Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας

Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας (International Women’s Day) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 8 Μαρτίου. Θεσπίστηκε για πρώτη φορά το 1977 με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ για να αναδείξει τα προβλήματα και να προωθήσει τα δικαιώματα της γυναίκας.

Παρά τα μεγάλα βήματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια η ισότητα της γυναίκας με τον άνδρα είναι ένα απραγματοποίητο όνειρο όχι μόνο στο άμεσο αλλά και στο απώτερο μέλλον. Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες κατήγγειλε, στις 6 Μαρτίου 2023, ότι η «ισότητα» μεταξύ ανδρών και γυναικών παγκοσμίως είναι ένας ολοένα και πιο μακρινός στόχος, ο οποίος θα επιτευχθεί στην καλύτερη περίπτωση «σε 300 χρόνια». «Η ισότητα μεταξύ των δύο φύλων απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο. Με τους τρέχοντες ρυθμούς η οργάνωση του ΟΗΕ για τις γυναίκες (Ταμείο Ανάπτυξης για τις Γυναίκες UNIFEM) προβλέπει ότι θα επιτευχθεί σε 300 χρόνια», τόνισε ο Γκουτέρες σε ομιλία του κατά την έναρξη των συζητήσεων στη Νέα Υόρκη της Επιτροπής του ΟΗΕ για το καθεστώς των Γυναικών (CSW).

Η ιστορική διαδρομή

Η ιστορική διαδρομή της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας δεν ξεκινά με την υιοθέτησή από τον ΟΗΕ το 1977. Πρωτογιορτάστηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1909 στην Νέα Υόρκη, ως Εθνική Ημέρα της Γυναίκας, με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ, σε ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Μαρτίου 1857 από εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, οι οποίες ζητούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας. Το περιστατικό αυτό αμφισβητείται σήμερα από μερίδα αμερικανών ιστορικών και χαρακτηρίζεται μύθος.

Με αφετηρία τις ΗΠΑ, ο εορτασμός διεθνοποιήθηκε τον επόμενο χρόνο, κατά την διάρκεια δευτέρου συνεδρίου του γυναικείου τμήματος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς (2η Διεθνής), που έγινε στην Κοπεγχάγη (26-27 Αυγούστου 1910). Οι 100 σύνεδροι από 17 χώρες υιοθέτησαν την πρόταση τριών γερμανίδων (Λουίζ Τσιτς, Κλάρα Τσέτκιν και Κέτε Ντούνκερ) να γιορτάζεται κάθε χρόνο η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας,ως ένα βήμα για την προώθηση της ισότητας των δύο φύλων, που θα περιλάμβανε και το εκλογικό δικαίωμα, που ήταν τότε το καθολικό ζητούμενο για τις γυναίκες όλου του κόσμου.

Στις 19 Μαρτίου 1911 γιορτάστηκε για πρώτη φορά η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στην Αυστρία, την Γερμανία, την Ελβετία και την Δανία. Κοινός τόπος και στις τέσσερις χώρες ήταν η ψήφος στις γυναίκες και η ανάδειξη των γυναικών σε δημόσια αξιώματα. Οι αμερικανίδες συνέχιζαν να γιορτάζουν την δική τους εθνική ημέρα την τελευταία Κυριακή του Φεβρουαρίου. Το 1914, η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε στην Γερμανία στις 8 Μαρτίου – είτε επειδή ήταν Κυριακή είτε σε ανάμνηση της απεργίας του 1857 στην Νέα Υόρκη- και έκτοτε καθιερώθηκε η ημερομηνία αυτή για τον εορτασμό και υιοθετήθηκε αρκετά χρόνια αργότερα από τον ΟΗΕ.

Μετά την επικράτηση της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία (1917), η φεμινίστρια Αλεξάνδρα Κολοντάι έπεισε τον Λένιν να καθιερώσει την 8η Μαρτίου ως επίσημη αργία. Αργία μόνο για τις γυναίκες καθιερώθηκε στην Κίνα μετά την επικράτηση των κομμουνιστών του Μάο Τσε Τουνγκ. Γρήγορα, όμως, η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας έχασε το πολιτικό και διεκδικητικό της υπόβαθρο και εορτάζεται ως έκφραση συμπάθειας και αγάπης των ανδρών προς τις γυναίκες, με προσφορά λουλουδιών και δώρων.

Η άνοδος του φεμινιστικού κινήματος στη Δύση τη δεκαετία του ’60 αναζωογόνησε τη Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, η οποίας από το 1977 διεξάγεται υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με αιχμή του δόρατος την ανάδειξη των γυναικείων προβλημάτων και δικαιωμάτων.

ΟΗΕ: Τα δικαιώματα των γυναικών υποχώρησαν το 2024 στο ένα τέταρτο των χωρών παγκοσμίως
Τα δικαιώματα των γυναικών υποχώρησαν το 2024 στο ένα τέταρτο των χωρών παγκοσμίως, σύμφωνα με έκθεση που έδωσε στη δημοσιότητα ο ΟΗΕ Γυναίκες με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, γεγονός στο οποίο συνέβαλαν, μεταξύ άλλων, παράγοντες όπως η αποδυνάμωση των δημοκρατικών θεσμών, οι νέες τεχνολογίες και η κλιματική αλλαγή.

«Η αποδυνάμωση των δημοκρατικών θεσμών συνοδεύτηκε από μείωση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών», υπογραμμίζει η υπηρεσία του ΟΗΕ, σύμφωνα με την οποία «παράγοντες κατά των δικαιωμάτων υπονομεύουν ενεργά τη μακροχρόνια συναίνεση σε βασικά ζητήματα για τα δικαιώματα των γυναικών».

«Σχεδόν μία στις τέσσερις χώρες ανέφερε υποχωρήσεις στην ισότητα των φύλων οι οποίες εμποδίζουν την εφαρμογή της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου», συνεχίζει η έκθεση αναφερόμενη στο πρόγραμμα δράστης που υιοθετήθηκε κατά την 4η παγκόσμια διάσκεψη του ΟΗΕ για τις γυναίκες, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Πεκίνο το 1995.

Τριάντα χρόνια μετά τη διάσκεψη αυτή ο ΟΗΕ παρατηρεί ότι έχουν σημειωθεί μικτές πρόοδοι. Η εκπροσώπηση των γυναικών στα κοινοβούλια έχει υπερδιπλασιαστεί από το 1995, αλλά τα τρία τέταρτα των βουλευτών εξακολουθούν να είναι άνδρες.

Το ποσοστό των γυναικών που λαμβάνουν κοινωνική προστασία αυξήθηκε παγκοσμίως κατά ένα τρίτο από το 2010 ως το 2023, αλλά δύο δισεκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια εξακολουθούν να ζουν σε περιοχές όπου δεν υπάρχει τέτοιους είδους προστασία. Εξάλλου οι διαφορές στην εργασία «βρίσκονται σε τέλμα εδώ και δεκαετίες». Περίπου το 63% των γυναικών ηλικίας 25 με 54 ετών ασκούν κάποιο αμειβόμενο επάγγελμα, έναντι του 92% των ανδρών της ίδιας ηλικιακής ομάδας.

Η πανδημία covid-19, οι συγκρούσεις, η κλιματική αλλαγή και οι νέες τεχνολογίες αποτελούν πιθανές νέες απειλές, αποκάλυψε η έκθεση.Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ Γυναίκες, η σεξουαλική βία που συνδέεται με συγκρούσεις αυξήθηκε κατά 50% μέσα σε δέκα χρόνια, με το 95% των θυμάτων είναι παιδιά ή νεαρές γυναίκες. Επίσης 612 εκατομμύρια γυναίκες ζούσαν το 2023 σε απόσταση μικρότερη των 50 χιλιομέτρων από μια ένοπλη σύγκρουση, αύξηση 54% σε σχέση με το 2010.

Σε 12 χώρες της Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας το 53% των γυναικών έχει υποστεί τουλάχιστον μία μορφή έμφυλης βίας στο διαδίκτυο. «Σε παγκόσμιο επίπεδο η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών διατηρείται σε ανησυχητικά ποσοστά. 736 εκατομμύρια γυναίκες, δηλαδή μία στις τρεις, έχουν πέσει θύμα τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους σωματικής ή σεξουαλικής βίας από τον σύντροφό τους ή σεξουαλικής βίας από κάποιον τρίτο», επισημαίνει ο ΟΗΕ.

Η έκθεση παρουσιάζει έναν οδικό χάρτη με πολλούς άξονες για το μέλλον: ίση πρόσβαση σε νέες τεχνολογίες, κυρίως στην τεχνητή νοημοσύνη, επενδύσεις για την αντιμετώπιση της φτώχειας, καταπολέμηση της βίας, καλύτερη συμμετοχή των γυναικών στα δημόσια πράγματα και μέτρα για την κλιματική δικαιοσύνη.

Πηγή: https://www.sansimera.gr/worldays/4?utm_source=newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=sinevi_san_simera&utm_term=2025-03-08