Πηγές: LeMonde, Libération, Alternatives Économiques και ιστότοπος NUPES
Σε αυτή την προεκλογική περίοδο των βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία, το Νέο Eνωτικό Σχήμα της Αριστεράς (NUPES) λειτουργεί ήδη σαν καταλύτης ανακατατάξεων και ιστορικών ανασχηματισμών.
Κανείς δεν θα το πίστευε –έστω και λίγο πριν από τον δεύτερο γύρο των προεδρικών πως θα μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο. Το τρίτο κόμμα των προεδρικών εκλογών παίρνει τα ηνία στον μελλοντικό ανασχηματισμό. Ολοι/α περιστρέφονται γύρω από αυτό.
Τα υπόλοιπα κόμματα προβαίνουν σε ανακατατάξεις (με πρώτον από όλα τον κυβερνητικό συνασπισμό) και οργανώνουν τις προεκλογικές τους εκστρατείες έχοντας ως στόχο τις εκλογικές εξαγγελίες της NUPES.
Ήδη δημοσκόπηση[1] στις 12.05.2022 -ένα μήνα πριν την ημερομηνία του πρώτου γύρου των βουλευτικών εκλογών- δίνει στη NUPES το 28% των μελλοντικών ψηφοφόρων, στο Ensemble (Mαζί) του κεντροδεξιού προεδρικού Συνασπισμού το 27%, στην Εθνική Συσπείρωση της Λε Πεν το 22%, στους Ρεπουμπλικάνους το 11%, στην υπερ-ακροδεξιά Reconquête! (Επανάκτηση) 6.5% και στην Debout la France (Γαλλία ΄Ορθια)επίσης ακροδεξιό κόμμα το 2%.
Μέσα από τον γαλλικό τύπο βρίθουν οι φωνές ότι αυτό εκφράζει το «δεν πάει άλλο πιά» των πλατιών λαϊκών μαζών.
Την Πέμπτη 19.05.2023 το μεσημέρι οι ηγέτες της NUPES- από κοινού- έδωσαν προγραμματισμένη συνέντευξη τύπου όπου παρουσίασαν το κοινό κυβερνητικό τους πρόγραμμα:
650 μέτρα σε 8 κεφάλαια που αναλύουν διεξοδικά τα κυβερνητικά μέτρα που προτίθενται να λάβουν σε περίπτωση συγκατοίκησης του Μacron με τον Mélenchon στο Matignon (στο πρωθυπουργικό μέγαρο) .
Ήδη στην ερώτηση «Ποιος φοβάται την Ενότητα της Αριστεράς;» και αν θέλουμε να πιστέψουμε τους τίτλους των περιοδικών, τα ανήσυχα κύρια άρθρα των μεγάλων ημερήσιων εφημερίδων ή τις καταστροφικές σημειώσεις ορισμένων δεξαμενών σκέψης, η απάντηση είναι : Πολύς κόσμος, τουλάχιστον μιας συγκεκριμένης ελίτ.
Αν δούμε λεπτομερειακά τα 650 αυτά μέτρα οι καταδίκες και κατακραυγές για τον ακραίο ριζοσπαστισμό τους φαίνονται πολύ γελοίες. Σίγουρα είναι ένα φιλόδοξο πρόγραμμα που διαμορφώνεται, σίγουρα στα αριστερά, και πολύ λεπτομερειακό και πολύ δουλεμένο που αποτελεί μια ρεαλιστική αντιμετώπιση των προβλημάτων της Γαλλίας.
Δεδομένης της πολιτικής ισορροπίας δυνάμεων, οι προτάσεις του προγράμματος της ‘Ανυπότακτης Γαλλίας’ στις προεδρικές εκλογές, λειτούργησαν ως βάση εργασίας. Όμως οι διαφορές μεταξύ των διαφορετικών συνιστωσών παραμένουν : «Δεν μπορούσαμε, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα και μετά από μια τόσο μεγάλη περίοδο χωρίς συζήτηση, να συμφωνήσουμε ξαφνικά σε όλα και σε κάθε σημείο. Δεν ήταν δυνατό », κατέθεσε ο Jean-Luc Mélenchon ευθύς εξ αρχής στην παρουσίαση του προγράμματος .
Αυτές οι διαφορές, ήσσονος σημασίας (αφορά 33 από τα 650 επεξεργασμένα μέτρα), δεν είναι κρυφές , αλλά εκτίθενται στο ίδιο το πρόγραμμα.
Αφορούν ιδιαίτερα: τη θέση της πυρηνικής ενέργειας στην ενεργειακή μετάβαση, αν η Γαλλία θα παραμείνει ή όχι στο ΝΑΤΟ, την καταπολέμηση της πορνείας ή ακόμη και την αστυνομική βία.
Ακόμα κάποια ερωτήματα παραμένουν χωρίς πολύ σαφή απάντηση, π.χ. τα σχετικά με τη χρηματοδότηση του προγράμματος, τα ευρωπαϊκά θέματα κ.λπ. Χωρίς να είναι ο προορισμός ενός προγράμματος να έχει την απάντηση σε όλα, αυτό που είναι ενθαρρυντικό είναι ότι ξεκαθαρίζει ότι Ένωση δεν σημαίνει αφομοίωση .Το αντίθετο θα ήταν ανησυχητικό.
Όσον αφορά το ζήτημα του ριζοσπαστισμού, οι προτάσεις που παρουσιάστηκαν αυτή την Πέμπτη, είναι αναμφισβήτητο ότι αποτελούν μια πραγματική εναλλακτική στην πολιτική Μακρόν της προηγούμενης πενταετίας. Χωρίς να είναι η ρήξη με το σύστημα είναι μια στροφή προς τις απαιτήσεις των λαϊκών αναγκών και της Οικολογίας. Το πρόγραμμα αυτούσιο (όπως παρουσιάζεται στον επίσημο ιστότοπο της ΝUPES https://nupes-2022.fr/
είναι τεράστιας έκτασης 66 σελίδων ή 19200 λέξεων) .
Σε αυτήν εδώ την παρουσίαση, η οποία στηρίζεται σε άρθρα του διαδικτυακού τύπου της Le Monde, της Libération, των Alternatives Économiques, γίνεται μια προσπάθεια να δοθούν –στον έλληνα αναγνώστη– οι θέσεις του μελλοντικού κυβερνητικού προγράμματος της NUPES οργανωμένες σε έξη μεγάλες θεματικές κατηγορίες που απασχολούν τον Γάλλο ψηφοφόρο με την πέννα των Alternatives Economiques.
Κυβερνητικό Πρόγραμμα NUPES –Βασικές Θεματικές Ενότητες
1.Διαφορετική κατανομή πλούτου
Η αγοραστική δύναμη είναι το κύριο μέλημα των Γαλλίδων και Γάλλων. Και έχουν δίκιο. Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, στο τέλος Μαρτίου, εργαζόμενες/οι είχαν χάσει το 2,3% της αγοραστικής τους δύναμης σε διάστημα ενός έτους. Και το μέλλον δεν προοιωνίζεται πιο λαμπρό: σύμφωνα με την Banque de France, οι διαπραγματεύσεις για τους μισθούς θα πρέπει να οδηγήσουν σε αύξηση 3% για το 2022, όταν ο INSEE ανακοινώνει τον πληθωρισμό στο 4,8% στα τέλη Απριλίου και στο 5,4% τον Ιούνιο. Τόσο ο Emmanuel Macron όσο και το πρόγραμμα της NUPES, έχουν παρόμοια διάγνωση: αυτό το πρόβλημα πρέπει να απαντηθεί. Αλλά οι προτεινόμενες λύσεις είναι πολύ διαφορετικές.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προτείνει επωφελή μεν, προσωρινή δε υποστήριξη στην αγοραστική δύναμη: κουπόνι διατροφής, όριο στην άνοδο της τιμής της ενέργειας, έκπτωση στον ανεφοδιασμό καυσίμου κίνησης, πρόωρη ανατίμηση των συντάξεων και κοινωνικά ελάχιστα την 1η Ιουλίου.
Αντίθετα, η Nupes προτείνουν ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο τόσο για το εισόδημα από την εργασία όσο και για αυτό από την κληρονομιά, δεδομένης μιας εξαιρετικής επιδείνωσης της κατάστασης που υπερβαίνει το τρέχον αποκορύφωμα του πληθωρισμού.
Μάλιστα, μεταξύ των ετών 1980-1990 και της τελευταίας δεκαετίας, η αύξηση της αγοραστικής δύναμης (ανά μονάδα κατανάλωσης, λαμβάνοντας δηλαδή υπόψη τον αριθμό των ατόμων ανά νοικοκυριό) διαιρέθηκε με το τρία (από 1,2% σε 0,4% κατά ετήσιο μέσον όρο) –έχει υποτριπλασιαστεί.
Σε αυτό προστίθενται σημαντικές μισθολογικές ανισότητες. Πριν ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός, το εισόδημα των νοικοκυριών ανά μονάδα αυξήθηκε κατά 3,7% το 2021. Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας Scalens, το εισόδημα των αφεντικών σύμφωνα με το χρηματιστηριακό δείκτη CAC 40, -ως συμβολική εικόνα της δυναμικής των υψηλών μισθών- αυξήθηκε πέρυσι κατά 67%, κατά μέσο όρο στα 8,7 εκατ. ευρώ.
Σε αυτά τα δομικά προβλήματα αναφέρονται οι προτάσεις της αριστεράς οι οποίες οργανώνονται σε τρεις άξονες: αύξηση εισοδήματος, παροχή μεγαλύτερης εξουσίας στους εργαζόμενους στις επιχειρήσεις και προοδευτική επιβολή του φορολογικού συστήματος (σε κλιμακωτή βάση).
Πρόκειται για την εφαρμογή μιας εντελώς διαφορετικής κατανομής του πλούτου, ιδιαίτερα όσον αφορά τις υψηλές αποδοχές.
Όσον αφορά τους μισθούς, ο κατώτατος μισθός θα αυξηθεί στα 1.500 ευρώ καθαρά το μήνα.
Αλλά το πρόβλημα των μισθών δεν περιορίζεται στους χαμηλότερους μισθούς. Το Νέο Ενωτικό Σχήμα της Αριστεράς (NUPES) προτείνει μια κοινωνική συνδιάσκεψη που θα ζητά από τις επιχειρήσεις να αναλάβουν δραστηριότητα σε τέσσερις τομείς: αύξηση μισθών, περιορισμός της διαφοράς των μισθών 1 προς 20 σε κάθε επιχείρηση, προσπάθεια για την ισότητα των φύλων και διασφάλιση ότι τα πρόσθετα ποσά που δαπανώνται κάθε χρόνο στη μισθοδοσία θα είναι τουλάχιστον ίσα με τα ποσά των μερισμάτων και των εξαγορών μετοχών.
Είναι επομένως μια πρόταση εντελώς διαφορετικής κατανομής του πλούτου, ιδίως για τις υψηλές αποδοχές, δεδομένου ότι το πρόγραμμα προτείνει την απαγόρευση των χρυσών αλεξιπτωτιστών, των συνταξιοδοτικών καπέλων και των δικαιωμάτων προαίρεσης μετοχών.
Οι εξελίξεις αυτές είναι ακόμη πιο πιθανό να δουν το φως της ημέρας εφόσον η εκπροσώπηση των εργαζομένων –που προτείνει η NUPES- στα όργανα λήψης αποφάσεων των επιχειρήσεων αυξηθεί τουλάχιστον στο ένα τρίτο των μελών γενικά και στο μισό των μελών στις μεγάλες επιχειρήσεις. Αυτό θα άλλαζε την κατανομή της εξουσίας στις εταιρείες.
Τέλος προτείνεται μια σημαντική φορολογική μεταρρύθμιση για την ολοκλήρωση και εξισορρόπηση της κατανομής του εισοδήματος και του πλούτου. Ο φόρος εισοδήματος θα γίνει πιο προοδευτικός (εισαγωγή δεκατεσσάρων βαθμίδων), το εισόδημα κεφαλαίου (μερίσματα, υπεραξίες, τόκοι) θα φορολογείται αντίστοιχα με το εισόδημα από την εργασία, οι πόροι θα διατίθενται για μια πραγματική εθνική καταπολέμηση της απάτης και της φοροδιαφυγής, ο ISF (Φόρος Αλληλεγγύης επί της Περιουσίας) θα επαναπροσδιοριστεί με την προσθήκη μιας κλιματικής διάστασης (οι μεγάλες ρυπογόνες κληρονομιές θα φορολογούνται περισσότερο). Θα μειωθεί ο ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης, ενώ θα υπάρξει υψηλός συντελεστής στα είδη πολυτελείας.
Το πρόγραμμα της αριστεράς περιλαμβάνει ακόμα άμεσα μέτρα στήριξης της αγοραστικής δύναμης, όπως πάγωμα των τιμών στα είδη πρώτης ανάγκης (βενζίνη, τρόφιμα, ενέργεια) και έλεγχο των τιμών των τροφίμων. Όμως η ουσία των προτάσεων είναι πιο τολμηρή. Στοχεύει, ξεκάθαρα, στην οικοδόμηση ενός νέου κοινωνικού συμβολαίου στις επιχειρήσεις και στην εξισορρόπηση του εισοδήματος και των περιουσιακών στοιχείων προς όφελος αυτών που βρίσκονται στο κάτω μέρος της κοινωνικής κλίμακας.
Από Christian Chavagneux (Αlternatives Économiques)
2.Δημόσιες δαπάνες και κοινωνική προστασία: πρόληψη και όχι θεραπεία
Εάν η Nupes φτάσει στο Matignon (πρωθυπουργικό Μέγαρο) , η κοινωνική πολιτική θα είναι ένας εκρηκτικός τομέας συμβίωσης με τον Emmanuel Macron, καθώς οι φιλοσοφίες τους αντιτίθενται επί του θέματος. Για τον Macron, η εργασία προεξάρχει και τα δικαιώματα ακολουθούν. Απόδειξη η επιλογή του Macron να ζητήσει ως αποζημίωση από τους δικαιούχους του RSA (ενεργού εισοδήματος αλληλεγγύης), να υποβληθούν σε αυστηρότερους όρους πρόσβασης στην ασφάλιση ανεργίας ή να πληρώνουν ενισχυμένο ασφάλιστρο. Αντίθετα, ο αριστερός συνασπισμός καθιστά τον αγώνα κατά της φτώχειας προϋπόθεση για την ένταξη των ανθρώπων σε καταστάσεις επισφάλειας.
Ο κατάλογος των μέτρων που αφορούν αυτόν τον αγώνα είναι ιδιαίτερα εκτενής: εφαρμογή μιας «εγγύησης αυτονομίας» που υποτίθεται ότι παρέχει τουλάχιστον 1.063 ευρώ μηνιαίως για οποιονδήποτε ηλικίας 18 ετών και άνω, εγγύηση εργασίας για όλους σε θέσεις που δημιουργούνται από το κράτος στους τομείς «έκτακτης ανάγκης», ακύρωση της μεταρρύθμισης της ασφάλισης ανεργίας, συνυπολογισμός του ενεργού εισοδήματος αλληλεγγύης (RSA) για την επικύρωση τριμήνων ενόψει συνταξιοδότησης κ.λπ.
Το πρόγραμμα βρίθει μέτρων για τη μείωση της πίεσης της δουλειάς στην προσωπική ζωή.
Η λογική «η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία» ισχύει και για τον υπόλοιπο πληθυσμό. Η NUPES θέλει να επαναφέρει τη συνταξιοδότηση στα 60 με πλήρεις αποδοχές στην περίπτωση 40 ετών εισφορών και να επανεκτιμήσει τις συντάξεις (για παράδειγμα, 1.500 ευρώ κατ΄ελάχιστο το μήνα για μια πλήρη καριέρα).
Το πρόγραμμα βρίθει μέτρων για την ανακούφιση της εργασιακής πίεσης στην προσωπική ζωή όπως: την ενίσχυση της ιατρικής της εργασίας, την παράταση της γονικής άδειας ή το άνοιγμα μιας κοινωνικής διάσκεψης με στόχο τη μείωση του χρόνου εργασίας.
Πέρα από το ζήτημα της εργασίας και των μέτρων συναφούς προστασίας, η NUPES θέλει να εγγυηθεί την κατά 100% αποζημίωση της συνταγογραφούμενης φροντίδας, να επενδύσει σε δημόσιες υπηρεσίες, με την πρόσληψη, ιδιαίτερα, φροντιστών και βοηθών φροντιστών, να επαναξιολογήσει ορισμένα επιδόματα -όπως το επίδομα ενηλίκων με ειδικές ανάγκες (AAH)- και να αναλάβει τα έξοδα υπηρεσιών που θα παρέχονται δωρεάν στους πολίτες: αυτή του φαγητού των παιδιών στις καντίνες, την προσφυγή σε ιατρικά υποβοηθούμενη τεκνοποίηση ( όπου συμπεριλαμβάνονται και τα τρανς άτομα), ή ακόμη και τη λήψη μέτρων περιοδικής προστασίας.
Η NUPES ισχυρίζεται ότι η χρηματοδότηση αυτών των πολυάριθμων υποσχέσεων μπορεί να επιτευχθεί από τα έσοδα της «φορολογικής επανάστασης» που περιγράφηκε παραπάνω και των φόρων και των εισφορών που βασίζονται σε μιαν ανάπτυξη που υποτίθεται ότι θα γίνει πιο δυναμική.
Όσον αφορά και μόνο τα έσοδα από την Κοινωνική Ασφάλιση, η NUPES υπολογίζει στην αύξηση των εισφορών που θα καταστεί δυνατή από την αύξηση των μισθών. Σκοπεύει επίσης να αυξήσει τις εισφορές γήρατος για τη χρηματοδότηση της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος, αλλά και να αυξήσει τη φορολογία στα μερίσματα, τις μετοχές, τις αποταμιεύσεις των εργαζομένων ή τις υπερωρίες, που σήμερα απαλλάσσονται σε μεγάλο βαθμό από φόρους.
Και εδώ, αυτό είναι ακριβώς στον αντίποδα του Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος ενθαρρύνει δημοσιονομικά τα αφεντικά να καταβάλλουν μερίδιο κερδών αντί να αυξάνουν τους μισθούς.
Από τον Vincent Grimault (Αlternatives Économiques)
3.Οικολογία: να αυξηθούν τα σχετικά φιλόδοξα μέτρα και η διακυβέρνηση να προσανατολιστεί πρωταρχικά στην κάλυψη των αναγκών.
Όπως δείχνουν οι προτάσεις του για τα σχολικά κυλικεία, το πρόγραμμα NUPES προσπαθεί να αρθρώσει κοινωνικά και οικολογικά ζητήματα.
Βρίσκουμε λοιπόν εκεί –λογικά– την πρόταση του προγράμματος της «Ανυπότακτης Γαλλίας» που συνίσταται στο να παρέχονται δωρεάν τα πρώτα κυβικά μέτρα νερού «τα απαραίτητα για μια αξιοπρεπή ζωή».
Ένας λοιπόν τρόπος να υλοποιηθεί το εξεγερτικό σύνθημα «να κυβερνάς από ανάγκες». Γύρω από αυτές τις βασικές ανάγκες προτείνεται να οργανωθεί ο μακροχρόνιος οικολογικός σχεδιασμός. Αυτός έχει θέσει έναν κεντρικό στόχο – τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στη Γαλλία κατά 65% έως το 2030, σε σύγκριση με το 40% που είναι σήμερα – που θα υλοποιηθεί «με βάση νέους δείκτες ανθρώπινης προόδου» που απομένουν να καθοριστούν.
Συγκεκριμένα, θα εποπτεύεται από ένα Συμβούλιο Οικολογικού Σχεδιασμού που προτίθεται να δέχεται τις απόψεις πολιτών, συνδικάτων, ΜΚΟ, συλλογικών φορέων και επαγγελματικών κλάδων. Μια προσέγγιση και πάλι του προγράμματος της «Ανυπότακτης Γαλλίας» το οποίο πρότεινε να τεθεί αυτό το όργανο υπό την ευθύνη του Πρωθυπουργού.
Η άλλη βασική αρχή που δομεί το οικολογικό πρόγραμμα Nupes είναι ο «πράσινος κανόνας»: ένας νέος συνταγματικός κανόνας που επιβάλλει «να μην παίρνουμε από τη φύση περισσότερα από όσα μπορεί να αναπληρώσει». Ωστόσο, η παρουσίαση του προγράμματος δεν διευκρίνισε αυτή την καινοτομία και συνεπώς και τις νομικές της επιπτώσεις : θα οδηγήσει στην απαγόρευση οποιουδήποτε έργου που δεν είναι ουδέτερο άνθρακα; Ή θα αποτραπεί οποιαδήποτε εξόρυξη φυσικών πόρων όταν ξεπεραστεί ένα συγκεκριμένο όριο; Με ποια επιστημονικά κριτήρια και ποιες κυρώσεις;
Παράλληλα με αυτό το ακόμη ανακριβές γενικό πλαίσιο, το πρόγραμμα NUPES ανακοινώνει μια σειρά από τομεακά μέτρα.
Πρώτον, πολλαπλές απαγορεύσεις: απαγορεύει δημόσιες επιδοτήσεις για ορυκτά καύσιμα, τη χρήση γλυφοσάτης και νεονικοτινοειδών, πλαστικών μιας χρήσης, προγραμματισμένες απαξιώσεις, διαφημίσεις για προϊόντα ή υπηρεσίες που εκπέμπουν τα περισσότερα αέρια θερμοκηπίου, καθαρές περικοπές στα δάση κ.λπ. Η λίστα είναι μεγάλη.
Επίσης, απαγορεύονται οι «φάρμες εργοστασιακού τύπου» και οι πρακτικές αναπαραγωγής που θεωρούνται οι πιο σκληρές, όπως για τα κοτόπουλα και τα κουνέλια εν σειρά. Το κυνήγι, από την άλλη πλευρά, αποτελεί αντικείμενο εκφρασμένης διαφωνίας μεταξύ LFI και EELV (Ανυπότακτης Γαλλίας και Ευρωπαϊκής Οικολογίας-Πρασίνων) αφενός, και PS και PCF (Σοσιαλιστικού Κόμματος και Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος Γαλλίας) αφετέρου. Οι πρώτοι σχεδιάζουν να απαγορεύσουν τις πιο κατακριτέες πρακτικές και όλες τις μορφές κυνηγιού τα Σαββατοκύριακα, τις επίσημες αργίες και τις διακοπές. Οι τελευταίοι ανακοινώνουν ότι δεν θα στηρίξουν αυτές τις προτάσεις.
Πέρα από αυτά τα ρυθμιστικά μέτρα, το πρόγραμμα NUPES περιγράφει λεπτομερώς τις πολυάριθμες επενδύσεις που στοχεύουν στην εκβιομηχάνιση της χώρας και τη λειτουργία της «οικολογικής μεταστροφής» της.
Σε αυτά τα πλαίσια αναλύονται οι πόροι της χρηματοδότησης των 200 δισεκατομμυρίων ευρώ μέσα σε πέντε χρόνια που υπερασπίζεται ήδη ο Jean-Luc Mélenchon.
Στόχοι:
Αποκατάσταση δημόσιων πόλων στις μεταφορές, την ενέργεια, την υγεία, τις τράπεζες, αλλά και ανάπτυξη των δημόσιων συγκοινωνιών, της γεωργίας των αγροτών, επενδύσεις στη θερμική ανακαίνιση 700.000 κτιρίων ετησίως καθώς και σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι απόψεις για το πυρηνικό ζήτημα δεν είναι ομόφωνες: το PCF ανακοινώνει ότι δεν θα συμμετάσχει στον στόχο της LFI και της EELV για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας 100% από ανανεώσιμες πηγές. Οι κομμουνιστές θέλουν να διατηρήσουν ποσοστό ατομικής ενέργειας στην παραγωγή, ενώ οι Σοσιαλιστές προτείνουν «τη βελτιστοποίηση της διάρκειας ζωής» των υπαρχόντων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με βάση την ατομική ενέργεια. .
Από τον Μathieu Jublin (Αlternatives Économiques)
4.Εθνικοποίηση και μετεγκατάσταση: είναι τα συστατικά για την εκβιομηχάνιση;
Η ενωμένη αριστερά αναλαμβάνει τον κρατικό παρεμβατισμό. Για την εκβιομηχάνιση της χώρας, οι υποψήφιοι της NUPES υπολογίζουν κυρίως στην υπεράσπιση του υπάρχοντος βιομηχανικού κεφαλαίου και στις εθνικοποιήσεις. Η EDF και η Engie, στην οποία το Δημόσιο είναι πλέον μέτοχος με 83% και 23% αντίστοιχα, προτείνεται να ομαδοποιηθούν σε ένα δημόσιο ενεργειακό σύμπλεγμα.
Η πιθανή μελλοντική αριστερή κυβέρνηση επιθυμεί επίσης την αντιστροφή ορισμένων πωλήσεων εθνικών ναυαρχίδων σε ξένες εταιρείες. Οι εθνικοποιήσεις αναφέρονται στο Alcatel Submarine Network, το οποίο σήμερα ανήκει στη φινλανδική Nokia και είναι ένας από τους παγκόσμιους ηγέτες στην τοποθέτηση υποβρυχίων καλωδίων. Αναφέρονται επίσης στον κλάδο θαλάσσιας ενέργειας της Alstom που πωλήθηκε στη General Electric και στον υπεράκτιο κλάδο αιολικής ενέργειας της Areva που πωλήθηκε στη Siemens.
Η άλλη σημαντική πτυχή της επανεκβιομηχάνισης της χώρας αφορά τις μετεγκαταστάσεις. Θα συσταθεί, προς τούτο, μια Υπηρεσία Μετεγκατάστασης η οποία θα είναι υπεύθυνη για τον προσδιορισμό των «βασικών τομέων για τον κοινωνικό και περιβαλλοντικό σχεδιασμό» και τη θέσπιση ενός σχεδίου μετεγκατάστασης για την κάθε μια ξεχωριστά.
Η αποτελεσματικότητα μιας τέτοιας διάταξης, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τους συνδεδεμένους φορείς και τις συγκεκριμένες δραστηριότητες που πρόκειται να μετεγκατασταθούν. Ακόμα δεν έχει προσδιοριστεί η στρατηγική που πρέπει να υιοθετηθεί σε σχέση με ορισμένους σημαντικούς γαλλικούς τομείς, όπως είναι η αεροναυπηγική ή η αυτοκινητοβιομηχανία.
Ωστόσο, περιγράφεται λεπτομερώς η δημιουργία ενός δημόσιου πόλου για την παρασκευή των φαρμάκων, ενός γαλλικού χυτηρίου μικροεπεξεργαστών ενώ ένα κεφάλαιο του προγράμματος προορίζεται για τη διαστημική βιομηχανία συμπεριλαμβάνοντας την υποστήριξη στον τομέα εκτόξευσης δορυφόρων.
Από την Justine Delepin (Αlternatives Économiques)
5.Μια άλλη Ευρώπη αλλά πώς;
Το πρόγραμμα NUPES δεν προβάλλει καμία επιθυμία να βγάλει τη Γαλλία από το ευρώ ή την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά οι επιθυμητές αλλαγές είναι τέτοιες που αναρωτιέται κανείς πώς θα μπορούσε η κυβέρνηση να συνεχίσει να συνεργάζεται με τους Ευρωπαίους εταίρους της.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν λειτουργεί καλά, για να τεθεί ήπια. Οι κανόνες ανταγωνισμού έχουν αποτρέψει την οικοδόμηση ευρωπαϊκών δομών με προεξέχοντα ρόλο, αναγκάζοντας την ήπειρο να μετράει παθητικά πόντους μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Ο κανόνας της φορολογικής ομοφωνίας μπλοκάρει ή επιβραδύνει την καταπολέμηση των ευρωπαϊκών φορολογικών παραδείσων, η γεωργική πολιτική παραμένει με επίκεντρο την παραγωγικότητα και αφήνει ανοιχτό το δρόμο στα φυτοφάρμακα, οι συνθήκες ελεύθερων συναλλαγών αντιβαίνουν στη συμφωνία του Παρισιού κ.λπ.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Nupes προτείνει να αλλάξουν όλα αυτά: να σταματήσει η υπογραφή αυτών των συνθηκών, η ψηφοφορία για φορολογικά θέματα να γίνεται με αποφάσεις πλειοψηφίας και να καταπολεμηθούν πιο δυναμικά οι φορολογικοί παράδεισοι. Να στραφεί η κοινή γεωργική πολιτική σε προσανατολισμό που δίνει προτεραιότητα στην αγροοικολογία. Εν ολίγοις, «Να δοθεί ένα τέλος στη φιλελεύθερη και με κέντρο την παραγωγικότητα πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης» για να κατευθυνθεί προς μια οικολογική και ενιαία μεταστροφή.
Η Ευρώπη αρχίζει ήδη να κινείται προς αυτή την κατεύθυνση: η βιομηχανική πολιτική και οι κρατικές ενισχύσεις ξαναγίνονται λιγότερο μισητές, η μείωση της εξάρτησης από τη ρωσική ενέργεια ωθεί τους κύριους στόχους στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι αυστηροί δημοσιονομικοί κανόνες έχουν ανασταλεί μέχρι το 2024 κ.λπ.
Θα επέτρεπε άραγε αυτή η κατεύθυνση, σε μια κυβέρνηση της NUPES να διαπραγματευτεί στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και να επιδιώξει τη σχετική ανάπτυξη ενισχυμένων συνεργασιών; Ή θα ήταν αναγκαία μια πιο επιθετική στάση; Μόνο η πρακτική θα απαντήσει στην ερώτηση.
CC.
6.Εκπαίδευση: επιστροφή στα βασικά
Μετά από μια πενταετή θητεία Blanquer που οδήγησε την αγανάκτηση του προσωπικού της Εθνικής Εκπαίδευσης σε πρωτόγνωρα επίπεδα, η NUPES εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση και δεν δίστασε να ανταποκριθεί ευνοϊκά στις απαιτήσεις που εκφράστηκαν επανειλημμένα και με διεκδικητικό τρόπο από τον εκπαιδευτικό κόσμο.
Το πρόγραμμα της αριστεράς περιλαμβάνει δεσμεύσεις, σε διαπραγμάτευση με τα σωματεία, για την αναβάθμιση προσωπικού και αύξηση προσλήψεων.
Προτείνεται επίσης η κατάργηση της μεταρρύθμισης του Λυκείου και του Parcoursup (της Εθνικής Πλατφόρμας προεγγραφής στην Ανώτατη Εκπαίδευση στη Γαλλία) χωρίς ωστόσο να διευκρινιστεί με τι θα αντικατασταθούν. ΄Ενα απλό βήμα πίσω (αναδημιουργία μαθημάτων γυμνασίου και το σύστημα εισαγωγής μετά το απολυτήριο ή APB) δεν φαίνεται ότι είναι εφικτό.
Η NUPES ακόμα προτείνει να διαγραφούν δεκαπέντε χρόνια πανεπιστημιακών μεταρρυθμίσεων (νόμος LRU του 2007, νόμος Fioraso του 2013), που είχαν ως αποτέλεσμα τον «ανταγωνισμό» των ιδρυμάτων, χωρίς προς το παρόν να προταθεί μια πραγματική εναλλακτική.
Ωστόσο, ανιχνεύονται ορισμένοι προσανατολισμοί: αποκατάσταση του εθνικού πλαισίου των διπλωμάτων, βιωσιμότητα των οικονομικών μέσων έρευνας, αύξηση των προσλήψεων και καθιέρωση «μιας αληθινής πανεπιστημιακής δημοκρατίας».
Κατά τα λοιπά, το κοινό πρόγραμμα της αριστεράς επανενεργοποιεί τις βασικές αρχές, είτε πρόκειται για την «πραγματική» δωρεάν εκπαίδευση (μεταφορές, εγχειρίδια, εξωσχολικές δραστηριότητες) είτε για την κοινωνική πολυμορφία, ένα ζήτημα που ουσιαστικά είχε εκλείψει από τους πολιτικούς δέκτες τα τελευταία χρόνια.
Ένας νέος σχολικός χάρτης θα ενσωματώνει τα ιδιωτικά ιδρύματα τα οποία –μια άλλη επιστροφή στα βασικά– θα βλέπουν τη χρηματοδότησή τους να διαμορφώνεται σύμφωνα με τον σεβασμό τους «στον σχολικό χάρτη και τις υποχρεώσεις της σχολικής ποικιλομορφίας».
Τέλος, αναγνωρίζοντας τις δυσκολίες των εκπαιδευτικών, η NUPES δεν παραμελεί την ίδια την οργάνωση του εκπαιδευτικού ιδρύματος. Εκτός από την υποστήριξη προς τους διευθυντές/ριες των σχολείων (διοικητική και εκπαιδευτική βοήθεια, βελτίωση των μεθόδων ελάφρυνσης), προτείνει «να τεθεί τέλος στις αξιολογήσεις και στους μόνιμους ελέγχους διαβεβαιώνοντας την παιδαγωγική ελευθερία» και να «επαναπροσδιοριστεί η σχέση μεταξύ ιεραρχίας και προσωπικού για να δοθεί ένα τέλος στην εκ των άνω διαχείριση που είναι η πηγή πολλών δεινών στη δουλειά».
Σχεδόν σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση με τις προτάσεις του Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος σκοπεύει, στη δεύτερη πενταετία, να στηριχθεί στη δημόσια διάδοση των δεικτών απόδοσης και στην ενίσχυση του σχήματος του διευθυντή του σχολείου.
Αυτές οι προτάσεις της NUPES , αναμφίβολα, θα προσελκύσουν σε μεγάλο βαθμό την εύνοια των επαγγελματιών της εκπαίδευσης στις 12 και 19 Ιουνίου.
Από τον Xavier Molenat (Αlternatives Économiques)
Σίγουρα αυτό είναι ένα πρόγραμμα φιλόδοξα ‘αριστερό’.
Πολλά είναι τα σχετικά ερωτηματικά:
Θα προσελκύσει κατ’ αρχάς τα λαϊκά στρώματα και τις προοδευτικές δυνάμεις στη Γαλλία ούτως ώστε να φέρουν με την ψήφο τους τη NUPES στην κυβέρνηση στη Γαλλία;
Αν ναι, θα μπορέσουν να κυβερνήσουν; Θα μπορέσουν να αντέξουν τον λυσσασμένο πόλεμο εντός Γαλλίας, Ευρώπης και εντός του κόσμου όλου;
Από τη μια αντίστοιχα παραδείγματα –ίσως και πολύ πιο σοβαρά- οδηγήθηκαν στην αποτυχία ή επιμένουν με ‘τα νύχια και τα δόντια’ από την άλλη η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι βρισκόμαστε –για μιαν ακόμη φορά σε μια καμπή της ιστορίας. Το παραγωγικό παράδειγμα έχει ουσιαστικά αλλάξει με την εκτεταμένη χρήση των ψηφιακών μέσων και της ρομποτικής αλλά και οι εργαζόμενοι δεν είναι πια αυτοί της εποχής της βιομηχανικής επανάστασης. Εχουν –αναλογικά- στους κόλπους τους πολύ περισσότερους ανθρώπους που μπορούν και σκέφτονται και κρίνουν. Εξ άλλου κανείς δεν μπορεί εκ των προτέρων να φανταστεί τις ανακατατάξεις που μπορεί να προκαλέσει μια τέτοια ιστορία. Τόσο μέσα στη Γαλλία όσο και στην Ευρώπη και στον κόσμο όλον Μόνο η πράξη μπορεί να μας δείξει και μάλιστα σε μια χώρα όπου ο λαός της έχει επανειλημμένα πρωτοστατήσει σε ιστορικές στιγμές για την μετατροπή του παγκόσμιου μοντέλου παραγωγής και κοινωνικής συνύπαρξης…
*Η Αντωνία Πάνου είναι αρχιτέκτων-ερευνήτρια
[1] Ifop-Fiducial pour LCI ‘Ερευνα που πραγματοποιήθηκε από τις 6 έως τις 9 Μαΐου 2022 με δείγμα 1.691(από 1802) εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους, αντιπροσωπευτικό του γαλλικού πληθυσμού ηλικίας 18 ετών και άνω.
.kommon.gr
