Ο πολιτικός λαβύρινθος στο Ισπανικό Κράτος

Το αντι­δρα­στι­κό Λαϊκό Κόμμα κέρ­δι­σε την από­λυ­τη πλειο­ψη­φία στη Γε­ρου­σία και τις πε­ρισ­σό­τε­ρες έδρες στη Βουλή, αλλά όχι αρ­κε­τές για να σχη­μα­τί­σει κυ­βέρ­νη­ση. Ο ηγέ­της του, Αλ­μπέρ­το Νού­νιεθ Φεϊ­χόο, δεν κα­τόρ­θω­σε να συ­γκρο­τή­σει κυ­βέρ­νη­ση ούτε με την υπο­στή­ρι­ξη που έλαβε από το ακρο­δε­ξιό με­τα-φραν­κι­κό κόμμα Vox.

Μανουέλ Γκαρί*

Ένας αστα­θής συ­σχε­τι­σμός δύ­να­μης

Στις 28 Μάη, το Λαϊκό Κόμμα είχε πε­τύ­χει με­γά­λες νίκες στις δη­μο­τι­κές εκλο­γές και σε κά­ποιες από τις πε­ρι­φε­ρεια­κές αυ­τό­νο­μες κοι­νό­τη­τες, εις βάρος του Σο­σια­λι­στι­κού Κόμ­μα­τος (PSOE), και προ­χώ­ρη­σε σε  συ­γκρό­τη­ση συμ­μα­χί­ας με το Vox. Ο φόβος μιας επα­νά­λη­ψης αυτής της έκ­βα­σης σε πα­νε­θνι­κό επί­πε­δο κι­νη­το­ποί­η­σε αρ­κε­τούς αρι­στε­ρούς ψη­φο­φό­ρους υπέρ του PSOE.

Οι πο­λι­τι­κές ορ­γα­νώ­σεις που βρί­σκο­νται εντός του «προ­ο­δευ­τι­κού μπλοκ» και οι οποί­ες είχαν ανα­δυ­θεί μετά το 15Μ (κί­νη­μα των Αγα­να­κτι­σμέ­νων), όπως το Πο­δέ­μος, έχα­σαν έδα­φος εκλο­γι­κά. Η απου­σία εμ­φα­νούς πο­λι­τι­κού ρόλου και η απο­τυ­χία της επι­λο­γής τους να βρε­θούν στην κυ­βέρ­νη­ση με κάθε κό­στος, παρά την ηγε­μο­νία του PSOE σε αυτήν, οδή­γη­σε στην υπο­τα­γή της Ενω­μέ­νης Αρι­στε­ράς (IU) και του Πο­δέ­μος στον [επι­κε­φα­λής των Σο­σια­λι­στών] Σάν­τσεζ, και σε μια κρίση και στις δύο ορ­γα­νώ­σεις. Ο νέος κοι­νός τους σχη­μα­τι­σμός, το Sumar, υπό την ηγε­σία της Γιο­λά­ντα Ντίαζ, δεν θα ανα­κό­ψει αυτήν την κρίση αλλά θα την επι­δει­νώ­σει, γιατί η οπορ­του­νι­στι­κή συ­μπό­ρευ­σή του με το Σο­σια­λι­στι­κό Κόμμα δεν οδη­γεί σε μια «ανα­γέν­νη­ση» του δια­θέ­σι­μου πο­λι­τι­κού χώρου για την Αρι­στε­ρά.

Επι­στρέ­φου­με στο δι­κομ­μα­τι­κό μο­ντέ­λο που δια­κυ­βέρ­νη­σε το Ισπα­νι­κό πο­λι­τι­κό σύ­στη­μα από την αρχή της με­τά­βα­σης από το κα­θε­στώς Φράν­κο και μετά το κοι­νω­νι­κό και το συ­νταγ­μα­τι­κό «συμ­βό­λαιο» του 1978. Οι εκλο­γές έγι­ναν σε ένα πλαί­σιο βα­θιάς αδρά­νειας του μα­ζι­κού κι­νή­μα­τος, ιδιαί­τε­ρα του συν­δι­κα­λι­στι­κού, και της «δο­ρυ­φο­ριο­ποί­η­σης» πολ­λών ορ­γα­νώ­σε­ων γύρω από την κυ­βέρ­νη­ση Σάν­τσεζ.

Σε ένα πε­ρι­βάλ­λον πλη­θω­ρι­σμού και απω­λειών στην αγο­ρα­στι­κή δύ­να­μη της ερ­γα­τι­κής τάξης, αλλά και ρεκόρ κερ­δών για τις τρά­πε­ζες, τις με­γά­λες ενερ­γεια­κές εται­ρί­ες και τις κλω­στο­ϋ­φα­ντουρ­γί­ες, η ρε­φορ­μι­στι­κή Αρι­στε­ρά δεν ορ­γα­νώ­νει κοι­νω­νι­κές αντι­στά­σεις και η αντι­κα­πι­τα­λι­στι­κή Αρι­στε­ρά είναι πολύ αδύ­να­μη για να το πρά­ξει. Οι συ­νέ­πειες της ήττας και της κα­τα­στο­λής του Κα­τα­λα­νι­κού εθνι­κι­στι­κού δη­μο­κρα­τι­κού κι­νή­μα­τος πα­ρα­μέ­νουν αι­σθη­τές. Όλα αυτά έχουν αυ­ξή­σει την κοι­νω­νι­κή ανα­στά­τω­ση, αλλά οι δυ­νά­μεις στα αρι­στε­ρά του PSOE έχουν εγκα­τα­λεί­ψει τους δρό­μους και η δια­μαρ­τυ­ρία κα­τευ­θύ­νε­ται όλο και πε­ρισ­σό­τε­ρο από τις λαϊ­κι­στι­κές, νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρες και αντι­δρα­στι­κές πο­λι­τι­κές της Δε­ξιάς και της ακρο­δε­ξιάς, υιο­θε­τώ­ντας ένα νέο-Φραν­κι­κό αντι­δη­μο­κρα­τι­κό αφή­γη­μα.

Αβε­βαιό­τη­τα και σύ­γκρου­ση

Ο Σάν­τσεζ ηγή­θη­κε της [προη­γού­με­νης] κυ­βέρ­νη­σης συ­να­σπι­σμού με μια νε­ο­φι­λε­λεύ­θε­ρη πο­λι­τι­κή και εγκα­τέ­λει­ψε ση­μα­ντι­κές προ­ε­κλο­γι­κές του υπο­σχέ­σεις όσον αφορά κοι­νω­νι­κούς και κα­τα­σταλ­τι­κούς νό­μους, για τη στέ­γα­ση, τα ερ­γα­τι­κά και συν­δι­κα­λι­στι­κά δι­καιώ­μα­τα, την υπε­ρά­σπι­ση της δη­μό­σιας υγεί­ας και παι­δεί­ας.

Για να πε­τύ­χει μια δεύ­τε­ρη κυ­βερ­νη­τι­κή θη­τεία, ο Σάν­τσεζ επι­χει­ρεί σή­με­ρα να κερ­δί­σει τις ανα­γκαί­ες ψή­φους στή­ρι­ξης από άλλα κόμ­μα­τα: μικρά αρι­στε­ρά κόμ­μα­τα, αστι­κά και μι­κρο­α­στι­κά κόμ­μα­τα Βά­σκων, Γα­λι­κια­νών και Κα­τα­λα­νών εθνι­κι­στών και υπο­στη­ρι­κτών της ανε­ξαρ­τη­σί­ας, όπως το Βα­σκι­κό Εθνι­κι­στι­κό Κόμμα, το [κα­τα­λα­νι­κό] Junts και η Ρε­που­μπλι­κα­νι­κή Αρι­στε­ρά της Κα­τα­λο­νί­ας. Η δια­φο­ρά εδρών ανά­με­σα στα δύο μπλοκ είναι πολύ μικρή. Στην καρ­διά της προ­σπά­θειας συμ­φω­νί­ας βρί­σκε­ται η χο­ρή­γη­ση γε­νι­κής αμνη­στί­ας για όλους όσους διώ­κο­νται σε σχέση με τις κι­νη­το­ποι­ή­σεις και τις δια­κη­ρύ­ξεις [δη­μο­ψη­φί­σμα­τος, αυ­το­νό­μη­σης] στην Κα­τα­λο­νία. Αυτό είναι ένα ζή­τη­μα που πρέ­πει να επι­λυ­θεί για στοι­χειώ­δεις δη­μο­κρα­τι­κούς λό­γους.

Αυτό το προ­γραμ­μα­τι­κό ση­μείο θε­ω­ρεί­ται απα­ρά­δε­κτο από την Ισπα­νι­κή Δεξιά, η οποία έχει εξα­πο­λύ­σει μια γε­νι­κευ­μέ­νη κι­νη­το­ποί­η­ση, με τη συ­νερ­γα­σία του δι­κα­στι­κού συ­στή­μα­τος που κλη­ρο­δό­τη­σε ο Φραν­κι­σμός και τη συ­μπά­θεια με­γά­λων τμη­μά­των του στρα­τού, της αστυ­νο­μί­ας και των ΜΜΕ. Η σχε­τι­κή συμ­φω­νία συ­ζη­τιέ­ται συν­δυα­στι­κά με την υπο­στή­ρι­ξη στο σχη­μα­τι­σμό νέας κυ­βέρ­νη­σης. Υπήρ­ξαν οδο­μα­χί­ες με ακρο­δε­ξιούς και φα­σί­στες που πο­λιόρ­κη­σαν τα γρα­φεία του Σο­σια­λι­στι­κού Κόμ­μα­τος, ενώ ο ηγέ­της του Vox, Σα­ντιά­γκο Αμπα­σκάλ, κά­λε­σε την αστυ­νο­μία να μην υπα­κού­σει και να μην δρά­σει ενά­ντια στους δια­δη­λω­τές. Από τη μεριά του, το Λαϊκό Κόμμα κά­λε­σε σε κι­νη­το­ποι­ή­σεις στις 12 Νο­έμ­βρη σε όλες τις πρω­τεύ­ου­σες πε­ρι­φε­ρειών. Η Δεξιά στους δρό­μους, η Αρι­στε­ρά να καλεί τους πο­λί­τες σε τάξη και ηρε­μία: Το χει­ρό­τε­ρο δυ­να­τό σε­νά­ριο.

Για άλλη μια φορά στον ισπα­νι­κό λα­βύ­ριν­θο, οι τα­ξι­κές αντι­θέ­σεις, οι εθνι­κές ταυ­τό­τη­τες και οι πο­λι­τι­κές θέ­σεις για το εθνι­κό ζή­τη­μα δια­πλέ­κο­νται. Αν το PSOE κα­τορ­θώ­σει να συ­γκε­ντρώ­σει τις ανα­γκαί­ες ψή­φους στη Βουλή [το κα­τόρ­θω­σε λίγες μέρες μετά τη δη­μο­σί­ευ­ση αυτού του άρ­θρου], αυτό δεν θα ση­μά­νει μια «επι­στρο­φή στην ομα­λό­τη­τα», καθώς θα απο­τε­λεί την έναρ­ξη της θη­τεί­ας ενός εξαι­ρε­τι­κά συ­γκρου­σια­κού και αστα­θούς κοι­νο­βου­λί­ου.

*Ο Μα­νου­έλ Γκαρί είναι ηγε­τι­κό στέ­λε­χος των Anticapitalistas στο Ισπα­νι­κό Κρά­τος, το άρθρο δη­μο­σιεύ­τη­κε πρώτη φορά στην εφη­με­ρί­δα L’ Anticapitaliste (Γαλ­λία).

/rproject.gr/