Μετά από έναν ορυμαγδό εξωφρενικών επιθέσεων, η διοίκηση του Εθνικού Θεάτρου αποφάσισε το κατέβασμα της παράστασης Ισορροπία του Νας. Πρόκειται για πράξη λογοκρισίας, που παραβιάζει θεμελιώδεις πολιτικές ελευθερίες. Πράξη που παραπέμπει σε σκοτεινές περιόδους της ανθρωπότητας, κατά την οποία κάθε τύπου Ιερά Εξέταση διατηρούσε το δικαίωμα να επιλέγει ποια μορφή δημιουργίας θα επιτρέπεται και ποια όχι.
- Επιμέλεια Λευτέρη Τηλιγάδα |
| red line
Ήδη έχει δημιουργηθεί πρόσκληση στο FB (δείτε ΕΔΩ) στην οποία δηλώνεται “ότι ο σκοταδισμός δεν θα περάσει! Λέμε όχι στη νεκρανάσταση λογικών μακαρθισμού. Λέμε ναι στην πλήρη ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης”.
Το κάλεσμα της εκδήλωσης αναφέρει
Την Παρασκευή στις 7:30 (σήμερα) μαζευόμαστε έξω από το Εθνικό Θέατρο (Αγίου Κωνσταντίνου) για να διαμαρτυρηθούμε ενάντια στη λογοκρισία.Αίσθηση έχει προκαλέσει τις τελευταίες μέρες στο θεατρόφιλο κοινό της Αθήνας η παράσταση της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου με τίτλο “Ισορροπία του Νας” της Πηγής Δημητρακοπούλου, καθώς είναι βασισμένη στους “Δίκαιους” του Καμύ, σε φιλοσοφικά αποσπάσματα, αλλά και αποσπάσματα από το βιβλίο του Σάββα Ξηρού “Η μέρα Εκείνη”, καθώς και από τη δικογραφία της 17 Νοέμβρη.
Η συγκεκριμένη παράσταση με την ευθύνη της σκηνοθέτιδας Πηγής Δημητρακοπούλου χρησιμοποιεί ως devised theatre αποσπάσματα από τους «Δίκαιους» του Αλμπέρ Καμύ καθώς και αποσπάσματα από το βιβλίο του Σάββα Ξηρού για να καταδείξει την παναθρώπινη ιδέα ότι η βία δεν είναι λύση.
Το θέατρο σαν τέχνη δεν έρχεται να ξαναδικάσει αλλά να αναδείξει καίρια ανθρώπινα προβλήματα. Είναι χώρος δημόσιου διαλόγου και η Πειραματική Σκηνή ως τόπος έρευνας νέων καλλιτεχνών οφείλει να καταπιάνεται και με επικίνδυνα για την καθεστωτική αντίληψη θέματα.
Μιλώντας στον Αθήνα 9,84 ο Σήφης Πολυζωίδης, εκ των πρωταγωνιστών τόνισε ότι θέμα της παράστασης είναι η τρομοκρατία και η δικαιοσύνη πάνω στην τρομοκρατία. Πρόσθεσε ότι δεν δίνει απαντήσεις πάνω στο θέμα της τρομοκρατίας, «Δεν είναι ο σκοπός των συντελεστών αυτός, αυτό που δίνει η παράσταση είναι σκέψη προς το κοινό για το σπίτι» είπε χαρακτηριστικά.
Η ανακοίνωση της διακοπής
Η ανακοίνωση του Εθνικού Θεάτρου αναφέρει: «Η παράσταση Ισορροπία του Nash που παίζεται στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου ξέφυγε από τον καλλιτεχνικό της στόχο και μοιάζει, χωρίς να το επιδιώκει, να εξαντλεί τις αντοχές μιας κοινωνίας. Έγινε αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης σε μια δύσκολη συγκυρία και παρερμηνεύτηκε η ιδεολογική της πρόθεση. Δέχτηκε τη σκληρή και απολύτως δογματική κριτική ανθρώπων που, ως επί το πλείστον, δεν την έχουν παρακολουθήσει.
Ενώ το βασικό της μήνυμα είναι πως καμία ιδέα δεν δικαιούται να αφαιρέσει ανθρώπινη ζωή, η παράσταση οδήγησε, ερήμην της, στο αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, προξενώντας περισσότερο πόνο παρά προβληματισμό. Τέλος, ενεργοποίησε αντιδράσεις ακραίων κύκλων, που έφτασαν στο σημείο να εκφράζουν απειλές για τη σωματική ακεραιότητα του κοινού, των καλλιτεχνών και των εργαζομένων του Εθνικού Θεάτρου.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες θεωρούμε ότι η συνέχιση της παράστασης θα καλλιεργήσει τη στρεβλή εντύπωση ότι το Εθνικό Θέατρο, αντί να προβάλει τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία και το γόνιμο προβληματισμό, στηρίζει εγκληματίες για πάντα καταδικασμένους στη συνείδηση του ελληνικού λαού. Για τους παραπάνω λόγους επιλέγουμε να σταματήσουμε τις παραστάσεις του έργου Ισορροπία του Nash, χωρίς επ’ ουδενί να παραιτούμαστε από το δικαίωμα, τώρα και στο μέλλον, της ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης, όπως οφείλουμε να κάνουμε ως Εθνικό Θέατρο».
Η Πηγή Δημητρακοπούλου, γράφει στο κείμενο που ανέβασε στον λογαριασμό της στο facebook.
«Μου πήρε δυο μέρες για να συνέλθω από την έκπληξη και να μπορέσω να αρθρώσω λόγο. Δυο μέρες “στη δίνη του κυκλώνα” που έβλεπα τη φωτογραφία μου σ’ όλα τα δελτία ειδήσεων και δεν το πίστευα, το όνομα μου παντού, ένοιωσα σαν καταζητούμενη. Μέσα σε μια νύχτα “κέρδισα” όλη τη δημοσιότητα που είχα καταφέρει να αποφύγω στα 20 χρόνια δουλειάς στην τηλεόραση. Νόμισα πως δεν ζω στην Ευρώπη του 2016, αλλά σε κάποια μακρινή χώρα της Ασίας, απ’ αυτές που λιθοβολούν τους “ασεβείς”. Aκουσα πολλά, -τα περισσότερα δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα- από πολλούς και διάφορους. Αν και έχω συνηθίσει να μιλάω με την δουλειά μου, κι όχι με τα λόγια, θα προσπαθήσω να ξεκαθαρίσω ένα -δυο πράγματα απλά και ειλικρινά: Το Εθνικό θέατρο και οι άνθρωποι του, δεν έχουν καμία ευθύνη για την επιλογή των κειμένων της παράστασης. Η ευθύνη είναι αποκλειστικά δική μου και την αναλαμβάνω εξ ολοκλήρου. Και είναι προς τιμήν του κ. Λιβαθινού που δεν προσπάθησε να κάνει “προληπτική λογοκρισία” πριν ανεβεί η παράσταση, για να προστατεύσει τον εαυτό του από τον ανηλεή πόλεμο που υφίσταται σήμερα. Το αντίθετο θα ήταν καταδικαστέο, όχι αυτό που έκανε. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για τους διευθυντές της Πειραματικής σκηνής. (Δυστυχώς πρέπει να λέμε και τα αυτονόητα)
Κανείς δεν θα ήθελε ελπίζω να γυρίσουμε στην εποχή της Χούντας, που τα σενάρια και τα θεατρικά κείμενα σφραγίζονταν σε κάθε σελίδα από την επιτροπή Λογοκρισίας. Το ότι δεν “λογοκρίθηκα” όμως, εν έτει 2016, θεωρήθηκε ατόπημα, και το ότι χρησιμοποίησα βιβλίο μέλους μιας οργάνωσης που εξαρθρώθηκε πριν 14 χρόνια, τουλάχιστον “εγκληματικό”. Δεν έχω κάνει τίποτα που να θέλω να απολογηθώ γι αυτό, αντίθετα είμαι περήφανη γιατί με πολλή δουλειά, κόπο, μεράκι και σεβασμό δώσαμε μαζί με όλους τους ηθοποιούς και τους συνεργάτες μου τον καλύτερο μας εαυτό για να βγει με ελάχιστα μέσα -κόστος και χρόνο- μια αξιοπρεπής παράσταση και να “ισορροπήσουμε” σ’ ένα τόσο δύσκολο θέμα. Η ίδια η παράσταση είναι η απάντηση μας σε όλα. Το αν τα καταφέραμε ή όχι, μπορούν να το κρίνουν μόνο οι θεατές της, αλλά με κριτήρια καλλιτεχνικά, όχι πολιτικά, ούτε ιδεολογικά.
Σέβομαι απόλυτα τη θλίψη των συγγενών των θυμάτων, είναι οι μόνοι που πραγματικά δικαιούνται να έχουν ενστάσεις, αν και δεν έχουν δει την παράσταση. Ούτε θα τους συνιστούσα να την δουν, το θέμα από μόνο του είναι επώδυνο γι αυτούς. Αυτοί είναι και τα μεγαλύτερα θύματα όλης αυτής της εκρηκτικής δημοσιότητας, γιατί τους ξύπνησε τραγικές μνήμες. Έχω να τους απαντήσω μόνο ότι κανείς δεν “εξαγνίζεται”, ούτε “ηρωοποιείται” επειδή καταπατήθηκαν τα δικαιώματα του, αυτό είναι εντελώς διαφορετικό θέμα και δεν αναιρεί τις πράξεις του.
Στους υπόλοιπους, πολιτικούς και δημοσιογράφους που γέμισαν έξαλλοι τα τηλεπαράθυρα έχω να πω το εξής: Δεν κινδυνεύει πια από κανέναν Σάββα Ξηρό η Δημοκρατία μας κύριοι, αυτός έχει αφοπλιστεί χρόνια τώρα. Κινδυνεύει από πολλά άλλα, πολύ πιο σοβαρά, που τα ξέρουμε καλά όλοι μας, και ένα απ’ αυτά, το ελάχιστο, που πρέπει να προασπιζόμαστε καθημερινά, είναι η ελευθερία της έκφρασης. Αν πάλι κάποιοι εκμεταλλεύονται την παράσταση μόνο για να κάνουν “εύκολη” αντιπολίτευση, να ξέρουν ότι το Θέατρο και γενικά ο Πολιτισμός δεν προσφέρονται γι’ αυτόν τον σκοπό. Αλλωστε δεν είναι και το δυνατό τους σημείο, ας ‘’αγωνιστούν’’ αλλού».
