- της Χριστίνας Πάντζου
Είχε στα μέσα Σεπτεμβρίου η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Πορτογαλίας από τον οίκο Standard & Poor’s, πρώτη φορά στα χρόνια της κρίσης.
Δύο καίριες προεκλογικές κινήσεις από το εξωτερικό που με το έντονο συμβολικό φορτίο τους θα μπορούσαν να επηρεάσουν την κατάληξη της αναμέτρησης της Κυριακής, όπου κρίνεται η κυβέρνηση συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών (PSD) και Χριστιανοδημοκρατών (CDS) του πρωθυπουργού Πέντρο Πάσος Κοέλιο, του καλύτερου μαθητή της τρόικας, που επέβαλε πακέτα λιτότητας, ιδιωτικοποιήσεις και περικοπές ακόμη μεγαλύτερες και από όσες ζητούσαν οι «θεσμοί».
Ανατροπή
Θες η διά απροκάλυπτων παρεμβάσεων «έξωθεν» –από πολλές απόψεις– καλή μαρτυρία, θες η υπόσχεση της τελευταίας στιγμής της κυβέρνησης για επιστροφή το 2016 μέρους του πρόσθετου φόρου εισοδήματος (3,5%) που είχε επιβάλει, θες η απόγνωση που δεν βρίσκει τρόπο να αποτυπωθεί στις δημοσκοπήσεις, ο συνασπισμός του Πάσος Κοέλιο κέρδισε το χαμένο έδαφος και φέρεται πρώτος με ποσοστό περίπου 39%.
Ο Αντόνιο Κόστα, ηγέτης του αντιπολιτευόμενου σοσιαλιστικού κόμματος (PS), που είχε το προβάδισμα στην αρχή της προεκλογικής εκστρατείας, δεν φαίνεται να ξεπερνά πλέον το 33%.
Το μέλλον τους θα κριθεί την τελευταία στιγμή από το 27% των πολιτών που δηλώνει αναποφάσιστο και το 8% εκείνων που δεν απαντούν, όπως δείχνει η τελευταία δημοσκόπηση της κρατικής τηλεόρασης.
Εκείνο το οποίο κανείς δεν αμφισβητεί, είναι ότι όποιος κι αν είναι τελικά ο νικητής, πολύ δύσκολα θα έχει την απαραίτητη πλειοψηφία των 115 εδρών, για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Οι μονομάχοι
❒ Ο Κοέλιο έφτασε στην κυβέρνηση τον Ιούνιο του 2011, ένα μήνα μετά την τρόικα, και σάρωσε τα πάντα. Κατάργησε το 25% των περιφερειακών συμβουλίων, το 40% των δημοτικών επιχειρήσεων, έκοψε μισθούς και συντάξεις, αύξησε τα όρια συνταξιοδότησης, έκλεισε σχολεία και νοσοκομεία.
Επέβαλε πρόσθετη εισφορά στον φόρο εισοδήματος, αύξησε τον ΦΠΑ στο 23% ακόμη και στο ηλεκτρικό, το νερό, το αέριο. Ιδιωτικοποίησε ηλεκτρισμό, ταχυδρομεία, αερογραμμές, αεροδρόμια, τη διαχείριση του μετρό.
Τέσσερα χρόνια μετά μιλά για ανάκαμψη και σωτηρία, όχι όμως για το τέλος των δυσχερειών, αφού -όπως τονίζει- πρέπει «να συνεχίσουμε σε αυτόν τον δρόμο», αποφεύγοντας προσεκτικά υπολογισμένα τη λέξη λιτότητα και σείοντας σε κάθε του ομιλία σαν φόβητρο την Ελλάδα, αλλά και τον κίνδυνο «επιστροφής στη σοσιαλιστική σπατάλη».
❒ Ο Αντόνιο Κόστα, που επιχείρησε μια στροφή προς τα αριστερά αλλά δεν κατάφερε να κάνει τους ψηφοφόρους να ξεχάσουν πως ήταν η κυβέρνηση του κόμματός του υπό τον Ζοζέ Σόκρατες (κατ’ οίκον κρατούμενος σήμερα και υπόδικος για διαφθορά και ξέπλυμα βρόμικου χρήματος) που οδήγησε τη χώρα στα μνημόνια, επιχείρησε να διαφοροποιηθεί από τον αντίπαλό του, προσφέροντας ψίχουλα σε έναν αποδεκατισμένο από την ανθρωπιστική κρίση πληθυσμό:
• μείωση του ΦΠΑ, αλλά στην εστίαση όχι στα βασικά αγαθά,
• αποκατάσταση των περικοπών στις αμοιβές των δημοσίων υπαλλήλων… πιο γρήγορα από όσο υποσχέθηκε η κυβέρνηση,
• μείωση της εισφοράς στην κοινωνική ασφάλιση… αλλά με αντίστοιχη μείωση της σύνταξης.
Στη γραμμή… Περισσού
Ρυθμιστής και τρίτο κόμμα της Πορτογαλίας με ένα 10%-12% και περισσότερες από 20 έδρες φέρεται να αναδεικνύεται το Κομμουνιστικό Κόμμα (PC), που κατεβαίνει σε συνασπισμό με τους Πράσινους, μπροστά από το Μπλόκο της Αριστεράς, που υποστηρίζεται από το ισπανικό Podemos και φέρεται περίπου στο 6%-8%, ενώ οι υπόλοιποι νεότευκτοι αριστεροί σχηματισμοί, όπως το Livre ή το Agir, δεν φαίνεται να καταφέρουν να έχουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση.
Σε όσους του λένε ότι θα μπορούσε να διώξει τη Δεξιά, καθώς με τις έδρες του θα μπορούσε να σχηματιστεί κυβέρνηση πλειοψηφίας με τους Σοσιαλιστές, ο 68χρονος ηγέτης του PC Ζερόνιμο ντε Σόουζα απέκλεισε κάθε συνεργασία θεωρώντας ότι έχουν τις ίδιες πολιτικές υποταγής στις επιταγές των Βρυξελλών με τους συντηρητικούς.
«Θα ήταν επικίνδυνο και απαράδεκτο, στο όνομα του μικρότερου κακού, αυτό το κόμμα της συνέπειας που είναι στην πρώτη γραμμή των αγώνων των εργαζομένων και της εθνικής κυριαρχίας να παραιτηθεί από την υπεράσπιση των λαϊκών συμφερόντων με αντάλλαγμα μια… εικονική αλλαγή», δήλωσε ο ηγέτης ενός κόμματος που δεν έπαψε ποτέ να τάσσεται κατά του ΝΑΤΟ και του ευρώ και να απαιτεί τη διαγραφή του 60% του χρέους.
Μόνο για προκατάληψη κατά των σοσιαλιστών δεν μπορούν οι αναλυτές να κατηγορήσουν τον κομμουνιστή ηγέτη.
Αρκεί να διαβάσει κανείς την ανακοίνωση του οίκου Standard & Poor’s για την αναβάθμιση του αξιόχρεου της Πορτογαλίας, όπου εκφράζεται εμπιστοσύνη στις προοπτικές της χώρας, καθώς «υπάρχει συναίνεση ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες δυνάμεις (PS και PSD-CDS) ως προς τα βασικά οικονομικά μέτρα».
Πιο γλαφυρά το έθεσε στην «El Pais» ο Φερνάντο Ούλριχ, διευθυντής της πορτογαλικής Τράπεζας Ανάπτυξης, που δήλωσε ευθαρσώς ότι ποσώς ανησυχεί ποιος θα κερδίσει: «Το περιθώριο κινήσεων μιας σοσιαλιστικής κυβέρνησης, για να κάνει κάτι διαφορετικό, είναι πολύ μικρό, γιατί η χώρα θα συνεχίσει να δέχεται όρους από την Ευρωπαϊκή Ενωση, το ευρώ και τις αγορές».
