«Ξέρεις τι είναι να σε βάζουν να καις το βιος σου και να πληρώνεις και το πετρέλαιο για να το καις;»…
…Αυτή τη φράση δεν θα την ξεχάσω ποτέ. Ηταν πολύ γέρος και πολύ γερός. Ούτε αυτός είχε ξεχάσει. Ημουν πολύ μικρή μπροστά του, αλλά την κατάλαβα. Δεν είχα καταλάβει τότε όλη την ιστορία βέβαια, είχε πολλά ονόματα και ημερομηνίες και κάποιους που ήθελαν κάτι παράλογα πράγματα και κάποιους άλλους που κανείς δεν τους άκουγε και δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί κανείς δεν τους άκουγε, αφού εγώ, όταν φώναζα τη μαμά μου, με άκουγε. «Φώναξες δυνατά;» τον ρώτησα. Με κοίταξε και μου είπε ξανά: «Ξέρεις τι είναι να σε βάζουν να καις το βιος σου και να πληρώνεις και το πετρέλαιο για να το καις;». Μου το είπε δεύτερη φορά κι έτσι δεν το ξέχασα ποτέ.
Ο ίδιος δεν ήταν κανένας τυχαίος. Ο πατέρας του είχε τον Παπαστράτο μεσίτη, πριν γίνει ο τελευταίος σπουδαίος και τρανός. Μέσα στα καπνά από παιδί. Αριστερή οικογένεια φουλ. Από τα ιδρυτικά μέλη του ΣΕΚΕ (μετέπειτα ΚΚΕ) ο θείος του, αργότερα ο ίδιος στον ΕΛΑΣ κ.λπ. Αυτό το «κ.λπ.» που δεν θυμόμαστε πλέον, ίσως δεν μαθαίνουμε και ποτέ κι ας του οφείλουμε τη ζωή και την ελευθερία μας. Στην περιοχή του Αγρινίου βγάζαν τον λεγόμενο «αρωματικό καπνό».
Ντόπια ποικιλία, όπως ο «μπασμάς» σε Ξάνθη, Κομοτηνή και Πομακοχώρια. Τα φύλλα του αρωματικού δεν ήταν μεγάλα – μια παλάμη. Αλλά η ποιότητά του ήταν ασυναγώνιστη. Τη δεκαετία του ’50, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής γίνεται πρωθυπουργός. Ο Στεφανόπουλος ήταν να γίνει, αλλά ο βασιλιάς, ένεκα η φιλία του μετέπειτα «εθνάρχη» (μιλάμε για ηλίθιο λαό, όχι αστεία) με το Παλάτι και ειδικά με τη Φρειδερίκη, τον ανέβασε στην πρωθυπουργία επειδή έτσι το θέλησε ο Παύλος. Και τι έκανε ο «εθνάρχης»; Απαγόρευσε την εξαγωγή ελληνικού καπνού στις χώρες του τότε Ανατολικού Μπλοκ, διότι ήσαν κομμουνισταί και η Ελλάς ανήκε εις την Δύσιν.
Οι αγρότες/παραγωγοί αντέδρασαν. Μετά τον Β’ Π.Π., η αμερικανική καπνοβιομηχανία είχε επεκταθεί και οι ίδιοι θα έχαναν ουσιαστικά όλη την πελατεία τους. Οπότε αποφάσισαν να μη δώσουν πουθενά την παραγωγή τους και να τη φυλάξουν στις αποθήκες τους. Δεν χαλάει ο καπνός – δεν είναι γάλα ημέρας να λήγει.
Περνάει ένας χρόνος, περνάει δεύτερος, περνάει τρίτος. Νοικοκυραίοι άνθρωποι ήταν (όχι «κυρ Παντελήδες», κανονικοί νοικοκυραίοι), είχαν κάνει τα κουμάντα τους, άντεξαν. Λυσσάει ο «εθνάρχης» (μιλάμε για εντελώς ηλίθιο λαό, όχι αστεία!) και διατάζει να καούν όλα τα καπνά που ήταν αποθηκευμένα, λέγοντας ότι «εκρίθησαν ανεμπορεύσιμα»! Οσο έχει χαλάσει η βελέντζα της προγιαγιάς μου, άλλο τόσο ήταν δυνατόν να χαλάσουν και τα καπνά. Αυτός όμως εκεί! Και δεν σταμάτησε «εκεί», αλλά υποχρέωσε τους αγρότες να πληρώσουν και μία δραχμή το μπιτόνι το πετρέλαιο που χρειάζονταν για να κάψουν το βιος τους.
Βία
Το ελληνικό κράτος ποτέ δεν άσκησε ενιαία αγροτική πολιτική. Εξουθένωσε την ύπαιθρο, που ήδη είχε εξαντληθεί από δύο Παγκοσμίους και έναν Εμφύλιο, αργότερα έκανε και διακρατική συμφωνία με τη Γερμανία και έστειλε όλη την νεολαία (18-25 ετών) να γίνουν γκασταρμπάιτερ στη βιομηχανία της, γουρούνια στο σακί της, μετά έφερε και ξενόφερτα, εισαγόμενα προϊόντα πάμφθηνα και ο πρωτογενής τομέας διαλύθηκε πλήρως.
Ταυτόχρονα, είχαμε και την Ε.Ε… που ως ΕΟΚ ακόμη δεν πρόλαβε να ιδρυθεί (1958) και το πρώτο πράγμα που έκανε (και το μοναδικό ως ενιαία πολιτική) ήταν η ΚΑΠ: Κοινή Αγροτική Πολιτική (1962). Και καλά, να βοηθήσει την αγροτιά… Πέσαν στη λούμπα και το εύκολο χρήμα οι αγρότες. Πήραν επιδοτήσεις, μπατάλεψαν.
Και τώρα… Και τώρα που τούς έχει ξεχάσει κι ο θεός, βγαίνει ο Αυγενάκης (ασύλληπτα ηλίθιος λαός – γκαραντί αυτό τώρα) να τους κουνάει το δάχτυλο. Ξεκίνησαν κινητοποιήσεις. Ελλάδα, Γαλλία, Βέλγιο, Γερμανία. Φωνάζοντας σε άπταιστη χορταριασμένη διάλεκτο: Zu viel ist zu viel – Φτάνει πια!
(Το καλύτερο ξέχασα: ο Κώστας Καραμανλής έχει αναλάβει πρόεδρος των εταιρειών της Συνεταιριστικής Ενωσης Καπνοπαραγωγών Ελλάδος. Εντελώς βλαμμένος λαός όμως…)
Σχόλια (0)