Ανάπτυξη; Και πως; // του Θέμη  Δελβιζόπουλου

Ανάπτυξη; Και πως; // του Θέμη Δελβιζόπουλου

  • |

Όσοι δεν παπαγαλίζουν με τσιτάτα από καθ’ έδρας τον μαρξισμό, έχουν κατανοήσει, έχουν διδαχτεί καλύτερα, δυο βασικές αρχές της διαλεκτικής φιλοσοφίας:
α) Κανένα οικονομικό σύστημα παραγωγής δεν εγκαταλείπει το προσκήνιο της ιστορίας, χωρίς να έχει αναπτύξει το σύνολο των παραγωγικών δυνάμεων που μπορεί να χωρέσει.
Και επιπρόσθετα, β) νέες παραγωγικές σχέσεις να έχουν γεννηθεί μέσα στους κόλπους του παλιού συστήματος, προετοιμάζοντας το έδαφος για την ανατροπή του.
Ο χρόνος για την πραγματοποίηση της λύσης αυτής της ιστορικής και αντικειμενικής πραγματικότητας, είναι ο αναγκαίος ιστορικός χρόνος, για την προετοιμασία, την κατανόηση και την εκπαίδευση του συνόλου της κοινωνίας, και ιδιαίτερα της πρωτοπορίας της, για την αναγκαιότητα της αλλαγής όλου του παλιού νομικού, πολιτικού και πολιτιστικού εποικοδομήματος, αλλά ταυτόχρονα, ο χρόνος αυτός είναι αναγκαίος, για την κατανόηση και την αποδοχή του νέου που έρχεται και του τρόπου που είναι δυνατόν να πραγματωθεί η αλλαγή αυτή.

Σε όλο το χρονικό διάστημα που μπορεί να διαρκέσει το γέμισμα των παραγωγικών δυνάμεων σε κάθε οικονομικό σύστημα, όσο μακρύ και αν είναι αυτό το διάστημα, ιδιαίτερα στο καπιταλιστικό σύστημα στο οποίο ζούμε και άρα μας αφορά άμεσα, κύματα ανόδου και καθόδου της ταξικής πάλης θα εμφανίζονται σε κάθε νέα επαναστατική αλλαγή που θα παρουσιάζεται στην ανάπτυξη της δομής των παραγωγικών δυνάμεων μέσα στους κόλπους του συστήματος, κατά τη διάρκεια των μακριών κυμάτων ανάπτυξης και ύφεσης που θα παρουσιάζονται σε όλη την περιόδο ύπαρξής του.
Αν δεχτούμε ότι αυτό το «αξίωμα» είναι σωστό, τότε, κατά συνέπεια, θα πρέπει να δεχτούμε. ότι και οι παραγωγικές δυνάμεις μέσα στον καπιταλισμό δεν αναπτύσσονται άπαξ, αλλά είναι σε μια συνεχή και αέναη πορεία ανάπτυξης και καταστροφής, για να περάσουν ξανά, μετά την καταστροφή, σε ένα νέο, ανώτερο στάδιο ανάπτυξης, το οποίο θα φέρει με την σειρά του μια νέα μεγαλύτερη καταστροφή.
Αν επομένως δεχτούμε επιπρόσθετα, ότι κανένα σύστημα δεν γεμίζει αυτόματα το σύνολο των παραγωγικών δυνάμεων που μπορεί να χωρέσει, αλλά μπορεί μέσα από πισωγυρίσματα και καταστροφές να ξαναμπεί μπροστά και να αναπτύξει ακόμα παραπέρα τις παραγωγικές δυνάμεις σε ένα νέο ανώτερο στάδιο, Τότε θα κατανοήσουμε την διατύπωση του Μαρξ, ότι όσο αυτές (οι παραγωγικές δυνάμεις) αναπτύσσονται, «τόσο ελαττώνονται ακόμα περισσότερο τα μέσα για προλαβαίνει (η αστική τάξη) νέες ακόμα μεγαλύτερες κρίσεις» άρα σε κάθε νέα φάση ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, οι κρίσεις γίνονται ολοένα και μεγαλύτερες και πιο καταστροφικές.
Μόνο μέσα απ’ αυτούς τους πολυδαίδαλους δρόμους είναι δυνατόν να γίνει κατανοητός ο Ιμπεριαλισμός του Λένιν, και να κατέβει απ’ το βάθρο του ιερού ευαγγελίου που έχει τοποθετηθεί από διάφορους επίγονους τσιτατολόγους του, και να πάρει την θέση που του αξίζει στην μαρξιστική φιλολογία σαν μια ολοκληρωμένη προσπάθεια «να καθοριστεί με την ακρίβεια της φυσικής επιστήμης», η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων μιας συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου του καπιταλισμού. Αυτής των αρχών του εικοστού αιώνα.
Αν δεχτούμε ακόμα ότι, όπως η αστική τάξη, αναπτύσσοντας τα μέσα παραγωγής, μετατρέπει την παραγωγή, αργά αλλά σταθερά, από ατομική υπόθεση σε κοινωνική αναγκαιότητα, μ’ αυτόν τον τρόπο, στην πορεία αυτής της αλλαγής, γεννάει μέσα στους κόλπους της νέες και ανώτερες παραγωγικές σχέσεις, όχι πια μέσα στα όρια της ατομικής ιδιοκτησίας, όχι πια μέσα στα όρια των τραστ και των καρτέλ του εικοστού αιώνα, αλλά σε ένα νέο ανώτερο στάδιο καρτελοποιημένης πολυεθνικής παραγωγής, με την μορφή των πολυεθνικών πολυκλαδικών τεράτων, με οικονομική δύναμη πολύ μεγαλύτερη από την πλειοψηφία των εθνών κρατών. Άρα με άλλα λόγια, σε κάθε στάδιο ανάπτυξης του ο καπιταλισμός, κοινωνικοποιώντας ένα βήμα παραπάνω την παραγωγή, με τον ίδιο τρόπο που κοινωνικοποιεί και τις παραγωγικές δυνάμεις, με τον ίδιο τρόπο διαφοροποιεί ταυτόχρονα σε ένα ανώτερο επίπεδο και τις παραγωγικές σχέσεις και αυτό γίνεται αναγκαστικά γιατί η «Η αστική τάξη δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς να επαναστατικοποιεί αδιάκοπα τα εργαλεία παραγωγής, δηλαδή τις σχέσεις παραγωγής, δηλαδή όλες τις κοινωνικές σχέσεις.»
Αν τώρα, στο παραπάνω συμπέρασμα προσθέσουμε την διατύπωση του Μαρξ για την δημιουργία της κοινωνικής συνείδησης και την λειτουργία της, ότι δηλαδή, οι αγώνες των εργαζομένων, οι οποίοι είναι η μόνη πρακτική δύναμη της κίνησης της ιστορίας, δεν είναι πάντα σε ευθεία αναλογία με τις ανάγκες της υλικής βάσης, ή αλλιώς πως, των ιστορικών αναγκών. Ότι η συνείδηση δηλαδή, καθυστερεί πάντα σε σχέση με την αντικειμενική πραγματικότητα. Τότε το συμπέρασμα, ότι παρά την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, που μπορεί να πραγματοποιήσει μέσα στα πλαίσια του το καπιταλιστικό σύστημα, ο σοσιαλισμός παράδειγμα, δεν απορρέει αυτόματα και ως δια μαγείας, μέσα απ’ το παλιό σύστημα. Κατά συνέπεια το πλαίσιο και οι συνθήκες μέσα στις οποίες διεξάγει η εργατική τάξη τους αγώνες για την απελευθέρωση την δική της αλλά και της κοινωνίας ολόκληρης, είναι αρκετά πιο σύνθετες.
Έτσι έχοντας τα πράγματα, γεννάται αβίαστα το ερώτημα: Σε πιο σημείο βρισκόμαστε σήμερα;
Ο καπιταλισμός έχει αναπτύξει ΟΛΕΣ τις παραγωγικές δυνάμεις που μπορεί να χωρέσει;
Και ακόμα! Σήμερα, στην πορεία εξέλιξης του, Μπορεί μετά από μια μεγάλη νέα καταστροφή κεφαλαίου και εργασίας, να μπει ξανά στη διαδικασία μιας νέας μεγαλύτερης ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων εκμεταλλευόμενος τις νέες τεχνολογίες της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης;
Σ’ Αυτό το ερώτημα, καθαρά θεωρητικό, μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε για τις δυνατότητες παραπέρα ανάπτυξης τους μέσα στα καπιταλιστικά πλαίσια, μετά από μια νέα μεγάλης κλίμακας καταστροφή. Αυτό το ζήτημα, ας αφήνουμε καλύτερα την ιστορία να το απαντήσει.
Και ακόμα ερώτημα δεύτερο. Σε ποιο σημείο ανάπτυξης βρίσκεται σήμερα το επίπεδο συνείδησης των εργαζομένων μαζών οι οποίες, αυτές και μόνο αυτές με την δράση τους μπορούν να καθορίσουν την λύση της αντίφασης της σύγκρουσης μεταξύ παραγωγικών δυνάμεων και παραγωγικών σχέσεων; Η συνείδηση αυτή έχει ξεπεράσει τα πλαίσια των αστικοδημοκρατικών αυταπατών, η οποία για ένα μεγάλο ιστορικό διάστημα, απ’ το τέλος του δευτέρου πολέμου μέχρι σήμερα, καθορίζει και την δράση τους σε παγκόσμια κλίμακα;
Οι συνθήκες δράσης των εργαζομένων μαζών έχουν ξεπεράσει αυτό το στάδιο; (το στάδιο των αστικοδημοκρατικών αυταπατών;). η συνείδηση των εργαζομένων μαζών, Έχει φτάσει σε σημείο κατανόησης ανατροπής του καπιταλισμού και εφαρμογής ενός νέου συστήματος, του σοσιαλισμού παράδειγμα. Έχει επεξεργαστεί ένα νέο πρόγραμμα οργάνωσης της κοινωνίας το οποίο θα μπορεί να αντικαταστήσει την καπιταλιστική ατομική ιδιοκτησία και να την μετατρέψει σε κοινωνική ιδιοκτησία. Είναι σε φάση προεπαναστατικής συνθήκης, με δυναμική να την μετατρέψει σε επαναστατική συνθήκη, η οποία είναι και η μόνη που μπορεί να λύσει την αντίφαση της σύγκρουσης ανάμεσα στις παραγωγικές δυνάμεις και στις παραγωγικές σχέσεις στο πεδίο της ταξικής πάλης, εκεί που «οι άνθρωποι διεξάγοντας τους αγώνες τους» μπορεί να την πραγματώσουν;
Τέλος, ο υποκειμενικός παράγοντας, τα κόμματα, οι πρωτοπορίες των εργαζομένων στους αγώνες τους, σε πιο επίπεδο κατανόησης των αντικειμενικών συνθηκών βρίσκονται σήμερα έτσι ώστε να είναι ικανά να οδηγήσουν την εργατική τάξη στην κατάληψη της εξουσίας και στον κοινωνικό προγραμματισμό των παραγωγικών δυνάμεων. Αυτό είναι ένα τεράστιο ζήτημα στο οποίο ελάχιστες αναφορές έχουν γίνει παραπάνω, και ελπίζω να ασχοληθούμε εκτενέστερα σε άλλο κείμενο.
συνεχίζεται………………

Εκτρωφείο Λαγων Καρφής Ευαγγελος

Σχόλια (0)

Το email σας δεν θα δημοσιευθεί.