Απόδοση και Μετάφραση: Αντωνία Πάνου*
Συνομιλία με τον Ζαν-Λυκ Μελενσόν εφ΄όλης της ύλης του προγράμματος του Νέου Ενωτικού Σχήματος της Αριστεράς (NUPES) (Β΄Μέρος)
Στις 24.05.2022 δημοσιεύτηκε στη διαδικτυακή έκδοση των Alternatives Économiques
συζήτηση του Ζαν-Λυκ Μελενσόν με τους συντάκτες του περιοδικού
SANDRINE FOULON, JEAN-CHRISTOPHE CATALON ΚΑΙ MATTHIEU JUBLIN.
Στην παρούσα ανάρτηση περιέχεται το δεύτερο μέρος της σχετικής με τον τίτλο συζήτησης του Ζαν-Λυκ Μελενσόν με τους συντάκτες των Alternatives Économiques. Το πρώτο μέρος μπορείτε να το βρείτε εδώ.
Β΄ΜΕΡΟΣ
Ερώτηση: Ενώ οι δημόσιες υπηρεσίες χρειάζονται ανοικοδόμηση, η κατανάλωση ενέργειας –ιδιαίτερα τα ορυκτά καύσιμα– πρέπει να μειωθεί. Πώς μπορεί να προγραμματιστεί αυτή η εξοικονόμηση;
Ζ-Λ. Μ.: Ας ξεκινήσουμε με τους κλάδους παραγωγής που είναι οι πιο ενεργοβόροι, για παράδειγμα οι τσιμεντοβιομηχανίες. Η συζήτηση πρέπει να γίνει σε όλη την Ευρώπη, γιατί ο συνδικαλισμός στη τσιμεντοβιομηχανία είναι καλά οργανωμένος και υπάρχουν ισχυροί μοχλοί που μπορούν να παρέμβουν και να φέρουν σε συμφωνία εργαζόμενους και παραγωγούς.
Για την κατανάλωση, κανείς δεν σκοπεύει να το κάνει με αυταρχικό τρόπο. Θα περάσουμε μέσα από μια αυξανόμενη συνειδητοποίηση. Πάρτε την παμπ που παραμένει με ανοιχτά τα φώτα όλη τη νύχτα. Μπορώ να εξηγήσω στα παιδιά σας στο TikTok ότι εξαιτίας αυτής της νυχτερινής κατανάλωσης φωτός, το ένα τέταρτο της επιφάνειας του πλανήτη δεν είναι ποτέ νύχτα, κάτι που διαταράσσει όλη τη βιοποικιλότητα. Θα δούμε αν τα παιδιά σας θα σας αφήσουν ήσυχους! Η κοινωνία είναι γενναία και διαθέσιμη. Οι άνθρωποι δεν είναι κακοί. Θέλουν πάντα να τα πάνε καλά. Το μεγαλύτερο ερώτημα παραμένει αυτό της εξοικονόμησης που πρέπει να γίνει στην κατανάλωση.
«Ο πράσινος κανόνας είναι ένας στόχος. Είναι ανεφάρμοστος ως έχει, τώρα αμέσως. »
Υπάρχει επίσης πρόοδος που πρέπει να σημειωθεί στην παραγωγή. Πήγα να δω στο Durance a Step [σταθμός μεταφοράς ενέργειας με αντλία, σημείωση του συντάκτη], που παράγει ηλεκτρισμό κατεβάζοντας το νερό σε ένα κανάλι μεταξύ δύο δεξαμενών νερού σε διαφορετικά υψόμετρα. Μετά είδα μικρότερα μηχανήματα, τα οποία μπορείς να τα βάλεις οπουδήποτε, και τα οποία ανεβοκατεβάζουν κύβους από σκυρόδεμα για να αποθηκεύουν και να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια. Είναι τέλειο ! Σας δίνω αυτό το παράδειγμα για να σας δείξω ότι η πραγματικότητα δεν είναι αυτή της καρικατούρας που προπαγανδίζει ο Μακρόν: «πυρηνική ενέργεια ή θάνατος».
Ερώτηση: Η συζήτηση στη Γαλλία επικεντρώνεται στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά οι γαλλικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου προέρχονται κυρίως από άλλους τομείς. Συγκεκριμένα από το αυτοκίνητο: πρέπει να ρυθμίσουμε τον τομέα με πιο σκληρά μέτρα ή να θεσπίσουμε ένα σύστημα «ο ρυπαίνων πληρώνει», όπως συμβαίνει με το φόρο άνθρακα;
Ζ-Λ. Μ.: Το να δίνουμε στους ανθρώπους ένα υπόδειγμα χρηματικού τιμήματος, μέσω της φορολόγησης του άνθρακα, δεν λειτουργεί. Αυτό ισοδυναμεί με ένα τίμημα στη φύση. Ποιός είναι αρκετά έξυπνος για να γνωρίζει το κόστος μιας φυσικής ισορροπίας χιλιετιών;
Ερώτηση: Αυτό σημαίνει λοιπόν ότι πρέπει αναγκαστικά να καταφύγουμε σε κανονισμούς;
Ζ-Λ. Μ.: Είναι τρομακτικό αυτό που λες! Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση μεταξύ της αγοράς και των κανόνων παντού και πάντα. Πρέπει να βρεθούν καλύτερες λύσεις. Θα το κάνω με πονηριά, δεν θα γίνω ΄Αγιος Βασίλης. Θα μπορούσαμε για παράδειγμα να βρούμε ένα άλλο μοντέλο αυτοκινήτου και να μην επιτρέπουμε πλέον άλλα αυτοκίνητα που δεν έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά.
Άρα είναι κανονισμός.
Ζ-Λ. Μ.: Όχι, είναι αντικατάσταση. Δεν ισχυρίζομαι ότι έχω όλες τις απαντήσεις. Δεν ξέρω τεχνικά πώς αντικαθιστάς ένα μοντέλο αυτοκινήτου με ένα άλλο. Αλλά ο κόσμος θέλει να τα πάει καλά. Κανείς δεν οδηγεί ρυπογόνα αυτοκίνητα από γούστο. Μόνο ο υπουργός που μίλησε για αυτούς που «καπνίζουν τσιγάρα και οδηγούν ντήζελ» [Benjamin Griveaux, Ed].
Ερώτηση: Και ποια θέση πρέπει να δοθεί στα οικονομικά κίνητρα; Στις επιδοτήσεις;
Ζ-Λ. Μ.: Μερικές φορές το να δίνεις χρήματα δικαιολογείται. Το πρόχειρο φαγητό κοστίζει στην Κοινωνική Ασφάλιση 50 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο, σχεδόν όσο το κόστος της συνταξιοδότησης στα 60. Γνωρίζουμε πολύ καλά ότι δεν πρόκειται να εξαλείψουμε το πρόχειρο φαγητό και τις ασθένειες που το συνοδεύουν από τη μια μέρα στην άλλη. Αλλοίμονο, το φαινόμενο αδράνειας προοιωνίζει αρκετές γενιές παχύσαρκων και διαβητικών. Αλλά σε αυτήν την περίπτωση, είναι ακόμα πιο ενδιαφέρον να χαμηλώσουμε τις τιμές ή να επιδοτήσουμε ορισμένα ποιοτικά τρόφιμα, παρά να αφήσουμε τους ανθρώπους να συνεχίσουν να τρώνε οτιδήποτε. Παράλληλα μπορούμε, με κανονισμούς, να μειώσουμε την περιεκτικότητα σε ζάχαρη ή αλάτι σε κακά τρόφιμα.
Ερώτηση: Θέλετε να καθιερώσετε έναν «πράσινο κανόνα», ο οποίος συνίσταται στο να μην παίρνουμε περισσότερα από όσα μπορεί να ανανεώσει το περιβάλλον, και να τον κατοχυρώσετε στο Σύνταγμα. Ποιες όμως θα ήταν οι συγκεκριμένες συνέπειές του; Πέρα από ένα ορισμένο επίπεδο εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, δεν μπορούμε πλέον να κάνουμε τίποτα στη Γαλλία; Ή μήπως κάθε έργο πρέπει να είναι ουδέτερο από άνθρακα;
Ζ-Λ. Μ.: Όχι, ο πράσινος κανόνας είναι ένας στόχος. Είναι ανεφάρμοστος ως έχει, τώρα αμέσως.
Ας ξεκινήσουμε από τη διατύπωση «μην παίρνεις περισσότερα από όσα αναπληρώνει η φύση». Για ποια χρονικά περιθώρια μιλάμε; Θα μπορούσαμε κάλλιστα να πούμε ότι μπορούμε να υλοτομήσουμε σύρριζα ένα δάσος στην περίπτωση που σε 30 χρόνια τα δέντρα θα έχουν ξαναφυτρώσει… Αυτό θα ήταν παράλογο. Επομένως, ο χειρισμός του πράσινου κανόνα είναι περίπλοκος. Νομίζω ότι πρέπει κατ΄αρχάς να δημιουργήσουμε ένα σχέδιο για να επιβραδύνουμε τα πιο μη αναστρέψιμα οικοσυστήματα και στη συνέχεια να σταματήσουμε την καταστροφή. Κανένας δογματισμός επί του θέματος.
Ερώτηση: Άρα η ερμηνεία του πράσινου κανόνα θα παραμένει πάντα λίγο ως πολύ μεταβλητή;
Ζ-Λ. Μ.: Αυτή είναι η ουσία της Δημοκρατίας και των δημοκρατικών θεσμών. Ο νόμος είναι προσωρινός, δεν υπάρχει απόλυτη αλήθεια. Είναι ο ανθρωπισμός. Έτσι είναι εδώ και έξι αιώνες! Τουλάχιστον για εμάς. Άλλοι πιστεύουν ότι υπάρχουν νόμοι όπως αυτός της αγοράς ή του καλού Θεού. Ο συγκεκριμένος ορισμός του πράσινου κανόνα εξαρτάται από πολλές κοινωνικές και πολιτισμικές παραμέτρους. Είναι δείκτης προόδου.
Ερώτηση: Λέτε επίσης ότι θέλετε να αλλάξετε τη μέθοδο σας, σε κοινωνικά θέματα.. Πέρα από την αύξηση του κατώτατου μισθού στα 1.500 ευρώ, θέλετε να οργανώσετε ένα μεγάλο κοινωνικό συνέδριο για τους μισθούς και να καλέσετε τους επαγγελματικούς τομείς να διαπραγματευτούν αυξήσεις.
Ζ-Λ. Μ.: Δεν θα προσκαλούμε, θα υποχρεώνουμε. Θα είναι υποχρεωτικό.
Ερώτηση: Σήμερα όμως οι επαγγελματικοί κλάδοι διαπραγματεύονται. Κι αν εξαιρέσεις μερικούς τομείς, αυτό δεν οδήγησε σε πολλά. Τι θα μπορούσε να αλλάξει;
Ζ-Λ. Μ.: Αν κερδίσουμε, αυτό το σύνθημα θα εκληφθεί σωστά από τους εργοδότες, πιστέψτε με. Ειδικά αν πυροδοτηθεί το κοινωνικό κίνημα. Πιστεύω στον συγκεκριμένο ριζοσπαστισμό, αυτόν που ξεκινά από την πραγματικότητα. Υπάρχει ένα πρόβλημα: το 85% των συμβατικών ελάχιστων είναι κάτω από τον κατώτατο μισθό. Έκανα αλυσιδωτές τηλεφωνικές διαβουλεύσεις για να δω πώς θα λυθεί το πρόβλημα και κάποιοι μου είπαν να επιβάλω αυτή την επανόρθωση με νόμο, χωρίς να το συζητήσω. Νομίζω ότι υπάρχει κάτι καλύτερο να κάνουμε. Έχουμε υποχρεωτική ετήσια διαπραγμάτευση μισθών στις επιχειρήσεις. Αλλάζουμε στάση : περνάμε στον κλάδο! Κανείς δεν θα έχει το θράσος να μας κατηγορήσει ότι δεν διαπραγματεύομαστε και κανείς δεν θα τολμήσει να μην πάει τις συναντήσεις. Θα έρθουν όλοι.
Αφού προσαρμοστούν όλα τα συμβατικά ελάχιστα, επιλαμβανόμαστε του ερωτήματος που συνδέεται με αυτό: τη μισθολογική κλίμακα. Γιατί αν αυξήσουμε τους πάντες στα 1.500 ευρώ με το Smic (ελάχιστος κατώτατος μισθός), πρέπει να δούμε ότι υπάρχει μια ολόκληρη σειρά από μικρά στελέχη που κερδίζουν αυτό το ποσό. Πρέπει λοιπόν να φέρουμε αμέσως στη συζήτηση το ζήτημα των διαφορών. Δεν είναι υπερβολή. Στην Ευρώπη, οι διεκδικήσεις δεν πρέπει να υπερβαίνουν την κλίμακα από 1 έως 20 μεταξύ της χαμηλότερης και της υψηλότερης αμοιβής. Προσωπικά, θα έβαζα τον πήχη χαμηλότερα, αλλά αποφασίσαμε να βασιστούμε στην Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων.
Μόλις γίνει αυτό το βήμα, έρχεται στο προσκήνιο το ζήτημα της χρηματοδότησης. Πρόκειται για την αναλογία μεταξύ μερισμάτων και μισθών. Τι πρέπει να συμφωνήσουμε; να βάλουμε περισσότερα χρήματα στην αύξηση των μερισμάτων παρά στην αύξηση των μισθών; Το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης θα δείξει. Κάποιοι κλάδοι θα συμφωνήσουν, κάποιοι όχι. Μόνο τότε θα παρέμβει ο νομοθέτης. Γιατί προφανώς θα πρέπει να ψηφιστεί ο νόμος, αλλιώς τι νόημα θα είχε να έχουμε πλειοψηφία σαν τη δική μας; Καλύτερα αυτός ο τρόπος να κάνεις πράγματα παρά να ληστέψεις όλον τον κόσμο.
Ερώτηση: Τι προτείνετε για ίση αμοιβή μεταξύ γυναικών και ανδρών;
Ζ-Λ. Μ.: Η ίση αμοιβή έχει ψηφιστεί το 1972! Ακόμα δεν έχει γίνει. Η χώρα μας γελοιοποιείται. Για να μειώσω αυτές τις ανισότητες, επινόησα το υποχρεωτικό μπόνους των 100 ευρώ για όλες τις γυναίκες, εκτός αν η επιχείρηση αποδείξει ότι πληρώνει τις γυναίκες όσο και τους άνδρες, με ίσα προσόντα. Ένας συνδικαλιστής μου είπε ότι η ιδέα μου ήταν καλή για χαμηλούς μισθούς, αλλά άχρηστη για στελέχη, μεταξύ των οποίων υπάρχουν και μισθολογικές ανισότητες. Αλλά δεν μπορώ να πω ότι η ισότητα είναι μόνο για τους φτωχούς. Είναι άδικο να πληρώνεις μια γυναίκα 5.000 ευρώ ενώ έναν άντρα για την ίδια εργασία 7.000. Ένα μπόνους 100 ευρώ δεν θα ήταν αποτρεπτικό. Αντίθετα, η διοίκηση θα μπορούσε να εξοικονομήσει χρήματα. Τα συνδικάτα ή οι εκπρόσωποι του προσωπικού πρέπει να έχουν την εξουσία να ελέγχουν την επιθεώρηση εργασίας όταν υπάρχουν μισθολογικές διαφορές.
Αυτή η ιδέα είναι πολύ σημαντική για εμάς. Για τη δικαιοσύνη φυσικά, αλλά και γιατί το ζήτημα της υπόθεσης των γυναικών που αποτελεί ουσιαστικό μοχλό της ανθρώπινης προόδου. Και του αγώνα. Τα περισσότερα από τα μέτρα που προτείνουμε είναι φεμινιστικά: η αύξηση του κατώτατου μισθού επηρεάζει το 60% των γυναικών. Η μονιμοποίηση συμβασιούχων στη δημόσια διοίκηση αφορά κατά το 70% γυναίκες… Αυτά τα ζητήματα θα δημιουργήσουν μια διαφορετική δυναμική κατανομής μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, αλλά το ενδιαφέρον της αύξησης των μισθών των γυναικών είναι και η αύξηση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, γεγονός που το κάνει εφικτή τη χρηματοδότηση της συνταξιοδότησης σε ηλικία 60 ετών.
Ερώτηση: Θα φτάσουμε σε αυτό, αλλά στο μεταξύ θάθελα να μου απαντήσετε , πώς θα καταφέρετε να αυξήσετε τους μισθούς και να μειώσετε ταυτόχρονα τις ώρες εργασίας;
J.-L. M.: Πώς φέρνεις πίσω 180.000 ανθρώπους που έφυγαν από τα δημόσια νοσοκομεία; Πώς θα ανταποκριθούμε σε αυτή την οξεία κρίση; Πρέπει πρώτα να αυξήσουμε τους μισθούς, αλλά και να συζητήσουμε τις συνθήκες εργασίας. Και ίσως το σωστό αντιστάθμισμα είναι το τετραήμερο. Αυτά είναι πράγματα που είναι αντικείμενο διαπραγμάτευσης, τόσο στην υγεία όσο και σε άλλους τομείς. Αλλά η δική μου δουλειά ως Πρωθυπουργού είναι ήδη να φέρω την πραγματική διάρκεια του χρόνου εργασίας στις 35 ώρες. Και το κάνω αρκετά εύκολα αυξάνοντας τις υπερωρίες.
Ερώτηση: Αν όμως αυξηθούν οι υπερωρίες, δεν δημιουργούνται απαραίτητα θέσεις εργασίας. Αυτό δεν ευνοεί τους ανθρώπους που βρίσκονται ήδη στη δουλειά;
J.-L. M.: Πράγματι, ο όγκος των υπερωριών δεν μετατρέπεται άμεσα σε θέσεις πλήρους απασχόλησης. Δεν έχει οικονομικό νόημα. Η παραγωγή χρειάζεται υπερωρίες. Αλλά ο καθορισμός του χρόνου εργασίας στις 35 ώρες αυξάνοντας την επόμενη ώρα υπερωρίας στο 10% είναι μια απάτη. Πρέπει να επανεκτιμηθεί η τιμολόγηση των ωρών υπερωριών κατά 25% επιπλέον για την πρώτη και στη συνέχεια να αυξάνεται η σχετική αντιμισθία. Στη συνέχεια, πέρα από έναν ορισμένο όγκο υπερωριών μπορούμε να εξετάσουμε το ενδεχόμενο νέων προσλήψεων και δημιουργίας θέσεων εργασίας. Αλλά η μετάβαση του συμβατικού χρόνου εργασίας στις 35 ώρες γέννησε τις περισσότερες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν σε ολόκληρο τον αιώνα.
Ερώτηση: Δεν θα επιβάλλετε με νόμο τη μείωση του χρόνου εργασίας;
Ζ-Λ. Μ.: Δεν λέω όχι. Θάθελα προηγούμενα να επαναφέρω τις 35 ώρες. Αλλά δεν λέω ότι θα επιβάλουμε με νόμο το 32ωρο εκτός κοινωνικού κινήματος. Θέλω να αποφύγω τα φάλτσα. Ήμουν εκεί όταν υιοθετήσαμε το 35ωρο. Θυμάμαι τον τρόπο με τον οποίο εγκαθιδρύθηκε και τις διαστροφικές επιπτώσεις που είχε. Θυμάμαι τους εργάτες της Michelin να κλαίνε γιατί μετά από 20 χρόνια αγώνα, έπρεπε να επιστρέψουν στη δουλειά τα Σάββατα, όταν οι εργαζόμενοι στα γραφεία το βρήκαν πολύ καλό.
«Ποιός είναι το αφεντικό των ρολογιών στην κοινωνία; Αν ο καθένας κάνει αυτό που νιώθει, είτε εργάζεται Σάββατο είτε Κυριακή, το σπίτι του μετατρέπεται σε ξενοδοχείο-εστιατόριο. Εκεί συμφωνούν όλοι. Η κυριαρχία στους ρυθμούς είναι η συλλογική κυριαρχία του χρόνου»
Έχει γίνει χαμός για να αξιολογήσουμε τον χρόνο εργασίας, τον χρόνο ανάπαυσης, το διάλειμμα για τσίσα, το διάλειμμα για κολατσιό, τον χρόνο συνολικά. Οι διοικήσεις ήθελαν να υπολογίζουν τα πάντα ως χρόνο ανάπαυσης και να διατηρούν στις 35 ώρες μόνο τον παραγωγικό χρόνο. Ας απαλλαχτούμε από αυτό! Σήμερα, η ισπανική εμπειρία δείχνει ότι αυτό μπορεί να επιτευχθεί συμβατικά. Οι Ισπανοί μας προσφέρουν τις αρχικές εκτιμήσεις: για τις 32 ώρες, για την αύξηση του κατώτατου μισθού, ακόμα κι αν ξεκινούν από πολύ δυσμενέστερες συνθήκες.
Ερώτηση: Στην Ισπανία, η τετραήμερη εβδομάδα καθοδηγείται κυρίως από τους εργοδότες. Πρόκειται για επαναφορά του ίδιου όγκου ωρών εργασίας σε τέσσερις ημέρες, δεν είναι πάντα μείωση της εργασίας στις 32 ώρες…
Ζ-Λ. Μ.: Είναι αλήθεια. Οι μόνες πραγματικές συζητήσεις που είχα για τις 32 ώρες ήταν, για άλλη μια φορά, στον τομέα της υγείας. Το να μπορείτε να εργάζεστε τέσσερις ημέρες την εβδομάδα μπορεί να είναι πλεονέκτημα. Αυτό σας επιτρέπει να ελέγχετε το σχέδιο ζωής σας. Και αυτό, θέλω να πιστεύω, μετράει. Οι νοοτροπίες έχουν εξελιχθεί σε θέματα που χθες έμοιαζαν ταμπού. Γνώρισα μιαν εποχή όπου η μισθωτή εργασία ήταν ελάχιστα η προοπτική για έναν γιατρό. Αυτό δεν ισχύει πλέον σήμερα.
Ερώτηση: Αποφασίσατε να επιστρέψετε στη συνταξιοδότηση στα 60 με 40 εργάσιμα χρόνια. Γιατί αυτή η επιμονή στην ηλικία και τη διάρκεια όταν ουσιαστικά οι εργαζόμενοι φεύγουν όταν λαμβάνουν πλήρη σύνταξη, που σε πολλές περιπτώσεις σημαίνει πολύ αργότερα από τα 60;
Ζ-Λ. Μ.: Ας ξεκινήσουμε επιστρέφοντας σε αυτό το ερώτημα: ποιος είναι το αφεντικό των ρολογιών στην κοινωνία; Ο έλεγχος των ρυθμών είναι ο συλλογικός έλεγχος του χρόνου. Μπορούμε να είμαστε κατά. Δεν είναι δικό μου σχέδιο. Είμαι όμως υπέρ συλλογικού πλαισίου. Ναι, κυρία Θάτσερ, η κοινωνία υπάρχει! Ξεκινά από την οικογένεια, τους φίλους, το περιβάλλον… Σταματάμε όλοι μαζί ταυτόχρονα για να συναναστραφούμε. Υπάρχουν και άλλα πράγματα να κάνεις στη ζωή εκτός από τη δουλειά. Για αυτό χρειαζόμαστε την σύμπτωση του κατανεμημένου χρόνου.
Και για τη συνταξιοδότηση : Επιστρέφουμε στα συλλογικά πρότυπα. Σταματάμε στα 60 αν έχουμε 40 εργάσιμα χρόνια παίρνοντας τουλάχιστον 1.500 ευρώ, αν είχαμε μια πλήρη καριέρα. Γιατί ο κατώτατος μισθός; Επειδή είναι ο μίνιμουμ μισθός και η συνταξιοδότηση είναι μισθός εξ αναβολής .
Δεν θα υπάρχει σύνταξη κάτω από το όριο της φτώχειας, δηλαδή τουλάχιστον 1.100 ευρώ. Τόσο για την αρχή. Εν συνεχεία δεν είπαμε ποτέ ότι απαγορεύουμε την απελευθέρωση των ατόμων που ξεκίνησαν νωρίς και ότι απαγορεύεται να φύγουν αργότερα αν θέλουν να συνεχίσουν να εργάζονται και είναι καλά στην υγεία τους.
Ερώτηση: Όλα αυτά θα πρέπει να κοστίζουν, σύμφωνα με τα στοιχεία σας, 71 δισ. ευρώ. Πώς θα τα χρηματοδοτήσετε;
Ζ-Λ. Μ.: Η συνταξιοδότηση σε ηλικία 60 ετών με προσόδους 40 ετών, που περιλαμβάνουν τα τρίμηνα κατά τα οποία ένα άτομο λαμβάνει το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης (RSA), θα κοστίσει 29 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Θα το χρηματοδοτήσουμε με αύξηση των εισφορών γήρατος 0,25 μόρια ετησίως, μέσω πρόσθετων εισφορών που θα εισέλθουν στο ταμείο χάρη στην ισότητα των φύλων, με προσαύξηση εισφορών υψηλών αποδοχών και με εξοικονόμηση κοινωνικών παροχών, επιδομάτων ανεργίας και υγειονομικών εξόδων, τα οποία δεν θα καταβάλλονται πλέον σε άνεργους ηλικιωμένους αφού θα συνταξιοδοτηθούν.
Η αύξηση των μικρών συντάξεων και της κατώτατης σύνταξης θα κοστίσει 25 δισ. ευρώ, τα οποία θα ανακτήσουμε υποβάλλοντας σε εισφορές τα εισοδήματα που αυτή τη στιγμή απαλλάσσονται: μερίσματα, εξαγορές μετοχών, αποταμιεύσεις εργαζομένων, κουπόνια γευμάτων, υπερωρίες… Και χάρη στα φορολογικά έσοδα από την αύξηση των συντάξεων.
Τέλος, τα 17 δισ. τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των συντάξεων επάνω στους μισθούς θα αποζημιωθούν χάρη στην αύξηση των μισθών και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Επαναφέρουμε ακόμα τον κανόνα της αναπροσαρμογής (ρήτρας) σε ευρώ κάθε φορά που η κυβέρνηση αποφασίζει να μειώσει τις εισφορές. Ήμουν παρών όταν η Μαντάμ Βέιλ ψήφισε αυτήν την αρχή. Διαβεβαίωσε τους πάντες ότι κανείς δεν θα την αγγίξει. Χρόνια αργότερα, ο Εμμανουέλ Μακρόν ήταν αυτός που άλλαξε τον κανόνα.
Ερώτηση: Πώς θα τα καταφέρετε να επαναφέρετε τη σύνταξη στα 60; Ανακοινώνετε διαβούλευση με τα συνδικάτα, μετά θα προχωρήσετε σταδιακά: από τα 62 θα πάμε στα 61,8 χρόνια κ.ο.κ.;
Ζ-Λ. Μ.: Ειλικρινά, δεν έχουμε κάνει ακόμα αυτή τη συζήτηση, αλλά δεν μπορούμε να καθυστερήσουμε. Οι ζωές των ανθρώπων πρέπει να αλλάξουν γρήγορα. Έχουμε πραγματικό πρόβλημα δημοκρατικής εμπιστοσύνης. Αν έχουν την αίσθηση ότι για άλλη μια φορά ψηφίζουν υποψηφίους που έχουν ανακοινώσει μια σειρά από μέτρα και θα κάνουν το αντίθετο, à la François Hollande, καήκαμε! Στο χέρι μας είναι να βρούμε λύσεις. Οι σοσιαλιστές μου λένε: δεν πρόκειται να φτάσεις εκεί, πρέπει να πας σταδιακά. Αυτό το ξέρω! Κάνουμε την πρώτη αλλαγή και μετά την ξεχνάμε γιατί δεν έχουμε χρόνο, γιατί δεν γίνεται πια κ.λπ. Θέλω δραματική αλλαγή. Εδώ και 30 χρόνια κάνανε πάρτι οι άλλοι. Είναι η σειρά του λαού.
«Διακατέχομαι εξαιρετικά από την ιδέα ότι μια δημοκρατική κυβέρνηση δεν περιορίζεται μόνο στη διαχείριση. Δρα πολιτικά, επεμβαίνει και καλεί τον κόσμο να παρέμβει».
Ας κάνουμε μια αιτιολογημένη εκτίμηση του παρελθόντος. Δεν συμπορεύομαι με όλους αυτούς που εξηγούν ότι τίποτα δεν λειτούργησε με το ‘κοινό πρόγραμμα’. Και ότι το 1983, επιστρέψαμε στην καπιταλιστική κόλαση. Αυτά είναι ανοησίες. Δεν έγινε έτσι. Κανείς δεν ήξερε τι άλλο να κάνει. Το σενάριό μας βρέθηκε σε αδιέξοδο μετά από τρεις υποτιμήσεις, έναν συναλλαγματικό έλεγχο και έναν αναγκαστικό δανεισμό. Στο μεταξύ, οι κυβερνήσεις που ακολούθησαν χρειάστηκαν 30 χρόνια για να διαλύσουν ό,τι είχε οικοδομηθεί μέσα σε δύο χρόνια. Δεν έχουμε αποτύχει 100%, αυτό δεν είναι αλήθεια. Τι λειτούργησε ή τι όχι; Το 1992, ψήφισα υπέρ της Συνθήκης του Μάαστριχτ πριν ψηφίσω το αντίθετο το 2005. Τότε, πιστεύαμε ότι η ενοποίηση της καπιταλιστικής οικονομίας θα παρήγαγε την ένταξη των πολιτών. Κάναμε λάθος, το διορθώνουμε. Τώρα το κάνουμε διαφορετικά. Ας δεχτούμε τα διδάγματα της εμπειρίας αντί της απαγγελίας κατηχήσεων.
Ερώτηση: Πώς γίνεται να επιτευχθεί η Έκτη Δημοκρατία με πρωθυπουργό τον Ζαν-Λικ Μελανσόν και Πρόεδρο τον Εμμανουέλ Μακρόν, όταν σύμφωνα με το άρθρο 11 του Συντάγματος μόνο ο αρχηγός του κράτους μπορεί να τροποποιήσει το Σύνταγμα με δημοψήφισμα;
Ζ-Λ. Μ.: Είναι ήδη η Έκτη Δημοκρατία μέσα στην Πέμπτη! Το χτύπημα που μόλις κάναμε ήταν να αποκαταστήσουμε πλήρως τις βουλευτικές εκλογές, οι οποίες μέχρι τώρα θεωρούνταν διοικητική τυπικότητα. Φυσικά, υπάρχει μια αντίφαση προγραμματισμού. Αλλά θα το διαχειριστούμε με την προϋπόθεση να παραδεχτούμε ότι οι συγκρούσεις μπορούν να διευθετηθούν σε μια δημοκρατία. Διακατέχομαι από την ιδέα ότι μια δημοκρατική κυβέρνηση δεν περιορίζεται μόνο στη διαχείριση. Δρα πολιτικά, επεμβαίνει και καλεί τον κόσμο να παρέμβει.
Έχω δύο ή τρεις ιδέες για το πώς θα προχωρήσουμε. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είμαι υπέρ των μόνιμων οδοφράγματος, ούτε ότι ο Εμμανουέλ Μακρόν θα έχει τον τελευταίο λόγο επειδή είναι Πρόεδρος. Κατά τη γνώμη μου, εάν προκύψουν σκληρές διαφορές μεταξύ αυτού και εμένα, θα εναπόκειται στη Βουλή να τις διευθετήσει. Αυτό μπορεί να γίνει με τα εργαλεία που υπάρχουν ήδη στη συνταγματική τάξη μέσω δήλωσης του Πρωθυπουργού στη Βουλή, για παράδειγμα. Τότε θα μπορούσαμε να μπούμε εκ νέου σε μια εποχή αναζωογόνησης του κοινοβουλευτισμού της γαλλικής πολιτικής ζωής. Θα είναι μια ειρηνική θεσμική επανάσταση!
*Η Αντωνία Πάνου είναι αρχιτέκτων-ερευνήτρια
Ετικέττες
Γαλλικές βουλευτικές Εκλογές, Νέο Ενωτικό Σχήμα της Αριστεράς (NUPES),Προγραμματικά Mέτρα NUPES
kommon.gr
