα­τα υδρο­γο­ναν­θρά­κων που φέ­ρε­ται να ανα­κά­λυ­ψε στην Ανταρ­κτι­κή, τα οποία σύμ­φω­να με δη­μο­σιεύ­μα­τα μπο­ρούν να φτά­σουν τα 511 δι­σε­κα­τομ­μύ­ρια βα­ρέ­λια πε­τρε­λαί­ου, πε­ρί­που 10 φορές η πα­ρα­γω­γή της Βό­ρειας Θά­λασ­σας τα τε­λευ­ταία πε­νή­ντα χρό­νια. Η συν­θή­κη της Ανταρ­κτι­κής του 1959 απα­γο­ρεύ­ει κάθε εξό­ρυ­ξη, ωστό­σο ο κίν­δυ­νος η Ρωσία να απο­συρ­θεί από τη συν­θή­κη είναι υπαρ­κτός. Ένα τέ­τοιο εν­δε­χό­με­νο θα μπο­ρού­σε να είναι απο­λύ­τως κα­τα­στρο­φι­κό για τον πλα­νή­τη καθώς θα επι­τά­χυ­νε το λιώ­σι­μο των πάγων και η στάθ­μη της θά­λασ­σας θα ανέ­βαι­νε με πολύ γρή­γο­ρους ρυθ­μούς. Θα έβρι­σκε επί­σης και αντα­γω­νι­στές που είτε θα θέ­λουν να εμπο­δί­σουν τη Ρωσία είτε να εκ­με­ταλ­λευ­τούν οι ίδιοι τα πι­θα­νά κοι­τά­σμα­τα. Και ένας από τους τρό­πους που αυτό γί­νε­ται είναι με τη δι­πλω­μα­τία των όπλων.

Ένα τέ­τοιο σε­νά­ριο πα­ρό­τι δε μοιά­ζει το πιο πι­θα­νό, δεν πρέ­πει να θε­ω­ρεί­ται μη ρε­α­λι­στι­κό. Ας θυ­μη­θού­με την προη­γού­με­νη αντι­πα­ρά­θε­ση για τον έλεγ­χο των εμπο­ρι­κών δρό­μων στην Αρ­κτι­κή μετά το λιώ­σι­μο των πάγων λόγω της υπερ­θέρ­μαν­σης του πλα­νή­τη, πριν δύο-τρία χρό­νια. Πι­στεύ­ε­ται ότι στην Αρ­κτι­κή βρί­σκε­ται πε­ρί­που το 25% των ανε­ξε­ρεύ­νη­των ενερ­γεια­κών απο­θε­μά­των και έτσι αντι­προ­σω­πεύ­ει ένα ελ­κυ­στι­κό έπα­θλο για το οποίο θα μπο­ρού­σε να δι­καιο­λο­γη­θεί ακόμα μία πο­λε­μι­κή σύ­γκρου­ση. ΗΠΑ, Κα­να­δάς, ΕΕ, Ρωσία και Κίνα αντα­γω­νί­ζο­νται για το ποιος θα έχει τα δι­καιώ­μα­τα διέ­λευ­σης, αλλά και ποιος θα ελέγ­χει τους πό­ρους που βρί­σκο­νται στη θά­λασ­σα και στο βυθό.

Η ανα­ζή­τη­ση εναλ­λα­κτι­κών εισ­ρο­ών φυ­σι­κού αε­ρί­ου δεν είναι κα­θό­λου εύ­κο­λη και σκο­ντά­φτει σε άλ­λους αντα­γω­νι­σμούς στη Νο­τιο­α­να­το­λι­κή Με­σό­γειο. Ο τουρ­κι­κός αγω­γός που έρ­χε­ται από τη Μαύρη Θά­λασ­σα έχει πε­ριο­ρι­σμέ­νη χω­ρη­τι­κό­τη­τα και δεν μπο­ρεί να κα­λύ­ψει τις απώ­λειες του ου­κρα­νι­κού δια­δρό­μου. Την ίδια στιγ­μή όμως η Τουρ­κία φαί­νε­ται ότι κι­νεί­ται στην ανα­κή­ρυ­ξη ΑΟΖ από κοι­νού με το νέο κα­θε­στώς της Συ­ρί­ας, οξύ­νο­ντας τόσο τις σχέ­σεις της με την ΕΕ όσο και τον αντα­γω­νι­σμό με το ελ­λη­νι­κό κρά­τος.

Το τουρ­κι­κό κρά­τος ανα­ζη­τά τις συμ­μα­χί­ες του στην πε­ριο­χή της Μέσης Ανα­το­λής, ώστε να κα­τα­στή­σει εαυ­τόν ρυθ­μι­στι­κό πα­ρά­γο­ντα με­γά­λης κλί­μα­κας και να διεκ­δι­κή­σει ρόλο ως ενερ­γεια­κός κόμ­βος. Από τις πρώ­τες χώρες που έσπευ­σαν να ανα­γνω­ρί­σουν τη νέα Συ­ρια­κή ηγε­σία της Χα­γιάτ Τα­χρίρ αλ Σαμ και να επα­να­λει­τουρ­γή­σουν τις πρε­σβεί­ες τους στη Συρία, ήταν η Τουρ­κία και το Κατάρ, από τους με­γα­λύ­τε­ρους πε­τρε­λαιο­πα­ρα­γω­γούς στον κόσμο. Τουρ­κία και Κατάρ είναι από τα κράτη τα οποία δη­λώ­νουν στο πλευ­ρό της Πα­λαι­στί­νης και στην Ντόχα, πρω­τεύ­ου­σα του Κατάρ, διε­ξά­γο­νται συ­νο­μι­λί­ες για την προ­σπά­θεια εύ­ρε­σης συμ­φω­νί­ας για εκε­χει­ρία στην Πα­λαι­στί­νη, με­τα­ξύ Ισ­ρα­ήλ και Χαμάς.

Από την άλλη η Ελ­λά­δα, τα τε­λευ­ταία χρό­νια έχει προ­σπα­θή­σει να έχει το κυ­ρί­αρ­χο ρόλο στη νο­τιο­α­να­το­λι­κή Με­σό­γειο, εμ­φα­νι­ζό­με­νη ως ο πιο θερ­μός υπο­στη­ρι­κτής των ευ­ρω-να­τοϊ­κών συμ­φε­ρό­ντων και ταυ­τό­χρο­να όπως έχει δια­κη­ρύ­ξει επα­νει­λημ­μέ­να η κυ­βέρ­νη­ση να με­τα­τρα­πεί σε ενερ­γεια­κό κόμβο της ευ­ρύ­τε­ρης πε­ριο­χής.

Αυτό έχει τρεις βα­σι­κές συ­νέ­πειες. Πρώ­τον, έχει ανα­δει­χθεί σε εθνι­κή στρα­τη­γι­κή η εμπο­ρι­κή-στρα­τιω­τι­κή συμ­μα­χία με τον «άξονα» Κύ­προς-Ισ­ρα­ήλ-Αί­γυ­πτος σε μία κα­τεύ­θυν­ση «πε­ρι­κύ­κλω­σης» της Τουρ­κί­ας και δη­μιουρ­γί­ας τε­τε­λε­σμέ­νων για το ποιος ελέγ­χει την πε­ριο­χή και ποιος θα διεκ­δι­κή­σει να εκ­με­ταλ­λευ­τεί πι­θα­νά κοι­τά­σμα­τα. Πριν λίγα χρό­νια, αυτή η συμ­μα­χία με­τα­φρα­ζό­ταν στο φα­ρα­ω­νι­κό σχέ­διο του αγω­γού φυ­σι­κού αε­ρί­ου EastMed, το οποίο κα­τέρ­ρευ­σε την πε­ρί­ο­δο της παν­δη­μί­ας. Αυτή η επι­λο­γή κα­θι­στά επί­σης την ελ­λη­νι­κή κυ­βέρ­νη­ση συ­νέ­νο­χη στη σφαγή του Πα­λαι­στι­νια­κού λαού από τον Οκτώ­βρη του 2024 μέχρι σή­με­ρα, αφού η εθνι­κή στρα­τη­γι­κή επι­τάσ­σει την πάση θυσία δια­τή­ρη­ση της συμ­μα­χί­ας με το σιω­νι­στι­κό κρά­τος του Ισ­ρα­ήλ.

Δεύ­τε­ρον, με­γά­λο κομ­μά­τι της ελ­λη­νι­κής επι­κρά­τειας έχει δοθεί βορά στις πε­τρε­λαϊ­κές για εξο­ρύ­ξεις υδρο­γο­ναν­θρά­κων, από την Κρήτη μέχρι τον Πα­τραϊ­κό κόλπο, το Ιόνιο και την Ήπει­ρο. Ο κίν­δυ­νος που υπάρ­χει και μόνο από τις δο­κι­μα­στι­κές – ερευ­νη­τι­κές γε­ω­τρή­σεις σε πολύ με­γά­λα βάθη είναι πολύ με­γά­λος ενώ η επι­μο­νή στα ορυ­κτά καύ­σι­μα κα­θι­στά υπο­κρι­τι­κές τις όποιες κυ­βερ­νη­τι­κές εξαγ­γε­λί­ες για μία κά­ποια «πρά­σι­νη ενερ­γεια­κή με­τά­βα­ση».

Τρί­τον, η Ελ­λά­δα υλο­ποιεί τα τε­λευ­ταία χρό­νια ένα τε­ρά­στιο εξο­πλι­στι­κό πρό­γραμ­μα που ξε­περ­νά­ει τα 10 δι­σε­κα­τομ­μύ­ρια ευρώ, αγο­ρά­ζο­ντας πο­λε­μι­κά αε­ρο­σκά­φη, πο­λε­μι­κές φρε­γά­τες ενώ ταυ­τό­χρο­να επε­κτεί­νο­νται και ενι­σχύ­ο­νται οι ΝΑ­ΤΟϊ­κές βά­σεις. Οι εξο­πλι­σμοί αυτοί δεν είναι αμυ­ντι­κοί, όπως εί­θι­σται να απο­κα­λού­νται στη δη­μό­σια συ­ζή­τη­ση. Αντί­θε­τα, είναι μία επι­θε­τι­κή εξο­πλι­στι­κή πο­λι­τι­κή που θέλει να δη­λώ­σει με σα­φή­νεια ότι εάν χρεια­στεί το ελ­λη­νι­κό κρά­τος θα διεκ­δι­κή­σει το ρόλο του στην πε­ριο­χή και με τη δύ­να­μη των όπλων. Ταυ­τό­χρο­να, έχει δη­μιουρ­γή­σει τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις για με­γα­λύ­τε­ρη ενερ­γή εμπλο­κή σε πε­ρι­φε­ρεια­κές πο­λε­μι­κές συ­γκρού­σεις αλλά και στη σφαγή του Πα­λαι­στι­νια­κού λαού είτε μέσω της διά­θε­σης των βά­σε­ων για ανε­φο­δια­σμό και εξο­πλι­σμό του σιω­νι­στι­κού κρά­τους του Ισ­ρα­ήλ είτε πιο άμεσα, όπως συ­νέ­βη με την ελ­λη­νι­κή φρε­γά­τα στην Ερυ­θρά Θά­λασ­σα πριν λί­γους μήνες.

Για την ει­ρή­νη ενά­ντια στον πό­λε­μο και τις εξο­ρύ­ξεις

Οι ση­με­ρι­νοί ιμπε­ρια­λι­στι­κοί-πο­λε­μι­κοί αντα­γω­νι­σμοί έχουν στον πύ­ρη­να τους τον έλεγ­χο ενερ­γεια­κών πόρων ορυ­κτών καυ­σί­μων και ενερ­γεια­κών δρό­μων. Όποια δύ­να­μη μπο­ρεί να ελέγ­χει την εξό­ρυ­ξη ορυ­κτών καυ­σί­μων και μπο­ρεί να εγ­γυά­ται τη με­τα­φο­ρά του σε με­γά­λες πο­σό­τη­τες διεκ­δι­κεί ισχυ­ρό­τε­ρη θέση στην ιμπε­ρια­λι­στι­κή αλυ­σί­δα, συμ­μα­χώ­ντας με κά­ποιες και αντα­γω­νι­ζό­με­νη κά­ποιες άλλες. Στην εποχή του πο­λυ-πο­λι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού και της πο­λυ­κρί­σης τα στρα­τό­πε­δα και οι συμ­μα­χί­ες ανα­κα­τα­τάσ­σο­νται ενώ η εποχή της κυ­ριαρ­χί­ας της υπερ­δύ­να­μης του αμε­ρι­κά­νι­κου ιμπε­ρια­λι­σμού έχει πε­ρά­σει πλέον στο πα­ρελ­θόν. Μία τέ­τοια δια­πί­στω­ση είναι κρί­σι­μη για δύο βα­σι­κούς λό­γους.

Ο πρώ­τος έχει να κάνει με την ίδια τη φύση των ιμπε­ρια­λι­στι­κών αντα­γω­νι­σμών και των πο­λε­μι­κών συ­γκρού­σε­ων με­τα­ξύ κα­πι­τα­λι­στι­κών κρα­τών. Δεν υπάρ­χει «καλός» και «κακός» ιμπε­ρια­λι­στής ώστε να χρεια­στεί να πά­ρου­με το μέρος του ενός ή του άλλου. Αντί­θε­τα η ρι­ζο­σπα­στι­κή – αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή Αρι­στε­ρά οφεί­λει να είναι ενά­ντια στον πό­λε­μο και τον ιμπε­ρια­λι­σμό δια­τη­ρώ­ντας από­λυ­τα την ανε­ξαρ­τη­σία της από οποιεσ­δή­πο­τε ιμπε­ρια­λι­στι­κές επι­διώ­ξεις.

Ο δεύ­τε­ρος αφορά κα­ταρ­χάς το ζη­τή­μα­τα των εξο­ρύ­ξε­ων και της προ­στα­σί­ας του φυ­σι­κού πε­ρι­βάλ­λο­ντος. Η χρήση ορυ­κτών καυ­σί­μων απο­τε­λεί την κύρια πηγή πα­ρα­γω­γής αε­ρί­ων του θερ­μο­κη­πί­ου, τα οποία κατ’ επέ­κτα­ση ευ­θύ­νο­νται για την υπερ­θέρ­μαν­ση του πλα­νή­τη. Το 2024 έχει κα­τα­γρα­φεί ως η πιο θερμή χρο­νιά του πλα­νή­τη με τη μέση θερ­μο­κρα­σία πα­γκο­σμί­ως να αυ­ξά­νε­ται κατά 1.5οC. Ο πα­γκό­σμιος κα­πι­τα­λι­σμός δε φαί­νε­ται να εν­δια­φέ­ρε­ται ιδιαί­τε­ρα για αυτό το πρό­βλη­μα όσο οι ανα­νε­ώ­σι­μες πηγές ενέρ­γειας και η λε­γό­με­νη «πρά­σι­νη με­τά­βα­ση» δεν μπο­ρεί να προ­σφέ­ρει την κερ­δο­φο­ρία που εγ­γυά­ται η βιο­μη­χα­νία των ορυ­κτών καυ­σί­μων. Γι αυτό άλ­λω­στε και οι τε­λευ­ταί­ες διε­θνείς δια­σκέ­ψεις για το κλίμα έχουν με­τα­τρα­πεί σε πεδίο επιρ­ρο­ής των πε­τρε­λαϊ­κών λόμπι.

Η κα­θο­λι­κή ενα­ντί­ω­ση στις εξο­ρύ­ξεις ορυ­κτών καυ­σί­μων και η προ­στα­σία του πε­ρι­βάλ­λο­ντος δεν απο­τε­λούν μια αφη­ρη­μέ­νη πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή ευαι­σθη­σία αλλά είναι διεκ­δι­κή­σεις που σχε­τί­ζο­νται άμεσα με τον πό­λε­μο και τους ιμπε­ρια­λι­στι­κούς αντα­γω­νι­σμούς. Με αυτή την έν­νοια ο αγώ­νας για να στα­μα­τή­σουν οι εξο­ρύ­ξεις και να προ­στα­τευ­τεί το φυ­σι­κό πε­ρι­βάλ­λον είναι ανα­πό­σπα­στο τμήμα του «προ­γράμ­μα­τος» της αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς και είναι άρ­ρη­κτα συν­δε­δε­μέ­νο με τον αντι­πο­λε­μι­κό-αντι­μπε­ρια­λι­στι­κό αγώνα, για την ει­ρή­νη και τη φιλία των λαών ενά­ντια στα πο­λε­μι­κά σχέ­δια των κυ­ρί­αρ­χων τά­ξε­ων.

Η δική μας δύ­να­μη, της ρι­ζο­σπα­στι­κής-αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κής Αρι­στε­ράς και του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος βρί­σκε­ται στη συλ­λο­γι­κή κι­νη­το­ποί­η­ση, όσο και εάν τα «με­γέ­θη» που έχου­με να αντι­με­τω­πί­σου­με φα­ντά­ζουν δυ­σθε­ώ­ρη­τα και όσο και εάν έχου­με ακόμα δρόμο για να χτί­σου­με εκεί­νη την υπο­λο­γί­σι­μη δύ­να­μη. Ωστό­σο υπάρ­χουν δυ­να­τό­τη­τες να επι­τυγ­χά­νο­νται νίκες και μά­λι­στα ση­μα­ντι­κές. Το πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κό κί­νη­μα ενά­ντια στις εξο­ρύ­ξεις στην Ήπει­ρο, από τα πιο δυ­να­μι­κά το­πι­κά κι­νή­μα­τα και με δράση πολ­λών χρό­νων, κα­τά­φε­ρε να εκ­διώ­ξει την Energean, που ήταν η τε­λευ­ταία εται­ρεία που είχε απο­μεί­νει στο ερευ­νη­τι­κό πρό­γραμ­μα για τους υδρο­γο­νάν­θρα­κες στην πε­ριο­χή. Ο πο­λυ­ε­τής ηρω­ι­κός αγώ­νας της το­πι­κής κοι­νω­νί­ας απέ­να­ντι σε με­γά­λα οι­κο­νο­μι­κά συμ­φέ­ρο­ντα κα­τά­φε­ρε να κερ­δί­σει και να στα­μα­τή­σει τα προ­γράμ­μα­τα εξο­ρύ­ξε­ων στην Ήπει­ρο. Μία άλλη νίκη, όχι πε­ρι­βαλ­λο­ντι­κή, ήταν αυτή των ερ­γα­τών στο λι­μά­νι του Πει­ραιά που κα­τά­φε­ραν να μπλο­κά­ρουν πο­λε­μι­κό υλικό που προ­ο­ρι­ζό­ταν για το σιω­νι­στι­κό κρά­τος του Ισ­ρα­ήλ. Μία πολύ ση­μα­ντι­κή νίκη, που στο βαθμό που μπο­ρού­σε σα­μπο­τά­ρι­σε την ενί­σχυ­ση του Ισ­ρα­ήλ.

Κάθε αγώ­νας, μι­κρό­τε­ρος ή με­γα­λύ­τε­ρος ενά­ντια στις εξο­ρύ­ξεις, κάθε αγώ­νας ενά­ντια στη συ­νέ­χι­ση της συμ­μα­χί­ας με το κρά­τος δο­λο­φό­νο του Ισ­ρα­ήλ, κάθε διεκ­δί­κη­ση για να κα­τευ­θυν­θούν οι οι­κο­νο­μι­κοί πόροι προς την εξυ­πη­ρέ­τη­ση των κοι­νω­νι­κών ανα­γκών και όχι στους πο­λε­μι­κούς εξο­πλι­σμούς, μπο­ρεί να χτί­ζει κοι­νω­νι­κή δύ­να­μη και επι­χει­ρεί να απο­δυ­να­μώ­σει τη δυ­να­τό­τη­τα εμπλο­κής του ελ­λη­νι­κού κρά­τους σε πο­λε­μι­κές συ­γκρού­σεις. Αυτή η δύ­να­μη είναι απα­ραί­τη­τη για να μπο­ρέ­σου­με να απο­τρέ­ψου­με τα εφιαλ­τι­κά σε­νά­ρια γε­νι­κευ­μέ­νων πο­λέ­μων και της ορι­στι­κής κα­τα­στρο­φής του φυ­σι­κού πε­ρι­βάλ­λο­ντος.

https://rproject.gr/article/o-dromos-gia-ton-polemo-einai-stromenos-me-exoryxeis