Είναι όντως πιθανός ένας πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας;

Η ρη­το­ρι­κή τόσο των Δη­μο­κρα­τι­κών του Προ­έ­δρου Τζον Μπάι­ντεν όσο και των Ρε­που­μπλι­κά­νων γί­νε­ται όλο και πιο άγρια. Οι αμε­ρι­κα­νι­κές στρα­τιω­τι­κές δα­πά­νες βρί­σκο­νται σε ανο­δι­κό σπι­ράλ, ενώ επι­βάλ­λε­ται ένα διαρ­κώς αυ­ξα­νό­με­νο φάσμα εμπο­ρι­κών πε­ριο­ρι­σμών και άλλων κυ­ρώ­σε­ων σε κι­νε­ζι­κές εται­ρί­ες και κι­νε­ζι­κά προ­ϊ­ό­ντα. Και δεν πρό­κει­ται μόνο για τις ΗΠΑ. 

Μικ Άρμστρονγκ | μετάφραση Πάνος Πέτρου

Η Ια­πω­νία εμπλέ­κε­ται σε μια τα­χύ­τα­τη επέ­κτα­ση των στρα­τιω­τι­κών δυ­να­το­τή­των της, με τη θη­ριώ­δη αύ­ξη­ση του τε­λευ­ταί­ου εξο­πλι­στι­κού προ­ϋ­πο­λο­γι­σμού της κατά 20%, στα 55 δισ. δο­λά­ρια. Η Νότια Κορέα, που ήδη δα­πα­νά -ανα­λο­γι­κά- πε­ρισ­σό­τε­ρα από την Ια­πω­νία στο στρα­τό της, αυ­ξά­νει τις εξο­πλι­στι­κές δα­πά­νες κατά 6,8% ετη­σί­ως για τα επό­με­να 5 χρό­νια.

Σχε­δόν όλες οι ευ­ρω­παϊ­κές χώρες εξο­πλί­ζο­νται επί­σης ως τα δό­ντια. Η Αυ­στρα­λία δε μένει πίσω, με την από­φα­ση της κυ­βέρ­νη­σης Αλ­μπα­νίζ να σπα­τα­λή­σει ένα ποσό που θα είναι μάλ­λον πάνω από 400 δισ. δο­λά­ρια για τα πυ­ρη­νο­κί­νη­τα υπο­βρύ­χια που προ­βλέ­πει η AUKUS.

Από τη μεριά της η Κίνα, δεν κρα­τιέ­ται κα­θό­λου πίσω. Εκ­συγ­χρο­νί­ζει και ενι­σχύ­ει απο­φα­σι­στι­κά τις μα­χη­τι­κές τις δυ­να­τό­τη­τες κατά τις τε­λευ­ταί­ες δε­κα­ε­τί­ες.

Αλλά πρό­κει­ται πραγ­μα­τι­κά να γίνει ένας με­γά­λος πό­λε­μος με­τα­ξύ των με­γά­λων δυ­νά­με­ων; Ασφα­λώς η τρο­μα­κτι­κή κλί­μα­κα θα­νά­των και κα­τα­στρο­φών που είναι ανα­πό­φευ­κτη σε έναν με­γά­λο πό­λε­μο, πόσο μάλ­λον σε έναν πυ­ρη­νι­κό πό­λε­μο, δεν είναι προς το συμ­φέ­ρον ούτε της αμε­ρι­κα­νι­κής ούτε της κι­νε­ζι­κής άρ­χου­σας τάξης, σωστά; Ασφα­λώς θα επι­κρα­τή­σει η κοινή λο­γι­κή και οι κρα­ταιές δυ­νά­μεις θα υπο­χω­ρή­σουν λίγο πριν το χεί­λος του γκρε­μού, βρί­σκο­ντας κά­ποια δι­πλω­μα­τι­κή λύση με υπο­χω­ρή­σεις από όλες τις πλευ­ρές, έτσι δεν είναι;

Αυτή είναι απο­λύ­τως κα­τα­νοη­τά η αί­σθη­ση -και η ευχή και ελ­πί­δα- δε­κά­δων εκα­τομ­μυ­ρί­ων έντι­μων καλών αν­θρώ­πων που δί­καια τρο­μο­κρα­τού­νται από την προ­ο­πτι­κή ενός ακόμα πα­γκο­σμί­ου πο­λέ­μου.  Πώς θα μπο­ρού­σε άλ­λω­στε οποιοσ­δή­πο­τε λο­γι­κός άν­θρω­πος να θέλει να δει έναν γε­νι­κευ­μέ­νο πό­λε­μο σε κλί­μα­κα που λο­γι­κά θα κάνει τον Πρώτο και τον Δεύ­τε­ρο Πα­γκό­σμιο Πό­λε­μο να μοιά­ζουν με μπου­νιές σε σχο­λι­κό προ­αύ­λιο;

Το πρό­βλη­μα είναι ότι ο κα­πι­τα­λι­σμός κα­θο­δη­γεί­ται από τον αντα­γω­νι­σμό με­τα­ξύ εται­ρειών και με­τα­ξύ των κρα­τών που τις υπο­στη­ρί­ζουν, για κέρδη, με­ρί­δια αγο­ρών, προ­ο­ρι­σμούς για επεν­δύ­σεις, έλεγ­χο επί των εμπο­ρι­κών δια­δρο­μών και πρό­σβα­ση σε πρώ­τες ύλες. Αυτός ο κα­νι­βα­λι­κός αντα­γω­νι­σμός δη­μιουρ­γεί διαρ­κώς τις βά­σεις για βάρ­βα­ρους πο­λέ­μους για την προ­ώ­θη­ση ή την υπε­ρά­σπι­ση της ισχύ­ος και του πλού­του των κα­πι­τα­λι­στι­κών εθνι­κών κρα­τών απέ­να­ντι στους αντι­πά­λους τους.

Το πιο πι­θα­νό σε­νά­ριο δεν είναι αυτό ενός γε­νι­κευ­μέ­νου πο­λέ­μου ανά­με­σα στις ΗΠΑ και την Κίνα στα επό­με­να 4-5 χρό­νια. Αυτήν τη στιγ­μή καμιά από τις δυο πλευ­ρές δεν αι­σθά­νε­ται ακόμα έτοι­μη για κάτι τέ­τοιο. Το πιο πι­θα­νό σε­νά­ριο, που όμως πα­ρα­μέ­νει απί­στευ­τα επι­κίν­δυ­νο, είναι μια πα­ρα­τε­τα­μέ­νη πε­ρί­ο­δος κλι­μά­κω­σης των εντά­σε­ων, θω­ρά­κι­σης των συμ­μα­χιών και στρα­τιω­τι­κής προ­ε­τοι­μα­σί­ας και από τις δυο πλευ­ρές -πράγ­μα­τα που κά­νουν μια απο­φα­σι­στι­κή ανα­μέ­τρη­ση να δεί­χνει φαι­νο­με­νι­κά ανα­πό­φευ­κτη κά­ποια στιγ­μή στο μέλ­λον. Μια τέ­τοια απο­φα­σι­στι­κή ανα­μέ­τρη­ση θα μπο­ρού­σε εύ­κο­λα να προ­κύ­ψει από κά­ποιον λάθος υπο­λο­γι­σμό ή ένα απο­λύ­τως απρό­βλε­πτο γε­γο­νός.

Αυτό συ­νέ­βη στην πε­ρί­πτω­ση του Πρώ­του Πα­γκο­σμί­ου Πο­λέ­μου. Τον Γε­νά­ρη του 1914, κα­νείς δεν μπο­ρού­σε να φα­ντα­στεί ούτε στα πιο τρελά του όνει­ρα ότι μόλις 6 μήνες αρ­γό­τε­ρα, ένας από τους πιο φο­νι­κούς πο­λέ­μους στην αν­θρώ­πι­νη ιστο­ρία με απο­λο­γι­σμό 15-22 εκα­τομ­μύ­ρια νε­κρούς θα πυ­ρο­δο­τού­νταν από τη δο­λο­φο­νία του Αυ­στρια­κού Αρ­χι­δού­κα Φερ­δι­νάν­δου από έναν σχε­τι­κά άγνω­στο Σέρβο εθνι­κι­στή στην Βοσ­νια­κή πρω­τεύ­ου­σα στο Σα­ρά­γε­βο. Αλλά τα γε­γο­νό­τα βγή­καν γρή­γο­ρα εκτός ελέγ­χου. Οι άρ­χο­ντες της Αυ­στρο-Ουγ­γρι­κής Αυ­το­κρα­το­ρί­ας απά­ντη­σαν επι­δί­δο­ντας ένα πολύ σκλη­ρό τε­λε­σί­γρα­φο στη Σερ­βία, χωρίς να έχουν πρό­θε­ση να προ­κλη­θεί ένας πα­γκό­σμιος πό­λε­μος.

Η Γερ­μα­νι­κή Αυ­το­κρα­το­ρία, σύμ­μα­χος της Αυ­στρί­ας, πί­στευε αρ­χι­κά ότι ο αγώ­νας θα πε­ριο­ρι­ζό­ταν σε μία ακόμα το­πι­κή σύ­γκρου­ση στα Βαλ­κά­νια και ότι η Βρε­τα­νία δεν θα εμπλε­κό­ταν. Αλλά το τσα­ρι­κό Ρω­σι­κό κρά­τος, το οποίο είχε αυ­το­α­να­κη­ρυ­χτεί προ­στά­της των Σλά­βων του νότου, διέ­τα­ξε γε­νι­κή πο­λε­μι­κή κι­νη­το­ποί­η­ση ενά­ντια στην Αυ­στρία.

Τότε η Γερ­μα­νία κή­ρυ­ξε πό­λε­μο στη Ρωσία. Όταν η Γαλ­λία δεν απά­ντη­σε σε ένα γερ­μα­νι­κό τε­λε­σί­γρα­φο που απαι­τού­σε να μεί­νει ου­δέ­τε­ρη στη σύ­γκρου­ση, η Γερ­μα­νία κή­ρυ­ξε πό­λε­μο και στη Γαλ­λία και ει­σέ­βα­λε στο Βέλ­γιο.

Η γερ­μα­νι­κή ει­σβο­λή στο Βέλ­γιο με τη σειρά της προ­κά­λε­σε τη Βρε­τα­νία, η οποία αυ­το­α­να­κη­ρύ­χτη­κε υπο­κρι­τι­κά προ­στά­τι­δα του πτω­χού μι­κρού Βελ­γί­ου για να κη­ρύ­ξει πό­λε­μο στη Γερ­μα­νία. Αυτό έσυρε άμεσα στον πό­λε­μο την Αυ­στρα­λία, τον Κα­να­δά, την Ινδία και όλες τις άλλες χώρες της Βρε­τα­νι­κής Αυ­το­κρα­το­ρί­ας. Και ούτω κα­θε­ξής συ­νέ­χι­σαν τα πράγ­μα­τα, με την Τουρ­κία να υπο­στη­ρί­ζει τη Γερ­μα­νία και την Ια­πω­νία να στη­ρί­ζει τη Βρε­τα­νία.

Η Ιτα­λία έμει­νε απέξω για ένα διά­στη­μα, αλλά τε­λι­κά δε­λε­ά­στη­κε να εντα­χθεί στην πλευ­ρά των συμ­μά­χων με υπο­σχέ­σεις για ένα κομ­μά­τι εδα­φών της Αυ­στρί­ας.

Οι Αμε­ρι­κά­νοι ιμπε­ρια­λι­στές, πά­ντο­τε οπορ­του­νι­στές, πε­ρί­με­ναν έως ότου φτά­σουν κοντά στην πλήρη εξά­ντλη­ση όλες οι άλλες με­γά­λες δυ­νά­μεις προ­τού μπουν στον πό­λε­μο -πράγ­μα που έδωσε στις ΗΠΑ έναν απο­φα­σι­στι­κό ρόλο στην τε­λι­κή ιμπε­ρια­λι­στι­κή μοι­ρα­σιά της Ευ­ρώ­πης.

Ο πα­γκό­σμιος πό­λε­μος προ­έ­κυ­ψε μέσα από μια τε­κτο­νι­κή αλ­λα­γή στον ιμπε­ρια­λι­στι­κό συ­σχε­τι­σμό δύ­να­μης που με κά­ποιους τρό­πους είναι πα­ρό­μοια με αυτό που συμ­βαί­νει σή­με­ρα.  Η Βρε­τα­νία, το πρώτο υψηλά εκ­βιο­μη­χα­νι­σμέ­νο κα­πι­τα­λι­στι­κό κρά­τος, είχε δη­μιουρ­γή­σει μια τε­ρά­στια αποι­κια­κή αυ­το­κρα­το­ρία που υπο­στη­ρι­ζό­ταν από ένα ναυ­τι­κό που για πολύ καιρό «κυ­ριαρ­χού­σε στις θά­λασ­σες». Αλλά από τη δε­κα­ε­τία του 1890, βρέ­θη­κε σε μια αργή, σχε­τι­κή υπο­χώ­ρη­ση -πε­ρί­που όπως οι ΗΠΑ σή­με­ρα- και αντι­με­τώ­πι­ζε την πρό­κλη­ση των νέων ανα­δυο­μέ­νων τότε  δυ­νά­με­ων, των ΗΠΑ και της Γερ­μα­νία.

Η Βρε­τα­νία και οι άλλες πα­λιές ιμπε­ρια­λι­στι­κές δυ­νά­μεις -Γαλ­λία, Ολ­λαν­δία, Βέλ­γιο και Πορ­το­γα­λία- είχαν μοι­ρά­σει τον κόσμο με­τα­ξύ τους. Αυτό σή­μαι­νε ότι η Γερ­μα­νία, η ευ­ρω­παϊ­κή δύ­να­μη με την πιο γρή­γο­ρη βιο­μη­χα­νι­κή ανά­πτυ­ξη, είχε μεί­νει χωρίς αυ­το­κρα­το­ρία και με ελά­χι­στο χώρο στον οποίο να μπο­ρού­σε να κερ­δί­σει νέες αγο­ρές και με­γα­λύ­τε­ρα κέρδη. Καθώς ο γερ­μα­νι­κός ιμπε­ρια­λι­σμός έσπρω­χνε προς τα έξω -επι­χει­ρώ­ντας να δη­μιουρ­γή­σει δικές του αποι­κί­ες, κρά­τη-πε­λά­τες και εμπο­ρι­κούς εταί­ρους- ανα­πό­φευ­κτα έπε­φτε πάνω στις πα­λιές αποι­κιο­κρα­τι­κές δυ­νά­μεις, πα­ρό­μοια με αυτό που συμ­βαί­νει σή­με­ρα με την Κίνα και τις ΗΠΑ.

Για να κα­το­χυ­ρώ­σουν την «θέση τους στον κόσμο», οι κυ­βερ­νή­τες της Γερ­μα­νι­κής Αυ­το­κρα­το­ρί­ας, πα­ρα­κι­νού­με­νοι από τους με­γά­λους Γερ­μα­νούς κα­πι­τα­λι­στές, συ­νει­δη­το­ποί­η­σαν ότι θα έπρε­πε να επε­κτεί­νουν ση­μα­ντι­κά τον στρα­τό τους. Δεν μπο­ρού­σαν να στη­ρί­ζο­νται απο­κλει­στι­κά στη δι­πλω­μα­τία, ή σε «ει­ρη­νι­κό» εμπό­ριο κι επεν­δύ­σεις.

Συ­νε­πώς, η Γερ­μα­νία κα­τεύ­θυ­νε τη βιο­μη­χα­νι­κή της δύ­να­μη προς τη δη­μιουρ­γία ενός πο­λε­μι­κού στό­λου ικα­νού να αμ­φι­σβη­τή­σει την Βρε­τα­νι­κή κυ­ριαρ­χία στις θά­λασ­σες και στη συ­νέ­χεια ενός πλή­θους υπο­βρυ­χί­ων που να μπο­ρούν να επι­τί­θε­νται στα βρε­τα­νι­κά εμπο­ρι­κά πλοία. Η Βρε­τα­νία αντα­πέ­δω­σε κα­τα­σκευά­ζο­ντας τα θω­ρη­κτά πο­λε­μι­κά πλοία τύπου «dreadnought».

Η Γαλ­λία αύ­ξη­σε τη στρα­τιω­τι­κή θη­τεία από τα 2 χρό­νια στα 3 για να είναι αντί­στοι­χη με του γερ­μα­νι­κού στρα­τού. Η Ρωσία δη­μιούρ­γη­σε τα δικά της κρα­τι­κά ερ­γο­στά­σια όπλων και σχε­δί­α­σε το σι­δη­ρο­δρο­μι­κό της δί­κτυο με βάση τις ανά­γκες πι­θα­νών πο­λέ­μων ενά­ντια στη Γερ­μα­νία, την Αυ­στρο-Ουγ­γρι­κή Αυ­το­κρα­το­ρία και την Οθω­μα­νι­κή Αυ­το­κρα­το­ρία. Στρω­νό­ταν ο δρό­μος προς τον πό­λε­μο.

Μια σειρά από ανα­ζω­πυ­ρώ­σεις, δι­πλω­μα­τι­κά επει­σό­δια, αλ­λα­γές συμ­μα­χιών και το­πι­κοί πό­λε­μοι δια­μόρ­φω­ναν ακόμα πε­ρισ­σό­τε­ρο το σκη­νι­κό: Οι Πό­λε­μος των Μπο­ερς το 1899-1902. Οι κρί­σεις του Μα­ρό­κου το 1905 και το 1911, όπου η Γερ­μα­νία αμ­φι­σβή­τη­σε τον γαλ­λι­κό έλεγ­χο. Ο ιτα­λο-τουρ­κι­κός πό­λε­μος το 1911-12, που πυ­ρο­δό­τη­σε δύο ακόμα με­γά­λους πο­λέ­μους στα Βαλ­κά­νια, στη διάρ­κεια των οποί­ων οι με­γά­λες δυ­νά­μεις εν­θάρ­ρυ­ναν τους το­πι­κούς ευ­νο­ού­με­νούς τους.

Σε κάθε μία από αυτές τις πε­ρι­πτώ­σεις, η γε­νί­κευ­ση του πο­λέ­μου  απο­τρά­πη­κε και τε­λι­κά προ­έ­κυ­ψαν δι­πλω­μα­τι­κές συμ­φω­νί­ες, αν και στους Βαλ­κα­νι­κούς πο­λέ­μους χά­θη­καν πάρα πολ­λές ζωές. Όμως οι κυ­νι­κές δι­πλω­μα­τι­κές συμ­φω­νί­ες κι ανταλ­λα­γές δεν μπο­ρού­σαν να απο­τρέ­πουν μια απο­φα­σι­στι­κή σύ­γκρου­ση για πάντα. Οι γραμ­μές με­τα­ξύ των αντα­γω­νι­στών χα­ράσ­σο­νταν όλο και πιο έντο­να. Όλη η συσ­σω­ρευ­μέ­νη πίεση, που θα μπο­ρού­σε εύ­κο­λα να εκρα­γεί και νω­ρί­τε­ρα, τε­λι­κά ξέ­σπα­σε σε ολο­κλη­ρω­τι­κό πό­λε­μο με τη δο­λο­φο­νία του αρ­χι­δού­κα στο Σα­ρά­γε­βο.

Η κα­πι­τα­λι­στι­κή πα­γκό­σμια τάξη πραγ­μά­των έχει αναμ­φί­βο­λα αλ­λά­ξει ου­σια­στι­κά μετά το 1914. Ο συ­σχε­τι­σμός με­τα­ξύ των ιμπε­ρια­λι­στι­κών δυ­νά­με­ων είναι πολύ δια­φο­ρε­τι­κός: Νέες δυ­νά­μεις ανα­δύ­θη­καν, οι πα­λιές αποι­κιο­κρα­τι­κές αυ­το­κρα­το­ρί­ες έχουν χαθεί από καιρό, ενώ έχουν ανα­πτυ­χθεί ασύ­γκρι­τα πιο κα­τα­στρο­φι­κά οπλι­κά συ­στή­μα­τα.

Ωστό­σο, η υπο­κεί­με­νη αντα­γω­νι­στι­κή λο­γι­κή του κα­πι­τα­λι­σμού πα­ρα­μέ­νει εδραιω­μέ­νη στη θέση της. Ο κα­πι­τα­λι­σμός πα­ρα­μέ­νει ένα σύ­στη­μα που στη­ρί­ζε­ται στην εκ­με­τάλ­λευ­ση της ερ­γα­σί­ας των ερ­γα­ζο­μέ­νων και στο οποίο η επι­δί­ω­ξη του κέρ­δους θριαμ­βεύ­ει εις βάρος όλων των αν­θρώ­πι­νων ανα­γκών. Η αδυ­σώ­πη­τη αντα­γω­νι­στι­κή λο­γι­κή του κα­πι­τα­λι­σμού οδη­γεί σε φτώ­χεια και υπο­βάθ­μι­ση, σε επα­να­λαμ­βα­νό­με­νες οι­κο­νο­μι­κές κρί­σεις, στην κα­τα­στρο­φή του πε­ρι­βάλ­λο­ντος και σε διαρ­κείς συ­γκρού­σεις για αγο­ρές, επεν­δυ­τι­κές ευ­και­ρί­ες και πρό­σβα­ση σε πρώ­τες ύλες. Η συ­νέ­πεια είναι οι επα­να­λαμ­βα­νό­με­νοι πό­λε­μοι.

Οι ανα­ρίθ­μη­τοι κα­τα­στρο­φι­κοί πό­λε­μοι που έχουν διε­ξα­χθεί από το τέλος του Δεύ­τε­ρου Πα­γκο­σμί­ου Πο­λέ­μου και μετά, δεν οδή­γη­σαν ως τώρα σε μια γε­νι­κευ­μέ­νη πυρ­κα­γιά με τη συμ­με­το­χή όλων. Επί­σης λέ­γε­ται συχνά ότι στην πυ­ρη­νι­κή εποχή, η «αμοι­βαία εγ­γυ­η­μέ­νη κα­τα­στρο­φή» (MAD) κάνει εξαι­ρε­τι­κά απί­θα­νο έναν ακόμα πα­γκό­σμιο πό­λε­μο ανά­με­σα σε δυ­νά­μεις με πυ­ρη­νι­κά όπλα.

Η «αμοι­βαία εγ­γυ­η­μέ­νη κα­τα­στρο­φή» πράγ­μα­τι συ­νέ­βα­λε υπο­στη­ρι­κτι­κά στην λε­γό­με­νη «πο­λι­τι­κή της ύφε­σης» ανά­με­σα στις δύο υπερ­δυ­νά­μεις, Ρωσία και ΗΠΑ, με τις σχε­τι­κά ισο­δύ­να­μες κα­τα­στρο­φι­κές δυ­να­τό­τη­τες. Αλλά ένας πυ­ρη­νι­κός πό­λε­μος απο­φεύ­χθη­κε πολύ ορια­κά κατά την κρίση των πυ­ραύ­λων στην Κούβα τον Οκτώ­βρη του 1962. Ο πα­ρα­μι­κρός λάθος υπο­λο­γι­σμός θα μπο­ρού­σε να έχει οδη­γή­σει στον Αρ­μα­γε­δό­να.

Με τη σχε­τι­κή υπο­χώ­ρη­ση των ΗΠΑ και την άνοδο της Κίνας, ο ιμπε­ρια­λι­στι­κός συ­σχε­τι­σμός δύ­να­μης έχει αλ­λά­ξει απο­φα­σι­στι­κά κατά τις τε­λευ­ταί­ες δύο δε­κα­ε­τί­ες και αυτό διευ­κο­λύ­νει την ανά­δυ­ση μιας πολύ πιο αστα­θούς και αβέ­βαι­ης κα­τά­στα­σης. Η αμε­ρι­κα­νο-σο­βιε­τι­κή «ύφεση» που άρ­χι­σε το 1969 έχει λήξει από καιρό.

Και ακόμα κι αν η «αμοι­βαία εγ­γυ­η­μέ­νη κα­τα­στρο­φή» κάνει τις με­γά­λες δυ­νά­μεις ακραία δι­στα­κτι­κές στο να εξα­πο­λύ­σουν πυ­ρη­νι­κά όπλα η μία στην άλλη, δεν εμπό­δι­σε το ξέ­σπα­σμα του πο­λέ­μου στην Ου­κρα­νία -της με­γα­λύ­τε­ρης στρα­τιω­τι­κής σύ­γκρου­σης στην καρ­διά της Ευ­ρώ­πης μετά το τέλος του Δεύ­τε­ρου Πα­γκο­σμί­ου Πο­λέ­μου.

Ο ου­κρα­νι­κός πό­λε­μος έδει­ξε πόσο θη­ριω­δώς κα­τα­στρο­φι­κά έχουν γίνει τα λε­γό­με­να συμ­βα­τι­κά όπλα. Και ενώ μέχρι τώρα δεν έχει πυ­ρο­δο­τή­σει έναν ευ­ρύ­τε­ρο ευ­ρω­παϊ­κό πό­λε­μο ή έναν πυ­ρη­νι­κό πό­λε­μο, ένας άλλος μελ­λο­ντι­κός με­γά­λος συμ­βα­τι­κός πό­λε­μος θα μπο­ρού­σε να το κάνει.

Η Κίνα δεν είναι έτοι­μη για πό­λε­μο με τις ΗΠΑ. Και ως μια δύ­να­μη σε ανο­δι­κή πο­ρεία έχει φαι­νο­με­νι­κά κάθε λόγο να κι­νη­θεί με υπο­μο­νή και μα­κρο­πρό­θε­σμη στό­χευ­ση. Αλλά η κι­νε­ζι­κή αστι­κή τάξη μπο­ρεί να κάνει κά­ποιον λάθος υπο­λο­γι­σμό ή να απο­κτή­σει υπερ­βο­λι­κή αυ­το­πε­ποί­θη­ση ή να αι­σθαν­θεί ότι πιέ­ζε­ται πολύ ασφυ­κτι­κά από τις ΗΠΑ (όπως αι­σθά­νο­νταν οι κυ­βερ­νώ­ντες της Ια­πω­νί­ας στην πε­ρί­ο­δο που οδή­γη­σε στο Περλ Χάρ­μπορ). Ή οι κυ­βερ­νώ­ντες της Κίνας μπο­ρεί να εξω­θη­θούν να λά­βουν μέτρα με ρίσκο, όπως μια ει­σβο­λή στην Ταϊ­βάν, λόγω εσω­τε­ρι­κών πο­λι­τι­κών εντά­σε­ων.

Όσο για την αμε­ρι­κα­νι­κή άρ­χου­σα τάξη, θα μπο­ρού­σε να απο­φα­σί­σει κά­ποια στιγ­μή ότι είναι κα­λύ­τε­ρα να χτυ­πή­σει πριν η Κίνα γίνει υπερ­βο­λι­κά ισχυ­ρή, ή θα μπο­ρού­σε να πιέ­σει την Κίνα [να αντι­δρά­σει] πολύ σκλη­ρά με τις εμπο­ρι­κές κυ­ρώ­σεις ή θα μπο­ρού­σε να πάει σε πό­λε­μο για εσω­τε­ρι­κούς πο­λι­τι­κούς λό­γους.

Οι πό­λε­μοι δεν είναι υπο­χρε­ω­τι­κά πολύ καλά προ­με­λε­τη­μέ­νοι και σχε­δια­σμέ­νοι εκ των προ­τέ­ρων. Αλλά επει­δή ο αντα­γω­νι­σμός είναι κε­ντρι­κός στον κα­πι­τα­λι­σμό, υπάρ­χει πά­ντο­τε η δυ­να­τό­τη­τα να ξε­σπά­σει ένας πό­λε­μος, ενώ οι στρα­τιω­τι­κές προ­ε­τοι­μα­σί­ες μπο­ρούν να απο­κτή­σουν μια δική τους αυ­τό­νο­μη λο­γι­κή.

Ο πό­λε­μος δεν είναι ανα­πό­φευ­κτος, αλλά δεν μπο­ρού­με να στη­ρι­χθού­με στην δι­πλω­μα­τία ή στη σω­φρο­σύ­νη των αρ­χό­ντων μας. Ούτε μπο­ρού­με να κά­τσου­με με σταυ­ρω­μέ­να χέρια πε­ρι­μέ­νο­ντας να δούμε τι θα συμ­βεί τε­λι­κά. Χρειά­ζε­ται να αρ­χί­σου­με να βά­ζου­με τις βά­σεις για ένα μα­ζι­κό αντι­πο­λε­μι­κό κί­νη­μα που θα αμ­φι­σβη­τεί τις κρα­ταιές δυ­νά­μεις.

Ο πό­λε­μος δεν είναι προς το συμ­φέ­ρον των ερ­γα­ζό­με­νων αν­θρώ­πων στην Αυ­στρα­λία, στην Κίνα ή στις ΗΠΑ ή στην Ια­πω­νία. Όπως σε όλους τους κα­πι­τα­λι­στι­κούς πο­λέ­μους, οι ερ­γα­ζό­με­νοι είναι αυτοί που θα ανα­λά­βουν τους θα­νά­τους και τις θυ­σί­ες, ενώ οι πλού­σιοι κα­πι­τα­λι­στές κερ­δο­σκό­ποι θα μα­ζεύ­ουν τα κέρδη.

Στο δρόμο για τον πό­λε­μο στο Ιράκ, εκα­το­ντά­δες χι­λιά­δες δια­δη­λω­τές κα­τέ­βη­καν στους δρό­μους όλων των με­γά­λων πό­λε­ων της Αυ­στρα­λί­ας για να τον απο­τρέ­ψουν. Οι πρό­σφα­τες δη­μο­σκο­πή­σεις δεί­χνουν ότι οι πε­ρισ­σό­τε­ροι άν­θρω­ποι με το δίκιο τους δεν θέ­λουν έναν πό­λε­μο με την Κίνα.

Υπάρ­χει λοι­πόν ένα αντι­πο­λε­μι­κό αί­σθη­μα πάνω στο οποίο έχου­με να δου­λέ­ψου­με. Για να συμ­βά­λου­με στην προ­σπά­θεια να ορ­γα­νω­θεί αυτό το αί­σθη­μα σε ένα ισχυ­ρό κί­νη­μα τα επό­με­να χρό­νια, ένα κρί­σι­μο κα­θή­κον είναι να οι­κο­δο­μη­θεί μια απο­φα­σι­σμέ­νη σο­σια­λι­στι­κή εναλ­λα­κτι­κή απέ­να­ντι στα φι­λο­πό­λε­μα με­γά­λα κόμ­μα­τα.

rproject.gr